«عشق» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «عشق» در غزلیات حافظ شیرازی
- الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها - ز عشق ناتمام ما جمال یار مستغنی است
به آب و رنگ و خال و خط چه حاجت روی زیبا را - من از آن حسن روزافزون که یوسف داشت دانستم
که عشق از پرده عصمت برون آرد زلیخا را - هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده عالم دوام ما - ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند
فضای سینه حافظ هنوز پر ز صداست - به رغم مدعیانی که منع عشق کنند
جمال چهره تو حجت موجه ماست - من همان دم که وضو ساختم از چشمه عشق
چارتکبیر زدم یک سره بر هر چه که هست - حافظ از دولت عشق تو سلیمانی شد
یعنی از وصل تواش نیست بجز باد به دست - عاشقی را که چنین باده شبگیر دهند
کافر عشق بود گر نشود باده پرست - دلا طمع مبر از لطف بی نهایت دوست
چو لاف عشق زدی سر بباز چابک و چست - حافظ هر آن که عشق نورزید و وصل خواست
احرام طوف کعبه دل بی وضو ببست - گدای کوی تو از هشت خلد مستغنیست
اسیر عشق تو از هر دو عالم آزادست - اگر چه مستی عشقم خراب کرد ولی
اساس هستی من زان خراب آبادست - غم جهان مخور و پند من مبر از یاد
که این لطیفه عشقم ز ره روی یادست - یک قصه بیش نیست غم عشق وین عجب
کز هر زبان که می شنوم نامکرر است - مرغ خوشخوان را بشارت باد کاندر راه عشق
دوست را با ناله شب های بیداران خوش است - عرضه کردم دو جهان بر دل کارافتاده
بجز از عشق تو باقی همه فانی دانست - ای که از دفتر عقل آیت عشق آموزی
ترسم این نکته به تحقیق ندانی دانست - بسوخت حافظ و در شرط عشقبازی او
هنوز بر سر عهد و وفای خویشتن است - چو رای عشق زدی با تو گفتم ای بلبل
مکن که آن گل خندان برای خویشتن است - بنده طالع خویشم که در این قحط وفا
عشق آن لولی سرمست خریدار من است - تا مرا عشق تو تعلیم سخن گفتن کرد
خلق را ورد زبان مدحت و تحسین من است - عجب علمیست علم هیئت عشق
که چرخ هشتمش هفتم زمین است - ماییم و آستانه عشق و سر نیاز
تا خواب خوش که را برد اندر کنار دوست - واله و شیداست دایم همچو بلبل در قفس
طوطی طبعم ز عشق شکر و بادام دوست - در عشق خانقاه و خرابات فرق نیست
هر جا که هست پرتو روی حبیب هست - لطیفه ایست نهانی که عشق از او خیزد
که نام آن نه لب لعل و خط زنگاریست - راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست
آن جا جز آن که جان بسپارند چاره نیست - هر گه که دل به عشق دهی خوش دمی بود
در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست - شیر در بادیه عشق تو روباه شود
آه از این راه که در وی خطری نیست که نیست - درد عشق ار چه دل از خلق نهان می دارد
حافظ این دیده گریان تو بی چیزی نیست - گر مرید راه عشقی فکر بدنامی مکن
شیخ صنعان خرقه رهن خانه خمار داشت - همه کس طالب یارند چه هشیار و چه مست
همه جا خانه عشق است چه مسجد چه کنشت - سخن عشق نه آن است که آید به زبان
ساقیا می ده و کوتاه کن این گفت و شنفت - اشک حافظ خرد و صبر به دریا انداخت
چه کند سوز غم عشق نیارست نهفت - برق عشق ار خرمن پشمینه پوشی سوخت سوخت
جور شاه کامران گر بر گدایی رفت رفت - عشقبازی را تحمل باید ای دل پای دار
گر ملالی بود بود و گر خطایی رفت رفت - آن عشوه داد عشق که مفتی ز ره برفت
وان لطف کرد دوست که دشمن حذر گرفت - ای آن که به تقریر و بیان دم زنی از عشق
ما با تو نداریم سخن خیر و سلامت - در راه عشق مرحله قرب و بعد نیست
می بینمت عیان و دعا می فرستمت - خونم بریخت و از غم عشقم خلاص داد
منت پذیر غمزه خنجر گذارمت - زان یار دلنوازم شکریست با شکایت
گر نکته دان عشقی بشنو تو این حکایت - عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ
قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت - مرا از توست هر دم تازه عشقی
تو را هر ساعتی حسنی دگر باد - اندر سر ما خیال عشقت
هر روز که باد در فزون باد - هر دل که ز عشق توست خالی
از حلقه وصل تو برون باد - پیرانه سرم عشق جوانی به سر افتاد
وان راز که در دل بنهفتم به درافتاد - غیرت عشق زبان همه خاصان ببرید
کز کجا سر غمش در دهن عام افتاد - سر درس عشق دارد دل دردمند حافظ
که نه خاطر تماشا نه هوای باغ دارد - حریم عشق را درگه بسی بالاتر از عقل است
کسی آن آستان بوسد که جان در آستین دارد - صبا از عشق من رمزی بگو با آن شه خوبان
که صد جمشید و کیخسرو غلام کمترین دارد - مطرب عشق عجب ساز و نوایی دارد
نقش هر نغمه که زد راه به جایی دارد - اشک خونین بنمودم به طبیبان گفتند
درد عشق است و جگرسوز دوایی دارد - ستم از غمزه میاموز که در مذهب عشق
هر عمل اجری و هر کرده جزایی دارد - دل نشان شد سخنم تا تو قبولش کردی
آری آری سخن عشق نشانی دارد - در ره عشق نشد کس به یقین محرم راز
هر کسی بر حسب فکر گمانی دارد - حافظ اگر سجده تو کرد مکن عیب
کافر عشق ای صنم گناه ندارد - راه عشق ار چه کمینگاه کمانداران است
هر که دانسته رود صرفه ز اعدا ببرد - طبیب عشق منم باده ده که این معجون
فراغت آرد و اندیشه خطا ببرد - سحر بلبل حکایت با صبا کرد
که عشق روی گل با ما چه ها کرد - ثواب روزه و حج قبول آن کس برد
که خاک میکده عشق را زیارت کرد - حدیث عشق ز حافظ شنو نه از واعظ
اگر چه صنعت بسیار در عبارت کرد - صنعت مکن که هر که محبت نه راست باخت
عشقش به روی دل در معنی فراز کرد - نفاق و زرق نبخشد صفای دل حافظ
طریق رندی و عشق اختیار خواهم کرد - مشکل عشق نه در حوصله دانش ماست
حل این نکته بدین فکر خطا نتوان کرد - دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد - فکر عشق آتش غم در دل حافظ زد و سوخت
یار دیرینه ببینید که با یار چه کرد - مژدگانی بده ای دل که دگر مطرب عشق
راه مستانه زد و چاره مخموری کرد - به عزم مرحله عشق پیش نه قدمی
که سودها کنی ار این سفر توانی کرد - ز بیم غارت عشقش دل پرخون رها کردم
ولی می ریخت خون و ره بدان هنجار می آورد - در ازل پرتو حسنت ز تجلی دم زد
عشق پیدا شد و آتش به همه عالم زد - جلوه ای کرد رخت دید ملک عشق نداشت
عین آتش شد از این غیرت و بر آدم زد - حافظ آن روز طربنامه عشق تو نوشت
که قلم بر سر اسباب دل خرم زد - در خانقه نگنجد اسرار عشقبازی
جام می مغانه هم با مغان توان زد - اهل نظر دو عالم در یک نظر ببازند
عشق است و داو اول بر نقد جان توان زد - عشق و شباب و رندی مجموعه مراد است
چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد - فراز و شیب بیابان عشق دام بلاست
کجاست شیردلی کز بلا نپرهیزد - زاهد ار راه به رندی نبرد معذور است
عشق کاریست که موقوف هدایت باشد - بشوی اوراق اگر همدرس مایی
که علم عشق در دفتر نباشد - مجال من همین باشد که پنهان عشق او ورزم
کنار و بوس و آغوشش چه گویم چون نخواهد شد - به کوی عشق منه بی دلیل راه قدم
که من به خویش نمودم صد اهتمام و نشد - عشق تو نهال حیرت آمد
وصل تو کمال حیرت آمد - سر تا قدم وجود حافظ
در عشق نهال حیرت آمد - از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر
یادگاری که در این گنبد دوار بماند - ما را که درد عشق و بلای خمار کشت
یا وصل دوست یا می صافی دوا کند - جان رفت در سر می و حافظ به عشق سوخت
عیسی دمی کجاست که احیای ما کند - طبیب عشق مسیحادم است و مشفق لیک
چو درد در تو نبیند که را دوا بکند - مرا به رندی و عشق آن فضول عیب کند
که اعتراض بر اسرار علم غیب کند - پشمینه پوش تندخو از عشق نشنیده است بو
از مستیش رمزی بگو تا ترک هشیاری کند - عاقلان نقطه پرگار وجودند ولی
عشق داند که در این دایره سرگردانند - لاف عشق و گله از یار زهی لاف دروغ
عشقبازان چنین مستحق هجرانند - بی معرفت مباش که در من یزید عشق
اهل نظر معامله با آشنا کنند - گفتم صنم پرست مشو با صمد نشین
گفتا به کوی عشق هم این و هم آن کنند - بر در میخانه عشق ای ملک تسبیح گوی
کاندر آن جا طینت آدم مخمر می کنند - حسن بی پایان او چندان که عاشق می کشد
زمره دیگر به عشق از غیب سر بر می کنند - ناموس عشق و رونق عشاق می برند
عیب جوان و سرزنش پیر می کنند - گویند رمز عشق مگویید و مشنوید
مشکل حکایتیست که تقریر می کنند - مبین حقیر گدایان عشق را کاین قوم
شهان بی کمر و خسروان بی کلهند - جناب عشق بلند است همتی حافظ
که عاشقان ره بی همتان به خود ندهند - یاد باد آن صحبت شب ها که با نوشین لبان
بحث سر عشق و ذکر حلقه عشاق بود - دل چو از پیر خرد نقل معانی می کرد
عشق می گفت به شرح آن چه بر او مشکل بود - خیره آن دیده که آبش نبرد گریه عشق
تیره آن دل که در او شمع محبت نبود - عالم از شور و شر عشق خبر هیچ نداشت
فتنه انگیز جهان غمزه جادوی تو بود - حدیث عشق که از حرف و صوت مستغنیست
به ناله دف و نی در خروش و ولوله بود - مرا تا عشق تعلیم سخن کرد
حدیثم نکته هر محفلی بود - طریق عشق پرآشوب و فتنه است ای دل
بیفتد آن که در این راه با شتاب رود - عشق می ورزم و امید که این فن شریف
چون هنرهای دگر موجب حرمان نشود - جهانیان همه گر منع من کنند از عشق
من آن کنم که خداوندگار فرماید - گویند ذکر خیرش در خیل عشقبازان
هر جا که نام حافظ در انجمن برآید - عدل سلطان گر نپرسد حال مظلومان عشق
گوشه گیران را ز آسایش طمع باید برید - شاهدان در جلوه و من شرمسار کیسه ام
بار عشق و مفلسی صعب است می باید کشید - صبا بگو که چه ها بر سرم در این غم عشق
ز آتش دل سوزان و دود آه رسید - ساقی بیا که عشق ندا می کند بلند
کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شنید - هر آن کسی که در این حلقه نیست زنده به عشق
بر او نمرده به فتوای من نماز کنید - حریف عشق تو بودم چو ماه نو بودی
کنون که ماه تمامی نظر دریغ مدار - چنگ بنواز و بساز ار نبود عود چه باک
آتشم عشق و دلم عود و تنم مجمر گیر - روندگان طریقت ره بلا سپرند
رفیق عشق چه غم دارد از نشیب و فراز - اگر چه حسن تو از عشق غیر مستغنیست
من آن نیم که از این عشقبازی آیم باز - طهارت ار نه به خون جگر کند عاشق
به قول مفتی عشقش درست نیست نماز - در این مقام مجازی بجز پیاله مگیر
در این سراچه بازیچه غیر عشق مباز - فکند زمزمه عشق در حجاز و عراق
نوای بانگ غزل های حافظ از شیراز - ساقیا یک جرعه ای زان آب آتشگون که من
در میان پختگان عشق او خامم هنوز - فرشته عشق نداند که چیست ای ساقی
بخواه جام و گلابی به خاک آدم ریز - عشرت شبگیر کن می نوش کاندر راه عشق
شب روان را آشنایی هاست با میر عسس - عشقبازی کار بازی نیست ای دل سر بباز
زان که گوی عشق نتوان زد به چوگان هوس - همچو حافظ غریب در ره عشق
به مقامی رسیده ام که مپرس - درد عشقی کشیده ام که مپرس
زهر هجری چشیده ام که مپرس - زان باده که در میکده عشق فروشند
ما را دو سه ساغر بده و گو رمضان باش - زبور عشق نوازی نه کار هر مرغیست
بیا و نوگل این بلبل غزل خوان باش - چو پیر سالک عشقت به می حواله کند
بنوش و منتظر رحمت خدا می باش - صحبت عافیتت گر چه خوش افتاد ای دل
جانب عشق عزیز است فرومگذارش - تو خفته ای و نشد عشق را کرانه پدید
تبارک الله از این ره که نیست پایانش - هر که ترسد ز ملال انده عشقش نه حلال
سر ما و قدمش یا لب ما و دهنش - ز تاب آتش سودای عشقش
به سان دیگ دایم می زنم جوش - عشق است و مفلسی و جوانی و نوبهار
عذرم پذیر و جرم به ذیل کرم بپوش - در حریم عشق نتوان زد دم از گفت و شنید
زان که آن جا جمله اعضا چشم باید بود و گوش - در ره عشق که از سیل بلا نیست گذار
کرده ام خاطر خود را به تمنای تو خوش - هر آن کس را که در خاطر ز عشق دلبری باریست
سپندی گو بر آتش نه که دارد کار و باری خوش - در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع
شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع - بی جمال عالم آرای تو روزم چون شب است
با کمال عشق تو در عین نقصانم چو شمع - کوه صبرم نرم شد چون موم در دست غمت
تا در آب و آتش عشقت گدازانم چو شمع - فلک چو دید سرم را اسیر چنبر عشق
ببست گردن صبرم به ریسمان فراق - قصه العشق لا انفصام لها
فصمت ها هنا لسان القال - حافظا عشق و صابری تا چند
ناله عاشقان خوش است بنال - قتیل عشق تو شد حافظ غریب ولی
به خاک ما گذری کن که خون مات حلال - به درد عشق بساز و خموش کن حافظ
رموز عشق مکن فاش پیش اهل عقول - تحصیل عشق و رندی آسان نمود اول
آخر بسوخت جانم در کسب این فضایل - حافظ از سرپنجه عشق نگار
همچو مور افتاده شد در پای پیل - عشقبازی و جوانی و شراب لعل فام
مجلس انس و حریف همدم و شرب مدام - هر چند غرق بحر گناهم ز صد جهت
تا آشنای عشق شدم ز اهل رحمتم - من کز وطن سفر نگزیدم به عمر خویش
در عشق دیدن تو هواخواه غربتم - عشق من با خط مشکین تو امروزی نیست
دیرگاه است کز این جام هلالی مستم - در ره عشق از آن سوی فنا صد خطر است
تا نگویی که چو عمرم به سر آمد رستم - به غیر از آن که بشد دین و دانش از دستم
بیا بگو که ز عشقت چه طرف بربستم - چو ذره گر چه حقیرم ببین به دولت عشق
که در هوای رخت چون به مهر پیوستم - فاش می گویم و از گفته خود دلشادم
بنده عشقم و از هر دو جهان آزادم - تا شدم حلقه به گوش در میخانه عشق
هر دم آید غمی از نو به مبارک بادم - فرورفت از غم عشقت دمم دم می دهی تا کی
دمار از من برآوردی نمی گویی برآوردم - عهد الست من همه با عشق شاه بود
و از شاهراه عمر بدین عهد بگذرم - بر گلشنی اگر بگذشتم چو باد صبح
نی عشق سرو بود و نه شوق صنوبرم - قدح پر کن که من در دولت عشق
جوان بخت جهانم گر چه پیرم - خرد ز پیری من کی حساب برگیرد
که باز با صنمی طفل عشق می بازم - من آدم بهشتیم اما در این سفر
حالی اسیر عشق جوانان مه وشم - گر از این دست زند مطرب مجلس ره عشق
شعر حافظ ببرد وقت سماع از هوشم - از جاه عشق و دولت رندان پاکباز
پیوسته صدر مصطبه ها بود مسکنم - تا بو که یابم آگهی از سایه سرو سهی
گلبانگ عشق از هر طرف بر خوش خرامی می زنم - عشق دردانه ست و من غواص و دریا میکده
سر فروبردم در آن جا تا کجا سر برکنم - صنما با غم عشق تو چه تدبیر کنم
تا به کی در غم تو ناله شبگیر کنم - ناصح به طعن گفت که رو ترک عشق کن
محتاج جنگ نیست برادر نمی کنم - من ترک عشق شاهد و ساغر نمی کنم
صد بار توبه کردم و دیگر نمی کنم - جهان فانی و باقی فدای شاهد و ساقی
که سلطانی عالم را طفیل عشق می بینم - آشنایان ره عشق گرم خون بخورند
ناکسم گر به شکایت سوی بیگانه روم - بر خاکیان عشق فشان جرعه لبش
تا خاک لعل گون شود و مشکبار هم - ما بی غمان مست دل از دست داده ایم
همراز عشق و همنفس جام باده ایم - ره رو منزل عشقیم و ز سرحد عدم
تا به اقلیم وجود این همه راه آمده ایم - لذت داغ غمت بر دل ما باد حرام
اگر از جور غم عشق تو دادی طلبیم - سلطان ازل گنج غم عشق به ما داد
تا روی در این منزل ویرانه نهادیم - روز نخست چون دم رندی زدیم و عشق
شرط آن بود که جز ره آن شیوه نسپریم - کوس ناموس تو بر کنگره عرش زنیم
علم عشق تو بر بام سماوات بریم - گه چون نسیم با گل راز نهفته گفتن
گه سر عشقبازی از بلبلان شنیدن - منم که شهره شهرم به عشق ورزیدن
منم که دیده نیالودم به بد دیدن - اگر فقیه نصیحت کند که عشق مباز
پیاله ای بدهش گو دماغ را تر کن - پس از ملازمت عیش و عشق مه رویان
ز کارها که کنی شعر حافظ از بر کن - در راه عشق وسوسه اهرمن بسیست
پیش آی و گوش دل به پیام سروش کن - بر هوشمند سلسله ننهاد دست عشق
خواهی که زلف یار کشی ترک هوش کن - گفتم به دلق زرق بپوشم نشان عشق
غماز بود اشک و عیان کرد راز من - صبر کن حافظ که گر زین دست باشد درس غم
عشق در هر گوشه ای افسانه ای خواند ز من - اسیر عشق شدن چاره خلاص من است
ضمیر عاقبت اندیش پیش بینان بین - ناصحم گفت که جز غم چه هنر دارد عشق
برو ای خواجه عاقل هنری بهتر از این - حافظ جناب پیر مغان مامن وفاست
درس حدیث عشق بر او خوان و ز او شنو - آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق
خرمن مه به جوی خوشه پروین به دو جو - دولت عشق بین که چون از سر فقر و افتخار
گوشه تاج سلطنت می شکند گدای تو - شور شراب عشق تو آن نفسم رود ز سر
کاین سر پرهوس شود خاک در سرای تو - به عشق روی تو روزی که از جهان بروم
ز تربتم بدمد سرخ گل به جای گیاه - آشنایان ره عشق در این بحر عمیق
غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده - منعم مکن ز عشق وی ای مفتی زمان
معذور دارمت که تو او را ندیده ای - خرد که قید مجانین عشق می فرمود
به بوی سنبل زلف تو گشت دیوانه - که بندد طرف وصل از حسن شاهی
که با خود عشق بازد جاودانه - مخمور جام عشقم ساقی بده شرابی
پر کن قدح که بی می مجلس ندارد آبی - هر کسی با شمع رخسارت به وجهی عشق باخت
زان میان پروانه را در اضطراب انداختی - گنج عشق خود نهادی در دل ویران ما
سایه دولت بر این کنج خراب انداختی - ای دل مباش یک دم خالی ز عشق و مستی
وان گه برو که رستی از نیستی و هستی - با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی
تا بی خبر بمیرد در درد خودپرستی - عشقت به دست طوفان خواهد سپرد حافظ
چون برق از این کشاکش پنداشتی که جستی - در مصطبه عشق تنعم نتوان کرد
چون بالش زر نیست بسازیم به خشتی - امن انکرتنی عن عشق سلمی
تزاول آن روی نهکو بوادی - که همچون مت به بوتن دل و ای ره
غریق العشق فی بحر الوداد - حبیبا در غم سودای عشقت
توکلنا علی رب العباد - خامان ره نرفته چه دانند ذوق عشق
دریادلی بجوی دلیری سرآمدی - قلم را آن زبان نبود که سر عشق گوید باز
ورای حد تقریر است شرح آرزومندی - اگر نه دایره عشق راه بربستی
چو نقطه حافظ سرگشته در میان بودی - شهریست پرظریفان و از هر طرف نگاری
یاران صلای عشق است گر می کنید کاری - دلم که گوهر اسرار حسن و عشق در اوست
توان به دست تو دادن گرش نکو داری - ز کنج صومعه حافظ مجوی گوهر عشق
قدم برون نه اگر میل جست و جو داری - در کوی عشق شوکت شاهی نمی خرند
اقرار بندگی کن و اظهار چاکری - طریق عشق طریقی عجب خطرناک است
نعوذبالله اگر ره به مقصدی نبری - طفیل هستی عشقند آدمی و پری
ارادتی بنما تا سعادتی ببری - بکوش خواجه و از عشق بی نصیب مباش
که بنده را نخرد کس به عیب بی هنری - ای که دایم به خویش مغروری
گر تو را عشق نیست معذوری - گرد دیوانگان عشق مگرد
که به عقل عقیله مشهوری - مستی عشق نیست در سر تو
رو که تو مست آب انگوری - نقطه عشق نمودم به تو هان سهو مکن
ور نه چون بنگری از دایره بیرون باشی - بگرفت کار حسنت چون عشق من کمالی
خوش باش زان که نبود این هر دو را زوالی - مسکین چو من به عشق گلی گشته مبتلا
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی - گل یار حسن گشته و بلبل قرین عشق
آن را تفضلی نه و این را تبدلی - زان می عشق کز او پخته شود هر خامی
گر چه ماه رمضان است بیاور جامی - گریه حافظ چه سنجد پیش استغنای عشق
کاندر این دریا نماید هفت دریا شبنمی - در طریق عشقبازی امن و آسایش بلاست
ریش باد آن دل که با درد تو خواهد مرهمی - قیاس کردم و تدبیر عقل در ره عشق
چو شبنمی است که بر بحر می کشد رقمی - طبیب راه نشین درد عشق نشناسد
برو به دست کن ای مرده دل مسیح دمی - دوام عیش و تنعم نه شیوه عشق است
اگر معاشر مایی بنوش نیش غمی - یکیست ترکی و تازی در این معامله حافظ
حدیث عشق بیان کن بدان زبان که تو دانی - ای دل به کوی عشق گذاری نمی کنی
اسباب جمع داری و کاری نمی کنی - در مکتب حقایق پیش ادیب عشق
هان ای پسر بکوش که روزی پدر شوی - دست از مس وجود چو مردان ره بشوی
تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی - گر نور عشق حق به دل و جانت اوفتد
بالله کز آفتاب فلک خوبتر شوی - امید هست که منشور عشقبازی من
از آن کمانچه ابرو رسد به طغرایی - سعدی شیرازی
- «عشق» در غزلیات سعدی شیرازی
- هر سحر از عشق دمی می زنم
روز دگر می شنوم برملا - نگفتمت که به یغما رود دلت سعدی
چو دل به عشق دهی دلبران یغما را - من از تو پیش که نالم که در شریعت عشق
معاف دوست بدارند قتل عمدا را - قیمت عشق نداند قدم صدق ندارد
سست عهدی که تحمل نکند بار جفا را - سعدی نگفتمت که مرو در کمند عشق
تیر نظر بیفکند افراسیاب را - گفتم مگر به وصل رهایی بود ز عشق
بی حاصلست خوردن مستسقی آب را - عشق آدمیتست گر این ذوق در تو نیست
همشرکتی به خوردن و خفتن دواب را - شور غم عشقش چنین حیفست پنهان داشتن
در گوش نی رمزی بگو تا برکشد آواز را - دوستان گویند سعدی دل چرا دادی به عشق
تا میان خلق کم کردی وقار خویش را - تا بود بار غمت بر دل بی هوش مرا
سوز عشقت ننشاند ز جگر جوش مرا - به عشق روی نکو دل کسی دهد سعدی
که احتمال کند خوی زشت نیکو را - آب را قول تو با آتش اگر جمع کند
نتواند که کند عشق و شکیبایی را - حدیث عشق نداند کسی که در همه عمر
به سر نکوفته باشد در سرایی را - ما ملامت را به جان جوییم در بازار عشق
کنج خلوت پارسایان سلامت جوی را - تا خار غم عشقت آویخته در دامن
کوته نظری باشد رفتن به گلستان ها - گر در طلب رنجی ما را برسد شاید
چون عشق حرم باشد سهلست بیابان ها - گویند مگو سعدی چندین سخن از عشقش
می گویم و بعد از من گویند به دوران ها - من تن به قضای عشق دادم
پیرانه سر آمدم به کتاب - گر چشم دلم به صبر بودی
جز عشق ندیدمی مهمات - تو برون خبر نداری که چه می رود ز عشقت
به درآی اگر نه آتش بزنیم در حجیبت - هیچ مصلح به کوی عشق نرفت
که نه دنیا و آخرت درباخت - همچنان شکر عشق می گویم
که گرم دل بسوخت جان بنواخت - همه قبیله من عالمان دین بودند
مرا معلم عشق تو شاعری آموخت - بلای عشق تو بنیاد زهد و بیخ ورع
چنان بکند که صوفی قلندری آموخت - کهن شود همه کس را به روزگار ارادت
مگر مرا که همان عشق اولست و زیادت - تو نه مرد عشق بودی خود از این حساب سعدی
که نه قوت گریزست و نه طاقت گزندت - مستی خمرش نکند آرزو
هر که چو سعدی شود از عشق مست - بر آتش عشقت آب تدبیر
چندان که زدیم بازننشست - مرا به عشق تو اندیشه از ملامت نیست
و گر کنند ملامت نه بر من تنهاست - مایه پرهیزگار قوت صبرست و عقل
عقل گرفتار عشق صبر زبون هواست - صبر کن ای دل که صبر سیرت اهل صفاست
چاره عشق احتمال شرط محبت وفاست - غفلت از ایام عشق پیش محقق خطاست
اول صبحست خیز کآخر دنیا فناست - که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق
که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست - عشق غالب شد و از گوشه نشینان صلاح
نام مستوری و ناموس کرامت برخاست - عشق ورزیدم و عقلم به ملامت برخاست
کان که عاشق شد از او حکم سلامت برخاست - عهد تو و توبه من از عشق
می بینم و هر دو بی ثباتست - منکر سعدی که ذوق عشق ندارد
نیشکرش در دهان تلخ کبستست - عذرا که نانوشته بخواند حدیث عشق
داند که آب دیده وامق رسالتست - جز یاد دوست هر چه کنی عمر ضایعست
جز سر عشق هر چه بگویی بطالتست - مجنون عشق را دگر امروز حالتست
کاسلام دین لیلی و دیگر ضلالتست - شب فراق که داند که تا سحر چندست
مگر کسی که به زندان عشق دربندست - خیال روی تو بیخ امید بنشاندست
بلای عشق تو بنیاد صبر برکندست - گفتیم عشق را به صبوری دوا کنیم
هر روز عشق بیشتر و صبر کمترست - در نامه نیز چند بگنجد حدیث عشق
کوته کنیم که قصه ما کار دفترست - پرده بر خود نمی توان پوشید
ای برادر که عشق پرده درست - هر کسی را نتوان گفت که صاحب نظرست
عشقبازی دگر و نفس پرستی دگرست - هر که در آتش عشقش نبود طاقت سوز
گو به نزدیک مرو کآفت پروانه پرست - من خود از عشق لبت فهم سخن می نکنم
هرچ از آن تلخترم گر تو بگویی شکرست - برادران طریقت نصیحتم مکنید
که توبه در ره عشق آبگینه بر سنگست - ملامت از دل سعدی فرونشوید عشق
سیاهی از حبشی چون رود که خودرنگست - دلی که عاشق و صابر بود مگر سنگست
ز عشق تا به صبوری هزار فرسنگست - شوق را بر صبر قوت غالبست
عقل را با عشق دعوی باطلست - بذل جاه و مال و ترک نام و ننگ
در طریق عشق اول منزلست - سخن بیرون مگوی از عشق سعدی
سخن عشقست و دیگر قال و قیلست - زین سان که می دهد دل من داد هر غمی
انصاف ملک عالم عشقش مسلمست - قلب رقیق چند بپوشد حدیث عشق
هرچ آن به آبگینه بپوشی مبینست - با قوت بازوان عشقت
سرپنجه صبر ناتوانست - گمان برند که در باغ عشق سعدی را
نظر به سیب زنخدان و نار پستانست - چنین شمایل موزون و قد خوش که تو راست
به ترک عشق تو گفتن نه طبع موزونست - اگر کسی به ملامت ز عشق برگردد
مرا به هر چه تو گویی ارادت افزونست - مثل زیرکان و چنبر عشق
طفل نادان و مار رنگینست - گر همه عالم ز لوح فکر بشویند
عشق نخواهد شدن که نقش نگینست - حسن تو هر جا که طبل عشق فروکوفت
بانگ برآمد که غارت دل و دینست - مرا و عشق تو گیتی به یک شکم زادست
دو روح در بدنی چون دو مغز در یک پوست - چو گوی در همه عالم به جان بگردیدم
ز دست عشقش و چوگان هنوز در پی گوست - به آب دیده خونین نبشته قصه عشق
نظر به صفحه اول مکن که تو بر توست - دریای عشق را به حقیقت کنار نیست
ور هست پیش اهل حقیقت کنار اوست - و گر چنان که مصور شود گزیر از عشق
کجا روم که نمی باشدم گزیر از دوست - رنجور عشق به نشود جز به بوی یار
ور رفتنیست جان ندهد جز به نام دوست - بی حسرت از جهان نرود هیچ کس به در
الا شهید عشق به تیر از کمان دوست - رنجور عشق دوست چنانم که هر که دید
رحمت کند مگر دل نامهربان دوست - دانی حیات کشته شمشیر عشق چیست
سیبی گزیدن از رخ چون بوستان دوست - چون جان سپرد نیست به هر صورتی که هست
در کوی عشق خوشتر و بر آستان دوست - که گفت سعدی از آسیب عشق بگریزد
به دوستی که غلط می برد گمان ای دوست - هر کسی بی خویشتن جولان عشقی می کند
تا به چوگان که در خواهد فتادن گوی دوست - مبر ظن کز سرم سودای عشقت
رود تا بر زمینم استخوان هست - خبر از عشق نبودست و نباشد همه عمر
هر که او را خبر از شنعت و رسوایی هست - هر که عیبم کند از عشق و ملامت گوید
تا ندیدست تو را بر منش انکاری هست - نه من خام طمع عشق تو می ورزم و بس
که چو من سوخته در خیل تو بسیاری هست - عشق سعدی نه حدیثیست که پنهان ماند
داستانیست که بر هر سر بازاری هست - ز دست عشق تو هر جا که می روم دستی
نهاده بر سر و خاری شکسته در پاییست - نه خاص در سر من عشق در جهان آمد
که هر سری که تو بینی رهین سوداییاست - چو بر ولایت دل دست یافت لشکر عشق
به دست باش که هر بامداد یغماییست - دردیست درد عشق که هیچش طبیب نیست
گر دردمند عشق بنالد غریب نیست - دانند عاقلان که مجانین عشق را
پروای قول ناصح و پند ادیب نیست - هر کو شراب عشق نخوردیست و درد درد
آنست کز حیات جهانش نصیب نیست - دانند جهانیان که در عشق
اندیشه عقل معتبر نیست - دانی که خبر ز عشق دارد
آن کز همه عالمش خبر نیست - پروانه ز عشق بر خطر بود
اکنون که بسوختش خطر نیست - گر دلم در عشق تو دیوانه شد عیبش مکن
بدر بی نقصان و زر بی عیب و گل بی خار نیست - درد عشق از تندرستی خوشترست
گر چه بیش از صبر درمانیش نیست - هر که را صورت نبندد سر عشق
صورتی دارد ولی جانیش نیست - ماجرای عقل پرسیدم ز عشق
گفت معزولست و فرمانیش نیست - همه عالم به عشقبازی رفت
نام سعدی که در ضمیر تو نیست - کافر و کفر و مسلمان و نماز و من و عشق
هر کسی را که تو بینی به سر خود دینیست - سعدی این ره مشکل افتادست در دریای عشق
اول آخر در صبوری اندکی پایاب داشت - در تفکر عقل مسکین پایمال عشق شد
با پریشانی دل شوریده چشمم خواب داشت - کوس غارت زد فراقت گرد شهرستان دل
شحنه عشقت سرای عقل در طبطاب داشت - که نه تنها منم ربوده عشق
هر گلی بلبلی غزل خوان داشت - ز شور عشق تو در کام جان خسته من
جواب تلخ تو شیرینتر از شکر می گشت - قیاس کن که دلم را چه تیر عشق رسید
که پیش ناوک هجر تو جان سپر می گشت - خیال روی توام دوش در نظر می گشت
وجود خسته ام از عشق بی خبر می گشت - چنان غریو برآورده بودم از غم عشق
که بر موافقتم زهره نوحه گر می گشت - سرش مدام ز شور شراب عشق خراب
چو مست دایم از آن گرد شور و شر می گشت - چو بی دلان همه در کار عشق می آویخت
چو ابلهان همه از راه عقل بر می گشت - ز بخت بی ره و آیین و پا و سر می زیست
ز عشق بی دل و آرام و خواب و خور می گشت - ای عقل نگفتم که تو در عشق نگنجی
در دولت خاقان نتوان کرد خلافت - عشق و سودا و هوس در سر بماند
صبر و آرام و قرار از دست رفت - سعدیا با یار عشق آسان بود
عشق باز اکنون که یار از دست رفت - عشق در دل ماند و یار از دست رفت
دوستان دستی که کار از دست رفت - عاشق ز سوز درد تو فریاد درنهاد
مؤمن ز دست عشق تو زنار برگرفت - عشقت بنای عقل به کلی خراب کرد
جورت در امید به یک بار برگرفت - همت سعدی به عشق میل نکردی ولی
می چو فروشد به کام عقل به ناکام رفت - مشعله ای برفروخت پرتو خورشید عشق
خرمن خاصان بسوخت خانگه عام رفت - ای بادیه هجران تا عشق حرم باشد
عشاق نیندیشند از خار مغیلانت - هر کس که ملامت کند از عشق تو ما را
معذور بدارند چو بینند عیانت - بر این یکی شده بودم که گرد عشق نگردم
قضای عشق درآمد بدوخت چشم درایت - ملامت من مسکین کسی کند که نداند
که عشق تا به چه حدست و حسن تا به چه غایت - عقل با عشق بر نمی آید
جور مزدور می برد استاد - آن که هرگز بر آستانه عشق
پای ننهاده بود سر بنهاد - گفتیم که عقل از همه کاری به درآید
بیچاره فروماند چو عشقش به سر افتاد - عشق آمد آن چنان به دلم درزد آتشی
کز وی هزار سوز مرا در جگر فتاد - بر من مگیر اگر شدم آشفته دل ز عشق
مانند این بسی ز قضا و قدر فتاد - سعدی ز خلق چند نهان راز دل کنی
چون ماجرای عشق تو یک یک به درفتاد - رامین چو اختیار غم عشق ویس کرد
یک بارگی جدا ز کلاه و کمر فتاد - زین گونه صد هزار کس از پیر و از جوان
مست از شراب عشق چو من بی خبر فتاد - بسیار کس شدند اسیر کمند عشق
تنها نه از برای من این شور و شر فتاد - بار عشقت کجا کشد دل من
که قضا و قدر نمی تابد - چو شور عشق درآمد قرار عقل نماند
درون مملکتی چون دو پادشا گنجد - حدیث عشق به طومار در نمی گنجد
بیان دوست به گفتار در نمی گنجد - عقل را با عشق خوبان طاقت سرپنجه نیست
با قضای آسمانی برنتابد جهد مرد - عافیت می بایدت چشم از نکورویان بدوز
عشق می ورزی بساط نیک نامی درنورد - هر که را برگ بی مرادی نیست
گو برو گرد کوی عشق مگرد - هر که می با تو خورد عربده کرد
هر که روی تو دید عشق آورد - مرد عشق ار ز پیش تیر بلا
روی درهم کشد مخوانش مرد - سودای عشق پختن عقلم نمی پسندد
فرمان عقل بردن عشقم نمی گذارد - پایی که برنیارد روزی به سنگ عشقی
گوییم جان ندارد یا دل نمی سپارد - مشغول عشق جانان گر عاشقیست صادق
در روز تیرباران باید که سر نخارد - درست ناید از آن مدعی حقیقت عشق
که در مواجهه تیغش زنند و سر خارد - عشق و مستوری نباشد پای گو در دامن آور
کز گریبان ملامت سر برآوردن نیارد - ز درد عشق تو دوشم امید صبح نبود
اسیر عشق چه تاب شب دراز آرد - یکی به سمع رضا گوش دل به سعدی دار
که سوز عشق سخن های دلنواز آرد - که گفت من خبری دارم از حقیقت عشق
دروغ گفت گر از خویشتن خبر دارد - هلاک ما به بیابان عشق خواهد بود
کجاست مرد که با ما سر سفر دارد - بلای عشق عظیمست لاابالی را
چو دل به مرگ نهاد از بلا چه غم دارد - چو سعدی عشق تنها باز و راحت بین و آسایش
به تنها ملک می راند که منظوری نهان دارد - نشان راه سلامت ز من مپرس که عشق
زمام خاطر بی اختیار من دارد - عشق داغیست که تا مرگ نیاید نرود
هر که بر چهره از این داغ نشانی دارد - توفیق عشق روی تو گنجیست تا که یافت
باز اتفاق وصل تو گوییست تا که برد - سعدی نه مرد بازی شطرنج عشق توست
دستی به کام دل ز سپهر دغا که برد - هر کو نصیحت می کند در روزگار حسن او
دیوانگان عشق را دیگر به سودا می برد - طالب عشقی دلی چو موم به دست آر
سنگ سیه صورت نگین نپذیرد - بلای عشق خدایا ز جان ما برگیر
که جان من دل از این کار بر نمی گیرد - کسی به عیب من از خویشتن نپردازد
که هر که می نگرم با تو عشق می بازد - مسلمش نبود عشق یار آتشروی
مگر کسی که چو پروانه سوزد و سازد - یا رب دلی که در وی پروای خود نگنجد
دست محبت آن جا خرگاه عشق چون زد - سعدی ز خود برون شو گر مرد راه عشقی
کان کس رسید در وی کز خود قدم برون زد - خود کرده بود غارت عشقش حوالی دل
بازم به یک شبیخون بر ملک اندرون زد - هشیار کسی باید کز عشق بپرهیزد
وین طبع که من دارم با عقل نیامیزد - آخر نه منم تنها در بادیه سودا
عشق لب شیرینت بس شور برانگیزد - آه اگر دست دل من به تمنا نرسد
یا دل از چنبر عشق تو به من وانرسد - تیرباران عشق خوبان را
دل شوریدگان سپر باشد - چون مرا عشق تو از هر چه جهان بازاستد
چه غم از سرزنش هر که جهانم باشد - هر آدمی که بینی از سر عشق خالی
در پایه جمادست او جانور نباشد - چه وجود نقش دیوار و چه آدمی که با او
سخنی ز عشق گویند و در او اثر نباشد - گر دست به شمشیر بری عشق همانست
کان جا که ارادت بود انکار نباشد - عشقش حرام بادا بر یار سروبالا
تردامنی که جانش در آستین نباشد - گر ایستاد حریفی اسیر عشق بماند
و گر گریخت خیالش به تاختن بکشد - مرا که قوت کاهی نه کی دهد زنهار
بلای عشق که فرهاد کوهکن بکشد - کسان عتاب کنندم که ترک عشق بگوی
به نقد اگر نکشد عشقم این سخن بکشد - سعدیا دم درکش ار دیوانه خوانندت که عشق
گر چه از صاحب دلی خیزد به شیدایی کشد - از من به عشق روی تو می زاید این سخن
طوطی شکر شکست که شیرین کلام شد - پیر بودم ز جفای فلک و جور زمان
باز پیرانه سرم عشق جوان بازآمد - عشق روی تو حرامست مگر سعدی را
که به سودای تو از هر که جهان بازآمد - عقل روا می نداشت گفتن اسرار عشق
قوت بازوی شوق بیخ صبوری بکند - کشته شمشیر عشق حال نگوید که چون
تشنه دیدار دوست راه نپرسد که چند - سعدی اگر عاقلی عشق طریق تو نیست
با کف زورآزمای پنجه نشاید فکند - ز درد روبه عشقت چو شیر می نالم
اگر چه همچو سگم هرزه لای می داند - چه کند کشته عشقت که نگوید غم دل
تو مپندار که خون ریزی و پنهان ماند - شیوه عشق اختیار اهل ادب نیست
بل چو قضا آید اختیار نماند - پیش از این گویند کز عشقت پریشانست حال
گر بگفتندی که مجموعم پریشان گفته اند - ور نگفتندی چه حاجت کآب چشم و رنگ روی
ماجرای عشق از اول تا به پایان گفته اند - دامن کشان حسن دلاویز را چه غم
کآشفتگان عشق گریبان دریده اند - هرگز جماعتی که شنیدند سر عشق
نشنیده ام که باز نصیحت شنیده اند - مثال راکب دریاست حال کشته عشق
به ترک بار بگفتند و خویشتن رستند - مرض عشق نه دردیست که می شاید گفت
با طبیبان که در این باب نه دانشمندند - عشق لیلی نه به اندازه هر مجنونیست
مگر آنان که سر ناز و دلالش دارند - مرا مگوی نصیحت که پارسایی و عشق
دو خصلتند که با یک دگر نیامیزند - عشق را پیشانیی باید چو میخ
تا حبیبش سنگ بر سر می زند - ناپسندیدست پیش اهل رای
هر که بعد از عشق رایی می زند - خانه عشق در خراباتست
نیک نامی در او چه کار کند - کسی که روی تو بیند نگه به کس نکند
ز عشق سیر نباشد ز عیش بس نکند - بنال سعدی اگر عشق دوستان داری
که هیچ بلبل از این ناله در قفس نکند - من هم اول روز دانستم که عشق
خون مباح و خانه یغما می کند - سعدی شیرین سخن در راه عشق
از لبش بوسی گدایی می کند - من بر آن بودم که ندهم دل به عشق
سروبالا دلستانی می کند - عقل را با عشق زور پنجه نیست
احتمال از ناتوانی می کند - شهری اندر هوست سوخته در آتش عشق
خلقی اندر طلبت غرقه دریای غمند - ز من بپرس که فتوی دهم به مذهب عشق
نظر به روی تو شاید که بردوام کنند - من از روی تو نپیچم که شرط عشق آنست
که روی در غرض و پشت برملام کنند - برآرند فریاد عشق از ختا
گر این شوخ چشمان به یغما روند - بسا هوشمندا که در کوی عشق
چو من عاقل آیند و شیدا روند - طریق عشق جفا بردنست و جانبازی
دگر چه چاره که با زورمند برنایند - حدیث حسن تو و داستان عشق مرا
هزار لیلی و مجنون بر آن نیفزایند - تو را سماع نباشد که سوز عشق نبود
گمان مبر که برآید ز خام هرگز دود - به صبر خواستم احوال عشق پوشیدن
دگر به گل نتوانستم آفتاب اندود - سوار عقل که باشد که پشت ننماید
در آن مقام که سلطان عشق روی نمود - شبی نرفت که سعدی به داغ عشق نگفت
دگر شب آمد و کی بی تو روز خواهد بود - با نیم پختگان نتوان گفت سوز عشق
خام از عذاب سوختگان بی خبر بود - چنان مست دیدار و حیران عشق
که دنیا و دینم فراموش بود - مجروح تیر عشق اگرش تیغ بر قفاست
چون می رود ز پیش تو چشم از قفا رود - سعدی ار عشق نبازد چه کند ملک وجود
حیف باشد که همه عمر به باطل برود - هرگز اندیشه یار از دل دیوانه عشق
به تماشای گل و سبزه و صحرا نرود - عشق را عقل نمی خواست که بیند لیکن
هیچ عیار نباشد که به زندان نرود - به ملامت نبرند از دل ما صورت عشق
نقش بر سنگ نبشتست به طوفان نرود - عقل را با عشق زور پنجه نیست
کار مسکین از مدارا می رود - محمل بدار ای ساروان تندی مکن با کاروان
کز عشق آن سرو روان گویی روانم می رود - هوش خردمند را عشق به تاراج برد
من نشنیدم که باز صید کبوتر شود - پرتو خورشید عشق بر همه افتد ولیک
سنگ به یک نوع نیست تا همه گوهر شود - یار آن حریف نیست که از در درآیدم
عشق آن حدیث نیست که از دل برون شود - چون دور عارض تو برانداخت رسم عقل
ترسم که عشق در سر سعدی جنون شود - هر لحظه در برم دل از اندیشه خون شود
تا منتهای کار من از عشق چون شود - آن را مسلمست تماشای نوبهار
کز عشق بوستان گل و خارش یکی شود - عشق دانی چیست سلطانی که هر جا خیمه زد
بی خلاف آن مملکت بر وی مقرر می شود - دیگران را تلخ می آید شراب جور عشق
ما ز دست دوست می گیریم و شکر می شود - حدیث عشق جانان گفتنی نیست
و گر گویی کسی همدرد باید - من آن قیاس نکردم که زور بازوی عشق
عنان عقل ز دست حکیم برباید - گویند چرا سعدی از عشق نپرهیزد
من مستم از این معنی هشیار سری باید - مپرس کشته شمشیر عشق را چونی
چنان که هر که ببیند بر او ببخشاید - گویند دوستانم سودا و ناله تا کی
سودا ز عشق خیزد ناله ز غم برآید - هر دم ز سوز عشقت سعدی چنان بنالد
کز شعر سوزناکش دود از قلم برآید - عاشق بگشتم ار چه دانسته بودم اول
کز تخم عشقبازی شاخ ندم برآید - به کوی لاله رخان هر که عشقباز آید
امید نیست که دیگر به عقل بازآید - زمین باغ و بستان را به عشق باد نوروزی
بباید ساخت با جوری که از باد خزان آید - آن نه عشقست که از دل به دهان می آید
وان نه عاشق که ز معشوق به جان می آید - شرط عشقست که از دوست شکایت نکنند
لیکن از شوق حکایت به زبان می آید - بشیر بود مگر شور عشق سعدی را
که پیر گشت و تغیر در او نمی آید - آتشکدست باطن سعدی ز سوز عشق
سوزی که در دلست در اشعار بنگرید - کاش اندک مایه نرمی در خطابش دیدمی
ور مرا عشقش به سختی کشت سهلست این قدر - گوشه گیر ای یار یا جان در میان آور که عشق
تیربارانست یا تسلیم باید یا حذر - گفت سعدی صبر کن یا سیم و زر ده یا گریز
عشق را یا مال باید یا صبوری یا سفر - سعدی اگر داغ عشق در تو مؤثر شود
فخر بود بنده را داغ خداوندگار - بندی مهر تو نیابد خلاص
غرقه عشق تو نبیند کنار - درد نهانی دل تنگم بسوخت
لاجرمم عشق ببود آشکار - در عشق یار نیست مرا صبر و سیم و زر
لیک آب چشم و آتش دل هر دو هست یار - ما را از درد عشق تو با کس حدیث نیست
هم پیش یار گفته شود ماجرای یار - زندگان را نه عجب گر به تو میلی باشد
مردگان بازنشینند به عشقت ز قبور - هر کس به تعلقی گرفتار
صاحب نظران به عشق منظور - ما مست شراب ناب عشقیم
نه تشنه سلسبیل و کافور - از عشق کمان دست و بازوش
افتاده خبر ندارد از تیر - کوته نظران ملامت از عشق
بی فایده می کنند و تحذیر - سعدی چو اسیر عشق ماندی
تدبیر تو چیست ترک تدبیر - سر می نهم که پای برآرم ز دام عشق
وین کی شود میسرم ای دوست دست گیر - عشق پیرانه سر از من عجبت می آید
چه جوانی تو که از دست ببردی دل پیر - ای به عشق درخت بالایت
مرغ جان رمیده در پرواز - می نگفتم سخن در آتش عشق
تا نگفت آب دیده غماز - آب و آتش خلاف یک دگرند
نشنیدیم عشق و صبر انباز - عاقل انجام عشق می بیند
تا هم اول نمی کند آغاز - پارسایی که خمر عشق چشید
خانه گو با معاشران پرداز - سعدی به دام عشق تو در پای بند ماند
قیدی نکرده ای که میسر شود گریز - دست بالای عشق زور آورد
معرفت را نماند جای ستیز - گفتم ای عقل زورمند چرا
برگرفتی ز عشق راه گریز - نه به خود می رود گرفته عشق
دیگری می برد به قلابش - داروی دل نمی کنم کان که مریض عشق شد
هیچ دوا نیاورد باز به استقامتش - کشته تیر عشق زنده کند
گر به سر بگذرد دگربارش - عشق پوشیده بود و صبر نماند
پرده برداشتم ز اسرارش - بارها در دلم آمد که بپوشم غم عشق
آبگینه نتواند که بپوشد رازش - آه دریغ و آب چشم ار چه موافق منند
آتش عشق آن چنان نیست که وانشانمش - عشق تو گفته بود هان سعدی و آرزوی من
بس نکند ز عاشقی تا ز جهان جهانمش - قوت شرح عشق تو نیست زبان خامه را
گرد در امید تو چند به سر دوانمش - نه شرط عشق بود با کمان ابروی دوست
که جان سپر نکنی پیش تیربارانش - حریف را که غم جان خویشتن باشد
هنوز لاف دروغست عشق جانانش - سخن عشق زینهار مگوی
یا چو گفتی بیار برهانش - عقل را گر هزار حجت هست
عشق دعوی کند به بطلانش - هر که از یار تحمل نکند یار مگویش
وان که در عشق ملامت نکشد مرد مخوانش - گفتم از ورطه عشقت به صبوری به درآیم
باز می بینم و دریا نه پدیدست کرانش - گر فلاطون به حکیمی مرض عشق بپوشد
عاقبت پرده برافتد ز سر راز نهانش - به ظاهر پند مردم می نیوشم
نهانم عشق می گوید که منیوش - گر توبه دهد کسی ز عشقت
از من بنیوش و پند منیوش - گر یکی از عشق برآرد خروش
بر سر آتش نه غریبست جوش - به عشق روی تو گفتم که جان برافشانم
دگر به شرم درافتادم از محقر خویش - سعدیا در کوی عشق از پارسایی دم مزن
هر متاعی را خریداریست در بازار خویش - درد عشق از هر که می پرسم جوابم می دهد
از که می پرسی که من خود عاجزم در کار خویش - صبر چون پروانه باید کردنت بر داغ عشق
ای که صحبت با یکی داری نه در مقدار خویش - عقل را پنداشتم در عشق تدبیری بود
من نخواهم کرد دیگر تکیه بر پندار خویش - ز درد عشق تو امید رستگاری نیست
گریختن نتوانند بندگان به داغ - تو را که این همه بلبل نوای عشق زنند
چه التفات بود بر ادای منکر زاغ - سعدی همه روز عشق می باز
تا در دو جهان شوی به یک رنگ - عشق آمد و عقل همچو بادی
رفت از بر من هزار فرسنگ - من خرقه فکنده ام ز عشقت
باشد که به وصل تو زنم چنگ - وفا و عهد مودت میان اهل ارادت
نه چون بقای شکوفست و عشقبازی بلبل - حدیث عشق چه حاجت که بر زبان آری
به آب دیده خونین نبشته صورت حال - با که نگفتم حکایت غم عشقت
این همه گفتیم و حل نگشت مسائل - سعدی از این پس نه عاقلست نه هشیار
عشق بچربید بر فنون فضایل - تا عقل داشتم نگرفتم طریق عشق
جایی دلم برفت که حیران شود عقول - کمند عشق نه بس بود زلف مفتولت
که روی نیز بکردی ز دوستان مفتول - مرا گناه خودست ار ملامت تو برم
که عشق بار گران بود و من ظلوم جهول - طریق عشق به گفتن نمی توان آموخت
مگر کسی که بود در طبیعتش مجبول - حدیث عقل در ایام پادشاهی عشق
چنان شدست که فرمان عامل معزول - حدیث عشق اگر گویی گناهست
گناه اول ز حوا بود و آدم - اسقیانی و دعانی افتضح
عشق و مستوری نیامیزد به هم - عمرها پرهیز می کردم ز عشق
ما حسبت الان الا قد هجم - عقل و صبر از من چه می جویی که عشق
کلما اسست بنیانا هدم - دلم به عشق گرفتار و جان به مهر گرو
درآمد از درم آن دلفریب جان آرام - اگر ملول شوی یا ملامتم گویی
اسیر عشق نیندیشد از ملال و ملام - خاطر سعدی و بار عشق تو
راکبی تندست و مرکوبی جمام - سعدی اگر نام و ننگ در سر او شد چه شد
مرد ره عشق نیست کش غم ننگست و نام - چه دشمنی تو که از عشق دست و شمشیرت
مطاوعت به گریزم نمی کنند اقدام - ملامتم نکند هر که معرفت دارد
که عشق می بستاند ز دست عقل زمام - اگر زبان مرا روزگار دربندد
به عشق در سخن آیند ریزه های عظام - تنم فرسود و عقلم رفت و عشقم همچنان باقی
و گر جانم دریغ آید نه مشتاقم که کذابم - بلای عشق تو نگذاشت پارسا در پارس
یکی منم که ندانم نماز چون بستم - دیریست که سعدی به دل از عشق تو می گفت
این بت نه عجب باشد اگر من بپرستم - عشقبازی نه من آخر به جهان آوردم
یا گناهیست که اول من مسکین کردم - ای که پندم دهی از عشق و ملامت گویی
تو نبودی که من این جام محبت خوردم - نخواستم که بگویم حدیث عشق و چه حاجت
که آب دیده سرخم بگفت و چهره زردم - به چشم های تو دانم که تا ز چشم برفتی
به چشم عشق و ارادت نظر به هیچ نکردم - تو را که گفت که سعدی نه مرد عشق تو باشد
گر از وفات بگردم درست شد که نه مردم - هزار عهد کردم که گرد عشق نگردم
همی برابرم آید خیال روی تو هر دم - گویند روی سرخ تو سعدی چه زرد کرد
اکسیر عشق بر مسم افتاد و زر شدم - مجال صبر تنگ آمد به یک بار
حدیث عشق بر صحرا فکندم - مرا هوشی نماند از عشق و گوشی
که پند هوشمندان کار بندم - بیار ساقی سرمست جام باده عشق
بده به رغم مناصح که می دهد پندم - به خنده گفت که سعدی از این سخن بگریز
کجا روم که به زندان عشق دربندم - خار عشقت نه چنان پای نشاط آبله کرد
که سر سبزه و پروای گلستان بودم - سعدی غم عشق خوبرویان
چندان که تو می خوری ندیدم - بلای عشق تو بر من چنان اثر کردست
که پند عالم و عابد نمی کند اثرم - من از حکایت عشق تو بس کنم هیهات
مگر اجل که ببندد زبان گفتارم - اگر تو عمر در این ماجرا کنی سعدی
حدیث عشق به پایان رسد نپندارم - به عشق روی تو اقرار می کند سعدی
همه جهان به درآیند گو به انکارم - موسی طور عشقم در وادی تمنا
مجروح لن ترانی چون خود هزار دارم - زان می که ریخت عشقت در کام جان سعدی
تا بامداد محشر در سر خمار دارم - چه شبست یا رب امشب که ستاره ای برآمد
که دگر نه عشق خورشید و نه مهر ماه دارم - گفتم به پایان آورم در عمر خود با او شبی
حالا به عشق روی او روزی به پایان می برم - راه عشق تو درازست ولی سعدی وار
می روم وز سر حسرت به قفا می نگرم - گفت از این نوع شکایت که تو داری سعدی
درد عشقست ندانم که چه درمان سازم - سوختم گر چه نمی یارم گفت
که من از عشق فلان می سوزم - وه که در عشق چنان می سوزم
که به یک شعله جهان می سوزم - بس توبه و پرهیزم کز عشق تو باطل شد
من بعد بدان شرطم کز توبه بپرهیزم - در شهر به رسوایی دشمن به دفم برزد
تا بر دف عشق آمد تیر نظر تیزم - هزار جهد بکردم که سر عشق بپوشم
نبود بر سر آتش میسرم که نجوشم - مرا مگوی که سعدی طریق عشق رها کن
سخن چه فایده گفتن چو پند می ننیوشم - سنت عشق سعدیا ترک نمی دهی بلی
کی ز دلم به دررود خوی سرشته در گلم - داروی درد شوق را با همه علم عاجزم
چاره کار عشق را با همه عقل جاهلم - لشکر عشق سعدیا غارت عقل می کند
تا تو دگر به خویشتن ظن نبری که عاقلم - پیشم از این سلامتی بود و دلی و دانشی
عشق تو آتشی بزد پاک بسوخت خرمنم - گویند سعدیا مکن از عشق توبه کن
مشکل توانم و نتوانم که نشکنم - ای خوبتر از لیلی بیمست که چون مجنون
عشق تو بگرداند در کوه و بیابانم - عشق من بر گل رخسار تو امروزی نیست
دیر سالست که من بلبل این بستانم - پارسایان ملامتم مکنید
که من از عشق توبه نتوانم - سخن عشق تو بی آن که برآید به زبانم
رنگ رخساره خبر می دهد از حال نهانم - گر تو شیرین زمانی نظری نیز به من کن
که به دیوانگی از عشق تو فرهاد زمانم - تو عشق آموختی در شهر ما را
بیا تا شرح آن هم بر تو خوانم - بیمست چو شرح غم عشق تو نویسم
کآتش به قلم درفتد از سوز درونم - دلم تا عشقباز آمد در او جز غم نمی بینم
دلی بی غم کجا جویم که در عالم نمی بینم - خوشا و خرما آن دل که هست از عشق بیگانه
که من تا آشنا گشتم دل خرم نمی بینم - نه بی او عشق می خواهم نه با او
که او در سلک من حیفست منظوم - می کشندم که ترک عشق بگو
می زنندم که بیدق شاهم - ای برادر غم عشق آتش نمرود انگار
بر من این شعله چنانست که بر ابراهیم - سعدیا عشق نیامیزد و شهوت با هم
پیش تسبیح ملایک نرود دیو رجیم - عشقبازی نه طریق حکما بود ولی
چشم بیمار تو دل می برد از دست حکیم - سعدیا عشق نیامیزد و عفت با هم
چند پنهان کنی آواز دهل زیر گلیم - گفتی ز خاک بیشترند اهل عشق من
از خاک بیشتر نه که از خاک کمتریم - هر گلی نو که در جهان آید
ما به عشقش هزاردستانیم - من کیم کان جا که کوی عشق توست
در نمی گنجد حدیث ما و من - آواز دهل نهان نماند
در زیر گلیم و عشق پنهان - چه خوشست بوی عشق از نفس نیازمندان
دل از انتظار خونین دهن از امید خندان - اگر از کمند عشقت بروم کجا گریزم
که خلاص بی تو بندست و حیات بی تو زندان - چندین که برشمردم از ماجرای عشقت
اندوه دل نگفتم الا یک از هزاران - طایفه ای سماع را عیب کنند و عشق را
زمزمه ای بیار خوش تا بروند ناخوشان - سوختگان عشق را دود به سقف می رود
وقع ندارد این سخن پیش فسرده آتشان - من اختیار خود را تسلیم عشق کردم
همچون زمام اشتر بر دست ساربانان - ما نتوانیم و عشق پنجه درانداختن
قوت او می کند بر سر ما تاختن - زهد نخواهد خرید چاره رنجور عشق
شمع و شرابست و شید پیش تو نفروختن - کیست که مرهم نهد بر دل مجروح عشق
کش نه مجال وقوف نه ره بگسیختن - گر آدمی صفتی سعدیا به عشق بمیر
که مذهب حیوانست همچنین مردن - بند بر پای توقف چه کند گر نکند
شرط عشقست بلا دیدن و پای افشردن - خم دو زلف تو بر لاله حلقه در حلقه
به سنگ خاره درآموخت عشق ورزیدن - به عشق مستی و رسواییم خوشست از آنک
نکو نباشد با عشق زهد ورزیدن - عقل بی خویشتن از عشق تو دیدن تا چند
خویشتن بی دل و دل بی سر و سامان دیدن - مردن اندر کوی عشق از زندگانی خوشترست
تا نمیری دست مهرش کوته از دامن مکن - ناله زیر و زار من زارترست هر زمان
بس که به هجر می دهد عشق تو گوشمال من - نه امید از دوستان دارم نه بیم از دشمنان
تا قلندروار شد در کوی عشق آیین من - عشق به تاراج داد رخت صبوری دل
می نکند بخت شور خیمه ز پهلوی من - کرده ام از راه عشق چند گذر سوی او
او به تفضل نکرد هیچ نگه سوی من - بسوخت مجنون در عشق صورت لیلی
عجب که لیلی را دل نسوخت بر مجنون - همین تغیر بیرون دلیل عشق بسست
که در حدیث نمی گنجد اشتیاق درون - جفای عشق تو چندان که می برد سعدی
خیال وصل تو از سر نمی کند بیرون - گر سرش داری چو سعدی سر بنه مردانه وار
با چنین معشوق نتوان باخت عشق الا چنین - کسان به حال پریشان سعدی از غم عشق
زنخ زنند و ندانند تا چه حالست این - صید بیابان عشق چون بخورد تیر او
سر نتواند کشید پای ز زنجیر او - گفتم از آسیب عشق روی به عالم نهم
عرصه عالم گرفت حسن جهان گیر او - آتشی از سوز عشق در دل داوود بود
تا به فلک می رسد بانگ مزامیر او - بیا که در غم عشقت مشوشم بی تو
بیا ببین که در این غم چه ناخوشم بی تو - رسم تقوا می نهد در عشقبازی رای من
کوس غارت می زند در ملک تقوا روی تو - خرده بر سعدی مگیر ای جان که کاری خرد نیست
سوختن در عشق وان گه ساختن بی روی تو - عقل کهن بار جفا می کشد
دم به دم از عشق نوآموخته - ما دفتر از حکایت عشقت نبسته ایم
تو سنگ دل حکایت ما درنوشته ای - خود را به زیر چنگل شاهین عشق تو
عنقای صبر من پر و بالی نیافته - تا کی ز درد عشق تو نالد روان من
روزی به لطف از تو مثالی نیافته - ای صورتت ز گوهر معنی خزینه ای
ما را ز داغ عشق تو در دل دفینه ای - جهانی عشقبازانند در عهد سر زلفت
رها کن راه بدعهدی و اندر عهد ایشان آی - گر تو صد بار بیایی به سر کشته عشق
چشم باشد مترصد که دگربار آیی - گذشت بر من از آسیب عشقت آن چه گذشت
هنوز منتظرم تا چه حکم فرمایی - عشق و درویشی و انگشت نمایی و ملامت
همه سهلست تحمل نکنم بار جدایی - خرد با عشق می کوشد که وی را در کمند آرد
ولیکن بر نمی آید ضعیفی با توانایی - دیوانه عشقت را جایی نظر افتاده ست
کان جا نتواند رفت اندیشه دانایی - گویند رفیقانم در عشق چه سر داری
گویم که سری دارم درباخته در پایی - عقل باید که با صلابت عشق
نکند پنجه توانایی - ای ولوله عشق تو بر هر سر کویی
روی تو ببرد از دل ما هر غم رویی - ای تیر غم عشق تو هر جا که رسیده
افتاده به زخمش چو کمان پشت دوتویی - ز خاک سعدی بیچاره بوی عشق آید
هزار سال پس از مرگش ار به ینبویی - همین که پای نهادی بر آستانه عشق
به دست باش که دست از جهان فروشویی - اگر من از دل یک تو برآورم دم عشقی
عجب مدار که آتش درافتدم به دوتویی - به کس مگوی که پایم به سنگ عشق برآمد
که عیب گیرد و گوید چرا به فرق نپویی - نه پنج روزه عمرست عشق روی تو ما را
وجدت رائحه الود ان شممت رفاتی - عجب مدار که سعدی به یاد دوست بنالد
که عشق موجب شوقست و خمر علت مستی - عاقل متفکر بود و مصلحت اندیش
در مذهب عشق آی و از این جمله برستی - نوع تقصیری تواند بود ای سلطان عشق
تا به یک ره سایه لطف از گدا برداشتی - تو قدر صحبت یاران و دوستان نشناسی
مگر شبی که چو سعدی به داغ عشق بخفتی - فرمان عشق و عقل به یک جای نشنوند
غوغا بود دو پادشه اندر ولایتی - زان گه که عشق دست تطاول دراز کرد
معلوم شد که عقل ندارد کفایتی - سعدی نهفته چند بماند حدیث عشق
این ریش اندرون بکند هم سرایتی - گفتم نهایتی بود این درد عشق را
هر بامداد می کند از نو بدایتی - چندان که بی تو غایت امکان صبر بود
کردیم و عشق را به پدیدست غایتی - آن چه ما را در دلست از سوز عشق
می نشاید گفت با هر باردی - وین عشق تو در من آفریدستند
هرگز نرود ز زعفران زردی - نمی دانند کز بیمار عشقت
حرارت بازننشیند به سردی - هزار بار بگفتیم و هیچ درنگرفت
که گرد عشق مگرد ای فقیر و گردیدی - به تیغ می زد و می رفت و باز می نگریست
که ترک عشق نگفتی سزای خود دیدی - ما خود از کوی عشقبازانیم
نه تماشاکنان رهگذریم - پرده داری بر آستانه عشق
می کند عقل و گریه پرده دری - چو خوری دانی ای پسر غم عشق
تا غم هیچ در جهان نخوری - عقل بیچارست در زندان عشق
چون مسلمانی به دست کافری - دانی چه گفت مرا آن بلبل سحری
تو خود چه آدمیی کز عشق بی خبری - عشق و دوام عافیت مختلفند سعدیا
هر که سفر نمی کند دل ندهد به لشکری - هرگز نبرده ام به خرابات عشق راه
امروزم آرزوی تو درداد ساغری - غم عشق آمد و غم های دگر پاک ببرد
سوزنی باید کز پای برآرد خاری - عمر سعدی گر سر آید در حدیث عشق شاید
کو نخواهد ماند بی شک وین بماند یادگاری - گر افتدت گذری بر وجود کشته عشق
سخن بگوی که در جسم مرده جان آری - مرا دلیست گرفتار عشق دلداری
سمن بری صنمی گلرخی جفاکاری - حدیث سعدی در عشق او چو بیهده ست
نزد دمی چو ندارد زبان گفتاری - به انتظار عیادت که دوست می آید
خوشست بر دل رنجور عشق بیماری - گرت چو من غم عشقی زمانه پیش آرد
دگر غم همه عالم به هیچ نشماری - جفای عشق تو بر عقل من همان مثلست
که سرگزیت به کافر همی دهد غازی - حدیث عشق تو پیدا نکردمی بر خلق
گر آب دیده نکردی به گریه غمازی - و گر هلاک منت درخورست باکی نیست
قتیل عشق شهیدست و قاتلش غازی - میسرت نشود سر عشق پوشیدن
که عاقبت بکند رنگ روی غمازی - به دست عشق چه شیر سیه چه مورچه ای
به دام هجر چه باز سفید چه مگسی - قصه به هر که می برم فایده ای نمی دهد
مشکل درد عشق را حل نکند مهندسی - گفتی اگر درد عشق پای نداری گریز
چون بتوانم گریخت تا تو کمندم کشی - موجب فریاد ما خصم نداند که چیست
چاره مجروح عشق نیست بجز خامشی - مست می عشق را عیب مکن سعدیا
مست بیفتی تو نیز گر هم از این می چشی - اخلایی و احبابی ذروا من حبه مابی
مریض العشق لا یبری و لا یشکو الی الراقی - عمرم به آخر آمد عشقم هنوز باقی
وز می چنان نه مستم کز عشق روی ساقی - عشق جانان در جهان هرگز نبودی کاشکی
یا چو بود اندر دلم کمتر فزودی کاشکی - آزمودم درد و داغ عشق باری صد هزار
همچو من معشوقه یک ره آزمودی کاشکی - هر زمان گویم ز داغ عشق و تیمار فراق
دل ربود از من نگارم جان ربودی کاشکی - سخنی بگوی با من که چنان اسیر عشقم
که به خویشتن ندارم ز وجودت اشتغالی - ای بلبل اگر نالی من با تو هم آوازم
تو عشق گلی داری من عشق گل اندامی - فردا به داغ دوزخ ناپخته ای بسوزد
کامروز آتش عشق از وی نبرد خامی - گر مرا عشقت به سختی کشت سهلست این قدر
کاش کاندک مایه نرمی در خطابت دیدمی - این عشق را زوال نباشد به حکم آنک
ما پاک دیده ایم و تو پاکیزه دامنی - بر سر کوی عشق بازاریست
که نیارد هزار جان ثمنی - مست بی خویشتن از خمر ظلومست و جهول
مستی از عشق نکو باشد و بی خویشتنی - گفتم این درد عشق پنهان را
به تو گویم که هم تو درمانی - عشق دانی چه گفت تقوا را
پنجه با ما مکن که نتوانی - چه خبر دارد از حقیقت عشق
پای بند هوای نفسانی - قصه عشق را نهایت نیست
صبر پیدا و درد پنهانی - تو فارغی و عشقت بازیچه می نماید
تا خرمنت نسوزد تشویش ما ندانی - ای بر در سرایت غوغای عشقبازان
همچون بر آب شیرین آشوب کاروانی - ز دست عشق تو یک روز دین بگردانم
چه گردد ار دل نامهربان بگردانی - شرطست سعدیا که به میدان عشق دوست
خود را به پیش تیر ملامت سپر کنی - ای که نیازموده ای صورت حال بی دلان
عشق حقیقتست اگر حمل مجاز می کنی - عشق لب شیرینت روزی بکشد سعدی
فرهاد چنین کشته ست آن شوخ به شیرینی - لگام بر سر شیران کند صلابت عشق
چنان کشد که شتر را مهار دربینی - ناودان چشم رنجوران عشق
گر فروریزند خون آید به جوی - هر که نشنیدست وقتی بوی عشق
گو به شیراز آی و خاک من ببوی - عشق از دل سعدی به ملامت نتوان برد
گر رنگ توان برد به آب از رخ هندوی - تا کی روم از عشق تو شوریده به هر سوی
تا کی دوم از شور تو دیوانه به هر کوی - تا عشق سرآشوب تو همزانوی ما شد
سر برنگرفتم به وفای تو ز زانوی - بیرون نشود عشق توام تا ابد از دل
کاندر ازلم حرز تو بستند به بازوی - چو در میدان عشق افتادی ای دل
بباید بودنت سرگشته چون گوی - سعدیا شور عشق می گوید
سخنانت نه طبع شیرین گوی - ای رفیق آنچ از بلای عشق بر من می رود
گر به ترک من نمی گویی به ترک من بگوی - بستم به عشق موی میانش کمر چو مور
گر وقت بینی این سخن اندر میان بگوی - غم عشق اگر بکوشم که ز دوستان بپوشم
سخنان سوزناکم بدهد بر آن گواهی - مولوی
- «عشق» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- ای طایران قدس را عشقت فزوده بالها
در حلقه سودای تو روحانیان را حالها - آغاز عالم غلغله پایان عالم زلزله
عشقی و شكری با گله آرام با زلزالها - توقیع شمس آمد شفق طغرای دولت عشق حق
فال وصال آرد سبق كان عشق زد این فالها - عشق امر كل ما رقعهای او قلزم و ما جرعهای
او صد دلیل آورده و ما كرده استدلالها - از عشق گردون متلف بیعشق اختر منخسف
از عشق گشته دال الف بیعشق الف چون دالها - ای عشق چون آتشكده در نقش و صورت آمده
بر كاروان دل زده یك دم امان ده یا فتی - ای عشق پیش هر كسی نام و لقب داری بسی
من دوش نام دیگرت كردم كه درد بیدوا - ماییم مست و سرگران فارغ ز كار دیگران
عالم اگر برهم رود عشق تو را بادا بقا - عشق تو كف برهم زند صد عالم دیگر كند
صد قرن نو پیدا شود بیرون ز افلاك و خل - ای عشق خندان همچو گل وی خوش نظر چون عقل كل
خورشید را دركش به جل ای شهسوار هل اتی - ساقی تو ما را یاد كن صد خیك را پرباد كن
ارواح را فرهاد كن در عشق آن شیرین لقا - چون جلوه مه میكنی وز عشق آگه میكنی
با ما چه همره میكنی چیزی بده درویش را - امروز ای شمع آن كنم بر نور تو جولان كنم
بر عشق جان افشان كنم چیزی بده درویش را - از سر دل بیرون نهای بنمای رو كایینهای
چون عشق را سرفتنهای پیش تو آید فتنهها - بر مركب عشق تو دل میراند و این مركبش
در هر قدم میبگذرد زان سوی جان فرسنگها - معذور دارم خلق را گر منكرند از عشق ما
اه لیك خود معذور را كی باشد اقبال و سنا - زد تیغ قهر و قاهری بر گردن دیو و پری
كو را ز عشق آن سری مشغول كردند از قضا - در پاكی بیمهر و كین در بزم عشق او نشین
در پرده منكر ببین آن پرده صدمسمار را - در عشق ترك كام كن ترك حبوب و دام كن
مر سنگ را زر نام كن شكر لقب نه بر جفا - این از عنایتها شمر كز كوی عشق آمد ضرر
عشق مجازی را گذر بر عشق حقست انتها - عشقی كه بر انسان بود شمشیر چوبین آن بود
آن عشق با رحمان شود چون آخر آید ابتلا - عشق زلیخا ابتدا بر یوسف آمد سالها
شد آخر آن عشق خدا میكرد بر یوسف قفا - جباروار و زفت او دامن كشان میرفت او
تسخركنان بر عاشقان بازیچه دیده عشق را - گفتش قصاص پیرهن بردم ز تو امروز من
گفتا بسی زینها كند تقلیب عشق كبریا - عشق از سر قدوسیی همچون عصای موسیی
كو اژدها را میخورد چون افكند موسی عصا - این را رها كن خواجه را بنگر كه میگوید مرا
عشق آتش اندر ریش زد ما را رها كردی چرا - این خواجه باخرخشه شد پرشكسته چون پشه
نالان ز عشق عایشه كابیض عینی من بكا - ای مه ز اجلالت خجل عشقت ز خون ما بحل
چون دیدمت میگفت دل جاء القضا جاء القضا - شد خارها گلزارها از عشق رویت بارها
تا صد هزار اقرارها افكند در ایمان ما - ای صورت عشق ابد خوش رو نمودی در جسد
تا ره بری سوی احد جان را از این زندان ما - بر خاك و دشت بینوا گوهرفشان كرد آسمان
زین بینوایی میكشند از عشق طراران ما - گفتا چیست این ای فلان گفتم كه خون عاشقان
جوشیده و صافی چو جان بر آتش عشق و ولا - نانم مده آبم مده آسایش و خوابم مده
ای تشنگی عشق تو صد همچو ما را خونبها - العشق مصباح العشا و الهجر طباخ الحشا
و الوصل تریاق الغشا یا من علی قلبی مشا - الشمس من افراسنا و البدر من حراسنا
و العشق من جلاسنا من یدر ما فی راسنا - یا سایلی عن قصتی العشق قسمی حصتی
و السكر افنی غصتی یا حبذا لی حبذا - من دوش گفتم عشق را ای خسرو عیار ما
سر درمكش منكر مشو تو بردهای دستار ما - یار مرا غار مرا عشق جگرخوار مرا
یار تویی غار تویی خواجه نگهدار مرا - هر كسكی را هوسی قسم قضا و قدر است
عشق وی آورد قضا هدیه ره آورد مرا - خواندم امیر عشق را فهم بدین شود تو را
چونك تو رهن صورتی صورتتست ره نما - با لب خشك گوید او قصه چشمه خضر
بر قد مرد میبرد درزی عشق او قبا - بارگه عطا شود از كف عشق هر كفی
كارگه وفا شود از تو جهان بیوفا - جمله به ماه عاشق و ماه اسیر عشق تو
ناله كنان ز درد تو لابه كنان كه ای خدا - خواب ببر ز چشم ما چون ز تو روز گشت شب
آب مده به تشنگان عشق بس است آب ما - جمله ره چكیده خون از سر تیغ عشق او
جمله كو گرفته بو از جگر كباب ما - زنده به عشق سركشم بینی جان چرا كشم
پهلوی یار خود خوشم یاوه چرا روم چرا - چونك به عشق زنده شد قصد غزاش چون كنم
غمزه خونی تو شد حج و غزای نفس ما - عشق فروخت آتشی كب حیات از او خجل
پرس كه از برای كه آن ز برای نفس ما - دوزخ جای كافران جنت جای ممنان
عشق برای عاشقان محو سزای نفس ما - چون همه عشق روی تست جمله رضای نفس ما
كفر شدست لاجرم ترك هوای نفس ما - عشق تو آورد قدح پر ز بلاها
گفتم می مینخورم پیش تو شاها - عشق چو خون خواره شود وای از او وای
كوه احد پاره شود خاصه چو ماها - ز شمس الدین تبریزی منم قاصد به خون ریزی
كه عشقی هست در دستم كه ماند ذوالفقاری را - مكانها بیمكان گردد زمینها جمله كان گردد
چو عشق او دهد تشریف یك لحظه دیاری را - بدم بیعشق گمراهی درآمد عشق ناگاهی
بدم كوهی شدم كاهی برای اسب سلطان را - تو شادی كن ز شمس الدین تبریزی و از عشقش
كه از عشقش صفا یابی و از لطفش حمایتها - تو را عزت همیباید كه آن فرعون را شاید
بده آن عشق و بستان تو چو فرعون این ولایتها - سگ گرگین این در به ز شیران همه عالم
كه لاف عشق حق دارد و او داند وقایتها - تو بدنامی عاشق را منه با خواری دونان
كه هست اندر قفای او ز شاه عشق رایتها - ایا نور رخ موسی مكن اعمی صفورا را
چنین عشقی نهادستی به نورش چشم بینا را - چو بر صورت زند یك دم ز عشق آید جهان برهم
چو پنهان شد درآید غم نبینی شاد صورت را - جهانی را كشان كرده بدنهاشان چو جان كرده
برای امتحان كرده ز عشق استاد صورت را - زهی دلشاد مرغی كو مقامی یافت اندر عشق
به كوه قاف كی یابد مقام و جای جز عنقا - در این دام و در این دانه مجو جز عشق جانانه
مگو از چرخ وز خانه تو دیده گیر بامی را - مرا گویی چه عشقست این كه نی بالا نه پستست این
چه صیدی بی ز شستست این درون موج این دریا - فرست آن عشق ساقی را بگردان جام باقی را
كه از مزج و تلاقی را ندانم جامش از صهبا - چو شست عشق در جانم شناسا گشت شستش را
به شست عشق دست آورد جان بت پرستش را - به گوش دل بگفت اقبال رست آن جان به عشق ما
بكرد این دل هزاران جان نثار آن گفت رستش را - چو عشقش دید جانم را به بالاییست از این هستی
بلندی داد از اقبال او بالا و پستش را - اگر نه عشق شمس الدین بدی در روز و شب ما را
فراغتها كجا بودی ز دام و از سبب ما را - بت شهوت برآوردی دمار از ما ز تاب خود
اگر از تابش عشقش نبودی تاب و تب ما را - نوازشهای عشق او لطافتهای مهر او
رهانید و فراغت داد از رنج و نصب ما را - به سوی خطه تبریز چه چشمه آب حیوانست
كشاند دل بدان جانب به عشق چون كنب ما را - خنك آن اشتری كو را مهار عشق حق باشد
همیشه مست میدارد میان اشتران ما را - گر زان كه تو قارونی در عشق شوی مفلس
ور زان كه خداوندی هم بنده شوی با ما - عقل از پی عشق آمد در عالم خاك ار نی
عقلی بنمی باید بیعهد و وفایی را - گلزار كند عشقت آن شوره خاكی را
دربار كند موجت این جسم سحابی را - ای عشق طرب پیشه خوش گفت خوش اندیشه
بربای نقاب از رخ آن شاه نقابی را - ای دل تو كه زیبایی شیرین شو از آن خسرو
ور خسرو شیرینی در عشق چو فرهاد آ - ای صورت هر شادی اندر دل ما یادی
ای صورت عشق كل اندر دل ما یاد آ - ای شاد كه ما هستیم اندر غم تو جانا
هم محرم عشق تو هم محرم تو جانا - در عشق تو خمارم در سر ز تو می دارم
از حسن جمالات پرخرم تو جانا - زهی عشق زهی عشق كه ما راست خدایا
چه نغزست و چه خوبست چه زیباست خدایا - زهی عشق زهی عشق كه ما راست خدایا
چه نغزست و چه خوبست و چه زیباست خدایا - چه گرمیم چه گرمیم از این عشق چو خورشید
چه پنهان و چه پنهان و چه پیداست خدایا - تا از لب تو بوی لب غیر نیاید
تا عشق مجرد شود و صافی و یكتا - ای پاك دلان با جز او عشق مبازید
نتوان دل و جان دادن هر مختصری را - نگذاردش آن عشق كه سر نیز بخارد
شاباش زهی سلسله و جذب و تقاضا - در شهر چو من گول مگر عشق ندیدست
هر لحظه مرا گیرد این عشق ز بالا - چو در عالم زدی تو آتش عشق
جهان گشتست همچون دیگ حلوا - ز عشقت باز طشت از بام افتاد
فرست از بام باز آن نردبان را - كنون عالم شود كز عشق جان داد
كنون واقف شود علم درون را - دل سیمین بری كز عشق رویش
ز حیرت گم كند زر هم زری را - پس اندر عشق دشمن كام گردم
كه دشمن مینپرسد كار ما را - همه كس بخت گنج اندوز جوید
ولیكن عشق رنج اندوز ما را - تو مادرمرده را شیون میاموز
كه استادست عشق آموز ما را - دلا چون طالب بیشی عشقی
تو كم اندیش در دل بیش و كم را - چو ما در چنگ عشق اندرفتادیم
چه كم آید بر ما چنگ و سرنا - چو خاموشانه عشقت قوی شد
سخن كوتاه شد این بار ما را - دانی چه حیاتها و مستیهاست
در مجلس عشق جان سپاری را - بر نقش فنا چه عشق بازد
آن كس كه بدید كبریا را - ای مطرب عشق شمس دینم
جان تو كه بازگو همین را - از عشق بگو كه عشق دامست
زنهار مگو ز دانه ما - در عشق بدل شود همه چیز
تركی سازند ارمنی را - ای عشق تو در دلم سرشته
چون قند و شكر درون حلوا - جز خلوت عشق نیست درمان
رنج باریك اندهان را - كو مطرب عشق چست دانا
كز عشق زند نه از تقاضا - عشقیست دوار چرخ نه از آب
عشقیست مسیر ماه نه از پا - ای عشق برادرانه پیش آ
بگذار سلام سرسری را - از نوای عشق او آن جا زمین در جوش بود
وز هوای وصل او در چرخ دایم شد سما - جمع گشته سایه الطاف با خورشید فضل
جمع اضداد از كمال عشق او گشته روا - در میان پرده خون عشق را گلزارها
عاشقان را با جمال عشق بیچون كارها - عقل گوید شش جهت حدست و بیرون راه نیست
عشق گوید راه هست و رفتهام من بارها - عقل بازاری بدید و تاجری آغاز كرد
عشق دیده زان سوی بازار او بازارها - ای بسا منصور پنهان ز اعتماد جان عشق
ترك منبرها بگفته برشده بر دارها - عقل گوید پا منه كاندر فنا جز خار نیست
عشق گوید عقل را كاندر توست آن خارها - عشق معراجیست سوی بام سلطان جمال
از رخ عاشق فروخوان قصه معراج را - عاشق آشفته از آن گوید كه اندر شهر دل
عشق دایم میكند این غارت و تاراج را - بس كن ایرا بلبل عشقش نواها میزند
پیش بلبل چه محل باشد دم دراج را - غمزه عشقت بدان آرد یكی محتاج را
كو به یك جو برنسنجد هیچ صاحب تاج را - عاشقان عشق را بسیار یاریها دهیم
چونك شمس الدین تبریزی كنون شد یار ما - در نوای عشق آن صد نوبهار سرمدی
صد هزاران بلبلان اندر گل و گلزار ما - دل چو زناری ز عشق آن مسیح عهد بست
لاجرم غیرت برد ایمان بر این زنار ما - خشم یاران فرع باشد اصلشان عشق نوست
از برای خشم فرعی اصل را رانی چرا - عشق را دیدم میان عاشقان ساقی شده
جان ما را دیدن ایشان مبادا بیشما - چون به نقد عشق شمس الدین تبریزی خوشم
رخ چو زر كردم بگفتم كان مبادا بیشما - تن همیگوید به جان پرهیز كن از عشق او
جانش میگوید حذر از چشمه حیوان چرا - عقل دریابد تو را یا عشق یا جان صفا
لوح محفوظت شناسد یا ملایك بر سما - طور موسی بارها خون گشت در سودای عشق
كز خداوند شمس دین افتد به طور اندر صدا - بر كمیت می تو جان را كن سوار راه عشق
تا چو یك گامی بود بر ما دو صد فرسنگ ما - در نوای عشق شمس الدین تبریزی بزن
مطرب تبریز در پرده عشاقی چنگ ما - بلك چون ماهی به دریا بلك چون قالب به جان
در هوای عشق آن شه آرمیدستی دلا - دیو گیرد عشق را از غصه هم این عقل را
ناگهان گیرد گلوی عقل آدم سان ما - درد شمس الدین بود سرمایه درمان ما
بی سر و سامان عشقش بود سامان ما - جیبها بشكافته آن خویشتن داران ز عشق
دل سبك مانند كاه و رویها چون كهربا - گر چه درد عشق او خود راحت جان منست
خون جانم گر بریزد او بود صد خونبها - جمله عشق و جمله لطف و جمله قدرت جمله دید
گشته در هستی شهید و در عدم او مرتضی - تا نسوزد عقل من در عشق تو در عشق تو
غافلم نی عاقلم باری بیا رویی نما - تا نسوزد عقل من در عشق تو در عشق تو
غافلم نی عاقلم باری بیا رویی نما - عقل از عقلی رود هم روح روحی گم كند
چونك طنبوری ز عشقت برنوازد تار را - هست غاری جان رهبانان عشقت معتكف
كرده رهبان مبارك پر ز نور این غار را - چه كند بنده صورت كمر عشق خدا را
چه كند عورت مسكین سپر و گرز و سنان را - منگر رنج و بلا را بنگر عشق و ولا را
منگر جور و جفا را بنگر صد نگران را - چه خوشی عشق چه مستی چو قدح بر كف دستی
خنك آن جا كه نشستی خنك آن دیده جان را - تن ما به ماه ماند كه ز عشق میگدازد
دل ما چو چنگ زهره كه گسسته تار بادا - برو ای غصه دمی زحمت خود كوته كن
باده عشق بیا زود كه جانت بزیا - در میان عاشقان عاقل مبا
خاصه اندر عشق این لعلین قبا - ننگ آید عشق را از نور عقل
بد بود پیری در ایام صبا - نیم عاقل چه زند با عشق تو
تو جنون عاقلانی فاسقنا - در میان عاشقان عاقل مبا
خاصه در عشق چنین شیرین لقا - عقل تا تدبیر و اندیشه كند
رفته باشد عشق تا هفتم سما - عقل تا جوید شتر از بهر حج
رفته باشد عشق بر كوه صفا - عشق آمد این دهانم را گرفت
كه گذر از شعر و بر شعرا برآ - آخر عشق به از اول اوست
تو ز آخر سوی آغاز میا - سینه شكاف گشته دل عشق باف گشته
چون شیشه صاف گشته از جام حق تعالی - ای عشق با توستم وز باده تو مستم
وز تو بلند و پستم وقت دنا تدلی - ای شاه عشق پرور مانند شیر مادر
ای شیرجوش دررو جان پدر به رقص آ - از عشق تاجداران در چرخ او چو باران
آن جا قبا چه باشد ای خوش كمر به رقص آ - چون بسته گشت راهی شد حاصل من آهی
شد كوه همچو كاهی از عشق كهربا را - آن عشق سلسلت را وان آفت دلت را
آن چاه بابلت را وان كان سحرها را - جانا قبول گردان این جست و جوی ما را
بنده و مرید عشقیم برگیر موی ما را - سیلی خورند چون دف در عشق فخرجویان
زخمه به چنگ آور میزن سه توی ما را - دررو به عشق دینی تا شاهدان ببینی
پرنور كرده از رخ آفاق آسمان را - قدی چو سرو خواهی در باغ عشق رو
كاین چرخ كوژپشت كند قد تو دوتا - ای صوفیان عشق بدرید خرقهها
صد جامه ضرب كرد گل از لذت صبا - روز از سفر به فاقه و شبها قرار نی
در عشق حج كعبه و دیدار مصطفا - چون از شكاف پرده بر ایشان نظر كند
بس نعرههای عشق برآید كه مرحبا - از راه روغناس شده آب آتشی
آتش شده ز عشق هوا هم در این فضا - تا زان نصیب بخشد دست مسیح عشق
مر مرده را سعادت و بیمار را دوا - اركان به خانه خانه بگشته چو بیذقی
از بهر عشق شاه نه از لهو چون شما - زندان شده بهشت ز نای و ز نوش عشق
قاضی عقل مست در آن مسند قضا - در عیدگاه وصل برآمد خطیب عشق
با ذوالفقار و گفت مر آن شاه را ثنا - خاصان خاص و پردگیان سرای عشق
صف صف نشسته در هوسش بر در سرا - آب چو خاكی بده باد در آتش شده
عشق به هم برزده خیمه این چار را - عشق كه چادركشان در پی آن سرخوشان
بر فلك بینشان نور دهد نار را - سجده كنم من ز جان روی نهم من به خاك
گویم از اینها همه عشق فلانی مرا - او ره خوش میزند رقص بر آن میكنم
هر دم بازی نو عشق برآرد مرا - مفخر تبریزیان شمس حق بیزیان
توی به تو عشق توست باز كن این تویها - زهی شراب كه عشقش به دست خود پختهست
زهی گهر كه نبودهست هیچ دریا را - خدای عشق فرستاد تا در او پیچیم
كه نیست لایق پیچش ملك تعالی را - چو عشق چهره لیلی بدان همه ارزید
چگونه باشد اسری به عبده لیلا - طریق عشق همه مستی آمد و پستی
كه سیل پست رود كی رود سوی بالا - چو برگشاید بند قبا ز مستی عشق
توهای و هوی ملك بین و حیرت حورا - چه اضطراب كه بالا و زیر عالم راست
ز عشق كوست منزه ز زیر و از بالا - خموش كردم ای جان جان جان تو بگو
كه ذره ذره ز عشق رخ تو شد گویا - اگر تو عاشق عشقی و عشق را جویا
بگیر خنجر تیز و ببر گلوی حیا - متی اتوب من الذنب توبتی ذنبی
متی اجار اذا العشق صار لی جارا - میان عشق و دلم پیش كارها بودهست
كه اندك اندك آیدهمی به یاد مرا - اگر نمود به ظاهر كه عشق زاد ز من
همیبدان به حقیقت كه عشق زاد مرا - چه دیگ پختهای از بهر من عزیزا دوش
خدای داند تا چیست عشق را سودا - میان ابروت ای عشق این زمان گرهیست
كه نیست لایق آن روی خوب از آن بازآ - خدای پهلوی هر درد دارویی بنهاد
چو درد عشق قدیمست ماند بی ز دوا - اگر زمین به سراسر بروید از توبه
به یك دم آن همه را عشق بدرود چو گیا - مگر كه بر رخ من داغ عشق میبینی
میان داغ نبشته كه نحن نزلنا - الست عشق رسید و هر آن كه گفت بلی
گواه گفت بلی هست صد هزار بلا - تو خواه باور كن یا بگو كه نیست چنین
وفای عشق تو دارم به جان پاك وفا - شراب عشق ابد را كه ساقیش روح است
نگیرد و نكشد ور كشد چنین كشدا - به هر شبی چو محمد به جانب معراج
براق عشق ابد را به زیر زین كشدا - سلبت قلبی یا عشق خدعه و دها
كذبت حاشا لكن ملاحه و بها - ز شاه تا به گدا در كشاكش طمعند
به عشق بازرهد جان ز طمع و مطلبها - ارید ذكرك یا عشق شاكرا لكن
و لهت فیك و شوشت فكرتی و نها - چه فخر باشد مر عشق را ز مشتریان
چه پشت باشد مر شیر را ز ثعلبها - چو عشق را تو ندانی بپرس از شبها
بپرس از رخ زرد و ز خشكی لبها - به صد هزار لغت گر مدیح عشق كنم
فزونترست جمالش ز جمله دبها - به پر عشق بپر در هوا و بر گردون
چو آفتاب منزه ز جمله مركبها - هزار گونه ادب جان ز عشق آموزد
كه آن ادب نتوان یافتن ز مكتبها - وكیل عشق درآمد به صدر قاضی كاب
كه تا دلش برمد از قضا و از گبها - خرد نداند و حیران شود ز مذهب عشق
اگر چه واقف باشد ز جمله مذهبها - گدای عشق شمر هر چه در جهان طربیست
كه عشق چون زر كانست و آن مذهبها - خضردلی كه ز آب حیات عشق چشید
كساد شد بر آن كس زلال مشربها - دوش گفتم عشق را ای شه عیار ما
سر مكش منكر مشو بردهای دستار ما - انا فی العشق آیه فاقرونی علی الملا
امه العشق فاعرجوا دونكم سلم الهوی - گمرهیهای عشق بردرد
صد هزاران طریق و قانون را - نخوت عشق را ز مجنون پرس
تا كه در سر چهاست مجنون را - آتش عشق زن در این پنبه
همچو حلاج و همچو اهل صفا - چون ملاقات عشق نزدیكست
خوش لقا شو برای روز لقا - ز اول عشق من گمان بردم
كه تصور كنم ختام تو را - ذرههای هوا پذیرد روح
از دم عشق روح پرور ما - روز پی كسب و شب از بهر عشق
چشم بدی تا كه نبیند تو را - چون همه شب خفت بود آن دروغ
خواب كجا آید مر عشق را - جان باز اندر عشق او چون سبط موسی را مگو
اذهب و ربك قاتلا انا قعودها هنا - هر چه گفتی یا شنیدی پوست بود
لیس لب العشق سرا قد فشا - من كان له عشق فالمجلس مثواه
من كان له عقل ایاه و ایانا - فظل غریق العشق روحا مجسما
و نورا عظیما لم یذر دونه سترا - لا مل من العشق و لو مر قرون
حاشاه ملالا بیحاشای ملالا - العاشق حوت و هوی العشق كنجر
هل مل اذا ما سكن الحوت زلالا - حوركم تصفر عشقا تنحنی من ناره
لو رات فی جنح لیل او نهار حورنا - اختفی العشق الثقیل فی ضمیری دره
ان روحی اثقلت من دره قد شالها - ذاق من شعشاع خمر العشق روحی جرعه
طار فی جو الهوی و استقلعت اثقالها - لم تمل روحی الی مال الی ان اعشقت
رامت الاموال كی تنثر له اموالها - سبق الجد الینا نزل الحب علینا
سكن العشق لدینا فسكنا و ثوینا - زمن الصحو ندامه زمن السكر كرامه
خطر العشق سلامه ففتنا و فنینا - صدق العشق مقالا كرم الغیب توالی
و من الخلف تعالی فوفانا و وفینا - انا لا اقسم الا برجال صدقونا
انا لا اعشق الا بملاح عشقونا - یا من لواء عشقك لا زال عالیا
قد خاب من یكون من العشق خالیا - نادی نسیم عشقك فی انفس الوری
احیاكم جلالی جل جلالیا - یا ساكنین محال العشق فی قلق
تظنون ان العشق یترككم سدا - العشق حال ملك و مال
نومی محال لا تظلمونا - هذا فادی فی العشق بادی
فی الحب عادی لا تظلمونا - عشقی حصانی نحو المعانی
هذا كفانی لا تظلمونا - امشب ز خود افزونیم در عشق دگرگونیم
این بار ببین چونیم این بار مخسب امشب - از هجر تو پرهیزم در عشق تو برخیزم
شمس الحق تبریزم ای دوست مخسب امشب - ز مستی در هزاران چه فتادیم
برون مان میكشد عشقش به قلاب - ز نفط انداز عشق آتشینت
زمین و آسمان لرزان چو سیماب - تا كه عشقت مطربی آغاز كرد
گاه چنگم گاه تارم روز و شب - بگشای دست دل را تا پای عشق كوبد
كان زار ترس دیده در مأمنست امشب - عشق تو چون درآمد اندیشه مرد پیشش
عشق تو صبح صادق اندیشه صبح كاذب - عشق و طلب چه باشد آیینه تجلی
نقش و حسد چه باشد آیینه معایب - خاموش و در خراب همیجوی گنج عشق
كاین گنج در بهار برویید از خراب - بر من گذشت عشق و من اندر عقب شدم
واگشت و لقمه كرد و مرا خورد چون عقاب - واجب كند چو عشق مرا كرد دل خراب
كاندر خرابه دل من آید آفتاب - بنگر به خانه تن و بنگر به جان من
از جام عشق او شده این مست و آن خراب - میر شرابخانه چو شد با دلم حریف
خونم شراب گشت ز عشق و دلم كباب - دریای عشق را دل من دید ناگهان
از من بجست در وی و گفتا مرا بیاب - شنیدهای كه مهان كامها به شب یابند
برای عشق شهنشاه كامیار مخسب - رباب مشرب عشقست و مونس اصحاب
كه ابر را عربان نام كردهاند رباب - خر از كجا و دم عشق عیسوی ز كجا
كه این گشاد ندادش مفتح الابواب - كه عشق خلعت جانست و طوق كرمنا
برای ملك وصال و برای رفع حجاب - ز عشق كم گو با جسمیان كه ایشان را
وظیفه خوف و رجا آمد و ثواب و عقاب - به دست عشق درافتادهایم تا چه كند
چو تو به دست خودی رو به دست راست بخسب - تو را كه عشق نداری تو را رواست بخسب
برو كه عشق و غم او نصیب ماست بخسب - طریق عشق ز هفتاد و دو برون باشد
چو عشق و مذهب تو خدعه و ریاست بخسب - ادب عشق جمله بیادبیست
امه العشق عشقهم آداب - باده عشق ننگ و نام شكست
لا رأسا تری و لا اذناب - لذت عشق با دماغ آمیخت
كامتزاج العبید بالارباب - شمس تبریز جام عشق از تو
و خذ الكبد للشراب كباب - و اشرتم بالصبر لی متسلیا
ما هكذی عشقوا به لا تحسبوا - نی خواب او را نی خورش از عشق دارد پرورش
كاین عشق اكنون خواجه را هم دایه و هم والدهست - تو عشق را چون دیدهای از عاشقان نشنیدهای
خاموش كن افسون مخوان نی جادوی نی شعبدهست - جهان از ترس میدرد و جان از عشق میپرد
كه مرغان را به رشك آرم ز پروازم همین ساعت - ای عشق تویی كلی هم تاجی و هم غلی
هم دعوت پیغامبر هم ده دلی امت - این خواجه چرخست كه چون زهره و ماهست
وین خانه عشق است كه بیحد و كرانهست - اندر دل هر كس كه از این عشق اثر نیست
تو ابر در او كش كه بجز خصم قمر نیست - بسكل ز جز این عشق اگر در یتیمی
زیرا كه جز این عشق تو را خویش و پدر نیست - هر نی كه بدیدی به میانش كمر عشق
تنگش تو به بر گیر كه جز تنگ شكر نیست - بر گاو نهد رخت و به عشق آید جان مست
كاین رخت گرو كن بر دربان خرابات - می و ساقی چه باشد نیست جز حق
خدا داند كه این عشق از چه بابست - یكی گوید كه این از عشق ساقیست
یكی گوید كه این فعل شرابست - كه پروانه نیندیشد ز آتش
كه جان عشق را اندیشه عارست - بزن شمشیر و ملك عشق بستان
كه ملك عشق ملك پایدارست - چو یك ساغر ز دست عشق خوردند
یقینشان شد كه خود خمار اینست - میان گر پیش غیر عشق بندم
مسیحی باشم و زنار اینست - خمش كن همچو عشق ای زاده عشق
اگر چه گفت فرزند عظیمست - منم آن كهنه عشقی كه دگربار
گرفتم عشق از آغاز این چه شیوهست - شراب و عشق و رنگم هر سه غماز
یكی پنهان سه غماز این چه شیوهست - یكی جزو جهان خود بیمرض نیست
طبیب عشق را دكان كدامست - بیا ای عشق این می از چه خمست
اشارت كن خرابات از چه سویست - بحمدالله به عشق او بجستیم
از این تنگی كه محراب و چلیپاست - بجز با روی خوبت عشقبازی
حرامست و حرامست و حرامست - به هر دم از زبان عشق بر ما
سلامست و سلامست و سلامست - آن نكته كه عشق او در آن جاست
پرمغزتر از هزار جوزاست - وان لحظه كه عشق روی بنمود
اینها همه از میانه برخاست - در عشق حسد برند شاهان
زان روی كه عشق شمع دلهاست - پا بر سر چرخ هفتمین نه
كاین عشق به حجرههای بالاست - هشیار مباش زان كه هشیار
در مجلس عشق سخت رسواست - این عشق هنوز زیر چادر
این گرد سیاه بین كه برخاست - هر سوی كه عشق رخت بنهاد
هر جا كه ملامتست آن جاست - در گوشم گفت عشق بس كن
خاموش كنم چو او چنان گفت - در آتش عشق چون خلیلی
خوش باش كه میدهد نجاتت - عقلت شب قدر دید و صد عید
كز عشق دریده شد براتت - گفتی كه خمش كنم نكردی
میخندد عشق بر ثباتت - مگریز ز سوز عشق زیرا
جز آتش عشق دود و سوداست - من عشق خورم كه خوشگوارست
ذوق دهنست و نشو جانست - شد جمله روح عشق محبوب
كاین عشق صوامع كرامست - كم از سر كوه نیست عشقش
ما را سر كوه این تمامست - غاری كه در اوست یار عشقست
جان را ز جمال او نظامست - خامش كن و پیر عشق را باش
كاندر دو جهان تو را امامست - عشق و عاشق یكیست ای جان
تا ظن نبری كه آن دو نیمست - چون گشت درست عشق عاشق
هم منعم خویش و هم نعیمست - ای عارف عاشق این غزل گو
كت عشق ز عاشقان گزیدهست - ای گشته ز شاه عشق شهمات
در خشم مباش و در مكافات - بس ساكن بیقرار دیدم
در آتش عشق بیقرارت - بوالمعالی گشته بودی فضل و حجت مینمودی
نك محك عشق آمد كو سالت كو جوابت - عقل و عشق و معرفت شد نردبان بام حق
لیك حق را در حقیقت نردبانی دیگرست - عاشقان را گر چه در باطن جهانی دیگرست
عشق آن دلدار ما را ذوق و جانی دیگرست - جان جمله پیشهها عشقست اما آنك او
تره زار دل نبیند درفتد در ترهات - ور تو مستی مینمایی در محبت چون نهای
عشق گوید دوغ خورد و دوغ خورد او مست نیست - عشق بیچون بین كه جان را چون قدح پر میكند
روی ساقی بین كه خندان از بقا مست آمدست - یار ما عشق است و هر كس در جهان یاری گزید
كز الست این عشق بیما و شما مست آمدست - جان ما با عشق او گر نی ز یك جا رستهاند
جان بااقبال ما با عشق او همزاد چیست - ساكنان آب و گل گر عشق ما را محرمند
پس درون گنبد دل غلغله و فریاد چیست - بی خبر بادا دل من از مكان و كان او
گر دلم لرزان ز عشقش چون دل سیماب نیست - عشق اندر فضل و علم و دفتر و اوراق نیست
هر چه گفت و گوی خلق آن ره ره عشاق نیست - شاخ عشق اندر ازل دان بیخ عشق اندر ابد
این شجر را تكیه بر عرش و ثری و ساق نیست - صوفیان عشق را خود خانقاهی دیگر است
جان ما را اندر آن جا كاسه و ادرار نیست - ساقیا پایان رسیدی عشق را از سر بگیر
پا چه باشد سر چه باشد پا و سر یك سر شدست - تن چو سایه بر زمین و جان پاك عاشقان
در بهشت عشق تجری تحتها الانهار مست - شمس تبریزی برآمد در دلم بزمی نهاد
از شراب عشق گشتست این در و دیوار مست - جان كشیدم پیش عشقش گفت كو چیزی دگر
گفتم آخر جان جان زین سان ز بیچیزی شدست - ببر ای عشق چو موسی سر فرعون تكبر
هله فرعون به پیش آ كه گرفتم در و بامت - هله پالیز تو باقی سر خر عالم فانی
همه دیدار كریمست در این عشق كرامت - بجز از عشق مجرد به هر آن نقش كه رفتم
بنه ارزید خوشیهاش به تلخی ندامت - همه تسلیم و خمش كن نه امامی تو ز جمعی
نرسد هیچ كسی را بجز این عشق امامت - حشم عشق درآمد ربض شهر برآمد
هله ای یار قلندر بشنو طبل ملامت - گر تو عاشق شدهای عشق تو برهان تو بس
ور تو عاشق نشدی پس طلب برهان چیست - خضر وقت تو عشق است كه صوفی ز شكست
صافیست و مثل درد به پستی بنشست - روش عشق روش بخش بود بیپا را
خوش روانش كند ار خود زمن صد زمنست - بس كن آخر چه بر این گفت زبان چفسیدی
عشق را چند بیانها است كه فوق سخنست - عشق اگر رخت تو را برد به غارت خوش باش
پیش آن یوسف زیبا كف ببریده خوش است - یك نشان آنك ز سودای لب آب حیات
هر زمانی بزند عشق هزار آتش و نفت - تو چه پرسیش كه چونی و چگونه است دلت
منزل عشق از آن حال كه پرسند گذشت - صد شكوفه ز یكی جرعه بر این خاك ز چیست
تا چه عشقست كه اندر دل ما بسرشتهست - گر نه در نای دلی مطرب عشقش بدمید
هر سر موی چو سرنای چه نالان شده است - غیر عشقت راه بین جستیم نیست
جز نشانت همنشین جستیم نیست - ای ز عشقت عالمی ویران شده
قصد این ویرانه كردی عاقبت - عشق را بیخویش بردی در حرم
عقل را بیگانه كردی عاقبت - عشق گردان كرد ساغرهای خاص
عشق میداند كه او گردان كیست - خاك بیآتش بننماید گهر
عشق و هجران ابر آتشبار ماست - مدرسه عشق و مدرس ذوالجلال
ما چو طالب علم و این تكرار ماست - چون گل زردی ز عشق لالهای
لاله گردی گر چه زردی عاقبت - جمله حیرانند و سرگردان عشق
ای عجب این عشق سرگردان كیست - دعوی عشق كردم سوگندها بخوردم
كز عشق یاوه كردم من ملكت و شهامت - گفتا كجاست آفت گفتم به كوی عشقت
گفتا كه چونی آن جا گفتم در استقامت - هر كس ز جمله عالم از تو نصیب دارند
عشق تو شد نصیبم احسنت ای كرامت - خامش سخن چه باید آن جا كه عشق آید
كمتر ز زر نباشی معشوق بیزبانست - ای جان جان جانان از ما سلام برخوان
رحم آر بر ضعیفان عشق تو بیامانست - من هم رباب عشقم و عشقم ربابیست
وان لطفهای زخمه رحمانم آرزوست - آهن شكافتن بر داوود عشق چیست
خامش كه شاه عشق عجایب تهمتنیست - چندان بنوش می كه بمانی ز گفت و گو
آخر نه عاشقی و نه این عشق میكدهست - گر چپ و راست طعنه و تشنیع بیهدهست
از عشق برنگردد آن كس كه دلشدهست - گر قاعده است این كه ملامت بود ز عشق
كری گوش عشق از آن نیز قاعدهست - ویرانی دو كون در این ره عمارتست
ترك همه فواید در عشق فایدهست - هر ممنی كه ز آتش او باخبر بود
در چشم صادقان ره عشق كافرست - گفتا كه با تو كیست بگفت او كه عشق تو
گفتا كجا است عشق بگفت اندر این برست - پیش آ تو شمس مفخر تبریز شاه عشق
كاین قصه پرآتش از حرف برترست - چاكرنوازیست كه كردست عشق تو
ور نی كجا دلی كه بدان عشق درخورست - هر دوزخی كه سوخت و در این عشق اوفتاد
در كوثر اوفتاد كه عشق تو كوثرست - از عشق شرم دارم اگر گویمش بشر
میترسم از خدای كه گویم كه این خداست - جان نعره میزند كه زهی عشق آتشین
كب حیات دارد با تو نشست و خاست - قدم كمان شد از غم و دادم نشان كژ
با عشق همچو تیرم اینك نشان راست - ای صد هزار جان مقدس فدای او
كید به كوی عشق كه آن جا مباركست - هست این سپاه عشق تو جان سوز و دلفروز
و اندر سپاه عشق تو سالارم آرزوست - انكار كرد عقل تو وین كار كرده عشق
انكار سود نیست چو این كارم آرزوست - آن كز بهار زاد بمیرد گه خزان
گلزار عشق را مدد از نوبهار نیست - آن روح را كه عشق حقیقی شعار نیست
نابوده به كه بودن او غیر عار نیست - در عشق باش كه مست عشقست هر چه هست
بی كار و بار عشق بر دوست بار نیست - گویند عشق چیست بگو ترك اختیار
هر كو ز اختیار نرست اختیار نیست - عشقست و عاشقست كه باقیست تا ابد
دل بر جز این منه كه بجز مستعار نیست - تا كار و بار عشق هوای تو دیدهام
ما را تحیریست كه با كار كار نیست - آمد رسول عشق تو چون ساقی صبوح
با جام بادهای كه مر آن را خمار نیست - آبی بزن از این می و بنشان غبار هوش
جز ماه عشق هر چه بود جز غبار نیست - ای عشق عقل را تو پراكنده گوی كن
ای عشق نكتههای پریشانم آرزوست - ای باد خوش كه از چمن عشق میرسی
بر من گذر كه بوی گلستانم آرزوست - این دست خود همیبرد از عشق روی او
وان قصد جانش كرده كه بس زشت و منكریست - آن عشق میفروش قیامت همیكند
زان بادهای كه درخور خم و سبوی نیست - ای مردهای كه در تو ز جان هیچ بوی نیست
رو رو كه عشق زنده دلان مرده شوی نیست - ماننده خزانی هر روز سردتر
در تو ز سوز عشق یكی تای موی نیست - از من دو سه سخن شنو اندر بیان عشق
گر چه مرا ز عشق سر گفت و گوی نیست - اول بدان كه عشق نه اول نه آخرست
هر سو نظر مكن كه از آن سوی سوی نیست - از قد و بالای اوست عشق كه بالا گرفت
و آنك بشد غرق عشق قامت و بالای ماست - گر چه كه ما هم كژیم در صفت جسم خویش
بر سر منشور عشق جسم چو طغرای ماست - سیمبر خوب عشق رفت به خرگاه دل
چهره زر لایق آن بر سیمین كه راست - ای بس مرغان آب بر لب دریای عشق
سینه صیاد كو دیده شاهین كه راست - هین كه براقان عشق در چمنش میچرند
تنگ درآمد وصال لایقشان زین كه راست - عشق اگر محرم است چیست نشان حرم
آنك بجز روی دوست در نظر او فناست - شاه شهی بخش جان مفخر تبریزیان
آنك در اسرار عشق همنفس مصطفاست - هر نفس آواز عشق میرسد از چپ و راست
ما به فلك میرویم عزم تماشا كه راست - از هوس عشق او باغ پر از بلبلست
وز گل رخسار او مغز پر از بوست بوست - مفخر تبریزیان شمس حق آگه بود
كز غم عشق این تنم بر مثل موست موست - اوست یكی كیمیا كز تبش فعل او
زرگر عشق ورا بر رخ من زرگریست - دره غین تو تنگ میمت از آن تنگتر
تنگ متاع تو را عشق خریدار نیست - عشق كه شهر خوشیست این همه اغیار چیست
حفظ چنین شهر را برج و بدن واجبست - باده عشق ای غلام نیست حلال و حرام
پر كن و پیش آر جام بنگر نوبت كه راست - جنبش خلقان ز عشق جنبش عشق از ازل
رقص هوا از فلك رقص درخت از هواست - دل چو شد از عشق گرم رفت ز دل ترس و شرم
شد نفسش آتشین عشق یكی اژدهاست - هر نفس آواز عشق میرسد از چپ و راست
ما به چمن میرویم عزم تماشا كه راست - ز عشق روی تو روشن دل بنین و بنات
بیا كه از تو شود سیاتهم حسنات - كدام صبح كه عشقت پیالهای آرد
ز خواب برجهد این بخت خفته گویدهات - طرب كه از تو نباشد بیات میگردد
بیار جام كه جان آمدم ز عشق بیات - پریر جان من از عشق سوی گلشن رفت
تو را ندید به گلشن دمی نشست و نخاست - چو ساغرم دل پرخون من و تن لاغر
به دست عشق كه زرد و نزار و لاغر نیست - به غیر خون مسلمان نمیخورد این عشق
بیا به گوش تو گویم عجب كه كافر نیست - كه گوششان بگرفتست عشق و میآرد
ز راههای نهانی كه عقل رهبر نیست - خورند چوب خلیفه شهان چو شاه شوند
جفای عشق كشیدن فن سلاطین است - چنانك مدرسه فقه را برون شوها است
بدانك مدرسه عشق را قوانینست - جنون عشق به از صد هزار گردون عقل
كه عقل دعوی سر كرد و عشق بیسر و پاست - رود درونه سم الخیاط رشته عشق
كه سر ندارد و بیسر مجرد و یكتاست - چو سوخت ز آتش عشق تو جان گرم روان
كجا دهد شه سردان به دست سردانت - نشان عشق شد این دل ز شمس تبریزی
ببین ز دولت عشقش نشانه را چه شدست - فسرده چند نشینی میان هستی خویش
تنور آتش عشق و زبانه را چه شدست - بگرد آتش عشقش ز دور میگردی
اگر تو نقره صافی میانه را چه شدست - هر كه در عشق روت غوطی خورد
ریش خندی زند به هست و فوات - جان من جام عشق دلبر دید
لعل چون خون خویش گفت كههات - گرش از عشق دوست بو بودی
كی نگوسار گشتی هرگز لات - چونك بیخود شدی ز پرتو عشق
جسم آن شاه ماست جان صلات - عشق جز دولت و عنایت نیست
جز گشاد دل و هدایت نیست - عشق را بوحنیفه درس نكرد
شافعی را در او روایت نیست - مبتدی باشد اندر این ره عشق
آنك او واقف از بدایت نیست - پاره پاره كند یكایك را
عشق آن یك كه پاره ده نیست - عشق از خواب یك سالی كرد
چون فروماند از جواب گریخت - خواب مسكین به زیر پنجه عشق
زخمها خورد وز اضطراب گریخت - عشق همچون نهنگ لب بگشاد
خواب چون ماهی اندر آب گریخت - بیش مگو حجت و برهان كه عشق
در خمشی حجت و برهان ماست - پیشتر آ روی تو جز نور نیست
كیست كه از عشق تو مخمور نیست - هر دل بیعشق اگر پادشاست
جز كفن اطلس و جز گور نیست - پرده حق خواست شدن ماه و خور
عشق شناسید كه او حور نیست - كار من اینست كه كاریم نیست
عاشقم از عشق تو عاریم نیست - خویش من آنست كه از عشق زاد
خوشتر از این خویش و تباریم نیست - چیست فزون از دو جهان شهر عشق
بهتر از این شهر و دیاریم نیست - عشق تو آورد شراب و كباب
عقل به یك گوشه نشستن گرفت - دل برهید از دغل روزگار
در بغل عشق خزیدن گرفت - عشق چو دل را به سوی خویش خواند
دل ز همه خلق رمیدن گرفت - عشق فروشید به عیبی مرا
سوخت دلش بازخریدن گرفت - عشق رسانید تو را همچو جام
از بر ما تا بر خود دست دست - فاش شد این عشق تو بیقصد ما
بند بدرید ز دل جست جست - كرم خورد چوب و بروید ز چوب
عشق ز من رست و مرا خست خست - باری دلم از مرد و زن بركند مهر خویشتن
تا عشق شد خال و عمش كالصبر مفتاح الفرج - بازی مبین بازی مبین این جا تو جانبازی گزین
سرها ز عشق جعد او بس سرنگون چون شانه شد - از وصل همچون روز تو در هجر عالم سوز تو
در عشق مكرآموز تو بس ساده دل عیار شد - مجنون ز حلقه عاقلان از عشق لیلی میرمد
بر سبلت هر سركشی كردست وامق ریش خند - میبین كه چون در میدمد در هر گلی در هر دلی
حاجت دهد عشقی دهد كافغان برآرد از گزند - در عشق گشتم فاشتر وز همگنان قلاشتر
وز دلبران خوش باشتر مستان سلامت میكنند - سودای تو در جوی جان چون آب حیوان میرود
آب حیات از عشق تو در جوی جویان میرود - هر مرغ جان چون فاخته در عشق طوقی ساخته
چون من قفص پرداخته سوی سلیمان میرود - دانی چرا چون ابر شد در عشق چشم عاشقان
زیرا كه آن مه بیشتر در ابرها پنهان شود - جمله جهان ویران شود وز عشق هر ویرانهای
با نوح هم كشتی شود پس محرم طوفان شود - در عشق زاریها نگر وین اشك باریها نگر
وان پخته كاریها نگر كان رطل خامت میكند - ای دل چه مستی و خوشی سلطانی و سلطان وشی
با این دماغ و سركشی چون عشق رامت میكند - حاصل عصای موسوی عشقست در كون ای روی
عین و عرض در پیش او اشكال جادویی بود - عشق گرفتست جهان رنگ نبینی تو از او
لیك چو بر تن بزند زردی رخساره شود - بی تو به سر می نشود با دگری مینشود
هر چه كنم عشق بیان بیجگری مینشود - نوبت عشق مشتری بر سر چرخ میزند
بهر روان عاشقان صد صلوات میرسد - هر كه حدیث جان كند با رخ تو نمایمش
عشق تو چون زمردی گر چه كه اژدها بود - هیچ دلی نشان دهد هیچ كسی گمان برد
كاین دل من ز آتش عشق كسی چه میشود - عشق تو صاف و سادهای بحر صفت گشادهای
چونك در آن همیفتد خار و خسی چه میشود - از دل همچو آهنم دیو و پری حذر كند
چون دل همچو آب را عشق تو آهنین كند - زهره عشق هر سحر بر در ما چه میكند
دشمن جان صد قمر بر در ما چه میكند - لذت بیكرانه ایست عشق شدست نام او
قاعده خود شكایتست ور نه جفا چرا بود - درد فراق من كشم ناله به نای چون رسد
آتش عشق من برم چنگ دوتا چرا بود - از غلبات عشق او عقل چه شور میكند
وز لمعان جان او جانوری چه میشود - اگر مشهور شد شورم خدا داند كه معذورم
كاسیر حكم آن عشقم كه صد طبل و علم دارد - نخست از عشق او زادم به آخر دل بدو دادم
چو میوه زاید از شاخی از آن شاخ اندرآویزد - برآرد عشق یك فتنه كه مردم راه كه گیرد
به شهر اندر كسی ماند كه جویای فنا باشد - ز گنج عشق زر ریزند غلام شمس تبریزند
و كان لعل و یاقوتند و در كان جان اركانند - حدیث عشق جان گوید حدیث ره روان گوید
حدیث سكر سر گوید حدیث خون جگر گوید - چو كار جان به جان آمد ندای الامان آمد
كه لشكرهای عشق او به دروازه حصار آمد - رود جان بداندیشش به شمشیر و كفن پیشش
كه هرك از عشق برگردد به آخر شرمسار آمد - نه اول ماند و نی آخر مرا در عشق آن فاخر
كه عاشق همچو نی آمد و عشق او چو نار آمد - جوابش داد بلبل رو به كشف راز من بگرو
كه این عشقی كه من دارم چو تو بیزینهار آمد - رسیدم در بیابانی كه عشق از وی پدید آید
بیابد پاكی مطلق در او هر چه پلید آید - ز خودبینی جدا گشته پر از عشق خدا گشته
ز مالشهای غم غافل به مالنده عبر دارد - هلا بس كن هلا بس كن كه این عشقی كه بگزیدی
نشاطی میدهد بیغم قبولی میكند بیرد - اگر عالم هما گیرد نجوید سایهاش عاشق
كه او سرمست عشق آن همای نام ور باشد - ز شمس الدین تبریزی مقیم عشق میگویم
خداوندا چرا چندین شهی اندر سفر باشد - سعادت جو دگر باشد و عاشق خود دگر باشد
ندارد پای عشق او كسی كش عشق سر باشد - مراد دل كجا جوید بقای جان كجا خواهد
دو چشم عشق پرآتش كه در خون جگر باشد - هر آنك از عشق بگریزد حقیقت خون خود ریزد
كجا خورشید را هرگز ز مرغ شب غروب آمد - بیا ساقی سبك دستم كه من باری میان بستم
به جان تو كه تا هستم مرا عشق اختیار آمد - چو گلزار تو را دیدم چو خار و گل بروییدم
چو خارم سوخت در عشقت گلم بر تو نثار آمد - شكسته بسته تازیها برای عشقبازیها
بگویم هر چه من گویم شهی دارم كه بستاند - نگویم یار را شادی كه از شادی گذشتست او
مرا از فرط عشق او ز شادی عار میآید - در عشق دو عالم را من زیر و زبر كردم
این جاش چه میجستی كو جای دگر دارد - امروز دلم عشقست فردای دلم معشوق
امروز دلم در دل فردای دگر دارد - آن را كه درون دل عشق و طلبی باشد
چون دل نگشاید در آن را سببی باشد - تن پرده بدوزیده جان برده بسوزیده
با این دو مخالف دل بر عشق بنبساید - آن مه كه ز پیدایی در چشم نمیآید
جان از مزه عشقش بیگشن همیزاید - هر كو سوی شمس الدین از صدق نهد گامی
گر پاش فروماند از عشق دو پر یابد - جز صورت عشق حق هر چیز كه من دیدم
نیمیش دروغ آمد نیمیش دغل دارد - این عشق همیگوید كان كس كه مرا جوید
شرطیست كه همچون زر در كوره قدم دارد - آن عشق كه از پاكی از روح حشم دارد
بشنو كه چه میگوید بنگر كه چه دم دارد - ای دل كه جهان دیدی بسیار بگردیدی
بنمای كه را دیدی كز عشق رقم دارد - در عشق چنان چوگان میباش به سر گردان
چون گوی در این میدان یعنی بنمی ارزد - بر عشق گذشتم من قربان تو گشتم من
آن عید بدین قربان یعنی بنمی ارزد - آن جای كه عشق آمد جان را چه محل باشد
هر عقل كجا پرد آن جا كه جنون باشد - نان پاره ز من بستان جان پاره نخواهد شد
آواره عشق ما آواره نخواهد شد - در عشق بود بالغ از تاج و كمر فارغ
كز كرسی و از عرشش منشور ظفر آمد - شب رو شو و عیاری در عشق چنان یاری
تا باز شود كاری زان طره كه بفشاند - عشق از پی آن باید تا سوی فلك پرد
عقل از پی آن باید تا علم و ادب بیند - هر گه ز تو بگریزم با عشق تو بستیزم
اندر سرم از شش سو سودای تو میآید - در هاون تن بنگر كز عشق سبك روحی
تا ذره شود خود را میكوبد و میساید - جانم ز پی عشق شمس الحق تبریزی
بی پای چو كشتیها در بحر همیپوید - من خانه تهی كردم كز رخت تو پر دارم
میكاهم تا عشقت افزاید و افزوید - هر ذره كه بر بالا مینوشد و پا كوبد
خورشید ازل بیند وز عشق خدا كوبد - این عشق كه مست آمد در باغ الست آمد
كانگور وجودم را در جهد و عنا كوبد - گر عشق نی مستستی یا باده پرستستی
در باغ چرا آید انگور چرا كوبد - این عشق چو بارانست ما برگ و گیا ای جان
باشد كه دمی باران بر برگ و گیا كوبد - تقصیر كجا گنجد در گرم روی عاشق
كز آتش عشق او تقصیر همیدرد - این عالم چون قیرست پای همه بگرفته
چون آتش عشق آید این قیر همیدرد - ای عشق اگر چه تو آشفته و پرتابی
چیزیست كه از آتش بر عشق كمر سازد - آن جمله گهرها را اندرشكند در عشق
وان عشق عجایب را هم چیز دگر سازد - باری دل و جان من مستست در آن معدن
هر روز چو نوعشقان فرهنگ نو آغازد - عشق آب حیات آمد برهاندت از مردن
ای شاه كه او خود را در عشق دراندازد - از حد چو بشد دردم در عشق سفر كردم
یا رب چه سعادتها كه زین سفرم آمد - گر درخور عشق آید خرم چو دمشق آید
ور دل ندهد دل را ویران چو حلب بیند - ای عشق خداوندی شمس الحق تبریزی
چندانك بیفزایی این باده بیفزاید - بمیرید بمیرید در این عشق بمیرید
در این عشق چو مردید همه روح پذیرید - زهی عشق و زهی عشق كه بس سخته كمانست
در آن دست و در آن شست و شما تیر مكانید - در كوی خرابات مرا عشق كشان كرد
آن دلبر عیار مرا دید نشان كرد - شمس الحق تبریز چو بگشاد پر عشق
جبریل امین را ز پی خویش دوان كرد - استیزه مكن مملكت عشق طلب كن
كاین مملكتت از ملك الموت رهاند - استیزه مكن مملكت عشق طلب كن
كاین مملكتت از ملك الموت رهاند - از خانه عشق آنك بپرد چو كبوتر
هر جا كه رود عاقبت كار بیاید - از بهر خدا عشق دگر یار مدارید
در مجلس جان فكر دگر كار مدارید - آن نفس فریبنده كه غرست و غرورست
هین عشق بر آن غره غرار مدارید - در خواب كنی سوختگان را ز می عشق
تا جز تو كسی محرم اسرار نماند - دل سنگین عشق ار نرم گردد
دل ار سنگست جوهر میتوان كرد - به صد وعده نباشد عشق خرسند
كه مكر دلبران بسیار باشد - سوار عشق شو وز ره میندیش
كه اسب عشق بس رهوار باشد - شراب عاشقان از سینه جوشد
حریف عشق در اسرار باشد - روان گشتند جانها سوی عشقت
كه با عشقت روانها برنتابد - دلی دارم كه خوی عشق دارد
كه جز با عاشقان همدم نگردد - چو خرمشاه عشق از دل برون جست
كه باشد كه خوش و خرم نگردد - چه بیذوقست آن كش عشق نبود
چه مردهست آن كه او یاری ندارد - درافكن فتنه دیگر در این شهر
كه دور عشق هنجاری ندارد - چمن جز عشق تو كاری ندارد
وگر دارد چو من باری ندارد - دم جهل و دم غفلت برون شد
دم عشق و دم غفران درآمد - بزن دست و بگو ای مطرب عشق
كه آن سرفتنه پاكوبان درآمد - اگر چه مست جام عشق بودم
رخ معشوق هشیارم چه خوش بود - بغرد شیر عشق و گله غم
چو صید از شیر در صحرا گریزد - همه جور و جفا و محنت عشق
بر او شیرین چو مهر مادری شد - چو سر چاكری عشق دریافت
فراز هفت چرخ مهتری شد - چو لب تر كرد او از جام عشقش
بدان خشكی لب او از تری شد - چو شد او مشتری عشق جنی
كمینه بندگانش مشتری شد - چو گاوی بود بیجان و زبان دیو
بداد جان و عشقش سامری شد - مرا حق از می عشق آفریدست
همان عشقم اگر مرگم بساید - منم مستی و اصل من می عشق
بگو از می بجز مستی چه آید - ز قد پرخم من در ره عشق
بر آب چشم من پل میتوان كرد - ز اشك خون همچون اطلس من
براق عشق را جل میتوان كرد - زان غول ببر بگیر سغراقی
كان بر كف عشق از الست آمد - ذرات جهان به عشق آن خورشید
رقصان ز عدم به سوی هست آمد - خمهای شراب عشق برجوشد
هنگام كباب و بابزن گردد - هر عاشق بیمراد سرگشته
مستغرق عشق باختن گردد - وان كس كه سبال میزدی بر عشق
در عشق شهیر مرد و زن گردد - در پیش رخش چه رقص میكرد
وز آتش عشق جان چه میشد - ای عشق كه جمله از تو شادند
وز نور تو عاشقان بزادند - تا عشق زید زیند ایشان
تا یاد بود همه به یادند - آن جوهر عشق كان خلاصهست
آن باقی ماند تا به آباد - آن عشق جوان چو نوبهارت
جز پیران را جوان ندارد - دل چون چنگست و عشق زخمه
پس دل به چه دل فغان ندارد - این عالم را كرانهای هست
عشق من و تو كران ندارد - ما بر در و بام عشق حیران
آن بام كه نردبان ندارد - خود سر نبدست آن خسی را
كز عشق تو پا كشد نترسد - احمد چو تو راست پس ز بوجهل
عشقا سزدت كه عار باشد - ای دل ز عبیر عشق كم گوی
خود بو برد آن كه یار باشد - گویی مه نو سواره دیدش
كز عشق چو نعل مركب آمد - هین دامن عشق برگشایید
كز چرخ نهم نثار آمد - ای آتش رخت سوز عشاق
در عشق تو رختها كشیدند - ای پرده فروكشیده بنگر
كز عشق چه پردهها دریدند - گر داد طریق عشق دادیم
ور زان مه و آفتاب شادیم - گر عشق وبال و كافری بود
آخر نه به روی آن پری بود - در عشق پدید شد سپاهی
در سایه چتر پادشاهی - گر عشق وبال و كافری بود
آخر نه به روی آن پری بود - حقست اگر ز عشق آن سرو
با جمله گلرخان چو خارید - حقست اگر ز عشق موسی
بر فرعونان نفس مارید - جان را سپر بلاش سازید
كاندر كف عشق ذوالفقارید - مردانه و مردرنگ باشید
گر در ره عشق مرد كارید - هم عشق شما و هم شما عشق
با اشتر عشق هم مهارید - عشقست حریف حیله آموز
گرد از دغل و حیل برآرید - از عشق خورید باده و نقل
گر مقبل وگر حلال خوارید - در عشق حلال گشت حیله
در عشق رهین صد قمارید - او صید شود به تیر غمزه
كز عشق سر سپر ندارد - وان كس كه ز دام عشق دورست
مرغی باشد كه پر ندارد - از خرمن عشق هر كی بگریخت
كاهست به خرمن كه آمد - در صرصر عشق عقل پشهست
آن جا چه مجال عقلها بود - گفتا كه بسوزم ار بیایم
كان سو همه عشق بد ولا بود - یوسف در عشق بد زلیخا
نی زهره و چنگ و نی نوا بود - از عشق تو در سجود افتد
سودای تو در نماز گوید - چون چشم ز موی پاك گردد
در عشق چو چشم پیشوایید - در عشق خدیو شمس تبریز
انصاف كه بیشما شمایید - نیست عزرائیل را دست و رهی بر عاشقان
عاشقان عشق را هم عشق و سودا میكشد - این سخن آبیست از دریای بیپایان عشق
تا جهان را آب بخشد جسمها را جان كند - در شكار بیدلان صد دیده جان دام بود
وز كمان عشق پران صد هزاران تیر بود - ذره ذره آفتاب عشق دردی خوار باد
مو به موی ما بدان سر جعفر طیار باد - شمس تبریزی اگر من از جنون عشق تو
برشكستم عاشقان را كار و بازاری چه شد - احمدش گوید كه واشوقا لقا اخواننا
در هوای عشق او صدیق صدق میزند - ای حسام الدین تو بنویس مدح آن سلطان عشق
گر چه منكر در هوای عشق او دق میزند - عشق تو حیران كند دیدار تو خندان كند
زانك دریا آن كند زیرا كه گوهر این كند - تارهای خشم و عشق و حقد و حاجت میزند
تا ز هر یك بانگ دیگر در حوادث رو كند - چنگ را در عشق او از بهر آن آموختم
كس نداند حالت من ناله من او كند - آهنی كو موم شد بهر قبول مهر عشق
خاك را عنبر كند او سنگ را لل كند - چون نشاید دیگران را تا همه ردش كنند
شاه عشقش بعد از آن با خویش همزانو كند - زانك خلقش چون براند خو ز خلقان واكند
باطن و ظاهر همه با عشق خوش خو خو كند - چون ببیند عشق گوید زلف من سایه فكند
وانگهی عاشق در این دم مشك و عنبر بو كند - عشق عاشق را ز غیرت نیك دشمن رو كند
چونك رد خلق كردش عشق رو با او كند - كنك شاید خلق را آن كس نشاید عشق را
زانك جان روسپی باشد كه او صد شو كند - شمع عشق افروز را یك بار دیگر اندرآر
كوری آن كس كه او از عشرت ما دور بود - نقش شمس الدین تبریزیست جان جان عشق
كاین به دفترهای عشق اندر ازل مسطور بود - در دل مردان شیرین جمله تلخیهای عشق
جز شراب و جز كباب و شكر و حلوا نبود - خیز ای عشق مجرد مهر را از سر بگیر
مردم و خالی شدم ز اقرار و از انكار خود - برنشست آن شاه عشق و دام ظلمت بردرید
همچو ماه هفت و هشت و آفتاب روز عید - آنك آتشهای عالم ز آتش او كاغ كرد
تا فسون میخواند عشق و بر دل او میدمید - آنك چون جرجیس اندر امتحان عشق ما
گشت او صد بار زنده كشته شد صد ره شهید - آنك حامل شد عدم از آفرینش بخت نیك
ناف او بر عشق شمس الدین تبریزی برید - ای ز نوشانوش بزمت هوشها بیهوش باد
وی ز جوشاجوش عشقت عقل بیدستار باد - مغز ما پرباد باد و مشك ما پرآب باد
باد ما را و آب ما را عشق پذرفتار باد - شاه خوبان میر ما و عشق گیراگیر ما
جان دولت یار ما و بخت و دولت یار باد - بامدادان اندر این اندیشه بودم ناگهان
عشق تو در صورت مه پیشم آمد شاد شاد - عشق از او آبستنست و این چهار از عشق او
این جهان زین چار زاد و این چهار از عشق زاد - هر زمان كز غیب عشق یار ما خنجر كشد
گر بخواهم ور نخواهم او مرا اندركشد - كفر و دین عاشقانش هم رقوم عشق اوست
حاش لله كان رقم بر طایفه دیگر كشد - سرخوشان و سركشان را عشق او بند و گشاست
سركشان را موكشان آن عشق در چنبر كشد - خنك آن كس كه چو ما شد همه تسلیم و رضا شد
گرو عشق و جنون شد گهر بحر صفا شد - چو شه عشق كشیدش ز همه خلق بریدش
نظر عشق گزیدش همه حاجات روا شد - ز طرب چون طربون شد خرد از باده زبون شد
گرو عشق و جنون شد گهر بحر صفا شد - چو شه عشق كشیدش ز همه خلق بریدش
نظر عشق گزیدش همه حاجات روا شد - نه كه هر چه در جهانست نه كه عشق جان آنست
جز عشق هر چه بینی همه جاودان نماند - ره آسمان درونست پر عشق را بجنبان
پر عشق چون قوی شد غم نردبان نماند - صنما سپاه عشقت به حصار دل درآمد
بگذر بدین حوالی كه جهان به هم برآمد - چه خوش است داغ عشقت كه ز داغ عشق هر جان
ز خراج و عشر و سخره ابدا محرر آمد - جان منصور چو در عشق توش دار زدند
در رسن كرد سر خود ز رسن مینرود - چون خیال شكن زلف تو در دل دارم
این شكسته دلم از عشق شكن مینرود - گر شدم خاك ره عشق مرا خرد مبین
آنك كوبد در وصل تو كجا باشد خرد - شحنه عشق چو افشرد كسی را شب تار
ماهت اندر بر سیمینش به رحمت بفشرد - گفتم این بنده نه در عشق گرو كرد دلی
گفت دلبر كه بلی كرد ولی زود نكرد - آنچ از عشق كشید این دل من كه نكشید
و آنچ در آتش كرد این دل من عود نكرد - ای دریغا كه حریفان همه سر بنهادند
باده عشق عمل كرد و همه افتادند - همه را از تبش عشق قبا تنگ آمد
كله از سر بنهادند و كمر بگشادند - تن زدم لیك دلم نعره زنان میگوید
باده عشق تو خواهم كه دگرها بادند - شمس تبریز به نور تو كه ذرات وجود
همه در عشق تو موماند اگر پولادند - همه از سلسله عشق تو دیوانه شدند
همه از نرگس مخمور تو خمار شدند - خمش ای عقل عطارد كه در این مجلس عشق
حلقه زهره بیانت همه تسخر گیرند - آنچ روی تو كند نور رخ خور نكند
و آنچ عشق تو كند شورش محشر نكند - یا رب ار صبر نیابد ز تو دل ز آتش عشق
تا ابد قصه كند قصه مكرر نكند - دست و پا و پر و بال دل من منتظرند
تا كه عشقش چه كند عشق جز احسان چه كند - واقف سرمد تا مدرسه عشق گشود
فرقیی مشكل چون عاشق و معشوق نبود - هله پیوسته سرت سبز و لبت خندان باد
هله پیوسته دل عشق ز تو شادان باد - به برهنه شده عشق قبایی بدهند
وز شكرخانه آن دوست نوایی برسد - عاشقان را كه جز این عشق غذایی دگرست
كاسه كدیه ایشان به ابایی برسد - وای آن دل كه ز عشق تو در آتش نرود
همچو زر خرج شود هیچ به كانی نرسد - سخن عشق چو بیدرد بود بر ندهد
جز به گوش هوس و جز به زبانی نرسد - بنده عشق تو در عشق كجا سرد شود
چون صلاح دل و دین آتش سوزان باشد - عشق شیرینی جانست و همه چاشنی است
چاشنی و مزه را صورت و رنگی نبود - عشق شاخیست ز دریا كه درآید در دل
جای دریا و گهر سینه تنگی نبود - صورت هر دو جهان جمله ز آیینه عشق
بنماید چو كه بر آینه زنگی نبود - كار روبه نبود عشق كه هر روبه را
حمله شیر نر و كبر پلنگی نبود - جان بدان عشق سپارید و همه روح شوید
وز پی صدقه از آن رنگ به گلزار دهید - آتش عشق و جنون چون بزند بر ناموس
سر و دستار به یك ریشه دستار دهید - چون برون از شش جهت بد گنج عشق
زان جهت بی این جهاتم میدهد - تیزچشمان صفا را تا ابد
حلقههای عشق تو در گوش باد - در شب غفلت جهانی خفتهاند
ز آفتاب عشق ما را روز شد - هر كه عاشق نیست او را روز نیست
هر كه را عشقست و سودا روز شد - لاغران خسته از مرعای عشق
فربهان و تندرستان میرسند - كافری گر لاف عشق او زند
كفر او را جمله نور دین كند - كوثر است این عشق یا آب حیات
عمر را بیحد و غایت میكند - بس كن آیت آیت این را برمخوان
عشق خود تفسیر آیت میكند - عشق مانند شفیعی مشفقی
این دو گمره را حمایت میكند - شكرها داریم زین عشق ای خدا
لطفهای بینهایت میكند - هر چه ما در شكر تقصیری كنیم
عشق كفران را كفایت میكند - چون قرین شد عشق او با جانها
مو به مو صاحب قرانی میكند - عشق اكنون مهربانی میكند
جان جان امروز جانی میكند - كیمیای كیمیاسازست عشق
خاك را گنج معانی میكند - اعتمادی دارد او بر عشق دوست
گر سماع لن ترانی میكند - عاشقان پیدا و دلبر ناپدید
در همه عالم چنین عشقی كه دید - چرب و شیرین از غذای عشق خور
تا پرت برروید و دانی پرید - قد و بالایی كه عشقش برفراشت
برگذشت آن قدش از عرش مجید - هر كه گوید كه خلاصش ده ز عشق
آن دعا از آسمان مردود باد - مه كم آید مدتی در راه عشق
آن كمی عشق جمله سود باد - تا قیامت ساقی باقی عشق
جام بر كف سوی ما آینده باد - مرغ جانم گر نپرد سوی عشق
پر و بال مرغ جان بركنده باد - عشق گریان بیندم خندان شود
ای جهان از خندهاش پرخنده باد - هر كه را اسرار عشق اظهار شد
رفت یاری زانك محو یار شد - هر تن بیعشق كو جوید كله
سر ندارد جملگی دستار شد - مست عشقم دار دایم بیخمار
من نخواهم مستیی كز میرسد - ما نیستانیم و عشقش آتشیست
منتظر كان آتش اندر نی رسد - ور نه میكوشد و بر میجوشد
ز آتش عشق احد تا به لحد - كنجی و عشق و دلقی ما از كجا و خلقی
لیك او گرفته حلقی ما را همیكشاند - گرمی شیر غران تیزی تیغ بران
نری جمله نران با عشق كند آید - طبل غزا برآمد وز عشق لشكر آمد
كو رستم سرآمد تا دست برگشاید - در عشق جوی ما را در ما بجوی او را
گاهی منش ستایم گاه او مرا ستاید - در عشق زنده باید كز مرده هیچ ناید
دانی كه كیست زنده آن كو ز عشق زاید - هر جان باملالت دورست از این جلالت
چون عشق با ملولی كشتی و لنگر آمد - در عشق بیقرارش بنمودنست كارش
از عرش میستاند بر فرش میفشاند - جاسوس شاه عشقت چون در دلی درآید
جز عشق هیچ كس را در سینه یار ماند - تا كی اشارت آید تو ناشنوده آری
ترسم كه عشق گوید كاین خواجه كودن آمد - در كارگاه عشقت بیتو هر آنچ بافم
والله نه پود ماند والله نه تار ماند - یكیست عشق لیكن هر صورتی نماید
وین احولان خس را دوچار مینماید - عشقش شكر بس است اگر او شكر نداد
حسنش همه وفاست اگر او وفا نكرد - مسیست شهوت تو و اكسیر نور عشق
از نور عشق مس وجود تو زر كنند - انصاف ده كه با نفس گرم عشق او
سردا جماعتی كه حدیث هنر كنند - اجزای ما بمرده در این گورهای تن
كو صور عشق تا سر از این گور بركنند - گر نیست عشق را سر ما و هوای ما
چون از گزافه او دل و دستار ما ربود - عشق آمدست و گوش كشانمان همیكشد
هر صبح سوی مكتب یوفون بالعهود - باقیش عشق گوید با تو نهان ز من
ز اصحاب كهف باش هم ایقاظ و رقود - هر گلرخی كه بود ز سرما اسیر خاك
بر عشق گرمدار به بازار میرود - نك طوطیان عشق گشادند پر و بال
كز سوی مصر قند به قنطار میرسد - این عشق جمله عاقل و بیدار میكشد
بی تیغ میبرد سر و بیدار میكشد - همت بلند دار كه آن عشق همتی
شاهان برگزیده و احرار میكشد - پوسیده استخوان و كفنهای مرده بین
كز روح و علم و عشق چه آكنده میشود - آن جان به شیشهای كه ز سوزن همیگریخت
جان را به تیغ عشق فروشنده میشود - بگریز سوی عشق و بپرهیز از آن بتی
كو دلبری نماید و خون جگر دهد - زین راه نابدید معما كی بو برد
آنك از شراب عشق ازل خورد یا چشید - آه كه دریای عشق بار دگر موج زد
وز دل من هر طرف چشمه خون برگشاد - ناله خلق از شماست آن شما از كجاست
این همه از عشق زاد عشق عجب از چه زاد - شمس حق دین تویی مالك ملك وجود
ای كه ندیده چو تو عشق دگر كیقباد - عقل معقل شبی شد بر سلطان عشق
گفت به اقبال تو نفس مقید رسید - عشق همایون پیست خطبه به نام ویست
از سر ما كم مباد سایه این كیقباد - ز اول روز این خمار كرد مرا بیقرار
میكشدم ابروار عشق تو چون تندباد - عشق ز زنجیر خویش جست و خرد را گرفت
عقل ز دستان عشق ناله كنان داد داد - مریم عشق قدیم زاد مسیحی عجب
داد نیابد خرد چونك چنین فتنه زاد - در دل هر لولیی عشق چو استارهای
رقص كنان گرد ماه نورفشان آمدند - در هوس این سماع از پس بستان عشق
سروقدان چون چنار دست زنان آمدند - مفخر تبریز گفت شمس حق و دین نهفت
رو ترش از توست عشق سركه نشاید فزود - آب معانی بخور هر دم چون شاخ تر
شكر كه در باغ عشق جوی شكر میرود - پوست بدرد ز ذوق عشق چو پیدا شود
لیك كجا ذوق آن كو كندت ناپدید - نور الست آشكار بر همه عشاق زد
كز سر پستان عشق نور الستش مزید - گریزپای چو بادم ز عشق گل نه گلی كه
ز بیم باد خزانی ز بوستان بگریزد - چو كاسه بر سر آبم ز بیقراری عشقش
اگر رسم به لب دوست كوزه وار چه باشد - چو احمدست و ابوبكر یار غار دل و عشق
دو نام بود و یكی جان دو یار غار چه باشد - به خوان عشق نشستم چشیدم از نمك او
چو لقمه كردم خود را مرا چو عشق گلو شد - دگر نشینم هرگز برای دل كه برآید
كجا برآید آن دل كه كوی عشق فروشد - موكلان چو آتش ز عشق سوی من آیند
به سوی عشق گریزم كه جمله فتنه از او شد - ز عشق عاشق مفلس عجب فتند لیمان
كه آنچ رشك شهان شد گدا امید چه دارد - چو عشق در بر سیمین كشید عاشق خود را
ز بوسههای چو شكر در آن كنار چه میشد - میان خلعت جانان قبول عشق خرامان
به بارگاه تجلی ز كار و بار چه میشد - به باد و آتش و آب و به خاك عشق درآمد
به نور یك نظر عشق هر چهار چه میشد - شدم ز عشق به جایی كه عشق نیز نداند
رسید كار به جایی كه عقل خیره بماند - متاع عقل نشانست و عشق روح فشانست
كه عشق وقت نظاره نثار جان بفشاند - هزار جان و دل و عقل گر به هم تو ببندی
چو عشق با تو نباشد به روزنش نرساند - تو جان جان جهانی و نام تو عشق است
هر آنك از تو پری یافت بر علو گردد - خمش كه هر كی دهانش ز عشق شیرین شد
روا نباشد كو گرد گفت و گو گردد - هزار قفل گر هست بر دلت مهراس
دكان عشق طلب كن كه دلگشا سازد - بیا كه ساقی عشق شراب باره رسید
خبر ببر بر بیچارگان كه چاره رسید - امیر عشق رسید و شرابخانه گشاد
شراب همچو عقیقش به سنگ خاره رسید - هزار مسجد پر شد چو عشق گشت امام
صلوه خیر من النوم از آن مناره رسید - شدیم جمله برهنه چو عشق او زد راه
شدیم جمله پیاده چو او سواره رسید - تو را اگر نفسی ماند جز كه عشق مكار
كه چیست قیمت مردم هر آنچ میجوید - برهنگان ره از آفتاب جامه كنید
برهنگان ره عشق را قبا مدهید - ببرد خواب مرا عشق و عشق خواب برد
كه عشق جان و خرد را به نیم جو نخرد - كه عشق شیر سیاهست تشنه و خون خوار
به غیر خون دل عاشقان همینچرد - به كوه قاف اگر چه كه خوش پرد سیمرغ
چو دام عشق ببیند فتد دگر نپرد - به جان عشق كه جانی ز عشق جان نبرد
وگر درونه صد برج و صد بدن باشد - اگر چو شیر شوی عشق شیرگیر قویست
وگر چه پیل شوی عشق كركدن باشد - وگر چو موی شوی موی میشكافد عشق
وگر كباب شوی عشق باب زن باشد - امان عالم عشقست و معدلت هم از اوست
وگر چه راه زن عقل مرد و زن باشد - چو عشق سلسله خویش را بجنباند
جنون عقل فلاطون و بوالحسن باشد - چو عشق را هوس بوسه و كنار بود
كه را قرار بود جان كه را قرار بود - هزار بند چو عشقش ز پای جان بگشاد
مرا دو دست گرفته به آن مقام برید - ز لوح عشق نبشتیم این غزلها را
به شمس مفخر تبریز از این غلام برید - سیاه كاسه شوی ار ز مطبخ عشقش
به سوی خوان كرم دیگهای خام برید - هزار نكته نبشتست عشق بر رویم
ز حال دل چو شما عاشقید برخوانید - كه عشق باغ و تماشاست اگر ملول شوید
هواش مركب تازیست اگر فرومانید - نشستهایم دل و عشق و كالبد پیشت
یكی خراب و یكی مست وان دگر دلشاد - به حكم تست بگریانی و بخندانی
همه چو شاخ درختیم و عشق تو چون باد - به باد عشق تو زردیم هم بدان سبزیم
تو راست جمله ولایت تو راست جمله مراد - در آن زمان كه كند عقل عاقبت بینی
ندا ز عشق برآید كه هرچ بادا باد - بلندبین ز تو گشتست هر دو دیده عشق
ببین تو قوت شاگرد و حكمت استاد - هزار شكر و هزاران سپاس یزدان را
كه عشق تو به جهان پر و بال بازگشاد - ز عشق آن رخ خوب تو ای اصول مراد
هر آن كه توبه كند توبهاش قبول مباد - ادیم روی سهیلیم هر كجا بنمود
غلام چشمه عشقیم هر كجا بگشاد - شراب عشق چو خوردی شنو صلای كباب
ز مقبلی كه دلش داغ انبیا دارد - چرا به پنجه كمرگاه كوه را نكشد
كسی كه ز اطلس عشق خوشت قبا دارد - هزار بار چمن را بسوخت و بازآراست
چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد - هزار بار خزان كرد نوبهار تو را
چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد - نشین به كشتی روح و بگیر دامن نوح
به بحر عشق كه هر لحظه جزر و مد باشد - برو ز عشق نبردی تو بوی در همه عمر
نه عشق داری عقلیست این به خود خرسند - درآمد آتش عشق و بسوخت هر چه جز اوست
چو جمله سوخته شد شاد شین و خوش میخند - فراغتی دهدم عشق تو ز خویشاوند
از آنك عشق تو بنیاد عافیت بركند - و خاصه عشق كسی كز الست تا به كنون
نبوده است چنو خود به حرمت پیوند - از آنك عشق نخواهد بجز خرابی كار
از آنك عشق نگیرد ز هیچ آفت پند - كه جان عاشق چون تیغ عشق برباید
هزار جان مقدس به شكر آن بنهند - هوای عشق تو و آن گاه خوف ویرانی
تو كیسه بسته و آن گاه عشق آن لب قند - اگر چه عاشقی و عشق بهترین كار است
بدانك بیرخ معشوق ما حرام بود - به جان عشق كه تا هر دو جان نیامیزد
جداییست و ملاقات بینظام بود - ربود عشق تو تسبیح و داد بیت و سرود
بسی بكردم لاحول و توبه دل نشنود - غزل سرا شدم از دست عشق و دست زنان
بسوخت عشق تو ناموس و شرم و هر چم بود - وجود تو چو بدیدم شدم ز شرم عدم
ز عشق این عدم آمد جهان جان به وجود - ز عشق عاشق درویش خلق در عجبند
كه آنچ رشك شهانست او چرا خواهد - به باغ بلبل از این پس نوای ما گوید
حدیث عشق شكرریز جان فزا گوید - هزار بار چمن را بسوخت و بازآراست
چه عشق دارد با ما چه جست و جو دارد - به آفتاب جلالت كه ذره ذره عشق
نهان به زیر قبا ساغر و كدو دارد - هزار حیله كنم من دغا و شیوه عشق
چو شه حریف نباشد دغا چه سود كند - چو خونبهای تو ای دل هوای عشق ویست
مگو كه كشته شدم خونبها چه سود كند - سپاس آن عدمی را كه هست ما بربود
ز عشق آن عدم آمد جهان جان به وجود - چو مهرها كه شود محو نطع آن گوهر
دغای عشق چو خانه قمار بازآید - دلی كه كاهل گردد نداش میآید
كه زنده است سلیمان عشق كار كنید - بلندبین ز تو گشتست هر دو دیده عشق
ببین تو قوت شاگرد و حكمت استاد - نشستهایم دل و عشق و كالبد پیشت
یكی خراب و یكی مست وان دگر دلشاد - به حكم تست بخندانی و بگریانی
همه چو شاخ درختیم و عشق تو چون باد - ورای عشق هزاران هزار ایوان هست
ز عزت و عظمت در گمان نمیآید - دو سه قدم به سوی باغ عشق كس ننهاد
كه صد سلامش از آن باغبان نمیآید - مگر كه درد غم عشق سر زند در تو
به درد او غم دل را روا توانی كرد - گداز عاشق در تاب عشق كی ماند
به خدمتی كه شما از پی ثواب كنید - چرا جان نكارد به درگاه معشوق
عجب عشق خود اصطفایی ندارد - چه شاهان كه از عشق صد ملك بردند
كه آن سلطنت منتهایی ندارد - چه تقصیر كردست این عشق با تو
كه منكر شدی كو عطایی ندارد - نبود رشك عشق تو بجهد خون عاشقان
چو شفق بر سر افق همه گردون نشان شود - عشق بر من فسون اعظم خواند
جان شنید آن فسون نمیخسبد - این دو رنگ مخالف از یك هجر
بر رخ هر دو عشق پیدا كرد - پیش آن عشق عاقبت محمود
خویشتن را ایاز باید كرد - عشق تو مست و كف زنانم كرد
مستم و بیخودم چه دانم كرد - عاشقانی كه جان یك دگرند
همه در عشق همدگر میرند - همه را آب عشق بر جگر است
همه آیند و در جگر میرند - هر كه را اختیار كردش عشق
مست و بیاختیار خواهد بود - هر كه او پست و مست عشق نشد
تا ابد در خمار خواهد بود - گر تو را بخت یار خواهد بود
عشق را با تو كار خواهد بود - هر زمانی كه میرود بیعشق
پیش حق شرمسار خواهد بود - بر تو این دم كه در غم عشقی
چون پدر بردبار خواهد بود - دل سپیدست و عشق را رو سرخ
زان سپیدی كه نیست سرخ و سپید - عشق ایمن ولایتیست چنانك
ترس را نیست اندر او امید - هر حیاتی كه یك دمش عمرست
چون برآید ز عشق شد جاوید - تبریزی شوید اگر در عشق
بنده شمس ملت و دینید - مادر عشق طفل عاشق را
پیش سلطان بیامان نبرد - جان فدا عشق را كه او دل را
جز به معراج آسمان نبرد - عاشقان طالب نشان گشته
عشقشان جز كه بینشان نبرد - عشق مهمان بس شگرف آمد
خانهها خرد بود ویران شد - شیشه عشق را فراغتها است
گر بر او صد هزار سنگ آمد - صد هزاران چو آسمان و زمین
پیش جولان عشق تنگ آمد - قیصر روم عشق غالب باد
گر كسل چون سپاه زنگ آمد - شمس تبریز هر كی بیتو نشست
عذر او پیش عشق لنگ آمد - هر كی در ذوق عشق دنگ آمد
نیك فارغ ز نام و ننگ آمد - عشق خود مرغزار شیرانست
كی سگی شیر مرغزار بود - عشق جانها در آستین دارد
در ره عشق جان نثار بود - جان عشق است شه صلاح الدین
كو ز اسرار كردگار بود - عشق را جان بیقرار بود
یاد جان پیش عشق عار بود - خوش برآییم دوست حاضر نیست
عشق هرگز چنین نفرماید - همه اسباب عشق این جا هست
لیك بیاو طرب نمیشاید - صبر با عشق بس نمیآید
عقل فریادرس نمیآید - عشق در خویش بین كجا گنجد
ماده گرگ شیر نر زاید - ور شوی كوفته بههاون عشق
دانك او سرمه ایت میساید - بعد از آن باز با خود آمد جان
دام عشق آمد و در او پیچید - شربتی دادش از حقیقت عشق
جمله اخلاصها از او برمید - این نشان بدایت عشق است
هیچ كس در نهایتش نرسید - عشق جانان مرا ز جان ببرید
جان به عشق اندرون ز خود برهید - زانك جان محدثست و عشق قدیم
هرگز این در وجود آن نرسید - عشق جانان چو سنگ مقناطیس
جان ما را به قرب خویش كشید - تبریزی شوید اگر در عشق
بنده شمس ملت و دینید - عشق خلیلست درآ در میان
غم مخور ار زیر تو آتش بود - عشق و خرد خانه درون جنگیند
عربده هر لحظه به كو میرسد - مژده ده ای عشق كه از شمس دین
از تبریز آیت نو میرسد - آتش عشق تو قلاووز شد
دوش دلم سوی دل افروز شد - غیرت عشق است وگر نه زبان
شرح عنایات خدا میكند - هر كه فسردست كنون گرم شد
جمره عشقت بگدازد جلید - بس كن و اندر تتق عشق رو
دلبر خوبست و هزاران حسود - آن دل پرخواره ز عشق شراب
هفت قدح از دگران برفزود - عشق مرا بر همگان برگزید
آمد و مستانه رخم را گزید - عشق چه خوش حاكمیست ظالم و بیقول نیست
حاجت لاحول نیست دیو مسلمان رسید - هر چه خیال نكوست عشق هیولای اوست
صورت از رشك حق پرده گر جان رسید - وگر ز عشق تو سردفتر غرض ماییم
هزار دفتر و پیغام و گفت و گوش چه بود - یهرق العشق دماء حقنت
لیس للعشق قریب و ولد - سافروا فی سبل العشق معی
لا تخافن ضلالا و رصد - از عشق آن سلطان من وان دارو و درمان من
كی سیر گردد جان من در جان من جوع البقر - ای عشق خونم خوردهای صبر و قرارم بردهای
از فتنه روز و شبت پنهان شدستم چون سحر - ای عشق چست معتمد مستی سلامت میكند
بشنو سلام مست خود دل را مكن همچون حجر - ای عشق شوخ بوالعجب آورده جان را در طرب
آری درآ هر نیم شب بر جان مست بیخبر - ما را كجا باشد امان كز دست این عشق آسمان
ماندست اندر خركمان چون عاشقان زیر و زبر - عشق بگوید الصلا مایده دو صد بلا
خشك لبی و چشم تر مایده بین ز خشك و تر - اگر خواهی كه چون مجنون حجاب عقل بردری
ز دست عشق پابرجا شراب آن جا ز بیجا خور - پراكنده شدی ای جان به هر درد و به هر درمان
ز عشقش جوی جمعیت در آن جامع بنه منبر - ای عشق چه زیبایی چه راوق و گیرایی
گر رفت زر و كیسه در كان زریم آخر - ذاتت عسلست ای جان گفتت عسلی دیگر
ای عشق تو را در جان هر دم عملی دیگر - گفتا كه تو را این عشق در صبر دهد رنگی
شایسته آن گردی هم ناظر و هم منظر - مرا عشق بپرسید كه ای خواجه چه خواهی
چه خواهد سر مخمور به غیر در خمار - آن نیشكر از عشق تو صد جای كمر بست
شكر تو نبشتست بر اطراف كمر بر - خامش كه اشارت ز شه عشق چنین است
كز صبر گلوی دل و جان گیر و بیفشار - باز این دل دیوانه ز زنجیر برون جست
بدرید گریبان خود از عشق دگربار - به دام عشق مرغان شگرفند
به بومی كه ز دامش رست منگر - خیال شمس تبریزی بیامد
ز عشق خال او گشتم ز غم سیر - در این سرما و باران یار خوشتر
نگار اندر كنار و عشق در سر - نتاند كرد عشقش را نهان كس
اگر چه عشق او دارد ز ما عار - ز عشق حسن تو خوبان مه رو
به رقص اندر مثال چرخ دوار - من زاری عاشقان چه گویم
ای معشوقان ز عشق تو زار - خامش كه ستیزه میفزاید
آن خواجه عشق را ز گفتار - بر عشق و جمال دوست وقفیم
وز جمله كارها محرر - تا ذوق جفاش دید جانم
در عشق جفاست از وفا سیر - چون به لشكرگاه عشق آیی دو دیده وام كن
وانگهان از یك نظر آن وامها را میگزار - عرض لشكر میدهد مر عاشقان را عشق یار
زندگان آن جا پیاده كشتگان آن جا سوار - ور جهان در عشق تو بدگوی من شد باك نیست
صد دروغ و افترا بر صادقی بافیده گیر - بر لب دریای چشمم دیدهای صحرای عشق
پر ز شاخ زعفران و پر ز نسرین یاد دار - شمس تبریزی از آن روزی كه دیدم روی تو
دین من شد عشق رویت مفخر دین یاد دار - بنده ساقی عشقم مست آن دردی درد
گوشهای سرمست خفتم فارغم از خیر و شر - این جگر از تیرها شد همچو پشت خارپشت
رحم كردی عشق تو گر عشق را بودی جگر - بلك دریاییست عشق و موج رحمت میزند
ابر بفرستد به دوران و به نزدیكان گهر - پخته شد نان دلی كز تف عشق تو بسوخت
شد زبردست ابد آن كز تو شد زیر و زبر - می بیار ای عشق بهر جان فرزندان خویش
محو كن اندیشهها را زان شراب چون شرر - گر خورد آن شیر عشقت خون ما را خورده گیر
ور سپارم هر دمی جان دگر بسپرده گیر - عاشقان بوالعجب تا كشتهتر خود زنده تر
در جهان عشق باقی مرگ را حاشا چه كار - وانگهی این مست عشق اندر هوای شمس دین
رفته تبریز و شنیده رو تو را آن جا چه كار - گاه از نوك قلم سوداش نقشی میكشید
گاه از سرنای عشقش عقل مسكین سنگسار - دوش باغ عشق بودم آن هوس بر سر دوید
مهر او از دیده برزد تا روان شد جویبار - رو چو آتش میچو آتش عشق آتش هر سه خوش
جان ز آتشهای درهم پرفغان این الفرار - خلعت خیر و لباس از عشق او دارد دلم
حسن شمس الدین دثار و عشق شمس الدین شعار - ترجمانی من و صد چون منش محتاج نیست
در حقایق عشق خود را ترجمانست ای پسر - مرد كو از خود نرفتست او نه مردست ای پسر
عشق كان از جان نباشد آفسانست ای پسر - عشق كار خفتگان و نازكان نرم نیست
عشق كار پردلان و پهلوانست ای پسر - گر روی بر آسمان هفتمین ادریس وار
عشق جانان سخت نیكونردبانست ای پسر - این جهان پرفسون از عشق تا نفریبدت
كاین جهان بیوفا از تو جهانست ای پسر - هر طرف كه كاروانی نازنازان میرود
عشق را بنگر كه قبله كاروانست ای پسر - سایه افكندست عشقش همچو دامی بر زمین
عشق چون صیاد او بر آسمانست ای پسر - عشق را از من مپرس از كس مپرس از عشق پرس
عشق در گفتن چو ابر درفشانست ای پسر - در گلشن بگشاید ز درون صورت عشق
صورتش چون گل سرخ از گل تر خوش بوتر - عشق داوود شود آهن از او نرم شود
شیر آهو شود آن جا وزو آهوتر - عشق روی تو به شش سوی جهان دام دلست
كه ندیدند چنان رخ رخ گلگون دگر - این تصاویر همه خود صور عشق بود
عشق بیصورت چون قلزم زخار مگیر - كفر و اسلام كنون آمد و عشق از ازلست
كافری را كه كشد عشق ز كفار مگیر - این فلك هست سطرلاب و حقیقت عشقست
هر چه گوییم از این گوش سوی معنی دار - همه مهر و كرم و خاكی و عشق انگیزی
كه بجوشد دل تو وز تو رود جمله قرار - بخت اینست و دولت عیش اینست و عشرت
كو جز این عشق و سودا سود و بازار دیگر - پس كمالات آن را كو نگارد جهان را
چون تقاضا نباشد عشق و هنجار دیگر - جز كه در عشق صانع عمر هرزهست و ضایع
ژاژ دان در طریقت فعل و گفتار دیگر - گر ز سر عشق او داری خبر
جان بده در عشق و در جانان نگر - عشق دریاییست و موجش ناپدید
آب دریا آتش و موجش گهر - این جهان از عشق تا نفریبدت
كاین جهان از تو جهانست ای پسر - عشق كار نازكان نرم نیست
عشق كار پهلوانست ای پسر - عشق را از كس مپرس از عشق پرس
عشق ابر درفشانست ای پسر - ترجمانی منش محتاج نیست
عشق خود را ترجمانست ای پسر - گر روی بر آسمان هفتمین
عشق نیكونردبانست ای پسر - هر كجا كه كاروانی میرود
عشق قبله كاروانست ای پسر - مرد كو از خود نرفت او مرد نیست
عشق بیدرد آفسانست ای پسر - توبه شیشه عشق او چون گازرست
پیش گازر چیست كار شیشه گر - گر چه میكاهم چو ماه از عشق او
گر چه میگردم چه گردون بر قمر - حرص و سیری صنعت عشقست و بس
گر ندیدی عشق را كارش نگر - گر ندیدی عشق رنگ آمیز را
رنگ روی عاشق زارش نگر - عشق را با گفت و با ایما چه كار
روح را با صورت اسما چه كار - مژده بیداران راه عشق را
آنك دیدم دوش من خوابی دگر - سبزه زار عشق را معمور كرد
عاشقان را دشت و دولابی دگر - وین جگرهایی كه بد پرزخم عشق
شد درآویزان به قلابی دگر - عشق اگر بدنام گردد غم مخور
عشق دارد نام و القابی دگر - گر نداند حرف صوفی دان كه هست
دردهای عشق را بابی دگر - چون مرا در عشقست ا كردهای
خود مرا شاگرد گیر ستا مگیر - كافر عشق بیا باده ببین
نیست شو در می و اقرار بیار - زان عشق همچو افیون لیلی كنی و مجنون
ای از سنات گردون سانی و چیز دیگر - ای محو عشق گشته جانی و چیز دیگر
ای آنك آن تو داری آنی و چیز دیگر - چشمی كه دید آن رو گر عشق راند این سو
آن چشم نیست والله زانی و چیز دیگر - امسال حلقه ایست ز سودای عاشقان
گر نیست بازگشت در این عشق عمر پار - بنواز چنگ عشق تو به نغمات لم یزل
كز چنگهای عشق تو جانست تار تار - اندر هوای عشق تو از تابش حیات
بگرفته بیخهای درخت و دهد ثمار - از بعد ماجرای صفا صوفیان عشق
گیرند یك دگر را چون مستیان كنار - جانها گرفته دامنش از عشق و او چو قطب
بگرفته دامن ازل محض مردوار - ای آنك یار نیست تو را در جهان عشق
من در جهان فكنده كه ای یار یار یار - خورشید تافتست ز روی تو چاشتگاه
در عشق قرص روی تو رفتیم بام بر - خیز كه این روز ماست روز دلفروز ماست
از جهت سوز ماست عشق چنین پرشرار - شاه نشسته به تخت عشق گرو كرده رخت
رقص كنان هر درخت دست زنان هر چنار - بانگ زده آن هما هر كی كه هست از شما
دور شو از عشق ما تا نشوی دلفكار - عشق چو ابر گران ریخت بر این و بر آن
شد طرفی زعفران شد طرفی لاله زار - عشق بود گلستان پرورش از وی ستان
از شجره فقر شد باغ درون پرثمر - طبع جهان كهنه دان عاشق او كهنه دوز
تازه و ترست عشق طالب او تازه تر - عشق برد جوبجو تا لب دریای هو
كهنه خران را بگو اسكی ببج كمده ور - عشق كه بیدست او دست تو را دست ساخت
بیسر و دستش مبین شكل دگر كن نظر - گفت كسی عشق را صورت و دست از كجا
منبت هر دست و پا عشق بود در صور - نی پدر و مادرت یك دمهای عشق باخت
چونك یگانه شدند چون تو كسی كرد سر - عشق بود دلستان پرورش دوستان
سبز و شكفته كند جان تو را چون شجر - عشق خوش و تازه رو طالب او تازه تر
شكل جهان كهنهای عاشق او كهنه خر - عشق خران جو به جو تا لب دریای هو
كهنه خران كو به كو اسكی ببج كمده ور - هر كه شود صید عشق كی شود او صید مرگ
چون سپرش مه بود كی رسدش زخم تیر - جمله جانهای پاك گشته اسیران خاك
عشق فروریخت زر تا برهاند اسیر - عمر كه بیعشق رفت هیچ حسابش مگیر
آب حیاتست عشق در دل و جانش پذیر - عشق چو بگشاد رخت سبز شود هر درخت
برگ جوان بردمد هر نفس از شاخ پیر - در ره عشاق او روی معصفر شناس
گوهر عشق اشك دان اطلس خون جگر - هر كی بزاد او بمرد جان به موكل سپرد
عاشق از كس نزاد عشق ندارد پدر - عشق خران جو به جو تا لب دریای هو
كهنه خران كو به كو اسكی ببج كمدور - عشق خوش و تازه رو عاشق او تازه تر
شكل جهان كهنهای عاشق او كهنه تر - عشق بود دلستان پرورش دوستان
سبز و شكفته كند باغ تو را چون شجر - چو در حیات خود او كشته گشت در كف عشق
به امر موتوا من قبل ان تموتوا زار - تو عشق نوش كه تریاق خاك فاروقیست
كه زهر زهره ندارد كه دم زند ز ضرار - سخن رسید به عشق و همیجهد دل من
كجا جهد ز چنین زخم بیمحابا تار - وگر نه غمزه او زد به تیغ عشق مرا
چراست این دل من خون و چشم من خونبار - ز عشق این می خاكست گشته رنگ آمیز
ز تف این می آتش فروخت خوش رخسار - شراب عشق بنوشیم و بار عشق كشیم
چنانك اشتر سرمست در میان قطار - چو عشق مردم خوارست مردمی باید
كه خویش لقمه كند پیش عشق مردم خوار - خمش خمش كه اشارات عشق معكوسست
نهان شوند معانی ز گفتن بسیار - هزار آتش و دود و غمست و نامش عشق
هزار درد و دریغ و بلا و نامش یار - چو آب نیل دو رو دارد این شكنجه عشق
به اهل خویش چو آب و به غیر او خون خوار - چه ایمنست دهم از خراج و نعل بها
چو نعل ماست در آتش ز عشق تیزشرار - بدانك عشق جهانی است بیقرار در او
هزار عاشق بیجان و بیقرار نگر - دهل زنید و سوی مطربان شهر تنید
مراهقان ره عشق راست روز ظهور - خمار عشق درآرد به گور تو تحفه
شراب و شاهد و شمع و كباب و نقل و بخور - به صورت بشرمهان و هان غلط نكنی
كه روح سخت لطیفست عشق سخت غیور - بكش بكش كه چه خوش میكشی بیار بیار
هزیمتان ره عشق را قطار قطار - كنار بازگشادست عشق از مستی
رسید دلشدگان را گه كنار كنار - تو خون بدی وز عشقش چو شیر جوشیدی
چو شیر خون نشود تو از این گذار گذار - ببین دلی كه نگردد ز جان سپاری سیر
اسیر عشق نگردد ز رنج و خواری سیر - چو خلق بر كف دستت نهند چون سیماب
ز عشق بر كف سیماب شو قرار مگیر - ز عشق جمله اجزای خانه باخبرند
چو كدخدای بود از جمال شه مخبر - مصلحت نیست عشق را خمشی
پرده از روی مصلحت بردار - هر چه غیر خیال معشوقست
خار عشقست اگر بود گلزار - بین كه لو لاك ما خلقت چه گفت
كان عشق است احمد مختار - فلك از بهر عاشقان گردد
بهر عشقست گنبد دوار - آسمان گرد عشق میگردد
خیز تا ما كنیم نیز دوار - گر چه این چرخ نیك گردانست
چرخ افلاك عشق گردانتر - همه ز افلاك عشق در ترسند
وان فلك در غم تو ترسانتر - عشق جانست عشق تو جانتر
لطف درمان وز تو درمانتر - جان سپردن به عشق آسانست
وز پی عشق توست آسانتر - عشق تو كان دولت ابدست
لیك وصل جمال تو كانتر - تیغ هندی هجر برانست
لیك هندی عشق برانتر - ای دل ار آب كوثرت باید
آتش عشق را تو كوثر گیر - هر كه را نبض عشق مینجهد
گر فلاطون بود تواش خر گیر - هر سری كو ز عشق پر نبود
آن سرش را ز دم مأخر گیر - مطربا عشقبازی از سر گیر
یك دو ابریشمك فروتر گیر - گر نروید ز خاك هیچ انگور
مستی عشق را مقرر گیر - شیشه گر گر دگر نسازد جام
جام می عشق را میسر گیر - شمس تبریز گوهر عشقست
گوهر عشق را تو خوار مدار - در كف عشقست مهار همه
اشتر مستیم در این زیر بار - درد سرم نیست ز صفرا و تب
از می عشقست سرم پرخمار - هست كسی را مدد از نور عشق
تا فتدش جمله بدان جا نظر - ان كان نطقی مدرسی قد ظل عشقی مخرسی
و العشق قرن غالب فینا و سلطان الظفر - و سیمائی شهید لی بانی
قضیت عندهم فی العشق اوطار - یا ساقی عشقنا تذكر
فالعیش بلا نداك ابتر - بزن از عشق گردنم بجوی مر مرا مخر
گفت من چیز دیگرم بجز این صورت بشر - قلت القتل فی الهوی بركات بلا ضرر
جرد العشق سیفه بادروا امه الفكر - ان فی العشق فسحه الارواح
ان فی ذاك عبره الابصار - ذبت فی العشق كی اعاینه
ما كفی ان اراه باثار - خرقه پر ز بند روزی چند
جان و عشق است تا ابد بر كار - عشق ناگه جمال خود بنمود
توبه سودت نكرد و استغفار - این جهان همچو موم رنگارنگ
عشق چون آتشی عظیم شرار - جنه الروح عشق خالقها
منه تجری جمیعه الانهار - ان كان نطقی مدرسی قد ظل عشقی مخرسی
و العشق قرن غالب فینا و سلطان الظفر - چو اسماعیل قربان شو در این عشق
كه شب قربان شود پیوسته در روز - به جان با آسمان عشق رفتم
به صورت گر در این پستم من امروز - سوی خانه خویش آمد عشق آن عاشق نواز
عشق دارد در تصور صورتی صورت گداز - گر تو عشقی داری ای جان از پی اعلام را
عاشقانه نعرهای زن عاشقانه فوز فوز - جان من از عشق شمس الدین ز طفلی دور شد
عشق او زین پس نماند با مویز و جوز و كوز - بر بام فكر خفته ستان دل به عشق ما
یك یك ستاره را شمریدن گرفت باز - سودای عشق لولی دزد سیاه كار
بر زلف چون رسن بخزیدن گرفت باز - صراف ناز ناقد نقد ضمیر عشق
بر كف قراضهها بگزیدن گرفت باز - خاتون روح خانه نشین از سرای تن
چادركشان ز عشق دویدن گرفت باز - دیگ خیال عشق دلارام خام پز
سه پایه دماغ پزیدن گرفت باز - آن دل كه توبه كرد ز عشقش ستیز شد
افسون و مكر دوست شنیدن گرفت باز - من آتشین زبانم از عشق تو چو شمع
گویی همه زبان شو و سر تا قدم بسوز - غم تو بر سفرم زیر زیر میخندد
كه واقفست از این عشق زینهارآمیز - به پیش سلطنت توبهام چو مسخره ایست
كه عشق را نبود صبر اعتبارآمیز - برو برو كه نفورم ز عشق عارآمیز
برو برو گل سرخی ولیك خارآمیز - عشق گزین عشق و در او كوكبه میران و مترس
ای دل تو آیت حق مصحف كژ خوان و مترس - آمد عشق چاشتی شكل طبیب پیش من
دست نهاد بر رگم گفت ضعیف شد مجس - رنگ جهان چو سحرها عشق عصای موسوی
باز كند دهان خود دركشدش به یك نفس - نیم شب از عشق تا دانی چه میگوید خروس
خیز شب را زنده دار و روز روشن نستكوس - حال ما بیآن مه زیبا مپرس
آنچ رفت از عشق او بر ما مپرس - گوهر اشكم نگر از رشك عشق
وز صفا و موج آن دریا مپرس - صد قیامت در بلای عشق اوست
درنگر امروز و از فردا مپرس - عشق چو لشكر كشید عالم جان را گرفت
حال من از عشق پرس از من مضطر مپرس - چون پدر و مادر عاشق هم عشق اوست
بیش مگو از پدر بیش ز مادر مپرس - چو عشق عیسی وقتست و مرده میجوید
بمیر پیش جمالش چو من تمام مترس - ایوان كجا ماند مرا با منجنیق كبریا
میزان كجا ماند مرا در عشقت ای موزون خوش - الحذر از عشق حذر هر كی نشانی بودش
گر بستیزد برود عشق تو برهم زندش - عشق تو اندرخور ما شوق تو اندر بر ما
دست بنه بر سر ما دست مكش دست مكش - اگر بیمار عشق او شود یاوه از این مجلس
به پیش نرگس بیمار آن عیار جوییدش - اسیر درد و حسرت را بده پیغام لاتأسوا
قتول عشق حسنت را از این مقتل به قاتل كش - منم در عشق بیبرگی كه اندر باغ عشق او
چو گل پاره كنم جامه ز سودای گلستانش - بسی زخمست بیدشنه ز پنج و چار وز شش نه
ز عشق آتش تشنه كه جز خون نیست سقایش - چرا من خاكی و پستم ازیرا عاشق و مستم
چرا من جمله جانستم ز عشق جسم فرسایش - عشقست یكی جانی دررفته به صد صورت
دیوانه شدم باری من در فن و آیینش - حسن و نمك نادر در صورت عشق آمد
تا حسن و سكون یابد جان از پی تسكینش - شمس الحق تبریزی در عشق مسیح آمد
هر كس كه از او دارد زنار بشوریدش - اندر چمن عشقت شمس الحق تبریزی
صد گلشن و گل گردد یك خار به آمیزش - یك برق ز عشق شه بر چرخ زند ناگه
آتش فتد اندر مه برهم زند اركانش - چو هر دم میرسد تلقین عشقش
چه غم دارد ز منكر یا نكیرش - زمینی گر نیابد شكل او چیست
كه میگردد در این عشق آسمانش - چو اسماعیل قربان شو در این عشق
ولی را بنده شو گر نیستی میش - این فتنه به هر دمی فزونست
امشب بترست عشق از دوش - عشقی كه نهان و آشكارست
خون ریز و ستمگرست و اوباش - عشقست نه زر نهان نماند
العاشق كل سره فاش - لا حسن یلد حیث لا عشق
شاباش زهی جمال شاباش - حس فانی میدهند و عشق فانی میخرند
زین دو جوی خشك بگذر جویبار خویش باش - یونسی دیدم نشسته بر لب دریای عشق
گفتمش چونی جوابم داد بر قانون خویش - من نیم موقوف نفخ صور همچون مردگان
هر زمانم عشق جانی میدهد ز افسون خویش - در بهشت استبرق سبزست و خلخال و حریر
عشق نقدم میدهد از اطلس و اكسون خویش - كاسه سر را تهی كن وانگهی با سر بگو
كای مبارك كاسه سر عشق را پیمانه باش - لانه تو عشق بودست ای همای لایزال
عشق را محكم بگیر و ساكن این لانه باش - غم عشق آتشینت چو درخت كرد خشكم
چو درخت خشك گردد نبود جز آن آتش - خنك آنك ز آتش تو سمن و گلشن بروید
كه خلیل عشق داند به صفا زبان آتش - سحری صلای عشقت بشنید گوش جانم
كه درآ در آتش ما بجه از جهان آتش - نوح وقتیست كه عشق ابدی كشتی اوست
گر جهان زیر و زبر كرد به طوفان رسدش - عشق او گرد برانگیخت ز دریای عدم
ید بیضا و عصایی شده ثعبان رسدش - شمس تبریز مرا عشق تو سرمست كند
هر كی او باده كشد باده بدین سان كشدش - برد سود دو جهان و آنچ نیاید به زبان
كاروانی كه غم عشق خدا راه زدش - كشته عشقم نترسم از امیر
هر كی شد كشته چه خوف از خنجرش - بترین مرگها بیعشقی است
بر چه میلرزد صدف بر گوهرش - عشق را بگذاشت و دم خر گرفت
لاجرم سرگین خر شد عنبرش - عشق گردانید با او پوستین
میگریزد خواجه از شور و شرش - وسوسه و اندیشه بر وی در گشاد
راند عشق لاابالی از درش - عشق داد و دل بر این عالم نهاد
در برش زین پس نیاید دلبرش - گر مرا دربان عشقت بار داد
از سر غیرت تو دربان را مكش - چون ز شاگردان عشقی ای ظریف
در گشاد دل چو عشق استاد باش - میخروشم لیكن از مستی عشق
همچو چنگم بیخبر من از خروش - از خاك چون غباری برداشت باد عشقم
آن جا كه باد جنبد آن جا بود غبارش - در خاك تیره دانه زان رو به جنبش آمد
كز عشق خاكیان را بر میكشد بهارش - چون عشق شمس تبریز آهن ربای باشد
ما بر طریق خدمت مانند آهنیمش - ای عشق الله الله سرمست شد شهنشه
برجه بگیر زلفش دركش در این میانش - تا پیشگاه عشقش چون باشد و چه باشد
چون ما ز دست رفتیم از پای گاه جاهش - ابله كننده عشقست عشقی گزین تو باری
كابله شدن بیرزد حسن و جمال و جاهش - عشقش بلای توبه داده سزای توبه
آخر چه جای توبه با عشق توبه خوارش - از عشق جام و دورش شاید كشید جورش
چون گوش دوست داری میبوس گوشوارش - من حلقههای زلفش از عشق میشمارم
ور نه كجا رسد كس در حد و در شمارش - هفت اخترند عامل در شش جهت ولیكن
ای عشق بردریدی این هفت را از آن شش - گاهی چو آفتابم سرمایه بخش صد مه
گه چون مهم گذاران در عشق یار مه وش - گر منكری گریزد از عشق نیست نادر
كز آفتاب دارد پرهیز چشم اعمش - در عشق آتشینش آتش نخورده آتش
بیچهره خوش او در خوش هزار ناخوش - ای شاد باطلی كه گریزد ز باطلی
بر عشق حق بچفسد بیصمغ و بیسریش - بیچاره آدمی كه زبونست عشق را
زفت آمد این سوار بر این اسب پشت ریش - خاموش باش و در خمشی گم شو از وجود
كان عشق راست كشتن عشاق دین و كیش - شكر كه خورشید عشق رفت به برج حمل
در دل و جانها فكند پرورش نور خویش - عشق كدام آتش است كو همه را دلكش است
چاكری او خوش است ملك و سری گو مباش - جان من از جان عشق شد همگی كان عشق
همره مردان عشق ماده نری گو مباش - سوزش خورشید عشق صبر بود صبر كن
روز دو سه صبر به مذهب تو با ترش - گوش همه سرخوشان عشق كشد كش كشان
عشق تو داوود توست موم شده آهنش - پخته خورد پخته خوار خام خورد عشق یار
خام منم ای نگار كه نتوان پختنش - گرز برآورد عشق كوفت سر عقل را
شد ز بلندی عشق چرخ فلك پست دوش - آنك در او عقل و وهم مینرسد از قصور
گشت عیان تا كه عشق كوفت بر او دست دوش - راه زنان عشق را مرگ لقب كردهاند
تا تو بلنگی ز بیم از ره و رفتار خویش - شكر كه خورشید عشق از سوی مشرق بتافت
در دل و جانها فكند آتش و آشوب خویش - مگر كه حلقه رندان بینشان تو ببینی
كه عشق پیش درآید درآورد به میانش - كسی كه خورد شرابش ز دست ساقی عشقش
همان شراب مقدم تو پر كن و برسانش - مرا دلیست خراب خراب در ره عشق
خراب كرده خراباتیی به یك بارش - بگو به عشق بیا گر فتاده میخواهی
چنان فتاد كه خواهی بیا و بردارش - گرفت چهره عشاق رنگ و سكه زر
ز عشق زرگر ما و ز لذت گازش - مگو كه غیرت هر لحظه دست میخاید
كه شرم دار ز یار و ز عشق طنازش - ندا رسید به عاشق ز عالم رازش
كه عشق هست براق خدای میتازش - گرفت شكل كبوتر ز ماه تا ماهی
ز عشق آنك درآید به چنگل بازش - اگر چه كره گردون حرون و تند نمود
به دست عشق وی آمد شكال و افسارش - اگر چه صاحب صدرست عقل و بس دانا
به جام عشق گرو شد ردا و دستارش - بسا دلا كه به زنهار آمد از عشقش
كشان كشان بكشیدش نداد زنهارش - بهر دانه نمیروم سوی دام
بلك از عشق محنت دامش - میدهم عشق و ندیمی كند
غرقه شود در می و صهبا ترش - كه تا پیغام آن یوسف بدین یعقوب عشق آید
یبرد ذاك و البستان و الفردوس یستنعش - چو عشق دست درآرد به گردنم چه كنم
كنار دركشمش همچنین میان سماع - بیا كه صورت عشقست شمس تبریزی
كه باز ماند ز عشق لبش دهان سماع - بیا كه بی تو به بازار عشق نقدی نیست
بیا كه چون تو زری را ندید كان سماع - بیا كه رونق بازار عشق از لب تست
كه شاهدیست نهانی در این دكان سماع - بیار قند معانی ز شمس تبریزی
كه باز ماند ز عشق لبش دهان سماع - گویند جان پاك از این آشیان خاك
با پر عشق برنپرد بر هوا دروغ - گویند شاه عشق ندارد وفا دروغ
گویند صبح نبود شام تو را دروغ - گویند بهر عشق تو خود را چه میكشی
بعد از فنای جسم نباشد بقا دروغ - گویند اشك چشم تو در عشق بیهدهست
چون چشم بسته گشت نباشد لقا دروغ - ابله اگر زنخ زند تو ره عشق گم مكن
پیشه عشق برگزین هرزه شمر دگر حرف - ابله اگر زنخ زند تو ره عشق گم مكن
عشق حیات جان بود مرده بود دگر حرف - عشق مرا میستود كو همه شب همچو ماه
بر سر و رو میكند گرد غبارم طواف - به نور دیده سلف بستهام به عشق رخت
كه گوش من نگشاید به قصه اسلاف - بجز به عشق تو جایی دگر نمیگنجم
كه نیست موضع سیمرغ عشق جز كه قاف - در میان ریگ سوزان در طریق بادیه
بانگهای رعد بینی میزند سقای عشق - ساقیا از بهر جانت ساغری بر خلق ریز
یا صلا درده به سوی قامت و بالای عشق - گر خمار آرد صداعی بر سر سودای عشق
دررسد در حین مدد از ساقی صهبای عشق - شمس تبریز ار بتاند از قباب رشك حق
قبههای موج خیزد آن دم از دریای عشق - ور بدرد طبل شادی لشكر عشاق را
مژده انافتحنا دردمد سرنای عشق - زهر اندر كام عاشق شهد گردد در زمان
زان شكرهایی كه روید هر دم از نیهای عشق - یك زمان ابری بیاید تا بپوشد ماه را
ابر را در حین بسوزد برق جان افزای عشق - وحدت عشقست این جا نیست دو
یا تویی یا عشق یا اقبال عشق - تا ز اخلاص و ریا بیرون شدم
جان اخلاص و ریا اقبال عشق - گر بگردد آفتاب از ضعف نیست
نقل كرد از جا به جا اقبال عشق - خلق گوید عاقبت محمود باد
عاقبت آمد به ما اقبال عشق - ای جهان را دلگشا اقبال عشق
یفعل الله ما یشا اقبال عشق - من دهان بستم كه بگشادست پر
در دل خلق خدا اقبال عشق - ای صفا و ای وفا در جور عشق
ای خوشا و ای خوشا اقبال عشق - بد دعا زنبیل و این دولت خلیل
مینگنجد در دعا اقبال عشق - ای بده جانتر ز جان دیدار عشق
وی فزون از جان و جا اقبال عشق - مخلوق خود كی باشد كز عشق تو بلافد
ای عاشق جمالت نور جلال خالق - گویی چه چاره دارم كان عشق را شكارم
بیمار عشق زارم ای تو طبیب حاذق - سینه گشادست فقر جانب دلهای پاك
در شكم طور بین سینه سینای عشق - بنگر در شمس دین خسرو تبریزیان
شادی جانهای پاك دیده دلهای عشق - مرغ دل عاشقان باز پر نو گشاد
كز قفص سینه یافت عالم پهنای عشق - هر نفس آید نثار بر سر یاران كار
از بر جانان كه اوست جان و دل افزای عشق - فتنه نشان عقل بود رفت و به یك سو نشست
هر طرف اكنون ببین فتنه دروای عشق - باز از آن كوه قاف آمد عنقای عشق
باز برآمد ز جان نعره و هیهای عشق - عقل بدید آتشی گفت كه عشقست و نی
عشق ببیند مگر دیده بینای عشق - باز برآورد عشق سر به مثال نهنگ
تا شكند زورق عقل به دریای عشق - عشق ندای بلند كرد به آواز پست
كای دل بالا بپر بنگر بالای عشق - كمال عشق در آمیزشست پیش آیید
به اختلاط مخلد چو روغن و چو سویق - لاجرمش عشق كشد پیشكش
همچو محمد به سحرگه براق - روان شد اشك یاقوتی ز راه دیدگان اینك
ز عشق بینشان آمد نشان بینشان اینك - تو مشك آب حیوانی ولی رشكت دهان بندد
دهان خاموش و جان نالان ز عشق بیامان اینك - بباید عشق را ای دوست دردك
دل پردرد و رخساران زردك - جهان عشق بس بیحد جهانست
تو داری دیدگان نیك خردك - روز فردا ز عشق تو گوید
زوترم دررسان سلام علیك - ای عشق هزارنام خوش جام
فرهنگ ده هزار فرهنگ - صیقل عشق ورا بگزین كه تا از آینه ت
زود بزداید به لطف خویشتن او زنگ زنگ - عشق خامش طرفهتر یا نكتههای چنگ چنگ
آتش ساده عجبتر یا رخ من رنگ رنگ - عاشقی و آنگهانی نام و ننگ
او نشاید عشق را ده سنگ سنگ - كنار و بوسه رومی رخانت میباید
ز روی آینه دل به عشق بزدا زنگ - اگر نه مفخر تبریز شمس دین جویاست
چرا شود غم عشقش موكل و سرهنگ - مرا ز مطبخ عشق خوش تو بویی بود
فراق میزند از بخت من بر آن بو سنگ - عشق ز آغاز همه حیرتست
عقل در او خیره و جان گشته دنگ - عشق برآورد ز هر سنگ آب
عشق تراشید ز آیینه زنگ - كفر به جنگ آمد و ایمان به صلح
عشق بزد آتش در صلح و جنگ - عشق گشاید دهن از بحر دل
هر دو جهان را بخورد چون نهنگ - عشق چو شیرست نه مكر و نه ریو
نیست گهی روبه و گاهی پلنگ - چونك مدد بر مدد آید ز عشق
جان برهد از تن تاریك و تنگ - هر كی در او نیست از این عشق رنگ
نزد خدا نیست بجز چوب و سنگ - ای عاشق و معشوق من در غیر عشق آتش بزن
چون نقطهای در جیم تن چون روشنی بر جام دل - شهری پر از عشق و فرح بر دست هر مستی قدح
این سوی نوش آن سوی صح این جوی شیر و آن عسل - بستم من گردن جان بردم پیشش به نشان
مجرم عشق است مكن مجرم خود را تو بحل - هر كی درآید كه منم بر سر شاخش بزنم
كاین حرم عشق بود ای حیوان نیست اغل - فكنده در دل خوبان روحانی و جسمانی
ز عشق روح و جسم خود ز سوداها شرار ای دل - به بزم او چو مستان را كنار و لطفها باشد
بگیرد آب با آتش ز عشقش هم كنار ای دل - بزن دستی و رقصی كن ز عشق آن خداوندان
كه چون بوسی از او یابی كند آفت كنار ای دل - مثال چنگ میباشم هزاران نغمهها دارد
به لحن عشق انگیزش وگر نالید زار ای دل - از بس كه نی عشقت نالید در این پرده
از ذوق نی عشقت همچون شكرست این دل - چون خانه هر ممن از عشق تو ویران شد
هر لحظه در این شورش بر بام و درست این دل - لذت عشق بتان را ز زحیران مطلب
صبح كاذب بود این قافله را سخت مضل - سوسن زبان گشاده و گفته به گوش سرو
اسرار عشق بلبل و حسن خصال گل - چشم تو با چشم من هر دم بیقیل و قال
دارد در درس عشق بحث و جواب و سال - اشك و رخ عاشقان میكشدت كه بیا
پیشگه عشق رو خیز ز صف نعال - چند از این قیل و قال عشق پرست و ببال
تا تو بمانی چو عشق در دو جهان بیزوال - هزار صورت زیبا بروید از دل و جان
چو ابر عشق تو بارید در بیامثال - ردای احمد مرسل بگیر ای عاشق
صلای عشق شنو هر دم از روان بلال - بهل مرا كه بگوییم عجایبت ای عشق
دری گشایم در غیب خلق را ز مقال - چو عشق دست برآرد سبك شود قالب
دود بگرد فلك بیقدم زهی اقبال - تو را و عقل تو را عشق و خارخار چراست
كه وقت شد كه بروید ز خار تو آن گل - عشقك قد جادلنا ثم عدا جادلنا
من سكر مفتضح شاربه حیث دخل - چند از این قیل و قال عشق پرست و ببال
تا تو بمانی چو عشق در دو جهان بیزوال - صورت عشقی صاحب مخزن
شوخ جهانی رندی و رهزن - ایها العشق ایها المعشوق
حل عن الصد و العناد تعال - رشاء العشق حبیبی لشرود و مضل
كل قلب لهواه وجد الصبر یصل - آمد رسولی از چمن كاین طبل را پنهان مزن
ما طبل خانه عشق را از نعرهها ویران كنیم - هر روز نو جامی دهد تسكین و آرامی دهد
هر روز پیغامی دهد این عشق چون پیغامبرم - در سایهات تا آمدم چون آفتابم بر فلك
تا عشق را بنده شدم خاقان و سلطان سنجرم - ای عشق آخر چند من وصف تو گویم بیدهن
گه بلبلم گه گلبنم گه خضرم و گه اخضرم - چون گشتهام نزدیك شه از ناكسان دوری كنم
چون خویش عشق او شدم از خویش بیزاری كنم - در عشق اگر بیجان شوی جان و جهانت من بسم
گر دزد دستارت برد من رسم دستاری كنم - شاه كله دوز ابد بر فرق من از فرق خود
شب پوش عشق خود نهد پاینده باشد لاجرم - عشقا تو را قاضی برم كاشكستیم همچون صنم
از من نخواهد كس گوا كه شاهدم نی ضامنم - ای عشق زیبای منی هم من توام هم تو منی
هم سیلی و هم خرمنی هم شادیی هم درد و غم - عشق سخن كوشی تویی سودای خاموشی تویی
ادراك و بیهوشی تویی كفر و هدی عدل و ستم - من بس كنم بس از حنین او بس نخواهد كرد از این
من طوطیم عشقش شكر هست از شكر گویاییم - ای پاك رو چون جام جم وز عشق آن مه متهم
این مرگ خود پیدا كند پاكی تو را كم خور تو غم - من چون شوم كوته نظر در عشق آن بحر گهر
كز ساحل دریای جان آید بشارت دم به دم - من ترك فضل و فاضلی كردم به عشق از كاهلی
كز عشق شه كم بیشی است وز عشق شه بیشی است كم - بیخ دل از صفرای او می خورد زد زردی به رخ
چون دیده عشقش بر رخم زد بر رخم آن شه رقم - تلوین این رخسار بین در عشق بیتلوین شهی
گاه از غمش چون زعفران گاه از خجالت چون بقم - گفت مرا عشق كهن از بر ما نقل مكن
گفتم آری نكنم ساكن و باشنده شدم - مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم
دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم - عشق چو قربان كندم عید من آن روز بود
ور نبود عید من آن مرد نیم بلك غرم - مطرب عشق ابدم زخمه عشرت بزنم
ریش طرب شانه كنم سبلت غم را بكنم - عشق كسی می كشدم گوش كشان می بردم
تیر بلا می رسدم زان همه تن چون مجنم - گفتم عشق را شبی راست بگو تو كیستی
گفت حیات باقیم عمر خوش مكررم - گشت فضای هر سری میل دل و میسرش
شكر كه عشق شد همه میل دل و میسرم - آمدهام كه سر نهم عشق تو را به سر برم
ور تو بگوییم كه نی نی شكنم شكر برم - گفتم شیشه مرا بر سر سنگ می زنی
گفت چو لاف عشق زد تیغ بلاش می زنم - آهنیم ز عشق تو خواسته نور آینه
آتش و زخم می خورم چونك صفا بخواستم - ممن عشقم ای صنم نعره عشق می زنم
همچو اسیركان ز غم تا به كی الامان كنم - زاده اولم بشد زاده عشقم این نفس
من ز خودم زیادتم زانك دو بار زادهام - چون ز بلاد كافری عشق مرا اسیر برد
همچو روان عاشقان صاف و لطیف و سادهام - از تبریز شمس دین بازبیا مرا ببین
مات شدم ز عشق تو لیك از او زیادهام - گفت چرا نهان كنی عشق مرا چو عاشقی
من ز برای این سخن شهره عاشقان شدم - جان و جهان ز عشق تو رفت ز دست كار من
من به جهان چه می كنم چونك از این جهان شدم - یقول العشق لی سرا تنافس و اغتنم برا
و لا تفجر و لا تهجر و الا تبتس تندم - چو عنقا كوه قافی را تو پران بینی از عشقش
اگر آن كه خبر یابد ز لعل یار عیارم - منم چو آسمان دوتو ز عشق شمس تبریزی
بزن تو زخمه آهسته كه تا برنسكلد تارم - مرا می گوید اندیشه ز عشق آموختم پیشه
ز عدل دوست قفلستم ز لطف او كلیدستم - شبی عشق فریبنده بیامد جانب بنده
كه بسم الله كه تتماجی برای تو پزیدستم - به هر جا كه روم بی تو یكی حرفیم بیمعنی
چو هی دو چشم بگشادم چو شین در عشق بنشستم - جهانی گمره و مرتد ز وسواس هوای خود
به اقبال چنین عشقی ز شر خویشتن رستم - به سربالای عشق این دل از آن آمد كه صافی شد
كه از دردی آب و گل من بیدل در این پستم - مرا جانی در این قالب وانگه جز توم مذهب
كه من از نیستی جانا به عشق تو برون جستم - هر آن نقشی كه پیش آید در او نقاش می بینم
برای عشق لیلی دان كه مجنون وار می گردم - تو را گویم چرا مستم ز لعلش بوی بردستم
كلند عشق در دستم به گرد كان همیگردم - درافتادم در آب جو شدم شسته ز رنگ و بو
ز عشق ذوق زخم او سر مرهم نمیدارم - به باغ عشق مرغانند سوی بیسویی پران
من ایشان را سلیمانم ولی خاتم نمیدارم - ز عشق این حرف بشنیدم خموشی راه خود دیدم
بگو عشقا كه من با دوست لا و لم نمیدارم - نهادم پای در عشق كه بر عشاق سر باشم
منم فرزند عشق جان ولی پیش از پدر باشم - زمانی بر كف عشقش چو سیمابی همیلرزم
زمانی در بر معدن همه دل همچو زر باشم - منم پیدا و ناپیدا چو جان و عشق در قالب
گهی اندر میان پنهان گهی شهره كمر باشم - بسوزانم ز عشق تو خیال هر دو عالم را
بسوزند این دو پروانه چو من شمع چگل باشم - یقول العشق یا صاحی تساكر و اغتنم راحی
فاشبعناك یا طاوی و داویناك یا اخشم - چو در گرمابه عشقش حجابی نیست جانها را
نیم من نقش گرمابه چرا در جامه كن باشم - مرا وامی است در گردن كه بسپارم به عشقش جان
ولی نگزارمش تا از تقاضا ممتحن باشم - مرا گوید چه می نالی ز عشقی تا كه راهت زد
خنك آن كاروان كش من در این ره راه زن باشم - كبوترباز عشقش را كبوتر بود جان من
چو برج خویش را دیدم چرا اندر بدن باشم - ندارد پای عشق او دل بیدست و بیپایم
كه روز و شب چو مجنونم سر زنجیر می خایم - كه آن خورشید بر گردون ز عشق او همیسوزد
و هر دم شكر می گوید كه سوزش را همیشایم - میان روزه داران خوش شراب عشق در می كش
نه آن مستی كه شب آیی ز شرم خلق چون كزدم - وگر در راه بازار غم عشقت خریدارم
به صد جانها بنفروشم ز عشقت آنچ من دارم - زهی سرگشته در عالم سر و سامان كه من دارم
زهی در راه عشق تو دل بریان كه من دارم - ای عشق كه كردستی تو زیر و زبر خوابم
تا غرقه شدهست از تو در خون جگر خوابم - چون شب بشود تاری با این همه بیداری
با عشق همیگویم كای عشق ببر خوابم - یاران كه چه یاریدم تنها مگذاریدم
چون عشق ملك بردهست از چشم بشر خوابم - با عشق در این پستی كردم طرب و مستی
گفتم چه كسی گفتا سلطان خراباتم - تا از خود ببریدم من عشق تو بگزیدم
خود را چو فنا دیدم آهسته كه سرمستم - گر بیدل و بیدستم وز عشق تو پابستم
بس بند كه بشكستم آهسته كه سرمستم - گوساله زرین را آن قوم پرستیده
گوساله گرگینم گر عشق بنپرستم - تا عشق تو بگرفتم سودای تو پذرفتم
با جنگ تو یكتاام با صلح تو همدستم - هر طایفه با قومی خویشی و نسب دارند
من با غم عشق تو خویشی و نسب دارم - آنم كه ز هر آهش در چرخ زنم آتش
وز آتش بر آتش از عشق لهب دارم - چون لعل ز خورشیدش جز گرمی و جز تابش
من فر دگر گیرم من عشق دگر دارم - ای عشق صلا گفتی می آیم بسم الله
آخر به چه آرامم گر از تو حذر دارم - بس بیسر و پا عشقی كه عاشق و معشوقم
هم زارم و بیمارم هم صحت بیمارم - با شیره فشارانت اندر چرش عشقم
پای از پی آن كوبم كانگور تو افشارم - ای عشق كه از زفتی در چرخ نمیگنجی
چون است كه می گنجی اندر دل مستورم - بیرنگ فرورفتم در عشق تو ای دلبر
بركش تو از این خنبم تا رنگ دگر گیرم - زیر و زبر عشقم شمس الحق تبریز است
جان را ز پی عشقش من زیر و زبر گیرم - هر خون كه ز من روید با خاك تو می گوید
با مهر تو همرنگم با عشق تو هنبازم - در عشق سلیمانی من همدم مرغانم
هم عشق پری دارم هم مرد پری خوانم - در عالم آب و گل در پرده جان و دل
هم ایمنی از عشقت وین فتنه و غوغا هم - در این خاك در این خاك در این مزرعه پاك
بجز مهر بجز عشق دگر تخم نكاریم - بجوشید بجوشید كه ما اهل شعاریم
بجز عشق بجز عشق دگر كار نداریم - یك لحظه بلانوش ره عشق قدیمیم
یك لحظه بلی گوی مناجات الستیم - هر چند پرستیدن بت مایه كفر است
ما كافر عشقیم گر این بت نپرستیم - در عشق ز سه روزه وز چله گذشتیم
مذكور چو پیش آمد از اذكار رهیدیم - خاموش كز این عشق و از این علم لدنیش
از مدرسه و كاغذ و تكرار رهیدیم - ما آتش عشقیم كه در موم رسیدیم
چون شمع به پروانه مظلوم رسیدیم - گلزار رخ دوست چو بیپرده ببینیم
صد شعله ز عشق از گل گلزار برآریم - در عشق تو از عاقله عقل برستیم
جز حالت شوریده دیوانه ندانیم - با غمزه سرمست تو میریم و اسیریم
با عشق جوان بخت تو پیریم و جوانیم - چون برگ خورد پیله شود برگ بریشم
ما پیله عشقیم كه بیبرگ جهانیم - در اصبع عشقم چو قلم بیخود و مضطر
طومار نویسم من و طومار ندانم - ساقی ز پی عشق روان است روانم
لیكن ز ملولی تو كند است زبانم - معذور همیدار اگر شور ز حد شد
چون می ندهد عشق یكی لحظه امانم - در عشق دلداری مانند گلزاری
جان دیدم جان دیدم دل دادم دل دادم - مگر من صورت عشق حقیقی
بدیدم خواب كو را می پرستم - بیا ای عشق كاندر تن چو جانی
به اقبالت ز حبس تن برستم - بیا كز عشق تو دیوانه گشتم
وگر شهری بدم ویرانه گشتم - ز عشق تو ز خان و مان بریدم
به درد عشق تو همخانه گشتم - فسانه عاشقان خواندم شب و روز
كنون در عشق تو افسانه گشتم - رسید این عشق تا پای شما را
كند محكم ز هر سستی مسلم - عجب چیزی است عشق و من عجبتر
تو گویی عشق را خود من نهادم - دهان اژدها را بردریدم
طریق عشق را آباد كردم - خمش كن آنك او از صلب عشق است
بسستش اینك من ارشاد كردم - عجب خاكم كه من از آتش عشق
دماغ چرخ را پرباد كردم - همیجستم فزونی بر همه كس
چو صید عشق روزافزون نبودم - چو خاتونان مصر از عشق یوسف
ترنج و دست بیخود می بریدم - سفر كردم به هر شهری دویدم
چو شهر عشق من شهری ندیدم - به غیر عشق آواز دهل بود
هر آوازی كه در عالم شنیدم - ندا آمد ز عشق ای جان سفر كن
كه من محنت سرایی آفریدم - اگر عشقت به جای جان ندارم
به زلف كافرت ایمان ندارم - چو گفتی ننگ می داری ز عشقم
غم عشق تو را پنهان ندارم - بگردان ساقیا جام خزانی
كه از عشق بهار اندر خمارم - بیا نزدیك و بر رویم نظر كن
نشانیها نگر كز عشق دارم - خمش كردم ولیكن عشق خواهد
كه پیش زخمهاش طنبور باشم - شوی حیران و ناگه عشق آید
كه پیشم آ كه زنده جاودانم - مرا گویی بدین زاری كه هستی
به عشقم چون برآیی من چه دانم - منم در موج دریاهای عشقت
مرا گویی كجایی من چه دانم - مگر من خانه ماهم چو گردون
كه چون گردون ز عشقش بیسكونم - غلط گفتم مزاج عشق دارم
ز دوران و سكونتها برونم - بكش ای عشق كلی جزو خود را
كه این جا در كشاكشها زبونم - به صورت كمترم از نیم ذره
ز روی عشق از عالم فزونم - نمیگویم من این این گفت عشق است
در این نكته من از لایعلمونم - چو خاك پای عشقم تو یقین دان
كز این گل چون گل و سوسن برآیم - سیه پوشم چو شب من از غم عشق
وزین شب چون مه روشن برآیم - منم طفلی كه عشقم اوستاد است
بنگذارد كه من كودن برآیم - شوم چون عشق دایم حی و قیوم
چو من از خواب و از خوردن برآیم - دم عشق است و عشق از لطف پنهان
ولی من از غلیظیهای هایم - چو نطع عشق خود ما را نمودی
به مهره مهر تو كاستاد نردیم - بیا تا ظاهر و پیدا بگوییم
كه با عشق نهانی یار بودیم - چو خورشید و قمر نزدیك و دوریم
چو عشق و دل نهان و آشكاریم - برای عشق خون آشام خون خوار
سگانش را چو خون اندر تغاریم - بیا تا نوبهار عشق باشیم
نسیم از مشك و از عنبر بگیریم - فسون قل اعوذ و قل هو الله
چرا در عشق همدیگر نخوانیم - میان ما درآ ما عاشقانیم
كه تا در باغ عشقت دركشانیم - چو جان اندر جهان گر ناپدیدیم
چو عشق عاشقان گر بینشانیم - مزن بر عاشقان عشق تشنیع
تو را چه كاین چنینیم و چنانیم - چنینیم و چنان و هر چه هستیم
اسیر دام عشق بیامانیم - منم ضراب و عشقت چون ترازو
از این خاموش گویا چند گویم - چو بر جانم زدی شمشیر عشقت
تمامم كن كه زنده ناتمامم - در عشق روم كه عشق را من
از جمله بلا حصار دیدم - از ملك جهان و عیش عالم
من عشق تو اختیار دیدم - گر از غم عشق عار داریم
پس ما به جهان چه كار داریم - در عشق توام گشاد دیده
چون عشق تو باگشاد باشیم - چون بنده بندگان عشقیم
كیخسرو و كیقباد باشیم - ما داد طرب دهیم تا ما
در عشق امیرداد باشیم - چون عشق بنا نهاد ما را
دانی كه نكونهاد باشیم - هر چند كمین غلام عشقیم
چون عشق نشسته در كمینیم - در هر سحری ز مشرق عشق
همچون خورشید ما برآییم - از عالم جسم خفیه گردیم
در عالم عشق اظهر آییم - همچون جگر كباب عاشق
جز آتش عشق را نشاییم - ما ذره آفتاب عشقیم
ای عشق برآی تا برآییم - عشق تو و آنگهی سلامت
ای دشمن ننگ و دشمن نام - تا عشق تو سوخت همچو عودم
یك عقده نماند از وجودم - از عشق تو بر فراز عرشم
گر بالایم وگر فرودم - بر آتشم و هنوز در عشق
زان دوزخ یك زبانه دیدم - چون عشق چنین دو روی دارد
سرگشتگی زمانه دیدم - بس شانه مكن كه طره عشق
بیرون ز حدود شانه دیدم - هر چند نهان كنم نگویم
در حضرت عشق آشكارم - گر یار وصال ما نجوید
با عشق وصال یار غارم - در كشتی عشق خفتهام خوش
در حالت خفتگی روانم - در دیده عقل بس مكینم
در دیده عشق بیمكانم - آن بار كه چرخ برنتابد
از قوت عشق می كشانم - در عشق قدیم سال خوردیم
وز گفت حسود برنگردیم - ما را تو به زرد و سرخ مفریب
كز خنجر عشق روی زردیم - از آتش عشق برفروزیم
اما چون برق زو نمیریم - چون كبریتیم و هیزم خشك
ما آتش عشق زو پذیریم - تا عشق تو پای ما گرفتهست
بیپا و سریم ما چه دانیم - ما به نشویم از نصیحت
چون گمره عشق آن بهینیم - كم طمع شد آن كسی كو طمع در عشق تو بندد
كم سخن شد آن كسی كه عشق با او شد مكالم - دست از خشمم گزیدی گویی از عشقت گزیدم
مغلطه است این ای یگانه لا نسلم لا نسلم - خاك كوی عشق را من سرمه جان یافتم
شعر گشتم در لطافت سرمه را می بیختم - عشق گوید راست می گویی ولی از خود مبین
من چو بادم تو چو آتش من تو را انگیختم - تا به كی از چند و چون آخر ز عشقم شرم باد
كی ز چونی برتر آیم چندها را بشكنم - نی تو گفتی از جفای آن جفاگر نشكنم
نی تو گفتی عالمی در عشق او برهم زنم - عشق را روز قیامت آتش و دودی بود
نور آن آتش تو باشی دود آن آتش منم - عشق دیوانهست و ما دیوانه دیوانهایم
نفس امارهست و ما اماره امارهایم - از درون باره این عقل خود ما را مجو
زانك در صحرای عشقش ما برون بارهایم - چون براق عشق عرشی بود زیر ران ما
گنبدی كردیم و سوی چرخ گردون تاختیم - ماهییم و ساقی ما نیست جز دریای عشق
هیچ دریا كم شود زان رو كه بیش و كم خوریم - آن سر زلفش كه بازی می كند از باد عشق
میل دارد تا كه ما دل را در او پیچان كنیم - چوب خشك جسم ما را كو به مانند عصاست
در كف موسی عشقش معجز ثعبان كنیم - عشق را اندیشه نبود زانك اندیشه عصاست
عقل را باشد عصا یعنی كه من اعمیستم - چون نگه كردم سر من بود پر از عشق او
من برون از هر دو عالم منظری را یافتم - عشق را اندیشه نبود زانك اندیشه عصاست
عقل را باشد عصا یعنی كه من اعمیستم - تو ز من پرس كه این عشق چه گنج است و چه دارد
تو مرا نیز از او پرس كه گوید چه كسستم - هله ای اول و آخر بده آن باده فاخر
كه شد این بزم منور به تو ای عشق پسندم - ز پس كوه برآیم علم عشق نمایم
ز دل خاره و مرمر دم اقرار برآرم - چو از آن كوه بلندم كمر عشق ببندم
ز كمرگاه منافق سر زنار برآرم - هله این لحظه خموشم چو می عشق بنوشم
زره جنگ بپوشم صف پیكار برآرم - منم آن عاشق عشقت كه جز این كار ندارم
كه بر آن كس كه نه عاشق بجز انكار ندارم - ز پس كوه معانی علم عشق برآمد
چو علمدار برآمد برهاند ز زحیرم - بده آن آب ز كوزه كه نه عشقی است دوروزه
چو نماز است و چو روزه غم تو واجب و ملزم - به خدا كز غم عشقت نگریزم نگریزم
وگر از من طلبی جان نستیزم نستیزم - بزن آن پرده دوشین كه من امروز خموشم
ز تف آتش عشقت من دلسوز خموشم - به ره عشق خیالش چو قلاووز من آمد
ز رهش گویم لیكن ز قلاووز خموشم - عجب ای عشق چه جفتی چه غریبی چه شگفتی
چو دهانم بگرفتی به درون رفت بیانم - تو چه پرسی كه كدامی تو در این عشق چه نامی
صنما شاه جهانی ز تو من شاد جهانم - ز جفای تو حزینم جز عشقت نگزینم
هوسی نیست جز اینم جز از این كار ندارم - جز عشقت نپذیرم جز زلف تو نگیرم
كه در این عهد چو تیرم كه بر این چنگ چو تارم - علم عشق برآمد برهانم ز زحیرم
به لب چشمه حیوان بكشم پای بمیرم - تو گواه باش خواجه كه ز توبه توبه كردم
بشكست جام توبه چو شراب عشق خوردم - كمر و كلاه عشقش به دو كون مر مرا بس
چه شد ار كله بیفتد چه غم ار كمر ندارم - سحری ببرد عشقش دل خسته را به جایی
كه ز روز و شب گذشتم خبر از سحر ندارم - دو هزار ملك بخشد شه عشق هر زمانی
من از او بجز جمالش طمعی دگر ندارم - شتر است مرد عاشق سر آن مناره عشق است
كه منارههاست فانی و ابدی است این منارم - عقل گوید كه من او را به زبان بفریبم
عشق گوید تو خمش باش به جان بفریبم - یا چو بازی است كه از عشق همیپراند
یا كبوتربچگان از پر و بالش رسدم - این ز عشق است كه مغزم ز طرب خیره شدهست
یا كه جامی است كه از خمر حلالش رسدم - خیره از عشق ویم كز هوسش هر نفسی
عاشق سوخته خیره سری می رسدم - هله ای عشق بیا یار منی در دو جهان
از همه خلق بریدم به تو برچفسیدم - در زندان جهان را به شجاعت بكنیم
شحنه عشق چو با ماست ز كی پرهیزیم - همچو عشقیم درون دل هر سودایی
لیك چون عشق ز وهم همه بیرون باشیم - هر زمان عشق درآید كه حریفان چونید
ما ز چون گفتن او واله و بیچون باشیم - شمس تبریز چو در باغ صفا رو بنمود
زود در گردن عشقش همه آونگ شویم - در رخ آینه عشق ز خود دم نزنیم
محرم گنج تو گردیم چو پروانه شویم - اهرمن دیو و پری جمله به جان عاشق ماست
چونك در عشق خدا ملك سلیمان داریم - دین ما مهر تو و مذهب ما خدمت تو
تا نگویی كه در این عشق تو ما مختصریم - عقل از او مستقینی صبر از او مستعینی
عشق از او غیب بینی خاك او نقش آدم - عشق مهمان شد بر این سوخته
یك دلی دارم پیش قربان كنم - آن ملولی دنبل بیعشقی است
جان او را عاشق ایشان كنم - خون شدم جوشیده در رگهای عشق
در دو چشم عاشقانش نم شدم - پیش نشترهای عشق لم یزل
زخم گشتم صد ره و مرهم شدم - یا ز بوی شمس تبریزی ز عشق
نعرهها بیخویشتن می آیدم - من شهید عشقم و پرخون كفن
خونبها اندر كفن می آیدم - از دو صد شهرم اگر بیرون كنند
بهر عشق شهریاری می كشم - عشق یزدان پس حصاری محكم است
رخت جان اندر حصاری می كشم - كلههای عشق را از خنب جان
كیل باده همچو ساغر می كنم - پیشه مردی ز حق آموختیم
پهلوان عشق و یار احمدیم - قد ما شد پست اندر قد عشق
قد ما چون پست شد عالی قدیم - ابرها آبستن از دریای عشق
ما ز ابر عشق هم آبستنیم - عشق ما را پشت داری می كند
زانك خندان روی بستان توییم - عشق او صد جان دیگر می بداد
ما در این داد و ستد پرداختیم - دوش عشق شمس دین می باختیم
سوی رفعت روح می افراختیم - در فراق روی آن معشوق جان
ماحضر با عشق او می ساختیم - در نثار عشق جان افزای او
قالب از جان هر زمان پرداختیم - عزت و حرمتم آنگه باشد
كه كند عشق عزیزش خوارم - گفتمش هر چه بسوزی تو ز من
دود عشق تو بود آثارم - هوس عشق ملك تاج من است
اگرم تاج دهی نستانم - عشق او چون شجر و من موسی
من گزافه به شجر می نروم - بس بود عشق شهم تاج و كمر
من سوی تاج و كمر می نروم - بهر صلاح دین را محروسه یقین را
منكر به عشق گوید ز انكار توبه كردم - بس رندم و قلاشم در دین عشق فاشم
من ملك را چه باشم تا تحفهای فرستم - مادر چو داغ عشقت می دید در رخ من
نافم بر آن برید او آن دم كه من بزادم - از عشق شاه پریان چون یاوه گشتم ای جان
از خویش و خلق پنهان گویی پری نژادم - دامی است در ضمیرم تا باز عشق گیرم
آن باز بازگونه چون مرغ درربودم - ای عشق بیتناهی وی مظهر الهی
هم پشت و هم پناهی كفوت لقب ندیدم - پولادپارههاییم آهن رباست عشقت
اصل همه طلب تو در تو طلب ندیدم - پر كرد شمس تبریز در عشق یك كمانی
كز عشق زه برآید چون آن كمان برآرم - از خود برآمدم من در عشق عزم كردم
تا همچو خود جهان را من از جهان برآرم - ای بس عروس جان را روبند تن ربایم
وز عشق سركشان را از خان و مان برآرم - این جمله جانها را در عشق چنگ سازم
وز چنگ بیزبان من سیصد زبان برآرم - من پاكباز عشقم تخم غرض نكارم
پشت و پناه فقرم پشت طمع نخارم - دانی كه از چه خندم از همت بلندم
زیرا به شهر عشقت بر عاشقان امیرم - با عشق لایزالی از یك شكم بزادم
نوعشق می نمایم والله كه سخت پیرم - در عشق شمس تبریز سلطان تاجدارم
چون او به تخت آید من پیش او وزیرم - مقصود نور آمد عالم تنور آمد
وین عشق همچو آتش وین خلق همچو هیزم - خامش ز عشق بشنو گوید تو گر مرایی
من یار رستمانم نی یار مرد حیزم - در خلوت است عشقی زین شرح شرحه شرحه
گر شرح عشق خواهی پیش ویت نشانم - عشق است بحر معنی هر یك چو ماهی در بحر
احمد گهر به دریا اینك همینمایم - در عشق جان سپاران مانند ما هزاران
هستند لیك چون تو در خواب هم ندیدیم - آوازه جمالت از جان خود شنیدیم
چون باد و آب و آتش در عشق تو دویدیم - ما طبع عشق داریم پنهان آشكاریم
در شهر عشق پنهان در كوی عشق فاشیم - تا ملك عشق دیدیم سرخیل مفلسانیم
تا نقد عشق دیدیم تجار بیقماشیم - لشكر رسید و عشق سپهدار لشكرست
صحرا و كوه پر شد از طبل و از علم - اشكال گنده پیر ز اشكال شاهدان
گر عقل ما نداند در عشق مرتدیم - در عشق شمس مفخر تبریز روز و شب
بر چرخ دیوكش چو شهاب و شرارهایم - گر تیردوز گشت جگرهای ما ز عشق
بیزحمت جگر تو ببین خون چه كارهایم - رختی كه داشتیم به یغما ببرد عشق
از سود و از زیان و ز بازار فارغیم - دعوی عشق وانگه ناموس و نام و ننگ
ما ننگ را خریده و از عار فارغیم - بررفت و برگذشت سر ما ز آسمان
كز ذوق عشق از سر و دستار فارغیم - درسی كه عشق داد فراموش كی شود
از بحث و از جدال و ز تكرار فارغیم - پروانهای تو بهر تو بفروز سینه را
تا خویش را ز عشق بر آن سینه برزنیم - بفزای خوف عشق نخواهیم ایمنی
زیرا ز خوف عشق تو ما سخت ایمنیم - شادیم آن زمان كه تو دعوی كنی كه من
بیمن شویم از خود و ز عشق صد منیم - بر گلشن زمانه برو آتشی بزن
زیرا ز عشق روی تو زان سوی گلشنیم - ای آنك سست دل شدهای در طریق عشق
در ما گریز زود كه ما برج آهنیم - جز صدر قصر عشق در آن ساحت خلود
چون نوح و چون خلیل مسس نمیكنیم - راهی پر از بلاست ولی عشق پیشواست
تعلیممان دهد كه در او بر چه سان رویم - از هوس عشق او چرخ زند نه فلك
وز می او جان و دل نوش كند جام جام - بر لب دریای عشق تازه بروییم باز
های كه چون گلستان تا به ابد ما نویم - عشق نیاز آورد گر تو چنانی رواست
ما چو از آن سوتریم ما نه چنان آمدیم - شمس حق این عشق تو تشنه خون من است
تیغ و كفن در بغل بهر همان آمدیم - بار دگر ذره وار رقص كنان آمدیم
زان سوی گردون عشق چرخ زنان آمدیم - بر سر میدان عشق چونك یكی گو شدیم
گه به كران تاختیم گه به میان آمدیم - در پی سرنای عشق تیزدم و دلنواز
كز رگ جان همچو چنگ بهر تو در نالشیم - صحت دعوی عشق مسند و بالش مجو
ما نه چو رنجوركان عاشق آن بالشیم - منم بهشت خدا لیك نام من عشق است
كه از فشار رهد هر دلی كش افشردم - رهد ز تیر فلك وز سنان مریخش
هر آن مرید كه او را به عشق پروردم - هزار حمد و ثنا مر خدای عالم را
كه دنگ عشقم و از ننگ خویشتن فردم - چو آفتاب شوم آتش و ز گرمی دل
چو ذرهها همه را مست و عشقباز كنم - پریر عشق مرا گفت من همه نازم
همه نیاز شو آن لحظهای كه ناز كنم - ز داد عشق بود كار و بار سلطانان
به عشق درنروم در كدام كار روم - چو شیر عشق فرستد سگان خود به شكار
به عشق دل به دهان سگ شكار روم - جهان عشق به زیر لوای سلطانی است
چو از رعیت عشقم بدان دیار روم - به عاقبت غم عشقم كشان كشان ببرد
همان بهست كه اكنون به اختیار روم - ز جاه و سلطنت و سروری نیندیشم
بس است دولت عشق تو منصب و جاهم - اگر تتار غمت خشم و تركیی آرد
به عشق و صبر كمربسته همچو خرگاهم - هزار شیشه شكستند و روزه شان نشكست
از آنك شیشه گر عشق ساختهست آن جام - به حق آنك تو را دیدم و قلم افتاد
ز دست عشق نویسم به پیش تو ناكام - چو گم كنیم من و عشق خویشتن در می
بیاید آن شه تبریز شمس دین كه سلام - نه عشق ساقی و مخمور اوست جان شب و روز
نه آن شراب ازل را شدهست جسمم جان - نهاده بر كف جامی بر من آمد عشق
كه ای هزار چو من عشق را غلام غلام - به جان عشق كه از بهر عشق دانه و دام
كه عزم صد سفرستم ز روم تا سوی شام - هزار رمز به هم گفته جان من با عشق
در آن رموز نگنجیده نظم حرف و كلام - نمیخورم به حلال و حرام من سوگند
به جان عشق كه بالاست از حلال و حرام - بیار باده خامی كه خالی است وطن
كه عاشق زر پخته ز عشق باشد خام - به جان عشق كه از جان جان لطیفتر است
كه عاشقان را عشق است هم شراب و طعام - ورای وهم حریفی كنیم خوش با عشق
نه عقل گنجد آن جا نه زحمت اجسام - نه عشق آتش و جان من است سامندر
نه عشق كوره و نقد من است زر تمام - فسون رقیه كزدم نویس عید رسید
كه هست رقیه كزدم به كوی عشق مدام - بكش مرا كه چو كشتی به عشق زنده شدم
خموش كردم و مردم تمام گشت كلام - بكرد بر خور و بر خواب چارتكبیری
هر آن كسی كه بر او كرد عشق نیم سلام - به من نگر كه بدیدم هزار آزادی
چو عشق را دل و جانم كنیزك است و غلام - عظیم نور قدیم است عشق پیش خواص
اگر چه صورت و شهوت بود به پیش عوام - به چار مذهب خونش حلال و ریختنی
از آنك عشق نریزد به غیر خون كرام - بیار جام شرابی كه رشك خورشید است
به جان عشق كه از غیر عشق بیزارم - به كوی عشق تو من نامدم كه بازروم
چگونه قبله گذارم چو در نماز روم - براق عشق گزیدم كه تا به دور ابد
به سوی طره هندو به ترك تاز روم - به خواب شب گرو آمد امیری میران
چو عشق هیچ نخسبد ز عشق گیرانم - منم كه پخته عشقم نه خام و خام طمع
خدای كرد خمیری از آن خمیرانم - كمان عشق بدرم كه تا بداند عقل
كه بینظیرم و سلطان بینظیرانم - منم به عشق سلیمان زبان من آصف
چرا ببسته هر داروی فسون باشم - به دست گیرم آن ذوالفقار پرخون را
شهید عشقم و اندر میان خون باشم - مرا به عشق بپرورد شمس تبریزی
ز روح قدس ز كروبیان فزون باشم - من ز مستی عشق بیخبرم
كه از آن سود یا زیان دارم - چشم تن بود درفشان از عشق
تا كنون جان درفشان دارم - نقش چین مر مرا چه كار آید
چونك بر رخ ز عشق چین دارم - اسپ اقبال را ببرم پی
زانك بر پشت عشق زین دارم - پای دار است جان من در عشق
چونك پاهای آهنین دارم - تا به جان مست عشق آن یارم
سرده بادههای انوارم - نور او شمعهای عشق فروخت
تا بشد صد هزار سر معلوم - از یكی حكم او جهان پر شد
عاشق و عشق و حاكم و محكوم - ما ز كونین عشق بگزیدیم
جز كه آن عشق هیچ نپرستیم - سر ننهی جز به اشارات دل
بر ورق عشق ازل چون قلم - عشق غریب است و زبانش غریب
همچو غریب عربی در عجم - از طلب گوهر گویای عشق
موج زند موج چو دریا دلم - لك یا عشق وجودی و ركوعی و سجودی
لك بخلی لك جودی و لك الدهر منظم - نزل العشق بداری معه كاس عقاری
هو معراج سواری و علی السطح كسلم - كتب العشق بانی بهوی العاشق اعلم
فالیه نتراجع و الیه نتحاكم - نصر العشق اجیبوا و الی الوصل انیبوا
طلع البدر فطیبوا قدم الحب و انعم - لمع العشق توالی و علی الصبر تعالی
طمس البدر هلالا خضع القلب و اسلم - نفس العشق عتادی و عمیدی و عمادی
فمن العشق تدثر و من العشق تختم - استوثقوا ادیانكم و استغنموا اخوانكم
و استعشقوا ایمانكم لا تهدموا دارینكم - تصدقت بالروح العزیز لشكرها
فبالله ارحموا ذلی و عشقی فما لكم - رآنی الهوی یوما الاعب غفلتی
فصاح علینا صیحه العشق والكم - ای شمس تبریز از كرم ای رشك فردوس و ارم
تا چنگ اندر من زدی در عشق گشتم ارغنون - گر آخر آمد عشق تو گردد ز اولها فزون
بنوشت توقیعت خدا كاخرون السابقون - ای عشق تو در جان من چون آفتاب اندر حمل
وی صورتت در چشم من همچون عقیق اندر یمن - در اولین و آخرین عشقی بننمود این چنین
ابصار عبرت دیده را ای عبره الابصار من - روزی شوی سرمست او روزی ببوسی دست او
روزی پریشانی كنی در عشق چون دستار من - جز شمس تبریزی مگو جز نصر و پیروزی مگو
جز عشق و دلسوزی مگو جز این مدان اقرار من - رستیم از خوف و رجا عشق از كجا شرم از كجا
ای خاك بر شرم و حیا هنگام پیشانی است این - ای عشق قلماشیت گو از عیش و خوش باشیت گو
كس می نداند حرف تو گویی كه سریانی است این - گر گنج خواهی سر بنه ور عشق خواهی جان بده
در صف درآ واپس مجه ای حیدر كرار من - چشم و دماغ از عشق تو بیخواب و خور پرورده شد
چون سرو و گل هر دو خورند از آب لطفت بیدهن - آن در خلاص جان دود وین عشق را قربان شود
آن سر نهد تا جان برد وین خصم جان خویشتن - عشق تو را من كیستم از اشك خون ساقیستم
سغراق می چشمان من عصار می مژگان من - هر چند شادم در سفر در دشت و در كوه و كمر
در عشقت ای خورشیدفر در گاه و در بیگاه من - با آنك از پیوستگی من عشق گشتم عشق من
بیگانه می باشم چنین با عشق از دست فتن - ای عشق تو بخریده ما وز غیر تو ببریده ما
ای جامهها بدریده ما بر چاك ما بخیه مزن - عشق است آن سلطان كه او از جمله دزدان دل برد
تا پیش آن سركش برد حق سركشان را موكشان - عشق است آن دزدی كه او از شحنگان دل می برد
در خدمت آن دزد بین تو شحنگان بیكران - عشق تو آورد قدح پر ز بلای دل من
گفتم می می نخورم گفت برای دل من - گفتم خود آن نشود عشق تو پنهان نشود
چیست كه آن پرده شود پیش صفای دل من - عشق چو خون خواره شود رستم بیچاره شود
كوه احد پاره شود آه چه جای دل من - عشق چو بگشاید لب بوی دهد بوی عجب
مشك شده مست از او گشته خجل عنبر از این - عشق بود خوب جهان مادر خوبان شهان
خاك شود گوهر از آن فخر كند مادر از این - كافرم ار در دو جهان عشق بود خوشتر از این
دیده ایمان شود ار نوش كند كافر از این - عشق بود كان هنر عشق بود معدن زر
دوست شود جلوه از آن پوست شود پرزر از این - آب حیات عشق را در رگ ما روانه كن
آینه صبوح را ترجمه شبانه كن - گفت كه از سماعها حرمت و جاه كم شود
جاه تو را كه عشق او بخت من است و جاه من - چونك كند شكرفشان عشق برای سرخوشان
نرخ نبات بشكند چاشنی بلای من - من طربم طرب منم زهره زند نوای من
عشق میان عاشقان شیوه كند برای من - عشق چو مست و خوش شود بیخود و كش مكش شود
فاش كند چو بیدلان بر همگان هوای من - هر كی بگویدت بگو كشته عشق چون بود
عرضه بده به پیش او جان مرا كه همچنین - گفتم دوش عشق را ای تو قرین و یار من
هیچ مباش یك نفس غایب از این كنار من - عشق كشید در زمان گوش مرا به گوشهای
خواند فسون فسون او دام دل شكار من - عشق برید كیسهام گفتم هی چه می كنی
گفت تو را نه بس بود نعمت بیكران من - عشق تو را چو مفرشم آب بزن بر آتشم
ای مه غیب آن جهان در تبریز شمس دین - دانه نمود دام تو در نظر شكار دل
خانه گرفت عشق تو ناگه در جوار جان - تند نمود عشق او تیز شدم ز تندیش
گفت برو ندیدهای تیزی ذوالفقار من - عشق تو است هر زمان در خمشی و در بیان
پیش خیال چشم من روزی و روزگار من - تا كه بود حیات من عشق بود نبات من
چونك بر آن جهان روم عشق بود مرا كفن - چونك حزین غم شوم عشق ندیمیم كند
عشق زمردی بود باشد اژدها حزن - ملك نصیب مهتران عشق نصیب كهتران
قهر نصیب تیغ شد لطف نصیبه مجن - عشق ز توست همچو جان عقل ز توست لوح خوان
كان و مكان قراضه جو بحر ز توست دانه چین - مست تو بوالفضول شد وز دو جهان ملول شد
عشق تو را رسول شد او است نكال هر زمین - مطرب خوش نوای من عشق نواز همچنین
نغنغه دگر بزن پرده تازه برگزین - تلخ بود غم بشر وین غم عشق چون شكر
این غم عشق را دگر بیش به چشم غم مبین - چون غم عشق ز اندرون یك نفسی رود برون
خانه چو گور می شود خانگیان همه حزین - عشق برید ناف من بر تو بود طواف من
لاف من و گزاف من پیش تو ترجمان من - چون سر عشق نیستت عقل مبر ز عاشقان
چشم خمار كم گشا روی به ارغوان مكن - چو هیزم بیخبر بودی ز عشق آتش به تو درزد
بجه چون برق از این آتش برآ چون دود از این روزن - بهار ار نیستی اكنون چو تابستان در آتش رو
كه بیآن حسن و بیآن عشق باشد مرد مستهجن - منم از عشق افروزان مثال آتش از هیزم
ز غیر عشق بیگانه مثال آب با روغن - دو غماز دگر دارم یكی عشق و دگر مستی
حریفان را نمیگویم یكی از دیگری احسن - چو افتم من ز عشق دل به پای دلربای من
از آن شادی بیاید جان نهان افتد به پای من - تو بوسه عشق را دیدی مگر ای دل كه پریدی
كه هر جزوت شدهست ای دل چو لب نالان و بوسه چین - عجب نبود كه صورتها بدین آواز برخیزند
كه صورتهای عشق تو درونت زنده شد می بین - چو افتم من ز عشق دل به پای دلربای من
از آن شادی بیاید جان نهان افتد به پای من - چو آتشهای عشق او ز عرش و فرش بگذشتهست
در این آتش ندانم كرد من روپوش شمس الدین - ز جسم و روحها بگذر حجاب عشق هم بردر
دو صد منزل از آن سوتر ببین بازار شمس الدین - ایا روحی ترفرف فی فضاء العشق و استشرف
و طرفی جنه الاسرار من انوار شمس الدین - عاشق بتر از مست است عاشق هم از آن دست است
گویم كه چه باشد عشق در كان زر افتادن - از عشق جهان سوزت وز شوق جگردوزت
بی هیچ دعاگویی عالم شده پرآمین - در عربده افتاده از عشق چنین خوبان
هم لشكر تركستان هم لشكر هندستان - هر خاطر من بكری بر بام و در از عشقت
چندان بكند شیوه چندان بكند دستان - صد عشق همیبازد صد شیوه همیسازد
آن لحظه كه می یازد بوسه بستان ای جان - دل ز آتش عشق او آموخت سبك روحی
از سینه بپریدن هر ساعت برجستن - بر قاعده مجنون سرفتنه غوغا شو
كاین عشق همیگوید كز عقل تبرا كن - جانها كه به ذوق آمد در عشق دو جوق آمد
در عشق شراب است آن در عشق سبوی است این - چون عشق تو رامم شد این عشق حرامم شد
چون زلف تو دامم شد شب گشت مرا مشكین - خوش واقعهای دارد دل با غم عشق تو
نی روی فروخوردن نی رای رها كردن - دعوی صفا كردن در عشق تو نیكو نیست
با جان صفا چه بود تفسیر صفا كردن - اگر شیر اگر پیل چنانش كند این عشق
چو بینیش بگوییش زهی گربه در انبان - منم كنون ز عشق رخ چو گلشن تو
فراز سرو و گلشن چو صد هزاردستان - اندر فلك عشق هر آن مه كه بتابد
آن ابر تو است ای مه و فرض است دریدن - هر عشق كه از آتش حسن تو نخیزد
آن عشق حرام است و صلای فسریدن - جز عشق خداوندی شمس الحق تبریز
آن موی بصر باشد باید ستریدن - ای آنك به عشق رخ تو واجب و حق است
آیینه دل را ز خرافات زدودن - ای آنك تو را جنبش این عشق نبودهست
حیران شده بر جای تو چون تازه حضوران - عشقا تو سلیمان و سماع است سپاهت
رفتند به سوراخ خود از بیم تو موران - مزن تشنیع بر سلطان عشقش
كه او كس را نرنجاند خمش كن - كلوخ انداز كن در عشق مردان
تو هم مردی ولی مرد كلوخین - در آن خط صورت و اشكال عشق است
برای عبرت و نظاره بستان - دلم با عشق هم استاره افتاد
نخواهی جرم از استاره بستان - شنیدم از دهان عشق می گفت
منم معشوقه زیبای مستان - نپردازی به من ای شمس تبریز
كه در عشقت همیسوزند حوران - ولیك از عشق شه جانهای مستان
فراغت دارد از ساقی و از خوان - امانی نیست جان را در جز عشق
میان عاشقان باید خزیدن - وگر در عشق یوسف كف بریدی
همو را گیر و مرهم را رها كن - به كوی عشق آوازه درافتاد
كه شد در خانه دل شكل روزن - بنوش این را كه تلقینهای عشق است
كه سودت كم كند در گور تلقین - خمش كن صبر كن تمكین تو كو
كه را ماند ز دست عشق تمكین - همه شادان و دست انداز و خندان
همه شاهان عشق و تاجداران - عشق است بر آسمان پریدن
صد پرده به هر نفس دریدن - در عشق خودیم جمله بیدل
در روی خودیم مست و حیران - در ما نگرید و در رخ عشق
ما خواجه عجبتریم یا آن - ایمان عشق است و كفر ماییم
در كفر نگه كن و در ایمان - هم عشق كمال خود بگوید
دم دركش و باش مرد الكن - بر هم دوزید عشق ما را
بی منت ریسمان و سوزن - گر خانه عالم است تاریك
بگشاید عشق شصت روزن - ور می ترسی ز تیر و شمشیر
جوشن گر عشق ساخت جوشن - تا گم كردش تمام از خود
تا گشت به عشق چست و موزون - عقل از كف عشق خورد افیون
هش دار جنون عقل اكنون - عشق مجنون و عقل عاقل
امروز شدند هر دو مجنون - جیحون كه به عشق بحر می رفت
دریا شد و محو گشت جیحون - در عشق رسید بحر خون دید
بنشست خرد میانه خون - از شوق تو باغ و راغ در جوش
وز عشق تو گل دریده دامن - چونك دلبر خشم گیرد عشق او می گویدم
عاشق ناشی مباش و رو مگردان هان و هان - شاد روزی كاین غزل را من بخوانم پیش عشق
سجدهای آرم بر زمین و جان سپارم در زمان - مرغ جان را عشق گوید میل داری در قفص
مرغ گوید من تو را خواهم قفص را بردران - عاشقان نالان چو نای و عشق همچون نای زن
تا چهها در می دمد این عشق در سرنای تن - خرقه رقصان از تن است و جسم رقصان است ز جان
گردن جان را ببسته عشق جانان در رسن - روی در دیوار كرده در غم تو مرد و زن
ز آب و نان عشق رفته اشتهای آب و نان - ذوق عشقت چون ز حد شد خلق آتشخوار شد
همچو اشترمرغ آتش می خورد در عشق جان - ای ز تو مه پای كوبان وز تو زهره دف زنان
می زنند ای جان مردان عشق ما بر دف زنان - عقل دانایی است و نقلش نقل آمد یا قیاس
عشق كان بینش آمد ز آفتاب كن فكان - نقل هر مجلس شدهست این عشق ما و حسن تو
شهره شهری شده ما كو چنین بد شد چنان - ای به هر هنگامه دام عشق تو هنگامه گیر
وی چكیده خون ما بر راه ره رو را نشان - صد هزاران زخم بر سینه ز زخم تیر عشق
صد شكار خسته و نی تیر پیدا نی كمان - طوق زر عشق او هم لایق این گردن است
بشكند از طوق عشقش گردن گردن كشان - مرتضای عشق شمس الدین تبریزی ببین
چون حسینم خون خود در زهر كش همچون حسن - سخت نازك گشت جانم از لطافتهای عشق
دل نخواهم جان نخواهم آن من كو آن من - عشقت ای خوب ختن بر دل سواره گشت گفت
این چنین مركب بباید تاختن را تا ختن - چرخ را چرخی دگر آموخت پرآشوب و شور
این چه عشق است ای خداوند و عجب سوداست این - روز روز مجلس است ای عشق دست ما بگیر
می كشان تا بزم خاص و تخت سلطان همچنین - طرفه دریایی معلق آمد این دریای عشق
نی به زیر و نی به بالا نی میان ای عاشقان - همچو چشم كشتگان چشمان من حیران او
وز شراب عشق او این جان من بیخویشتن - و آنك باشد در نصیحت دادن عشاق عشق
نیست او را حاصلی جز سخره سودا شدن - عشق بوی مشك دارد زان سبب رسوا بود
مشك را كی چاره باشد از چنین رسوا شدن - عشق باشد چون درخت و عاشقان سایه درخت
سایه گر چه دور افتد بایدش آن جا شدن - بر مقام عقل باید پیر گشتن طفل را
در مقام عشق بینی پیر را برنا شدن - شمس تبریزی به عشقت هر كی او پستی گزید
همچو عشق تو بود در رفعت و بالا شدن - عقل گوید گوهرم گوهر شكستن شرط نیست
عشق گوید سنگ ما بستان و بر گوهر بزن - نرگس آمد سوی بلبل خفته چشمك می زند
كاندرآ اندر نوا عشق و هوا را تازه كن - پیش او بنهاد مفتاح خزاینهای خاص
كرده از عشق و محبتهاش یزدان نازنین - عشق عامه خلق خود این خاصیت دارد دلا
خاصه این عشقی كه زان مجلس سامی است آن - ای دل اندر عاشقی تو نام نیكو ترك كن
كابتدای عشق رسوایی و بدنامی است آن - اندرون بحر عشقش جامه جان زحمت است
نام و نان جستن به عشق اندر دلا خامی است آن - صد هزاران خانهها سازد میش در صحن جان
چون كند زیر و زبر سودای عشقش خاندان - بانگ چنگ چنگی سرمست عشقش دررسد
در جهان خوف افتد صد امان اندر امان - در درون مست عشقش چیست خورشید نهان
آن كه داند جز كسی جانا كه آن دارد از آن - گر چه می پرسید عقلم هر دم از استاد عشق
سر آن می او نمیفرمود الا آن آن - جان من در خم عشقش می بجوشد جوشها
آه اگر بودی سوی ایوان عشقش نردبان - هر كی استهزا كند بر خاصگان عشق حق
تیغ قهرش بر سر آید از جلاد قهرمان - گر از ایشان درگریزی در مغاره خلوتی
عشق چون چوگانت آرد همچو گوی اندر میان - گر تو اندر دین عشقی بر ملامت دل بنه
وز فسوس و تسخر دشمن مكن رو را گران - عشق نقشی را حسودان دشمنیها می كنند
خاصه عشق پادشاه نقش ساز كامران - گر نهان را می شناسم از جهان در عاشقی
ممن عشقم مخوان و كافرم خوان ای فلان - ای كلیم عشق بر فرعون هستی حمله بر
بر سر او تو عصای محو موسی وار زن - عقل هشیارت قبایی دوخت بهر شمس دین
تو ز عشق او به چشم منكران مسمار زن - بر براق عشق بنشین جانب تبریز رو
و آنگهی زانو ز بهر غمزه خون خوار زن - شاد باش ای عشقباز ذوالجلال سرمدی
با چنان پرها چه غم باشد تو را از آب و طین - عشق شمس الدین است یا نور كف موسی است آن
این خیال شمس دین یا خود دو صد عیسی است آن - عشق شمس حق و دین كان گوهر كانی است آن
در دو عالم جان و دل را دولت معنی است آن - پختگان عشق را باشد ز خام خمر جان
پخته نی و خام جستن مایه خامی است آن - آنك بالایی گزیند پست باشد عشق در
آنك پستی را گزید او مجلس سامی است آن - ایها الساقی ادر كأس الحمیا نصف من
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - یاركان رقصی كنید اندر غمم خوشتر از این
كره عشقم رمید و نی لگامستم نی زین - رقص كن در عشق جانم ای حریف مهربان
مطربا دف را بكوب و نیست بختت غیر از این - مطربا این دف برای عشق شاه دلبر است
مفخر تبریز جان جان جانها شمس دین - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - ایها الساقی ادر كأس الحمیا نصفه
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن - هله المنه لله كه بدین ملك رسیدم
همه حق بود كه می گفت مرا عشق تو پیشین - صنما بیار باده بنشان خمار مستان
كه ببرد عشق رویت همگی قرار مستان - دل و جان شهید عشقت به درون گور قالب
سوی گور این شهیدان بگذر زیارتی كن - من بر آن بودم كز جان و دل تفسیده
بازگویی صفت عشق به روزان و شبان - شمس تبریزی مرا دوش همیگفت خموش
چون تو را عشق لب ماست نگهدار زبان - گر چه من خود ز عدم دلخوش و خندان زادم
عشق آموخت مرا شكل دگر خندیدن - كتب العشق علینا غمرات و محن
و قضی الحجب علینا فتنا بعد فتن - بلبل از عشق ز گل بوسه طمع كرد و بگفت
بشكن شاخ نبات و دل ما را مشكن - گفت گر می ندهی بوسه بده باده عشق
گفت این هم ندهم باش حزین جفت حزن - اول و آخر تو عشق ازل خواهد بود
چون زن فاحشه هر شب تو دگر شوی مكن - قامت عشق صلا زد كه سماع ابدی است
جز پی قامت او رقص و هیاهوی مكن - لب ببند و قصص عشق به گوش او گوی
كه حریص آمد بر گفتن پیوسته من - پیش آتشكده عشق تو دل شیشه گر است
دل خود بر دل چون شیشه من خاره مكن - آنك عشقش خانهها برهم زدهست
آمد اندر خانه همسایگان - كف برآوردهست این دریا ز عشق
سر فروكردهست آن مه ز آسمان - آتش عشق خدا بالا گرفت
تیر تقدیر خدا جست از كمان - شمس تبریز است باغ عشق را
هم طراوت هم نما هم باغبان - در میان جان و دل پیدا شود
صورت نو نو از آن عشق كهن - ساقیا برخیز و می در جام كن
وز شراب عشق دل را دام كن - داد شمشیری به دست عشق و گفت
هرچ بینی غیر من گردن بزن - ای زلیخا فتنه عشق از تو است
یوسفی را هرزه در زندان مكن - ای خدا این وصل را هجران مكن
سرخوشان عشق را نالان مكن - ای كه از ناز شهان میترسی
طفل عشقی سر پستان بستان - چابك و چست رو اندر ره عشق
مهره را از كف چستان بستان - مه و خورشید ز عشق رخ او
اندر این چرخ ز زیر و زبران - گفتا كه سر قدم كن تا قعر عشق میرو
زیرا كه راست ناید این كار تا به گردن - گفتا به عشق رستی از عالم كشاكش
كان جا همیكشیدی بیگار تا به گردن - ای عشق آن جهانی ما را همیكشانی
احسنت ای كشنده شاباش ای كشیدن - گفتی ملول گشتم از عشق چند گویی
آن كس كه نیست عاشق گو قصه مختصر كن - در عالم منقش ای عشق همچو آتش
هر نقش را به خود كش وز خویش جانور كن - سیمرغ قاف خیزد در عشق شمس تبریز
آن پر هست بركن وز عشق بال و پر كن - امروز سركشان را عشقت جلوه كردن
آورد بار دیگر یك یك ببسته گردن - جانی كه برفروزد در عشق تو بسوزد
خواهی كه تازه گردد در حوض كوثرش زن - در خواب دوش پیری در كوی عشق دیدم
با دست اشارتم كرد كه عزم سوی ما كن - گر اژدهاست بر ره عشقی است چون زمرد
از برق این زمرد هی دفع اژدها كن - چنگی كه زد دل و جان در عشق بانوا كن
نیهای بیزبان را زان شهد پرشكر كن - از خون آن جگرها كه بوی عشق دارد
از بهر اهل دل را یك قلیه جگر كن - در عشق همچو آتش چون نقره باش دلخوش
چون زاده خلیلی آتش تو راست مسكن - نقش فناست هیزم عشق خداست آتش
درسوز نقشها را ای جان پاكدامن - ای طبع روسیاه سوی هند بازرو
وی عشق ترك تاز سفر سوی جند كن - دل نعره میزند كه بكش خویش را ز عشق
ور جمله جان نگردی دل را بحل مكن - آب حیات نزل شهیدان عشق توست
این تشنه كشتگان را ز آن نزل میچشان - گویی خموش كن تو خموشم نمیهلی
هر موی را ز عشق زبان میكنی مكن - سر دركش ای رفیق كه هنگام گفت نیست
در بیسری عشق چه سر میكنی مكن - گر چه جهان است عشق جان و جهان است عشق
گر چه نهان است یار هست سر سر نهان - سختتر از كوه چیست چونك به تو بنگریست
زنده شد از عشق زیست شهره شد اندر زمان - نبود هر گردنی لایق شمشیر عشق
خون سگان كی خورد ضیغم خون خوار من - آمد محمود باز بر در حجره ایاز
عشق گزین عشقباز دولت بسیار بین - خاك ایازم كه او هست چو من عشق خو
عشق شود عشق جو دلبر عیار بین - واسطه برخاستی گر نفسی ترك عشق
پیش نشستی به لطف كای چلپی كیمسن - گفت كسی كاین سماع جاه و ادب كم كند
جاه نخواهم كه عشق در دو جهان جاه من - لعل لب او كه دور از لب و دندان تو
خواند فسونهای عشق خواجه ببین این نشان - آمد غماز عشق گفت در این گوش من
یار میان شماست خوب و لطیف و نهان - بار دگر شیر عشق پنجه خونین گشاد
تشنه خون گشت باز این دل سگسار من - باز فروریخت عشق از در و دیوار من
باز ببرید بند اشتر كین دار من - سوره یاسین بسی خواندم از عشق و ذوق
زان كه مرا خوانده بود سوره یاسین من - ای هوس عشق تو كرده جهان را زبون
خیره عشقت چو من این فلك سرنگون - بازشكستند خلق سلسله یا مسلمین
باز درافكند عشق غلغله یا مسلمین - عشق چو آمد پدید عقل گریبان درید
از پی بیدل رسید مشغله یا مسلمین - ای صنم خوش سخن حلقه درآ رقص كن
عشق نگردد كهن حق خدا همچنین - عشق چو باشد كم نشود جان
دور مبادا سایه جانان - چو نیست عشق تو را بندگی به جا میآر
كه حق فرونهلد مزدهای مزدوران - بدانك عشق خدا خاتم سلیمانی است
كجاست دخل سلیمان و مكسب موران - دلا دو دست برآور سبك به گردن عشق
اگر چه دارد او خون خلق در گردن - دو دست عشق مثال دو دست داوود است
كه همچو موم همیگردد از كفش آهن - حدیث عشق هم از عشقباز باید جست
كه او چو آینه هم ناطق است و هم الكن - هزار جامه بدوزی ز عشق و پاره كنی
و آنگهان بنویسی تو جرم آن بر من - جمال خود ز اسیران عشق هیچ مپوش
چو باغ لطف خدایی تو در فراز مكن - هزارساله ادب را به یك قدح ببری
خمار عشق تو نگذاشت دیده شرمین - جمال و حسن تو ساكن چو عشق ما پیچان
جبین هجر تو بیچین چو سفره ما پرچین - هزار آینه و صد هزار صورت را
دهم به عشق صلاح جهان صلاح الدین - بگویم مثالی از این عشق سوزان
یكی آتشی در نهانم فروزان - من عشقم و چون ریزم ز تو خون
زنده كنمت در محشر من - عشق است پدر عاشق رمه را
زاینده از او كر و فر من - چیست با عشق آشنا بودن
بجز از كام دل جدا بودن - آن نباشد مرا چو در عشقت
خوگرم من به خویش دزدیدن - باغبانان عشق را باشد
از دل خویش میوه برچیدن - زهد و دانش بورز ای خواجه
نتوان عشق را بورزیدن - عشق چو مغز است جهان همچو پوست
عشق چو حلوا و جهان چون تیان - ایا من عشق خدیه یذیب الف حور العین
هواه كاشف البلوی كعسق او یاسین - اذا ما شیت ابقائی فكن یا عشق سقائی
و مل بالفقر تلقائی و انت الدین و الدیان - میی كز روح میخیزد به جام فقر میریزد
حیات خلد انگیزد چو ذات عشق بیپایان - یقول خادع المعشر بلاء العشق كالسكر
و شوك الحب كالعبهر فما یبكیك یا فتان - یا من زارنی وقت السحر
یا من عشقه نور النظر - بر گورم اگر آیی بنگر
پرعشق بود چشمم ز كشی - العشق یقول لی تزین
الزینه عندنا تیقن - صح عند الناس انی عاشق
غیر ان لم یعرفوا عشقی به من - این عشق شد مهمان من زخمی بزد بر جان من
صد رحمت و صد آفرین بر دست و بر بازوی او - در عشق چون مجنون شود سرگشته چون گردون شود
آن كو چنین رنجور شد نایافت شد داروی او - عشقش دل پردرد را بر كف نهد بو میكند
چون خوش نباشد آن دلی كو گشت دستنبوی او - ای روی ما چون زعفران از عشق لاله ستان او
ای دل فرورفته به سر چون شانه در گیسوی او - مر عشق را خود پشت كو سر تا به سر روی است او
این پشت و رو این سو بود جز رو نباشد سوی او - رو سینه را چون سینهها هفت آب شو از كینهها
وآنگه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو - شكرانه دادی عشق را از تحفهها و مالها
هل مال را خود را بده شكرانه شو شكرانه شو - ای خوش بیابان كه در او عشق است تازان سو به سو
جز حق نباشد فوق او جز فقر نبود پست او - گر لعل و گر سنگی هلا می غلط در سیل بلا
با سیل سوی بحر رو مهمان عشق شنگ شو - در عشق جانان جان بده بیعشق نگشاید گره
ای روح این جا مست شو وی عقل این جا دنگ شو - در دوغ او افتادهای خود تو ز عشقش زادهای
زین بت خلاصی نیستت خواهی به صد فرسنگ شو - من خود كی باشم آسمان در دور این رطل گران
یك دم نمییابد امان از عشق و استسقای تو - ای ماه سیمین منطقه با عشق داری سابقه
وی آسمان هم عاشقی پیداست در سیمای تو - عشقی كه آمد جفت دل شد بس ملول از گفت دل
ای دل خمش تا كی بود این جهد و استقصای تو - انا فتحنا بابكم لا تهجروا اصحابكم
حمدا لعشق شامل بگرفته سر تا پای تو - آن شاهد فرد احد یك جرعهای در بت نهد
در عشق آن سنگ سیه كافر كند ایمان گرو - ای عشق تو موزونتری یا باغ و سیبستان تو
چرخی بزن ای ماه تو جان بخش مشتاقان تو - عشقا چه شیرین خوستی عشقا چه گلگون روستی
عشقا چه عشرت دوستی ای شادی اقران تو - گر یك جهان ویرانه شد از لشكر سلطان عشق
خود صد جهان جان جان شد در عوض بنیاد از او - تا بردرید این عشق او پرده عروس جانها
تا خان و مان بگذاشتند یك عالمی داماد از او - عشق بود دلبر ما نقش نباشد بر ما
صورت و نقشی چه بود با دل زاینده او - عقل همیگفت كه من زاهد و بیمارم از او
عشق همیگفت كه من ساحر و طرارم از او - عشق و نشاط گستری با می و رطل ساغری
میرسد از كنارها غلغل وهای هوی او - عشق كمینه نام تو چرخ كمینه بام تو
رونق آفتابها از مه بیزوال تو - شیر سیاه عشق تو میكند استخوان من
نی تو ضمان من بدی پس چه شد این ضمان تو - نیست مرا ز جسم و جان در ره عشق تو نشان
ز آنك نغول میروم در طلب نشان تو - هیچ نمیرد آتشی ز آتش دیگر ای پسر
ای دل من ز عشق خون خون مرا به خون مشو - شكل طبیب عشق تو آمد و داد شربتی
خوردم از آن و هر نفس من بترم به جان تو - جامه صبر میدرد عقل ز خویش میرود
مردم و سنگ میخورد عشق چو اژدهای تو - چیست غذای عشق تو این جگر كباب تو
چیست دل خراب من كارگه وفای تو - عشق درآمد از درم دست نهاد بر سرم
دید مرا كه بیتوام گفت مرا كه وای تو - فاش بیا و فاش ده باده عشق فاش به
عید شدهست و عام را گر رمضان است باش گو - همه از عشق بررسته جگرها خسته لب بسته
ولی در گلشن جانشان شقایقهای تو بر تو - سخن با عشق میگویم كه او شیر و من آهویم
چه آهویم كه شیران را نگهبانم به جان تو - ز عشق شمس تبریزی ز بیداری و شبخیزی
مثال ذره گردان پریشانم به جان تو - ز خود مسم به تو زرم به خود سنگم به تو درم
كمر بستم به عشق اندر به اومید قبای تو - گرفتم عشق را در بر كله بنهادهام از سر
منم محتاج و میگویم ز بیخویشی دعای تو - اگر ریزم وگر رویم چه محتاج تو مه رویم
چو برگ كاه میپرم به عشق كهربای تو - تو خورشیدی و دل در چه بتاب از چه به دل گه گه
كه میكاهد چو ماه ای مه به عشق جان فزای تو - سخن با عشق میگویم سبق از عشق میگیرم
به پیش او كشم جان را كه بس اندك پذیر است او - ندارد فر سلطانی نشاید هم به دربانی
كه اندر عشق تتماجی برهنه همچو سیر است او - به غیر عشق هر صورت كه آن سر برزند از دل
ز صحن دل همین ساعت برون رانم به جان تو - ز عشق شمس تبریزی ز بیداری و شبخیزی
مثال ذرهای گردان پریشانم به جان تو - چو چرخم من چو ماهم من چو شمعم من ز تاب تو
همه عقلم همه عشقم همه جانم به جان تو - نمیگفتی مرا روزی كه ما را یار غاری تو
درون باغ عشق ما درخت پایداری تو - چو فتوی داد عشق تو به خون من نمیدانم
چه جوهردار تیغی تو چه سنگین دل نگاری تو - هزاران منتت بر جان ز عشق شاه شمس الدین
تو بادی ریش دركرده كه یعنی حق گزاری تو - عقلی كه نمیگنجد در هفت فلك فرش
ای عشق چرا رفت او در دام و جوال تو - این عقل یكی دانه از خرمن عشق آمد
شد بسته آن دانه جمله پر و بال تو - ملكش به چه كار آید با ملكت عشق تو
جاهش به چه كار آید با جاه و جلال تو - از عشق زبان روید جان را مثل سوسن
میدار زبان خامش از سوسن گیر این خو - آن عشق پر از صورت بیصورت عالم
هم دوز ز ما هم زه قواره ما كو - زهی عشقی كه دارد بر كفی خاك
كه گاهش گل كند گه لاله زار او - تو جام عشق را بستان و میرو
همان معشوق را میدان و میرو - برای مغز مخموران عشقش
بجوشیده به دست خود مدام او - چه باشد گر شبی را زنده داری
به عشق او كه آرد صبح و شام او - عجب چون آمد اندر عالم عشق
هزاران شور و شر از شیوه تو - نباشد خنده جز از زعفرانش
بجز از عشق رویش شادمان كو - ز عشق حسن شمس الدین تبریز
میان عاشقان آثار برگو - ز كوی عشق میآید ندایی
رها كن كو و كو دررو در این كو - فربه شد عشق و زفت و لمتر
بنهاد خرد به لاغری رو - اندر عدم و وجود افكند
صد غلغله عشق كه تعالوا - دیگرانت عشق میخوانند و من سلطان عشق
ای تو بالاتر ز وهم این و آن بیمن مرو - دامهای عشق او گر پر و بالم بسكلد
طوطی جان نسكلد از شكر و بادام او - كشته عشق توام ور ز آنك تو منكر شوی
خطهایی دارم از اقرار تو اقرار تو - هر نفس بوی دل آید از صراط المستقیم
تا نگویی عشق ره رو را كه راه آورد كو - آن مسیح حسن را دانم كه میدانی كجاست
با كسی كز عشق دارد بسته زناری بگو - چون مشامت برگشاید آیدت از غار عشق
طرفه بویی پس دوی هر سو كه آخر غار كو - ای فقیه از بهر لله علم عشق آموز تو
ز آنك بعد از مرگ حل و حرمت و ایجاب كو - ار چه خط این بوابت هوس شد در رقاع
رقعه عشقش بخوان بنمایدت بواب كو - خدمتی از خوف خود انعام را باشد ولیك
خدمتی از عشق را امثال كالانعام كو - در ركاب اسپ عشقش از قبیل روحیان
جز قباد و سنجر و كاووس یا بهرام كو - در خلاصه عشق آخر شیوه اسلام كو
در كشوف مشكلاتش صاحب اعلام كو - ساقیا هشیار نتوان عشق را دریافتن
بوی جامت بیقرارم كرد آخر جام كو - فرض لازم شد عبادت عشق را آخر بگو
فرض و ندب و واجب و تعلیم و استلزام كو - عشقبازیهای جان و آنگهی اكراه و زور
عشق بربسته كجا و ای ولی اكرام كو - عشق عشرت پیشه ای كه دولتت پاینده باد
روز روزت عید تازه هر شبانگه سور نو - همچو جرجیس شود كشته عشقش صد بار
یا چو اسحاق شود بسمل از آن خنجر او - عشق دریای حیات است كه او را تك نیست
عمر جاوید بود موهبت كمتر او - چونك رضوان بهشتی تو صلایی درده
چونك پیغامبر عشقی هله پیغام بگو - هله ای عشق كه من چاكر و شاگرد توام
كه بسی خوب و لطیف است تو را صورت و خو - او مگر صورت عشق است و نماند به بشر
خسروان بر در او گشته ایاز و قتلو - دوش دیوانه شدم عشق مرا دید و بگفت
آمدم نعره مزن جامه مدر هیچ مگو - گفتم ای عشق من از چیز دگر میترسم
گفت آن چیز دگر نیست دگر هیچ مگو - چون سبوی تو در آن عشق و كشاكش بشكست
بر لب چشمه دهان مینه و خوش میكش از او - ور نه خاكی از كجا عشق از كجا
گر نبودی جذبههای جان تو - عشق چون خورشید ناگه سر كند
برشود تا آسمان غوغای او - آتش عشقش خدایی میكند
ای خدا هیهای او هیهای او - خیمه در خیمه طناب اندر طناب
پیش شاه عشق و لشكرهای او - عشق شیر و عاشقان اطفال شیر
در میان پنجه صدتای او - در كدامین پرده پنهان بود عشق
كس نداند كس نبیند جای او - میدوید از هر طرف در جست و جو
چشم پرخون تیغ در كف عشق او - عشق شمس الدین تبریزی است این
كو برون است از جهان رنگ و بو - نام تو ترك گفتم از بهر مغلطه
زیرا كه عشق دارد صد حاسد و عدو - دكتر شنیدم از تو و خاموش ماندم
غماز من بس است در این عشق رنگ و بو - ای ارسلان قلج مكش از بهر خون من
عشقت گرفت جمله اجزام مو به مو - زخم قلج مبادا بر عشق تو رسد
از بخل جان نمیكنم ای ترك گفت و گو - ای عشق اگر بجوشد خونم به غیر تو
بادا به بیمرادی خونم حلال تو - سر تا قدم ز عشق مرا شد زبان حال
افغان به عرش برده و پرسان ز حال تو - دلاله عشق بود و مرا سوی تو كشید
اول غلام عشقم و آن گاه آن تو - صد روز و روزگار دگر گر دهی مرا
بادا فدای عشق و فریب و ولای تو - ز افسردگی غیر نرنجید گرم عشق
كاندر تموز مردم تشنهست برف جو - موری است نقب كرده میان سرای عشق
هر چند بیپر است و به پرواست آرزو - در جای می نگنجد از فخر جای تو
كه میكند ز عشق و فرهاد وقت تو - از سر مستی عشق گفتم یار منی
ور نه جز احول كی دید در دو جهان یار تو - خسرو جان شمس دین مفخر تبریزیان
در دل تن عشق دل در دل دلدار تو - ای رخ تو همچو ماه ناله كنم گاه گاه
ز آنك مرا شد حجاب عشق سخندان تو - عشق تو گفت ای كیا در حرم ما بیا
تا نكند هیچ دزد قصد حرمدان تو - عشق مرا گفت دی عاشق من چون شدی
گفتم بر چون متن ز آنچ تنیدی بگو - هزار بار كشیدهست عشق كافرخو
شبم ز بام به حجره ز حجره تا سر كو - تو بگو باقی غزل كه كند در همه عمل
كه تویی عشق و عشق را نبود هیچ كس عدو - تو بخسپی و عشق و دل گذران بی ز غش و غل
ز ره خواب بر فلك خوش و سرمست دو به دو - قلم از عشق بشكند چو نویسد نشان تو
خردم راه گم كند ز فراق گران تو - رخم از عشق همچو زر ز تو بر من هزار اثر
صنما سوی من نگر كه چنانم به جان تو - هله مرحوم امتان هله ای عشق همتان
بستردیم جرمتان كه سلام علیكم - بس كن كاین گفت تو نسبت به عشق
جامه كهنهست ز بزاز نو - این دم سپه عشق چه خوش دست گشادند
چون یك گره از طره پربند گشود او - یا قوم الی العشق انیبوا و اجیبوا
لما كتب الله علی العشق خلود - امروز صلا میزند این خفته دلان را
آن عشق سماوی كه نخفت و نغنود او - العشق من الكون حیات و لباب
و العیش سوی العشق قشور و جلود - هر دوست كه از عشق به دنیات كشاند
خود دشمن تو او است یقین دان و حسود او - لا تنطق فی العشق و یكفیك انین
فالمخلص للعاشق صبر و جحود - العشق نور مرتفع و السر نعم المكترع
نهر الهوی لا ینقطع نار الهوی لا تخمد - لا عشق الا بالجوی من كان فی سقم الهوی
ان قیل طار فی الهوا لا تنكرو لا تعبدوا - العشق ما فی رقه خیر لكم من عتقه
جفن بكا فی عشقه لا تحسبوه ترمد - خذ الدنیا و خلینا فدنیا العشق تكفینا
لنا فی العشق جنات و بلدان و اسواق - و ارواح تلاقینا و ارواح سواقینا
و خمر فیه مدرار و كأس العشق رقراق - اضاء العشق مصباحا فصار اللیل اصباحا
و من انواره انشقت علی الاحجار احداق - فداء العشق ادوائی و مر العشق حلوائی
و انی بین عشاق اسوق حیث ما ساقوا - و العشق یصیحكم جهارا
الخلد لكم فلا تزالوا - ما اطیب العشاق فی اشواقهم
العشق ایضا نحوهم مشتاق - و اشرتم بالصبر لی متسلیا
ما هكذی عشقی به لا تحسبوا - و شاهدت ماء شابه الروح فی الصفا
و یعشق ذاك الماء ما هو نار - و للعشق نور لیس للشمس مثله
فظل دلیل العاشقین و ساروا - فیشتم اهل العشق من ترباته
و للروح منها زخرف و سوار - عشقا تویی سلطان من از بهر من داری بزن
روشن ندارد خانه را قندیل ناآویخته - قومی ببینی رقص كن در عشق نان و شوربا
قومی دگر در عشقشان نان و ابا پا كوفته - قومی به عشق آن فتی بگذشت از هست و فنا
قومی به عشق خود كه من هستم فنا پا كوفته - خفاش در تاریكیی در عشق ظلمتها به رقص
مرغان خورشیدی سحر تا والضحی پا كوفته - ای جبرئیل از عشق تو اندر سما پا كوفته
ای انجم و چرخ و فلك اندر هوا پا كوفته - دل دیده آب روی خود در خاك كوی عشق او
چون آن عنایت دید دل اندر عنا پا كوفته - ای یوسف از بالای چه بر آب چه زد عكس تو
آن آب چه از عشق تو جوشیده بالا آمده - بیدل شو ار صاحب دلی دیوانه شو گر عاقلی
كاین عقل جزوی میشود در چشم عشقت آبله - آن را كه باشد درد دل كی رهزند باران گل
از عشق باشد او بحل كو را نشد كه خردله - ای عشق حق سودای او آن او است او جویای او
وی میدمد در وای او ای طالب معدن شده - ای جان و دل از عشق تو در بزم تو پا كوفته
سرها بریده بیعدد در رزم تو پا كوفته - عشق شهی است چون قمر كیسه گشا و سیم بر
سیم بده به سیم بر نیست زیان مصادره - شحنه عشق میكشد از دو جهان مصادره
دیده و دل گرو كنم بهر چنان مصادره - از سبب مصادره شحنه عشق رهزند
پس بر عاشقان شود راحت جان مصادره - چه جای ما كه ما مردیم زیر پای عشق او
غلط گفتم كجا میرد كسی كو شد بدو زنده - مگو ای عشق با تن تو حدیث عشق زیرا او
نفاقی میكند با تو ولیكن نیست این كاره - ز بردابرد عشق او چو بشنید این دل پاره
برآمد از وجود خویش و هر دو كون یك باره - زهی دربخش دریایی برای جان بینایی
شمار ریگ هر جایی ز عشقش هست آواره - بزن آتش به كشت من فكن از بام طشت من
كه كار عشق این باشد كه باشد عاشق آواره - بیار آن جام پرآتش كه تا ما دركشیمش خوش
به عشق روی آن مه وش برون از چرخ و استاره - رسید از عشق جاسوسش كه بسم الله زمین بوسش
در این اندیشه بیخود شد به حق پیوست اندیشه - هر آن جانی كه شد مجنون به عشق حالت بیچون
كجا گیرد قرار اكنون بدین افسون و افسانه - به عشق طرههای او كه جعد و شاخ شاخ آمد
دل من شاخ شاخ آید چو دندان در سر شانه - بیا ای شمس تبریزی كه در رفعت سلیمانی
كه از عشقت همه مرغان شدند از دام و از دانه - تو را هر گوشه ایوبی به هر اطراف یعقوبی
شكسته عشق درهاشان قماش از خانه دزدیده - اندر هوس دریا ای جان چو مرغابی
چندان تو چنین گفته كز عشق چنان گشته - بر یاد لب تو نی هر صبح بنالیده
عشقت دهن نی را پرقند و شكر كرده - عشقش ز پی غیرت گفتا كه عوض جان ده
این گفت به جان رفته جان نیز نعم كرده - حسن تو و عشق من در شهر شده شهره
برداشته هر مطرب آن بر دف و شبابه - بازیم یكی عشقی در زیر گلیمی به
بر حلقه هر جمعی بر رسته هر جاده - عشق من و روی تو از عهد قدم بودهست
روی من از اول بد بر روی تو بنهاده - از عشق شب زلفت آن ماه گدازیده
وز پرتو رخسارت خورشید فغان كرده - جبریل همیرقصد در عشق جمال حق
عفریت همیرقصد در عشق یكی دیوه - در عشق خداوندی شمس الحق تبریزی
چون عشق جوامردی فی لطف امان الله - هر موی من از عشقت بیت و غزلی گشته
هر عضو من از ذوقت خم عسلی گشته - آن عشق جگرخواره كز خون شود او فربه
ای بارخدا بر ما نرمش كن و رحمش ده - من خاك دژم بودم در كتم عدم بودم
آمد به سر گورم عشقت كه هلا برجه - ای آنك شنیدی سخن عشق ببین عشق
كو حالت بشنیده و كو حالت دیده - در عشق همان كس كه تو را دوش بیاراست
امشب تو به خلوتگه عشق آی جریده - كی سرد شود عشق ز آواز ملامت
هرگز نرمد شیر ز فریاد زنانه - خون ریزبك عشق در و بام گرفتهست
و آن عقل گریزان شده از خانه به خانه - این نیم شبان كیست چو مهتاب رسیده
پیغامبر عشق است ز محراب رسیده - زان ناله و زان اشك كه خشك و تر عشق است
یك نغمه تر نیز به دولاب رسیده - یك دسته كلید است به زیر بغل عشق
از بهر گشاییدن ابواب رسیده - شبی كه عشق باشد میهمانم
ببینم بدر را بیاول ماه - به عشق اندرنگنجد شرم و ناموس
رها كن شرم و استكبار برجه - سماح آمد رباح از قول یزدان
كه عشقی به ز صد قنطار برجه - به عشق آنك فرشت گوهر آمد
چو موج قلزم زخار برجه - چو دست و پای وقف عشق كردند
تو همشان دست و پای راستین ده - كبوتروار نالانند در عشق
توشان از لطف خود برج حصین ده - چو یوسف ملك مصر عشق گیرد
كسی كو صبر كرد در چاه روزه - به نقش دیو چند این عشقبازی
لقبشان كرده حوران خانه خانه - ای عشق تو پردهها دریده
سر بیرون كن دمی ز پرده - ابر دل ما ز عشق این مه
گه گردد جمع و گاه پاره - چون عشق تو زاد حرص تو مرد
بیكار شوی هزاركاره - گر بر سر كوی عشق بینی
سرهای بریده بر قناره - بادی كه ز عشق او است در تن
ساكن نشود به رازیانه - در دست همیشه مصحفم بود
وز عشق گرفتهام چغانه - مشنو غم عشق را ز هشیار
كو سردلب است و سردچانه - كم گوی ز عشق و عشق میخور
گفتن نبود چنانك خورده - ما بر در عشق حلقه كوبان
تو قفل زده كلید برده - خامیم بیا بسوز ما را
در آتش عشق همچو خرده - زلف چو رسن چو برفشاندی
از عشق چو چنبرم خمیده - ماییم قدیم عشق باره
باقی دگران همه نظاره - در آتش عشق صف كشیدند
چون آهن و مس و سنگ خاره - تا عشق كنار خویش بگشاد
اندیشه گریخت بر كناره - العشق حقیقه الاماره
و الشعر طباله الاماره - بیرون ز جهان مرده شاهی است
وز عشق یكی جهان خیره - از آتش عشق نردبان ساز
بر گنبد چرخ نردبان نه - هر چه در عالم دری بستهست مفتاحش تویی
عشق شاگرد تو است و درگشا آموخته - عشق را نیمی نیاز و نیم دیگر بینیاز
این اجابت یافته و آن خود دعا آموخته - شمس تبریزی چو كان عشق باقی را نمود
خون دل یاقوت وار از عكس آن برخاسته - رو خرابیها نگر در خانه هستی ز عشق
سقف خانه درشكسته آستان برخاسته - ای بزاده حسن تو بیواسطه هر مرد و زن
وآنگه اندر باغ عشقت مرد و زن پا كوفته - ای دماغ عاشقان پرباده منصوریت
تا دو صد حلاج عشقت بر رسن پا كوفته - قهقهه شادان عشقش كرد مجلس پرشكر
بوالحزن شادان شده با بوالحسن پا كوفته - مردم چشم از خیالت چون شود پی كوب عشق
فرقها پیدا شود از كوفته تا كوفته - عشق چون خورشید دامن گستریده بر زمین
عاشقان چون اخترانش راه بالا كوفته - ای سراندازان همه در عشق تو پا كوفته
گوهر جان همچو موسی روی دریا كوفته - تا چه عشق است آن صنم را با دل پرخون شده
هر زمان گوید كه چونی ای دل بیچون شده - نام عاشق بر من و او را ز من خود صبر نیست
عشق معشوقم ز حد عشق من افزون شده - ای كه طاووس بهار از عشق رویت جلوه گر
بر درخت جسم جان نالان شده چون فاخته - شمس تبریزی جهان را چون تو پر كردی ز حسن
من جهان روح را از غیر عشقت آخته - بخورد عشق جهان را چو عصا از كف موسی
به زبانی كه بسوزد همه را همچو زبانه - تا بداند كه شب ما به چه سان میگذرد
غم عشقش ده و عشقش ده و بسیارش ده - شمس تبریز تو را عشق شناسد نه خرد
بر دم باد بهاری نرسد پوسیده - ملكان تاج زر از عشق ره ما بدهند
كه كمربخشتر از بخت جوانیم همه - عشق بین با عاشقان آمیخته
روح بین با خاكدان آمیخته - ای كرانه رفته عشق از ننگ تو
ای تو خود را در میان پنداشته - عشق تو از بس كشش جان آمده
كشتگانت شاد و خندان آمده - گفت خون باشد زبان عاشقی
عشق را خون است برهان آمده - حلقههای عشق تو در گوش ماست
هوش ما را تو مران از سلسله - من خسته گرد عالم درمان ز كس ندیدم
تا درد عشق دیدم درمان من گرفته - چون آینه است عالم نقش كمال عشق است
ای مردمان كی دیده است جزوی ز كل زیاده - آن آتشی كه داری در عشق صاف و ساده
فردا از او ببینی صد حور رو گشاده - آید سوارگشته بر عشق شمس تبریز
اندر ركاب آن شه خورشید و مه پیاده - بازآمد آن مغنی با چنگ سازكرده
دروازه بلا را بر عشق باز كرده - از بس كه نوح عشقت چون نوح نوحه دارد
كشتی جان ما را دریای راز كرده - دزدیده دل ز حسنت از عشق جامه واری
تا شحنه فراقت دستان دل بریده - از بس شكر كه جانم از مصر عشق خورده
نی را ز ناله من در جان شكر دمیده - در سایههای عشقت ای خوش همای عرشی
هر لحظه باز جانها تا عرش برپریده - ای شاد مرغزاری كان جاست ورد و نسرین
از آب عشق رسته وین آهوان چریده - ای كهربای عشقت دل را به خود كشیده
دل رفته ما پی دل چون بیدلان دویده - افكند در سر من آنچ از سرم برآرد
نو كرد عشق ما را باده هزارساله - از بس كه مطرب دل از عشق كرد ناله
آن دلبرم درآمد در كف یكی پیاله - هر حاصلی كه دارم بیحاصلی است بیتو
سیلاب عشق خود را بر كار و حاصلم نه - از آهوان چشمت ای بس كه شیر عشقت
هم پوست بردریده هم استخوان شكسته - بر باده و بر افیون عشق تو برفزوده
و از آفتاب و از مه رویت گرو ببرده - گر عشق را نبینی در عاشقان نگر
منصوروار شاد سوی دار آمده - آمد بهار عشق به بستان جان درآ
بنگر به شاخ و برگ به اقرار آمده - این عشق همچو روح در این خاكدان غریب
مانند مصطفاست به كفار آمده - از عشق سنگ خارا بر آهنی زده
برقی بجسته ز آهن و خارا بسوخته - از عالم نه جای ندا كرد عشق تو
هر جان كه گوش داشته برجا بسوخته - آن روی سرخ را می احمر دمی بدید
صفرای عشق او می حمرا بسوخته - ایمان و ممنان همه حیران شده ز عشق
زنار پیر راهب ترسا بسوخته - هر كه دوم بار زاد عشق بدو داد داد
صد ره از صدق و داد گر بنزادم مده - پیش تو افتاده ماه بر ره سودای عشق
ریخته گلگونهاش یاوه شده قنجره - از سر پستان عشق چونك دمی شیر یافت
قامت سروی گرفت كودكك یك مهه - چو شانه سنگ ز عشق تو شاخ شاخ شدهست
پریت خوانده به حمام و كردهات لابه - عجب دلی كه به عشق بت است پیوسته
عجبتر این كه بتش پیش او است بنشسته - بدانك عشق نبات و درخت او خشك است
به گرد گرد درخت من است پیچیده - طوبی لمن آواه سر فاده
سكن الفاد بعشقه و وداده - عشقوا لرأیه ربهم و تعلقوا
و العرش یخضع حالهم بعماده - حار العقول به عاشقیه تحیرا
كیف العقول به معشقیه فناده - خورشید عشق لم یزل زان تافتهست اندر دلت
كاول فزایی بندگی و آخر نمایی مهتری - این عشق گردان كو به كو بر سر نهاده طبلهای
كه هر كجا مرده بود زنده كنم بیحیلهای - اندیشه و فرهنگها دارد ز عشقت رنگها
شب تا سحرگه چنگها ماه تو را حنانهای - لقمه شدی جمله جهان گر عشق را بودی دهان
دربان شدی جان شهان گر عشق را بودی دری - من میشنیدم نام دل ای جان و دل از تو خجل
ای مانده اندر آب و گل از عشق دلدل چون خری - استوثقوا ادیانكم و استغنموا اخوانكم
و استعشقوا ایمانكم باشد كه با ما خو كنی - در سینه این عشق و حسد بین كز چه جانب میرسد
دل را كی آگاهی دهد جز دلنوازی آگهی - یا همچو عشق جان فدا در لاابالی ماردی
با عقل پرحرص شحیح خرده دان آمیختی - عشقت می بیچون دهد در می همه افیون نهد
مستت نشانی چون دهد آن بینشان را ساعتی - ای كرده مه دراعه شق از عشقت ای خورشید حق
از بهر لعلش ای شفق بگذار كان را ساعتی - جز عشق او در دل مكن تدبیر بیحاصل مكن
اندر مكان منزل مكن لا كن مكان را ساعتی - ای نفس شیر شیررگ چون یافتی زان عشق تك
انداز تو در پیش سگ این لوت و خوان را ساعتی - خامش كنم خامش كنم تا عشق گوید شرح خود
شرحی خوشی جان پروری كان را نباشد غایتی - ور سركشی غافل شوی آن سیل عشق مستوی
گوش تو گیرد میكشد كو بر تو دارد رافتی - چون ساغری پرداختم جامه حیا انداختم
عشقی عجب میباختم با غره غرارهای - خود پردهها و قافیه وآنگه خراب عشق تو
تو پردهای نگذاشتی چون سوی انسان تاختی - عقل از تو بیعقلی شده عشق از تو هم حیران شده
مر جسم را خود اسم شد تو چونك بر جان تاختی - ای دل نگویی چون شدی ور عشق روزافزون شدی
گاهی ز غم مجنون شدی گاهی ز محنت خون شدی - در عشق تو چون دم زدم صد فتنه شد اندر عدم
ای مطرب شیرین قدم میزن نوا تا صبحدم - ای كشش عشق خدا میننشیند كرمت
دست نداری ز كهان تا دل از ایشان نبری - تا بخورد تا ببرد جان مرا عشق كهن
آن كهنی كو دهدم هر نفسی جان نوی - داد ده ای عشق مرا وز در انصاف درآ
چون ابدا آن توام نی قنقم رهگذری - چونك از او دفع شوم گوشگكی سر بنهم
آید عشق چله گر بر سر من با چلهای - عشق و نیاز و بندگی هست نشان زندگی
در طلب تجلیی در نظری و منظری - عقل حریف جنگیی نفس مثال زنگیی
عشق چو مست و بنگیی صبر و حیا چو داوری - گفته به عقل طیره شو گفته به عشق خیره شو
گفته به صبر خون گری در غم هجر دلبری - این همه آب و روغن است آنچ در این دل من است
آه چه جای گفتن است آه ز عشق پروری - خیز دلا كشان كشان رو سوی بزم بینشان
عشق سوارهات كند گر چه چنین پیادهای - اهل هزار بحر و كف گوهر عشق را صدف
زان سوی عزت و شرف سخت بلندهمتی - ایزد گفت عشق را گر نبدی جمال تو
آینه وجود را كی كنمی رعایتی - گر چه نوای بلبلان هست دوای بیدلان
خامش تا دهد تو را عشق جز این جرایتی - نیست بجز دوام جان ز اهل دلان روایتی
راحتهای عشق را نیست چو عشق غایتی - عشق مه است جمله رو ماه حسد برد بدو
جز كه ندای ابشروا این است ورا قرائتی - پرتو روی عشق دان آنك به هر سحرگهان
شمس كشید نیزهای صبح فراشت رایتی - عشق چو رهنمون كند روح در او سكون كند
سر ز فلك برون كند گوید خوش ولایتی - جان به فدای عاشقان خوش هوسی است عاشقی
عشق پرست ای پسر باد هواست مابقی - از می عشق سرخوشم آتش عشق مفرشم
پای بنه در آتشم چند از این منافقی - عشق مپرس چون بود عشق یكی جنون بود
سلسله را زبون بود نی به طریق احمقی - عشق پرست ای پسر عشق خوش است ای پسر
رو كه به جان صادقان صاف و لطیف و صادقی - عشق قرابه باز و من در كف او چو شیشهای
شیشه شكست زیر پا پای كسی خلید نی - عشق منی و عشق را صورت شكل كی بود
اینك به صورتی شدی این به مجاز میكنی - نیست نزار عشق را جز كه وصال داروی
نیست دهان عشق را جز كف تو علف دهی - خامش باش و بازرو جانب قصر خامشان
باز به شهر عشق رو ای تو فكنده در دهی - كوره دل درآ ببین زان سوی كافری و دین
زر شده جان عاشقان عشق دكان زرگری - آتش عشق لامكان سوخته پاك جسم و جان
گوهر فقر در میان بر مثل سمندری - موسی عشق تو مرا گفت كه لامساس شو
چون نگریزم از همه چون نرمم ز سامری - عشق درون سینه شد دل همه آبگینه شد
نرم درآ تو ای پسر هان كه قرابه نشكنی - چونك خیال خوش دمت از سوی غیب دردمد
ز آتش عشق برجهد تا به فلك زبانهای - زهره عشق چون بزد پنجه خود در آب و گل
قامت ما چو چنگ شد سینه ما چغانهای - هست به خطه عدم شور و غبار و غارتی
آتش عشق درزده تا نبود عمارتی - محرم حق شمس دین ای تبریز را تو شه
كشته عشق خویش را شاه ازل زیارتی - ای دل بازشكل من جانب دست عشق او
با پر عشق او بپر چند به پر خود پری - در پی شاه شمس دین تا تبریز میدوان
لشكر عشق با وی است رو كه تو هم ز لشكری - گلبن جان به عشق تو گفت اگر نترسمی
سوسن وار گشتمی سر همه سر زبانمی - موج هوای عشق تو گر هلدی دمی مرا
آتشها بكشتمی چاره عاشقانمی - ما به دمشق عشق تو مست و مقیم بهر تو
تو ز دلال و عز خود عزم عزاز میكنی - جان به هزار ولوله بهر تو گشت حامله
كتش عشق خویش را تو به سپند میدهی - درآمد عشق در مسجد بگفت ای خواجه مرشد
بدران بند هستی را چه دربند مصلایی - گهی از روی خود داده خرد را عشق و بیصبری
گهی از چشم خود كرده سقیمان را مسیحایی - ز خورشید ازل زر شو به زر غیر كمتر رو
كه عشق زر كند زردت اگر چه سیم سیمایی - به پیش خلق نامش عشق و پیش من بلای جان
بلا و محنتی شیرین كه جز با وی نیاسایی - وگر پرواز عشق تو در این عالم نمیگنجد
به سوی قاف قربت پر كه سیمرغی و عنقایی - دهان عشق میخندد كه نامش ترك گفتم من
خود این او میدمد در ما كه ما ناییم و او نایی - سر آنگه سر بود ای جان كه خاك راه او باشد
ز عشق رایتش ای سر چرا پرچم نمیگردی - قلم آن جا نهد دستش كه كم بیند در او حرفی
چرا از عشق تصحیحش تو حرفی كم نمیگردی - تو را گر قحط نان باشد كند عشق تو خبازی
وگر گم گشت دستارت كند عشق تو دستاری - عصای عشق از خارا كند چشمه روان ما را
تو زین جوع البقر یارا مكن زین بیش بقاری - چو سرمست منی ای جان ز خیر و شر چه اندیشی
براق عشق جان داری ز مرگ خر چه اندیشی - به عشق و جست و جوی تو سبو بردم به جوی تو
بحمدالله كه دانستم كه ما را خود تو جویانی - از آن روی چو ماه او ز عشق حسن خواه او
بیاموزید ای خوبان رخ افروزی و مه رویی - ز عشق او دو صد لیلی چو مجنون بند میدرد
كز این آتش زبون آید صبوریهای ایوبی - زهی بازار زركوبان زهی اسرار یعقوبان
كه جان یوسف از عشقش برآرد شور یعقوبی - منال ای دست از این خنجر چو در كف آمدت گوهر
هزاران درد زه ارزد ز عشق یوسف آبستی - اگر عیب همه عالم تو را باشد چو عشق آمد
بسوزد جمله عیبت را كه او بس قهرمانستی - از او گر سنگسار آیی تو شیشه عشق را مشكن
ازیرا رونق نقدت ز سنگ امتحانستی - در اول منزلت این عشق با این لوت ضدانند
اگر این عشق باره ستی چرا او لوت باره ستی - وگر بر كار بودی دل درون كارگاه عشق
ملالت بر برون تو نمیگویی چه كاره ستی - وگر از راه اندیشه بدین مستان رهی بودی
خرد در كار عشق ما چرا بیدست و پایستی - طبیب عشق اگر دادی به جالینوس یك معجون
چرا بهر حشایش او بدین حد ژاژخایستی - چه زهره دارد و یارا كه خواب آرد حشر ما را
كه امشب مینماید عشق بر عشاق پامردی - دلا میگرد چون بیدق به گرد خانه آن شه
بترس از مات و از قایم چو نطع عشق گستردی - دلا اندر چه وسواسی كه دود از نور نشناسی
بسوز از عشق نور او درون نار چون عودی - دریدی پردهها از عشق و آشوبی درافتادی
شدندی فاش مستوران گر او معلن بخندیدی - جهان عشق را اكنون سلیمان بن داوودی
معاذالله كه آزار یكی موری روا داری - چو كان نیشكر گشتی ترش رو از چه میباشی
براق عشق رامت شد ز مرگ خر چه غم داری - پس آنگه دیده بگشایند جمال عشق را بینند
همه حكم و همه علم و همه حلم است و غفاری - ولیكن عشق كی پنهان شود با شعله سینه
خصوصا از دو دیده سیل همچون چشمه جاری - بس استت عزت و دوران ز ذوق عشق پرلذت
كجا پیدا شود با عشق یا تلخی و یا خواری - اگر چه تو نداری هیچ مانند الف عشقت
به صدر حرفها دارد چرا زان رو كه آن داری - الا ای باز مسكین تو میان جغدها چونی
نفاقی كردیی گر عشق رو بستی به ستاری - شراب عشق میجوشی از آن سوتر ز بیهوشی
هزاران عقل بربایی كه سبحان الذی اسری - كه از عشقت بسی جانها چو چوب خشك میسوزد
ز غیرت گشته با خلقان یكی بدگو و همازی - به ناگاهان نماید روی آن پشت و پناه من
ببینی عقل ترسان را به پای عشق سربازی - ملامت نشنوم هرگز نگردم در طلب عاجز
نباشد عشق بازیچه بیا حقا اغا پوسی - اگر بالای كه باشم چو رهبان عشق تو جویم
وگر در قعر دریاام در آن دریا اغا پوسی - بگفت از عشق شمس الدین كه تبریز است از او چون چین
چو مه رویان نوآیین به گرد مجلس سامی - شراب عشق تو آنگه جهان حسن بر جاگه
جمال روی تو آنگه كند جان كسی جانی - شدم از دست یك باره ز دست عشق تا دانی
در این مستی اگر جرمی كنم تا رو نگردانی - كجا باشد دورویان را میان عاشقان جایی
كه با صد رو طمع دارد ز روز عشق فردایی - كه خوبان به غایت را فراغت باشد از شیوه
ولیكن عشقشان دارد هزاران مكر و عیاری - منم در وام عشق شاه تا گردن بحمدالله
مبارك صاحب وامی مبارك كردن وامی - هر آن چشمی كه گریان است در عشق دلارامی
بشارت آیدش روزی ز وصل او به پیغامی - مثال نردبان باشد به نالیدن به عشق اندر
چو او بر نردبان كوشد رسد ناگاه بر بامی - حریف عشق پیش آید چو بیند مر تو را بیخود
كبابی از جگر در كف ز خون دل یكی جامی - ور از نه چرخ برتازی بسوزی هفت دریا را
بدرم چرخ و دریا را به عشق و صبر و پیشانی - ز عشق شمس تبریزی چو موسی گفتهام ارنی
ز سوی طور تبریزی چرا چون لن نمیآیی - دل تو همچو سنگ و من چو آهن ثابت اندر عشق
ایا آهن ربا آخر سوی آهن نمیآیی - الا ای باده شادان به عشق اندر چو استادان
درونت خنب سرمستی چرا از دن نمیآیی - تو بشكن جوز این تن را بكوب این مغز را درهم
چرا اندر چراغ عشق چون روغن نمیآیی - برو ای جان دولت جو چه خواهم كرد دولت را
من و عشق و شب تیره نگار و باده پیمایی - از یار مكن افغان بیجور نیامد عشق
گر نی ره عشق این است او كی دل ما خستی - گر عشق بزد راهم ور عقل شد از مستی
ای دولت و اقبالم آخر نه توام هستی - تا عشق حمیاخد این مهر همیكارد
خامش كه دلم دارد بیمشغله گفتاری - داریم سری كان سر بیتن بزید چون مه
گر گردن ما دارد در عشق تو باریكی - شاهیم نه سه روزه لعلیم نه پیروزه
عشقیم نه سردستی مستیم نه از سیكی - آن زلف مسلسل را گر دام كنی حالی
در عشق جهانی را بدنام كنی حالی - ای عشق تویی جمله بر كیست تو را حمله
ای عشق عدمها را خواهی كه برنجانی - ای عشق تویی تنها گر لطفی و گر قهری
سرنای تو مینالد هم تازی و سریانی - از عشق تو جان بردن وز ما چو شكر مردن
زهر از كف تو خوردن سرچشمه حیوانی - ای عشق كه آن داری یا رب چه جهان داری
چندان صفتت كردم والله كه دو چندانی - در خدمت خاك او عیشی و تماشایی
در آتش عشق او هر چشمه حیوانی - میكوبد تقدیرش در هاون تن جان را
وین سرمه عشق او اندرخور هاون نی - ای بود تو از كی نی وی ملك تو تا كی نی
عشق تو و جان من جز آتش و جز نی نی - بر عشق چو میچسبد عاشق ز چه رو خسپد
چون دوست نمیخسپد با آن همه مطلوبی - ای برده نمازم را از وقت چه بیباكی
گر رشك نبردی دل تن عشق پرستستی - ای عشق چه میخندی وی عقل چه میبندی
وی صبر چه خرسندی وی چهره چرا زردی - در عشق نشسته تن در عشرت تا گردن
تو روی ترش با من ای خواجه چرا داری - بردی ز حد ای مكثر بربند دهان آخر
نی عاشق عشقی تو تو عاشق گفتاری - در رنگ رخم عشقش چون عكس جمالش دید
افتاد به پایم عشق در عذر گنه كاری - من با صنم معنی تن جامه برون كردم
چون عشق بزد آتش در پرده ستاری - با این همه ای دیده نومید مباش از وی
چون ابر بهاری كن در عشق گهرباری - گل از سر مشتاقی بدریده گریبانی
عشق از سر بیخویشی انداخته دستاری - بگذشتم بر دیری پیش آمد قسیسی
میزد به در وحدت از عشق تو ناقوری - از عشق شراب تو هر سوی یكی جانی
محبوس یكی خنبی چون شیره انگوری - هر صبح ز عشق تو این عقل شود شیدا
بر بام دماغ آید بنوازد طنبوری - ای شادی آن شهری كش عشق بود سلطان
هر كوی بود بزمی هر خانه بود سوری - از دولت مخدومی شمس الحق تبریزی
هم فربه عشقم من هم لاغر حیرانی - گویند بخوان یاسین تا عشق شود تسكین
جانی كه به لب آمد چه سود ز یاسینی - آن دلشده خاكی كز عشق زمین بوسد
در دولت تو بنهد بر پشت فلك زینی - در عشق كجا باشد مانند تو عشقینی
شاهان ز هوای تو در خرقه دلقینی - بس جان گزین بوده سلطان یقین بوده
سردفتر دین بوده از عشق تو بیدینی - هر مست میت خورده دو دست برآورده
كاین عشق فزون بادا وز هر طرف آمینی - شمس الحق تبریزی پالود مرا هجرت
جز عشق نبینی گر صد بار بپالایی - این عشق اگر چه او پاك است ز هر صورت
در عشق پدید آید هر یوسف زیبایی - بیعشق نه یوسف را اخوان چو سگی دیدند
وز عشق پدر دیدش زیبا و مطرایی - ای از پس صد پرده درتافته رخسارت
تا عالم خاكی را از عشق برآرایی - جان دوش ز سرمستی با عشق تو عهدی كرد
جان بود در آن بیعت با عشق به تنهایی - سر عشق به گوشش برد سر گفت به گوش جان
كس عهد كند با خود نی تو همگی مایی - سلطان بچه را میر و وزیری همه عار است
زنهار بجز عشق دگر چیز نگیری - ای عشق دو عالم ز رخت مست و خرابند
باری تو نگویی ز كی مست و خرابی - ای عشق ببخشای تو بر حال ضعیفان
كز خاك همان رست كه در خاك دمیدی - در شهر به هر گوشه یكی حلقه به گوشی است
از عشق چنین حلقه ربا چرب زبانی - شهری است كه او تختگه عشق خدایی است
بغداد نهان است وز او دل همدانی - صد پیر دو صدساله از این یوسف خوش دم
مانند زلیخا شده در عشق جوانی - هین دست ملرزان و فروكش قدح عشق
پازهر چو داری نكند زهر زیانی - گر ز آنك خرابت كند این عشق برونی
چون سنبله شد دانه در این روز خرابی - آتش خور در عشق به مانند شترمرغ
اندر عقب طعمه چه شاگرد عقابی - ای عشق ببخشای بر این خاك كه دانی
كز خاك همان رست كه در خاك دمیدی - در آتش عشق تو دلم سوخت به یك بار
وز بهر دوا قرص تباشیر نكردی - هزاران نكته در عالم بگفتم
ز عشق و هیچ نشنیدم جوابی - چو روی شمس تبریزی بدیدی
سزد كز عشق آن سلطان نخسبی - فقیرم من ولیكن نی فقیری
كه گردد در به در در عشق لوتی - به غیر عشق شمس الدین تبریز
نیرزد پیش بنده تره توتی - بیا ای جام عشق شمس تبریز
كه درد كهنه را تو سودمندی - به من بنگر كه بودم پیش از این عشق
ز عالم فارغ اندر بینیازی - گناه این بود افتادم به عشقی
چو صد روز قیامت در درازی - به عشق شمس تبریزی بده جان
كه تا چون عشق او پاینده باشی - سلیمانی نكردی در ره عشق
زبان جمله مرغان را چه دانی - برهنه شد ز صد پرده دل و عشق
نشسته دو به دو جانی و جانی - ز دارالملك عشقم رخت بردی
در این غربت چنین آواره گشتی - تویی فرزند جان كار تو عشق است
چرا رفتی تو و هركاره گشتی - چنین عشقی پدید آری به هر دم
پدیدآرنده چون ناپدیدی - بپرس او كیست شمس الدین تبریز
بجز در عشق او تا سر نخاری - عزیزی بودم خوارم ز عشقت
در این خواری نگر كبر خدایی - بیامد جان كه عذر عشق خواهد
كه عفوم كن كه جان عذرهایی - در این مه عذر ما بپذیر ای عشق
خطا كردیم ای ترك خطایی - خمش كردم كه شرحش عشق گوید
كه گفت او است جان را جان فزایی - اگر دریا ز عشق آگه نبودی
قراری داشتی آخر به جایی - بلی گو نی مگو ای صورت عشق
كه سلطان بلی شاه الستی - خمش كن عشق خود مجنون خویش است
نه لیلی گنجد و نی فاطمستی - چرا كاهل شدی در عشقبازی
سبك روحی مرغان را چه كردی - بیا ای جام عشق شمس تبریز
كه درد كهنه را تو سودمندی - قراری یابی آنگه بر لب عشق
چو ساكن گشتهای در بیقراری - چو ناخن نیز نگذارد تو را عشق
روا باشد كه آن سر را بخاری - چنان در بحر مستی غرق گردند
كه دل در عشق خوبی خوش عذاری - بدیدم عشق را چون برج نوری
درون برج نوری اه چه ناری - من آن آبم كه ریگ عشق خوردش
چه ریگی بلك بحر بیكناری - چو عشق آمد كه جان با من سپاری
چرا زوتر نگویی كری آری - جهان سوزید ز آتشهای خوبان
جمال عشق و روی عشق باری - چو جان بیند جمال عشق گوید
شدم از دست و دست از من نداری - ز جان برخاست ز آتشهای عشقش
بخاری و بخاری و بخاری - مبادا هیچ دل را زین چنین عشق
قراری و قراری و قراری - بزی ای عشق بهر عاشقان را
ابد تا كارشان را میگذاری - دل من رفت عشقت را بقا باد
در اقبال و مراد و كامكاری - مثال عشق پیدایی و پنهان
ندیدم همچو تو پیدا نهانی - شراب عشق جوشانتر شرابی است
كه آن یك دم بود این جاودانی - ز عشق گفت تو با خود بجنگم
كه پیش چون ویی گویا چرایی - به نرمی در هوای هرزه آبی
و یا آن عشق چون خارا تو دیدی - چو اندربافت این جانم به عشقش
ز هستم تا نماند پود و تاری - یكی اقبال زفتی یافت جانم
وگر چه شد تنم در عشق زاری - ای بسته بند عشق حقستت
كز عشق هزار دلگشا دیدی - دریای صفات عشق میجوشد
رمزی دو بگویم ار بفرمایی - این یك هنرت هزار ارزد
كز عشق به هر فسون نگشتی - ماییم ز عشق شمس تبریز
هم ناطق عشق هم خموشی - امروز حریف خاص عشقیم
برداشته جام لاابالی - بر بام دوید از سر عشق
میجست از این خبر نشانی - ای داده تو عشق را به قدرت
مردی و نری و پهلوانی - یا عشق گزین كه هر سه نقد است
یا زهد چو طالب ثوابی - افسانه ما شنو كه در عشق
گشتیم فسانه چند خسبی - ای یوسف عشق رو نمودی
دست دو هزار مست خستی - در عشق وصال هست و هجران
در راه بلندی است و پستی - ای باد بهار عشق و سودا
بر خسته دلان چه سازگاری - اسكت و افتح جناح عشق
حان الجولان فی المطار - ای گوهر عشق از چه بحری
وی آتش عشق از چه درسی - ای دل تو دلی نه دیگ آهن
از آتش عشق چند تفسی - چون عشق كند شكرفشانی
در جلوه شود مه نهانی - از سیل بلا چو كاه مگریز
در عشق و ولا چو پهلوانی - مست می عشق را حیا نی
وین باده عشق را بها نی - آن عشق چو بزم و باده جان را
می نوشد و ممكن صلا نی - دل گفت چرا تو هم نیایی
تا لذت عشق را ببینی - گر آب حیات را بدانی
جز آتش عشق كی گزینی - با دل گفتم چرا چنینی
تا چند به عشق همنشینی - در عشق هر آنك شد فدایی
نبود ز زمین بود سمایی - از سوزش آفتاب محنت
در عشق چو سایه همایی - نتوان ز تو عشق صبر كردن
صبرا تو در این هوس نشایی - ای دل ز قضا چه رو نمودت
كز عشق تو طالب بلایی - رفتم بر عشق كاین به چند است
گفتا كه نباشد این بهایی - عشق است دلاور و فدایی
تنهارو و فرد و یك قبایی - داریم ز عشق تو براتی
وز قند لطیف تو نباتی - در عشق تو پاشكستگانند
دارند امید پرگشایی - كاین طرف هر چند سوزی در شرار عشق خویش
لیك هم مطلق نهای زیرا كه در غوغاستی - عشق جامه میدراند عقل بخیه میزند
هر دو را زهره بدرد چون تو دلدوزی كنی - گر شراب عشق كار جان حیوانیستی
عشق شمس الدین به عالم فاش و یك سانیستی - گر نه در انوار غیرت غرق بودی عشق او
حلقه گوش روان و جان انسانیستی - بی گهان در پیش كردی روحهای پاك را
ای صحابه عشق را چون مصطفی شاد آمدی - من نكردم جلدیی با عشق او كان آتشش
آب كردی مر مرا گر سنگ خارا بودمی - گر نكاهیدی وجودم هر دمی از درد عشق
من نه عاشق بودمی من كارافزا بودمی - گر نه موج عشق شمس الدین تبریزی بدی
كو مرا بر میكشد در قعر دریا بودمی - گر من از اسرار عشقش نیك دانا بودمی
اندر آن یغما رفیق ترك یغما بودمی - جانها زنبوروار از عشق تو پران شده
تا دهان خاكیان را زان عسل آلودهای - ز آفتاب عشق تو ذرات جانها شد چو ماه
وز سعادت در فلك هر ساعتی استارهای - شمس تبریزی تناقض چیست در احوال دل
هم مقیم عشق باشد هم ز عشق آوارهای - هم دكان شد این دلم با عشقت ای كان طرب
خوش حریفی یافت او هم در دكان هم كارهای - سرفرازی شیرگیری مست عشقی فتنهای
نزد جانان هوشیاری نزد خود دیوانهای - خرمن آتش گرفته صحن صحراهای عشق
گندم او آتشین و جان او پیمانهای - دامن دانش گرفته زیر دندانها ولیك
كلبتین عشق نامانده در او دندانهای - شمس حق و دین تبریزی خداوندی كز او
گشت این پس مانده اندر عشق او پیشانهای - دیده نامحرمان گردیده بودی عشق را
خود طناب خیمههای جمله بر دریاستی - روز و شب گر دیده بودی آتش عشق مرا
گرم رو بودی زمانه دی ز من فرداستی - دوش آمد خواجهای بر در بگفتش عشق او
سیم و زر داری ولیكن مرد زرین نیستی - پیش حیرتگاه عشقت جمله شیران در طلب
بس كه لرزیدند و افتادند و تو برداشتی - شمس تبریزی ز عشقت من همه زر میزنم
ز آنك تو بالا و پست عشق پرزر داشتی - عشق شمس الدین تبریزی كه عید اكبر است
كی تو را قربان كند چون لاغری میش آمدی - داغ سلطان مینهند اندر دل مردان عشق
تخت سلطان در میان و گرد سلطان آتشی - الصلا ای عاشقان كاین عشق خوانی گسترید
بهر آتشخوارگانش بر سر خوان آتشی - ما دوسر چون شانهایم ایرا همیزیبد به عشق
در سر زنجیر زلفش شانه دیوانگی - در چنین شمعی نمیبینی كه از سلطان عشق
دم به دم در میرسد پروانه دیوانگی - باده دزدید از لبان دلبر من یك صفت
لاجرم در عشق آن لب جان شده میخوارهای - عشق و عاشق را چه خوش خندان كنی رقصان كنی
عشق سازی عقل سوزی طرفهای خودرایهای - چشم مرده وام كرده جان ز بهر عشق او
ز آنك در دیده بدیده جان از آن سر پایهای - قهر صد دندان ز لطفش پیر بیدندان شده
عقل پابرجا ز عشقش یاوه و هرجایهای - در هر آن شهری كه نوشروان عشقش حاكم است
شد به جان درباختن آن شهر حاتم طاییی - دوش دیدم عشق را میكرد از خون سرشك
بر سر بام دلم از هجر خون انداییی - و اندر آن جانی كه گردان شد پیاله عشق او
عقل را باشد از آن جان محو و ناپیداییی - یك نفس در پرده عشقش چو جانت غسل كرد
همچو مریم از دمی بینی تو عیسی زاییی - چون میی در عشق او تا كهنهتر تو مستتر
كی جوانی یاد آرد جانت یا برناییی - خون ببین در نظم شعرم شعر منگر بهر آنك
دیده و دل را به عشقش هست خون پالاییی - سلسله این عشق درجنبان و شورم بیش كن
بحر سودا را بجوش و كن جنون افزاییی - عقل در دهلیز عشقش خاكروبی بیدلی
ناطقه در لشكرش یا طبلیی یا ناییی - مایه سودا در این عشقم چنان بالا گرفت
كز سر سودا نداند پستی از بالاییی - بهر ضعف این دماغ زخمگاه عشق خویش
میكند آن زلف عنبر مشك و عنبرساییی - گفتم آخر چیست گفتا دست را از من بشو
من نیم در عشق او امروزی و فرداییی - عشق یكتا دزد شب رو بود اندر سینهها
عقل را خفته بگیرد دزددش یكتاییی - ای بداده دیدههای خلق را حیرانیی
وی ز لشكرهای عشقت هر طرف ویرانیی - دم به دم خط میدهد جانها كه ما بنده توایم
ای سراسر بندگی عشق تو سلطانیی - از چه هر شب پاسبان بام عشق تو شوند
وز چه هر روزی بودشان بر درت دربانیی - روستایی را چه آموزید نور عشق تو
تا ز لوح غیب دادش هر دمی خط خوانیی - صد غریو و بانگ اندر سقف گردون افكنیم
من نیم در عشق پابرجای تو یك بانگی - من ز شمع عشق او نان پارهای میخواستم
گفت بنویسید توقیعش پی پروانگی - ای گشاده قلعههای جان به چشم آتشین
ای هزاران صف دریده عشقت از مردانگی - دخل العشق علینا بكأوس و عقار
ظهر السكر علینا لحبیب متوار - هله ای عشق برافشان گهر خویش بر اختر
كه همه اختر و ماهند و تو خورشیدمثالی - هله یك قوم بگریند و یكی قوم بخندند
ره عشق تو ببندند به استیزه نمایی - به بد و نیك زمانه نجهد عشق ز خانه
نبود عشق فسانه كه سمایی است سمایی - به عدم درنگریدم عدد ذره بدیدم
به پر عشق تو پران برهیده ز زحیری - عجب آن چیست مشعشع رخت از نور مبرقع
كه مه و مهر به پیشش كند از عشق غلامی - قمر سار الینا حبه فرض علینا
سطع العشق لدینا طرد العشق منامی - كتب الله تعالی كرم الله توالی
فتدلی و تجلی بعث العشق دوایی - به دكان عشق روزی ز قضا گذار كردم
دل من رمید كلی ز دكان و كار باری - به مباركی و شادی بستان ز عشق جامی
كه ندا كند شرابش كه كجاست تلخكامی - چو فغان او شنیدم سوی عشق بنگریدم
كه چو نیستت سر او دل او چرا خلیدی - به جواب گفت عشقم كه مكن تو باور او را
كه درونه گنج دارد تو چه مكر او خریدی - هله عشق عاشقان را و مسافران جان را
خوش و نوش و شادمان كن كه هزار روز عیدی - صنما ز چشم مستت كه شرابدار عشق است
بدهی می و قدح نی چه عظیم اوستادی - دو جهان اگر درآید به دلم حقیر باشد
دل خسته را ز عشقت چه عجب گشاد دادی - چو مرا ز عشق كهنه صنما به یاد دادی
دل همچو آتشم را به هزار باد دادی - تو ز عشق خود نپرسی كه چه خوب و دلربایی
دو جهان به هم برآید چو جمال خود نمایی - غم عشق تو پیاده شده قلعهها گشاده
به سپاه نور ساده تو چنین شكر چرایی - ای دل ساده من داد ز كی میخواهی
خون مباح است بر عشق اگر زین ردهای - جز صفات ملكی نیست یقین محرم عشق
تو گرفتار صفات خر و دیو و ددهای - برو ای عشق كه تا شحنه خوبان شدهای
توبه و توبه كنان را همه گردن زدهای - دل ویران مرا داد ده ای قاضی عشق
كه خراج از ده ویران دلم بستدهای - در رخ عشق نگر تا به صفت مرد شوی
نزد سردان منشین كز دمشان سرد شوی - از رخ عشق بجو چیز دگر جز صورت
كار آن است كه با عشق تو هم درد شوی - برگ چون زرد شود بیخ ترش سبز كند
تو چرا قانعی از عشق كز او زرد شوی - عاشقی را تو كیی عشق چه درخورد توست
شرم دار ای سگ زن روسبی آخر ز خدای - هست ز اوباش خیالات تو اندر ره عشق
خسته و شیفته و ره زده دانشمندی - جانب مدرسه عشق كشیدش لطفت
تا ز درس تو برد فایده دانشمندی - دل ترسنده كه از عشق گریزان شدهای
ز كف عشق اگر جان ببری جان نبری - میگریزی تو ولی جان نبری از كف عشق
تیرت آید سه پری گر چه همه تن سپری - گر شكر را خبری بودی از لذت عشق
آب گشتی ز خجالت ننمودی شكری - كافری ای دل اگر در جز او دل بندی
كافری ای تن اگر بر جز این عشق تنی - صورت عشق تویی صورت ما سایه تو
یك دمم زشت كنی باز توام آرایی - نام او جان جانها یاد او لعل كانها
عشق او در روانها هم امان هم امانی - چرب و شیرین بخوردی عیش و عشرت بكردی
سوی عشق آی یك شب هم ببین میزبانی - بی براق عشق و سعی جبرئیل
چون محمد در منازل كی رسی - شمس تبریزی برای عشق تو
برگشادم صد در از دیوانگی - از چنین نجار یعنی عشق او
نردبان آسمان آید همی - وز ورای عقل عشق خوبرو
میبه كف دامن كشان آید همی - وز ورای عشق آن كش شرح نیست
جز همین گفتن كه آن آید همی - بار دیگر تو به یك سو مینهی
عشقبازیها كه با من كردهای - آفتاب عشق تو تابنده باد
تا بریزد هر كجا استارهای - چون عصای عشق او بر دل بزد
صد هزاران چشمه بین از خارهای - صد دكان مكر در بازار عشق
این چنین در بست از مكارهای - عشق را گفتم فروخوردی مرا
این مگر از اژدها آموختی - تا ز قونیه بتابد نور عشق
تا سمرقند و بخارا ساعتی - پست و بالا عشق پر شد همچو بحر
چشمه چشمه جوش جوش سرمدی - نی غلط گفتم كه اندر عشق او
كافرم گر صبر دارم اندكی - دفتر عشقش چو برخواند خرد
پرشكر گردد دل كاغذ بلی - چون براق عشق از گردون رسید
وارهد عیسی جان زین خر بلی - با من ای عشق امتحانها میكنی
واقفی بر عجزم اما میكنی - شكران در عشق او بگداختند
سربریده ناله كن مانند نی - پاك كن رگهای خود در عشق او
تا نبرد تیغ او پایت ز پی - ناگهان اندردویدم پیش وی
بانگ برزد مست عشق او كه هی - مرغ جان دیوانه آن دام شد
دام عشق دلبری دردانهای - تا چو برف این هر دو عالم در گداز
ز آتش عشق جحیم آساستی - اژدهای عشق خوردی جمله را
گر عصا در پنجه موساستی - نیست پروای دو عالم عشق را
ور نه ز الا هر دو عالم لاستی - عشق را خود خاك باشی آرزو است
ور نه عاشق بر سر جوزاستی - هر طرف از عشق تو پر سوخته
آفتاب و صد هزاران همچو دی - سر بریدی صد هزاران را به عشق
زهره نی جان را كه گوید های و هی - هر دو گامی مست عشقی خفتهای
بر سر او ساقی استادهای - آه از عشق جمال حوریی
كو گرفت از عاشقانش دوریی - طاقت عشقت ندارد هیچ جان
این چه جان است این چه جان آوردهای - گر صور جان و هیولی خرد است
عشق تو دیگر و تو خود دگری - در عشق اگر امینی ای بس بتان چینی
هم رایگان ببینی هم رایگان بیابی - چون تیر عشق خستت معشوق كرد مستت
گر جان بشد ز دستت صد همچنان بیابی - بر بوی قبله حق صد قبله میتراشی
بر بوی عشق آن بت صد بت همیپرستی - ای آنك امام عشقی تكبیر كن كه مستی
دو دست را برافشان بیزار شو ز هستی - آن مرغ خانه عقل است و آن خانه این تن تو
اشتر جمال عشق است با قد و سرفرازی - من هیكلی بدیدم اسرار عشق در وی
كردم حمایل آن را از روی لاغ و بازی - چون عشق او بغرد وین پردهها بدرد
با شمس حق تبریز در وقت عشقبازی - عشقی است سخت زیبا فقری است پای برجا
بر آسمان نهی پا گر دست این دو بوسی - ای عشق چون درآیی در لطف و دلربایی
دامان جان بگیری تا یار میكشانی - ما خود فنای عشقش ما خاك پای عشقش
عشقیم توی بر تو عشقیم كل دگر نی - خود را چو درنوردیم ما جمله عشق گردیم
سرمه چو سوده گردد جز مایه نظر نی - از حرص آن گدازش وز عشق آن نوازش
باری جگر درونم خون شد مرا جگر نی - تا آدمی نمیرد جان ملك نگیرد
جز كشته كی پذیرد عشق نگار خونی - عشقش بگفته با تو یا ما رویم یا تو
ساكن مباش تا تو در جنبش و سكونی - ناموسیان سركش جبارتر ز آتش
در كوی عشق گردان امروز در گدایی - سیلاب عشق آمد نی دام ماند نی دد
چون سیل شد به بحری بیبدو و منتهایی - در غیب هست عودی كاین عشق از او است دودی
یك هست نیست رنگی كز او است هر وجودی - رفتی لطیف و خرم زان سو ز خشك و از نم
در عشق گشته محرم با شاهدی به سودی - ای عشق دل نداری تا كه دلت بسوزد
خود جمله دل تو داری دل را تو بركشیدی - بر گرد شید گردی ای جان عشق ساده
یا نیك سرخ چشمی یا خود سیاه گوشی - گر ز آنك عقل داری دیوانه چون نگشتی
ور نه از اصل عشقی با عشق چند كوشی - از كوی بینشانش زان سوی جهل و دانش
وز جان جان جانش عشق آمدت سلامی - بر بام عشق بیتن دیدم چو ماه روشن
بر در بماندهام من زان شیوههای بامی - ای عاشق الهی ناموس خلق خواهی
ناموس و پادشاهی در عشق هست خامی - هستی تو از سر و بن در چشم خویش ناخن
زنار روم گم كن در عشق زلف شامی - در عشق علم جهل است ناموس علم سهل است
نادان علم اهل است دانای علم عامی - ای عشق چون درآیی در عالم جدایی
این بازماندگان را تا یار میكشانی - جان را به عشق واده دل بر وفای ما نه
در ما روی تو را به كز خویشتن برآیی - لطفت به كس نماند قدر تو كس نداند
عشقت به ما كشاند زیرا به ما تو شایی - گر شاه شمس تبریز پنهان شود به استیز
در عشق او تو جان بیز تا جان شوی بقایی - بر بوی نوبهاری بر روی سبزه زاری
در عشق خوش عذاری ما مست و های هایی - از چشم ساحر تو گشتیم شاعر تو
عذر عظیم دارم در عشق خوش عذاری - از عشق شمس دین شد تبریز بهر این دم
مر گوش را سماعی مر چشم را نظاری - ای مطرب الله الله از بهر عشق آن شه
آن چنگ را در این ره خوش برنواز تاری - از گلستان عشقش خاری در این جگر شد
صد گلستان غلام خارش چگونه خاری - در پیش ذوق عشقش در نور آفتابش
تن چیست چون غباری جان چیست چون بخاری - در باغ عشق رویش خصمت خدای بادا
گر تو ز گل بگویی یا قامت چناری - ای صد هزار شمع نشسته بدین امید
گرد تنور عشق تو بهر زبانهای - این شهسوار عشق قطاریق میرود
حیران شدم ز جستن این اسب لاغری - ای عشق این همه بشوی و تو پاك از این
بی صورتی چو خشم اگر چه سنان شوی - رو رو ورق بگردان ای عشق بینشان
بر یك ورق قرار نمایی نشان شوی - ای میر مجلسی كه تو را عشق نام گشت
این چه قیامت است كه از سر گرفتهای - ای دل فنا شدی تو در این عشق یا مگر
در عین این فنا تو بقایی بدیدهای - ای عشق كز قدیم تو با ما یگانهای
یك یك بگو تو راز چو از عین خانهای - ای آنك خوبی تو نشانید فتنهها
عشق تو است فتنه و تو خود نشانهای - دل را ببرد عشق كه تا سود دل كند
حاشا كه او كند طمعی یا تجارتی - عشق آن توانگری است كه از بس توانگری
داردهمی ز ریش فراغت فراغتی - عقل از امید وصل چو مجنون روان شود
در عشق میرود به امید زیارتی - ور ز آنك درنیابد در ره كمال عشق
از پرتو شرارش یابد حرارتی - بادا ز نور عشق من و عقل كل را
زان شكر شگرف شفای مرارتی - هر دم دلم به عشق وی اندر حریصتر
هر دم ز عشق او دل من با سمتی - ای عشق پرده در كه تو در زیر چادری
در حسن حوریی تو و در مهر مادری - این عشق همچو آتش بر جمله قاهر است
تو بس عجایبی كه بر آتش تو قادری - زین بر و بحر آن رسد آن سو كه او ز عشق
گردد هزار بار از این هر دو او بری - در آتش خلیل كجا آید آن خسی
كو خشك شد ز عشق دلارام آزری - جان خلیل عشق به شادی و خرمی
در آتش آ چو زر كه ز هر غش طاهری - گر محو مینمایی در دودمان حس
در عشق آتشین دلارام ظاهری - ما كشت تو بدیم درودی به داس عشق
كردی ز كه جدا و به انبار میكشی - آتش فتاد در نی و عالم گرفت دود
زیرا ندای عشق ز نی هست آتشی - بنواز سر لیلی و مجنون ز عشق خویش
دل را چه لذتی تو و جان را چه مفرشی - بر فرق خاك آب روان كرد عشق او
در باغ عشق سرو روان است آن یكی - ور بوی مصر عشق قلاوز نیستی
چون اهل تیه حرص گرفتار غولمی - عشق ار سماع باره و دف خواه نیستی
من همچو نای و چنگ غزل كی شخولمی - گر آفتاب عشق نبودیم چون زحل
گه در صعود انده و گه در نزولمی - ای آسمان كه بر سر ما چرخ میزنی
در عشق آفتاب تو همخرقه منی - والله كه عاشقی و بگویم نشان عشق
بیرون و اندرون همه سرسبز و روشنی - جمله بهانههاست كه عشق است هر چه هست
خانه خداست عشق و تو در خانه ساكنی - آهن هستی من صیقل عشقش چو یافت
آینه كون شد رفت از او آهنی - باد صبا سوی عشق این دو رسالت ببر
تا شوم از سعی تو پاك ز تردامنی - عابد و معبود من شاهد و مشهود من
عشق شناس ای حریف در دل انسانیی - خواجه چرایی چنین كز تو رمد عشق دین
زانك همیبیندت احمد پارینهای - سینه پاكی كه او گشت خوش و عشق خو
سینه سینا بود فرش چنین سینهای - در حركت باش ازانك آب روان نفسرد
كز حركت یافت عشق سر سراندازیی - عشق عجب غازییست زنده شود زو شهید
سر بنه ای جان پاك پیش چنین غازیی - عشق من ای خوبرو رونق خوبان به تو
گاه شوی بت شكن گاه كنی آزری - نفس شكم خواره را روزه مریم دهی
تا سوی بهرام عشق مركب لاغر كشی - پیش طبیب دو كون رفتم بیمار عشق
نبض دلم میجهید در كف قارورهای - مصحف عشق تو را دوش بخواندم به خواب
آه كه چه دیوانه شد جان من از سورهای - آه كه ندیدی هنوز بر سر میدان عشق
رقص كنان كلهها هر طرفی كورهای - جان من از بحر عشق آب چو آتش بخورد
در قدح جان من آب كند آذری - بر لب دریای عشق دیدم من ماهیی
كرد یكی شیوهای شیوه او برتری - بنگر در ماهیی نان وی و رزق او
بحر بود پس تو در عشق از او كمتری - از اثر شمس دینست این تبش عشق تو
وز تبریزست این بخت كه پروردهای - جمله اجزای خاك هست چو ما عشقناك
لیك تو ای روح پاك نادرهتر عاشقی - دیده جان شمس دین مفخر تبریز و جان
شاد ز عشق رخش شادتر از جان پری - از پی این عشق اشكهاست روانه
خوب شهی آمد و لطیف نثاری - عشق خداوند شمس دین كه به تبریز
جان كند ایثار همچنانك تو دیدی - عشق چو طاووس چون پرید شود دل
خانه پرمار همچنانك تو دیدی - عشق گزین عشق بیحیات خوش عشق
عمر بود بار همچنانك تو دیدی - دور بگردان كه دور عشق تو آمد
خلق كجااند و تو غریب كجایی - نور دو عالم عشق قدیمی
دولت مرغان دام افندی - ببرد عقل و دلم را براق عشق معانی
مرا بپرس كجا برد آن طرف كه ندانی - دلی كه عشق نوازد در این جهان بنسازد
ازانك مینگذارد كه یك زمانش بخاری - چه نور پنج و ششی تو كه آفت حبشی تو
چو خوان عشق كشی تو ز سنگ آب برآری - تو شمس خسرو تبریز شراب باقی برریز
براق عشق بكن تیز كه بس لطیف سواری - ز خلق جمله گسستم كه عشق دوست بسستم
چو در فنا بنشستم مرا چه كار به زاری - بسوخت عشق تو خرمن نه جان بماند نه این تن
جوی نیابی تو از من اگر هزار فشاری - ز جام شربت شافی شدم به عشق تو لافی
بیامدم زر صافی اگر تو كوره ناری - كف از بهشت بشوید چو باغ عشق تو گوید
كز او جواهر روید اگر چه سنگ بكاری - چو مهر عشق سلیمان به هر دو كون تو داری
مكش تو دامن خود را كه شرط نیست بیاری - ز حد چون بگذشتی بیا بگوی كه چونی
ز عشق جیب دریدی در ابتدای جنونی - چو از الست تو مستم چو در فنای تو هستم
چو مهر عشق شكستم چه غم خورم ز حرونی - برون بسیت بجستم درون بدیدم و رستم
چه میل و عشق شدستم به جست و جوی درونی - تو عشق جمله جهانی ولی ز جمله نهانی
نهان و عین چو جانی چه آفتی چه بلایی - به چشم عشق توان دید روی یوسف جان را
تو چشم عشق نداری تو مرد وهم و قیاسی - برادرم پدرم اصل و فصل من عشقست
كه خویش عشق بماند نه خویشی نسبی - اگر خمش كنمی راز عشق فهم شدی
وگر چه خلق همه هند و ترك و كردندی - تو خفته باشی و آن عشق بر سر بالین
برآوریده دو كف در دعا و در زاری - بگیر دامن عشقی كه دامنش گرمست
كه غیر او نرهاند تو را ز اغیاری - به یاد عشق شب تیره را به روز آور
چو عشق یاد بود شب كجا بود تاری - ز باغ عشق طلب كن عقیده شیرین
كه طبع سركه فروشست و غوره افشاری - چه باك دارد عاشق ز ننگ و بدنامی
كه عشق سلطنت است و كمال و خودكامی - پلنگ عشق چه ترسد ز رنگ و بوی جهان
نهنگ فقر چه ترسد ز دوزخ آشامی - تو جام عشق چه دانی چه شیشه دل باشی
تو دام عشق چه دانی چو مرغ این دامی - شرابم آتش عشقست و خاصه از كف حق
حرام باد حیاتت كه جان حطب نكنی - به هر دلی كه درآیی چو عشق بنشینی
بجوشد از تك دل چشمه چشمه شیرینی - غلام عشقم كو نقد وقت میجوید
نه وعده دارد و نه نسیهای و نی رایی - بگفت نی كه به قاصد مخالفی گفتی
به عشق گفت من و گفتنم درآوردی - اگر دلت به بلا و غمش مشرح نیست
یقین بدانك تو در عشق شاه مختصری - به من نگر كه بجز من به هر كی درنگری
یقین شود كه ز عشق خدای بیخبری - كه دامنم بگرفتهست و میكشد عشقی
چنانك گرسنه گیرد كنار كندوری - ز دست عشق كی جستهست تا جهد دل من
به قبض عشق بود قبضه قلاجوری - مسلم آمد یار مرا دل افروزی
چه عشق داد مرا فضل حق زهی روزی - مرادم آنك شود سایه و آفتاب یكی
كه تا ز عشق نمایم تمام خوش كامی - برون بری تو ز خرگاه شش جهت جان را
چو جان نماند بر جاش عشق بنشانی - بلندتر شدهست آفتاب انسانی
زهی حلاوت و مستی و عشق و آسانی - بیامدیم دگربار سوی آن عشقی
كه دیو گشت ز آسیب او پری زایی - ز كان لطف تو نقدست عیش و عشرت ما
نیم به دولت عشق لب تو فردایی - ز جوی حسن تو خوبان سبو سبو برده
به تشنگان ره عشق كرده سقایی - چو گشت عشق تو فصاد و اكحلم بگشاد
چو خون بجستم از تن زهی سبك دستی - شبی كه دررسد از عشق پیك بیداری
بگیرد از سر عشاق خواب بیزاری - به دست دلبر اگر عاشقی زبون باشد
ز عشق و عقل ویست آن نه از سبكساری - زبون و دستخوش و عشوه می خوریم ای عشق
اگر دروغ فروشی و گر محال آری - بگو به عشق كه ای عشق خوش گلوگیری
گه جفا و وفا خوب و خوب كرداری - ز تف عشق تو سوزی است در دل آتش كند
هم از هوای تو دارد هوا سبكساری - ز عشق تابش خورشید تو به وقت طلوع
بلند كرد سر آن كوه نی ز جباری - تنا ز كوه بیاموز سر به بالا دار
كه كان عشق خدایی نه كم ز كهساری - نگین عشق كاسیر ویند دیو و پری
ز دیو تن كی ستاند مگر سلیمانی - ز بس رونده جانباز جان شدست ارزان
به عهد عشق تو منسوخ شد گران جانی - ز دردمیدن عشقش دلم شكست آورد
كه عشق را دم تندست و دل چو سرنایی - به جست و جوی وصالش دل مراست به عشق
چه آتشین طلبی و چه آهنین پایی - پریر رفتم سرمست تو به خانه عشق
به خنده گفت بیا كز زحیر وارستی - بداد پندم استاد عشق از استادی
كه هین بترس ز هر كس كه دل بدو دادی - چو گشت عشق تو فصاد و اكحلم بگشاد
بجستم از خود و گفتم زهی سبك دستی - ز عشق او نتوانم كه توبه آرم من
وگر شود به نصیحت هزار عبادی - میان خار و گل این سینهها چو بلبل مست
ضمیر عشق دل اندر سحر به سحر آری - هزار ناله كنم لیك بیخود از می عشق
چو چنگ بیخبرم از نوا و از زاری - از آن دمی كه صراحی عشق تو دیدم
تهی و پر شدهام دم به دم قدح واری - چه قطرههاست كه از حرف عشق میبارد
ز گل گلی بفزاید ز خار هم خاری - چو در دل آمد عشق تو و قرار گرفت
نماند صبر و قرارم، تو نیز میدانی - انار عشق تو بودست شمس تبریزی
كه برد بر سردارم، تو نیز میدانی - عشق تو خوش خیزی، در جگر آمیزی
دست تو خونریزی، دست را نالایی - عشق تو خواند مرا كز من چه میگذری
نیكو نگر كه منم آن را كه مینگری - پذیرفت این دل ز عشقت خرابی
درآ در خرابی چو تو آفتابی - از این جنس باران و برقش جهان شد
در اسرار عشقش چو ابر سحابی - بگفتم خمش كن چو تو مست عشقی
مثال صراحی پر از خون نابی - كجا عشق ذوالنون كجا عشق مجنون
ولی این نشانست از كبریایی - مرا گفت بو كن به بو خود شناسی
چو مجنون عشقی و صاحب صفایی - چو عشقش برآرد سر از بیقراری
تو را كی گذارد كه سر را بخاری - كجا كار ماند تو را در دو عالم
چو از عشق خوردی یكی جام كاری - من از زخم عشقش چو چنگی شدستم
تهی نیست در من بجز بانگ و زاری - خیالت چو جامست و عشق تو چون می
زهی میزهی میزهی خوشگواری - دلم پاره پاره بشد عشق باره
كه هر پاره من دهد زو نشانی - كی عشق تو را محرم شمرد
تا همچو خسان زر میشمری - عشق را بین كه صد دهان بگشاد
چون تو چشمان عشق بگشادی - دل و عشقاند هر دو شاگردش
خورد شاگرد را به استادی - عشق آن كرم بود در تحقیق
در دل صد جنید بغدادی - نی جنیدی گذاشت و نی بغداد
عشق خونی به زخم جلادی - رو به میدان عشق سجده كنان
پیش چوگان عشق چون گویی - تو بیا ای كمال صورت عشق
نور ذات حقی و یا اویی - عشق جز بیگناه مینكشد
نكشد عشق او گنه كاری - پا بریده به عشق نعلینی
سر بداده به عشق دستاری - هر كی كورست عشق میسازد
بهر او سرمه سپاهانی - هر كی پیرست هم جوان گردد
چون دهد عشق آب حیوانی - جمله یاران ز عشق زنده شدند
تو چنین ماندهای چه میمانی - لیك دور و تسلسل اندر عشق
شرط هر حجتست و برهانی - صورت عقل جمله دلتنگیست
صورت عشق نیست جز مستی - عشق در كفر كرد اظهاری
بست ایمان ز ترس زناری - گفت: « چه دانم ببرش پیش عشق
عشق بود نقد ترا مشتری - چون به سر كوچهی عشق آمدیم
دل بشد و من بشدم بر سری - عشق طبیبست كه رنجور جوست
ورنه چرا خسته و بیمارمی؟ - در سر من عشق بپیچید سخت
ورنه چرا بیدل و دستارمی؟ - ور تن من خاك بدی این نفس
جمله گل و عشق و هوش زادمی - ای دل مست جستوجو، صورت عشق را بگو
«بر دو جهان خروج كن، هرچه كنی میدی » - یقول العشق لی یا هو فصیحا فاتحا فاه
فمالم تأت لقیاه متی تفرح بلقایی؟! - صالحت و بایعت معالعشق علی ان
یاتینی محیاه نصیری و شهیدی - لا اقسم بالوعد و بالصادق فیه
ان قد ملاء العشق مرادی بمریدی - علمت بابتداء حال عشقی
تمامة دولة فی الانتهاء - هزاران شكر ایزد را كه جانم
به عشق چشم او دارد روایی - وآتانی علامته بعشق
دوام سرمدی فی بقایی - فدیتالعشق ما احلی هواه
تقطع فی هواه اختیاری - ایا بدرالتمام اطلع علینا
بحق العشق اسمع، لاتمار - ضلال العشق یا صاحی حلالی
خراب العشق یا صاحی حصونی - زهی كشتی شاهانه كه عشق است
كه رانندش درین دریایی خونی - رایت الناس للدنیا زبونا
و ذقت العشق فالدنیا زبونی - اگر عشقم درون آرام گیرد
كجا بیندم این خلق برونی - در عشق خوش است هم خموشی
یا معتمدی و یا شفایی - بیآتش عشق دانك دودی
یا معتمدی و یا شفایی - در عشق درآمدی بچستی
وانگاه تو لوح ما بشستی - گویند كه: « در جفاست، اسرار »
باور كردم ز عشق آن یار - ای دل تو به عشق چند جوشی؟!
تا كی تو ز عاشقی خروشی؟! - سلبالعشق فادی، حصلالیوم مرادی
بزن ای مطرب عارف، كه زهی دولت و شادی - اذنالعشق تعالوا، لتذوقوا و تنالوا
هله ای مژده شیرین، چه نسیمی و چه بادی! - فتحالعشق رواقا فاجیبوه سباقا
هله در گلشن جان رو، چو مریدی و مرادی - با نه اینی و نه آنی، صورت عشقی و بس
با كدامین لشكری و در كدامین موكبی؟ - غدرالعشق فزلت قدمی
مزجالفرقة دمعی بدمی - درهم شكن چو شیشه خود را، چو مست جامی
بد نام عشق جان شو، اینست نیكنامی - عقل تو پایبندی، عشق تو سربلندی
العقل فیالملام والعشق فیالمدام - كل مساء و صباح یسكرناالعشق براح
قد یسالمحزن منا، التحق الحزن بصاح - برد عشقت از دلم، زاهدی ایم هو كی
اسكتوا ذاكالخیال، قایدی ایم هو كی - قراری گرفته، غم عشق در دل
قرار غم الحق دهد بیقراری - تو عاقل ازانی كه عاشق نهی
ترا قبله عشقست اگر مقبلی - و انی لا عشق، من عشقكم
نحولی و كل فتی ناحل - وهبتالسلو لمن لا منی
و بت منالعشق فی شاغل - عشق وجیهی، بحر یلیه
والحوت فیه روحالرجال - الفخ كامن، والعشق آمن
والرب ضامن، كی لاتبالی - عشق موبد، فتلی تعمد
و انا معود، بأسالنزال - قالو تسلی، حاشا و كلا
عشق تجلی من ذیالجلال - العشق فنی، والشوق دنی
والخمر منی، والسكر حالی - یا من زارنی، وقتالسحر
یا من عشقه نور نظری - بر گورم اگر آیی بنگر
پرعشق بود چشمم ز كشی - غیر سنا وجهك لا نشتهی
ای وسوی عشقك لا نقتنی - جاء امیر عشقه ازعجنی جنوده
امددنی بنصرة، قلت له فهكذی - قد كلفنی عشقی، الصبوة لا تشفی
اصعدت به عمری، ادركت به ثاری - الا فیالغشق تشریفی و عیدی
تعالوا نحو عشق منستزید - نسیت الیوم من عشقی صلاتی
فلا ادری عشائی من غداتی - للعشق ظعنت یا مقیما
والظاعن طالب المقیم - لایدرك عادلی بعقل
فوارة عشقی القدیم - كیف یبقی فطنا، من نزلالعشق به
كیف یروی كبد ذاب من استسقاء - عشقت جملة اجزاء وجودی قمرا
عاینته سحرا من افق الالاء - فی العشق مذرجعتا باللیل ما هجعنا
فی مجلس السكاری كن هكذا حبیبی - العشق نور روحی صبح الهوی صبوحی
امنیة و فیه مجموعة الامانی - ماالعشق یا معنا یشرك انا و انا
تقنی عنالمدارك فی خالقالحسان - هذاالصدود خانی و النار فی جنانی
یزداد كل یوم عشقی بلا توانی - اسكت فلون خدی اوج دمعتی تودی
عشقا به تعالی عن صفوةالمعانی - هل عاشق تصدیم عشوقتین جمعا
اعشق فان فیه تخلیص كل غانی - «عشق» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- زان میسوزم چو شمع تا در ره عشق
یک وقت شود جمله اوقات مرا - از آتش عشق در جهان گرمیها
وز شیر جفاش در وفا نرمیها - دعوی چکنی عشق دلارامان را
با عشق چکار است نکونامان را - این آتش عشق میپزاند ما را
هر شب به خرابات کشاند ما را - با عشق روان شد از عدم مرکب ما
روشن ز شراب وصل دائم شب ما - تا عشق ترا است این شکرخائیها
هر روز تو گوش دار صفرائیها - تا کی باشی ز دور نظارهی ما
ما چارهگریم و عشق بیچاره ما - جز عشق نبود هیچ دمساز مرا
نی اول و نی آخهر و آغاز مرا - جان میدهد از درونه آواز مرا
کی کاهل راه عشق درباز مرا - عشق تو بکشت ترکی و تازی را
من بندهی آن شهید و آن غازی را - عشقت میگفت کس ز من جان نبرد
حق گفت دلا رها کن این بازی را - عشقست طریق و راه پیغمبر ما
ما زادهی عشق و عشق شد مادر ما - عشق آب حیاتست در این آب درآ
هر قطره از این بحر حیاتست جدا - فریاد رباب عشق از زحمهی او است
زنهار مگو همین ربابست رباب - در دیدهی عشق مینگنجد شب و روز
این دیدهی عشق دیده دوز است عجب - گر میخواهی بقا و پیروز مخسب
از آتش عشق دوست میسوز مخسب - پندارد کاین نیز نهایت دارد
ای بیخبر از عشق که این را گفته است - آن عشق مجرد سوی صحرا میتاخت
دیدش دل من ز کر و فرش بشناخت - با خود میگفت چون ز صورت برهم
با صورت عشق عشقها خواهم باخت - شد قاضی ما عاشق از روز ازل
با غیر قضای عشق او راضی نیست - والله که بعشق نیز قانع نشویم
ما را پس از این خزان بهاری دگر است - تو شهوت خویش را لقب عشق نهی
از شعوت تا عشق ره بسیار است - انصاف بده که عشق نیکوکار است
زانست خلل که طبع بدکردار است - ای جان جهان جان و جهان باقی نیست
جز عشق قدیم شاهد و ساقی نیست - اندر سر ما عشق تو پا میکوبد
دستی میزن که تا ابد دست تراست - او میداند که عشق را نیک و بد است
نیک و بد عشق را ز مطرب مدد است - این عشق شهست و رایتش پیدا نیست
قرآن حقست و آیتش پیدا نیست - این فتنه که اندر دل تنگ است ز چیست
وین عشق که قد از او چو چنگست ز چیست - شب روی به من کرد و چنین عذری گفت
ما را چه گنه چو عشق بیپایانست - تا شب میگو که روز ما را شب نیست
در مذهب عشق و عشق را مذهب نیست - عشق آن بحریست کش کران ولب نیست
بس غرقه شوند و ناله و یارب نیست - با عشق کلاه بر کمر دوز خوش است
با نالهی سرنای جگرسوز خوش است - با عشق نشین که گوهر کان تو است
آنکس را جو که تا ابد آن تو است - بر ما رقم خطا پرستی همه هست
بدنامی و عشق و شور و مستی همه هست - بیچارهتر از عاشق بیصبر کجاست
کاین عشق گرفتاری بیهیچ دواست - درمان غم عشق نه صبر و نه ریاست
در عشق حقیقی نه وفا و نه جفاست - تا این فلک آینهگون بر کار است
اندریم عشق موج خون در کار است - جانی که به راه عشق تو در خطر است
بس دیده ز جاهلی بر او نوحهگر است - جانی که شراب عشق ز آن سو خورده است
وز شیره و باغ آن نکورو خوردهاست - چون دانستم که عشق پیوست منست
وان زلف هزار شاخ در دست منست - عشق تو در درون جان من جا دارد
وین طرفه که از جان و جهان بیرونست - خیزید که آن یار سعادت برخاست
خیزید که از عشق غرامت برخاست - در راه طلب عاقل و دیوانه یکیست
در شیوهی عشق خویش و بیگانه یکیست - در عشق اگرچه که قدم بر قدم است
آنست قدم که آنقدم از قدم است - در عشق تو هر حیله که کردم هیچست
هر خون جگر که بیتو خوردم هیچست - در عشق که جز می بقا خوردن نیست
جز جان دادن دلیل جانبردن نیست - در مجلس عشاق قراری دگر است
وین بادهی عشق را خماری دگر است - آن علم که در مدرسه حاصل کردند
کار دگر است و عشق کاری دگر است - درویشی و عاشقی به هم سلطانیست
گنجست غم عشق ولی پنهانیست - دل رفت و سر راه دل استان بگرفت
وز عشق دو زلف او بدندان بگرفت - زان می مستم که نقش جامش عشق است
وان اسب سواری که لجامش عشق است - عشق مه من کار عظیمی است ولیک
من بندهی آنم که غلامش عشق است - سرمایهی عقل سر دیوانگیست
دیوانهی عشق مرد فرزانگیست - هرجا که روم صورت عشق است بپیش
زیرا روغن در پی روغن سوز است - شاگرد توست دل که عشق آموز است
مانندهی شب گرفته پای روز است - دل عشقآلود و دیدهها خوابآلود
تا صبح جمال یار ما را کار است - عشق آمد و توبه را چو شیشه بشکست
چون شیشه شکست کیست کو داند بست - گر هست شکستهبند آن هم عشق است
از بند و شکست او کجا شاید جست - عشق آمد و شد چو خونم اندر رگ و پوست
تا کرد مرا تهی و پر کرد ز دوست - عشقت به دلم درآمد و شاد برفت
بازآمد و رخت خویش بنهاد برفت - عشق تو چنین حکیم و استاد چراست
مهر تو چنین لطیف بنیاد چراست - بر عشق چرا لرزم اگر او خوش نیست
ور عشق خوش است این همه فریاد چراست - عشق تو در اطراف گیائی میتاخت
مسکین دل من دید نشانش بشناخت - روزیکه دلم ز بند هستی برهد
در کتم عدم چه عشقها خواهم باخت - عشقی که از او وجود بیجان میزیست
این عشق چنین لطیف و شیرین از چیست - عشقی نه به اندازهی ما در سر ماست
و این طرفه که بار ما فزون از خر ماست - گر جملهی آفاق همه غم بگرفت
بیغم بود آنکه عشق محکم بگرفت - یک ذره نگر که پای در عشق بکوفت
وان ذره جهان شد که دو عالم بگرفت - گر دامن وصل تو کشم جنگی نیست
ور طعنهی عشقت شنوم ننگی نیست - عشق است قدیم در جهان پوشیده
پوشیده برهنه میکند لاغ اینست - گفتم عشقت قرابت و خویش منست
غم نیست غم از دل بداندیش منست - گویند که عشق عاقبت تسکین است
اول شور است و عاقبت تمکین است - ما عاشق عشقیم که عشق است نجات
جان چون خضر است و عشق چون آبحیات - وای آنکه ندارد از شه عشق برات
حیوان چه خبر دارد از کان نبات - ما عاشق عشقیم و مسلمان دگر است
مامور ضعیفیم و سلیمان دگر است - کفر سر جعد آن صنم ایمانست
دیریست که درد عشق بیدرمانست - هرچند که آن دایهی جان خودرایه است
مینال که ناله عشق را سرمایه است - هان ای دل خسته روز مردانگیست
در عشق توم چه جای بیگانگیست - ما را چو ز عشق میشود راست مزاج
عشق است طبیب ما و داروی علاج - پیوسته بدین عشق نخواهد رفتن
این عشق ز کس نزاد و نیداد نتاج - عشقت به کدام سر درافتاد که زود
از باد تو رقصان چو سر بید نشد - آن را که خدای ناف بر عشق برید
او داند نالههای عشاق شنید - آنرا که ز عشق دوست بیداد رسد
از رحمت و فضل اوش امداد رسد - آن رفت که بودمی من از عشق تو شاد
از عشق تو می نایدم از عشقم یاد - آن روز که عشق با دلم بستیزد
جان پای برهنه از میان بگریزد - میگوید عشق در دو گوشم همه شب
ای وای بر آن کسی که بیوی خسبد - گر فاش کنند مردمانشان بکشند
ور عشق نهان کنند آنان بکشند - آن عشق که برق و بوش تا فرق رسید
مالم همه خورد و کار با دلق رسید - چون سیر برهنه گردد از رسم جهان
در عشق جهان را به پیازی نخرد - آنها که دل از الست مست آوردند
جانرا ز عدم عشقپرست آوردند - از آتش عشق تو جوانی خیزد
در سینه جمالهای جانی خیزد - از آتش عشق دوست تفها بزنید
وان آتش را در این علفها بزنید - از آتش عشق سردها گرم شود
وز تابش عشق سنگها نرم شود - ای دوست گناه عاشقان سخت مگیر
کز بادهی عشق مرد بیشرم شود - از شبنم عشق خاک آدم گل شد
صد فتنه و شور در جهان حاصل شد - صد نشتر عشق بر رگ روح زدند
یک قطره از آن چکید و نامش دل شد - از عشق تو برقی بزمین افتادست
این دود به آسمان از آن میخیزد - از عشق تو دریا همه شور انگیزد
در پای تو ابرها درر میریزد - از عشق خدا نه بر زیان خواهی شد
بیجان ز کجا شوی که جان خواهی شد - ای عشق ترا پری و انسان دانند
معروف تر از مهر سلیمان دانند - ای عشق توم ان عذابی لشدید
ای عاشق تو به زخم تیغ تو شهید - ای عشق که زرها همه از کان تواند
پوشیده توئی و جمله عریان تواند - ای عشق که جانها اثر جان تواند
ای عشق که نمکها ز نمکدان تواند - ای لشکر عشق اگرچه بس جبارید
آن یار به خشم رفته را باز آرید - این عشق به جانب دلیران گردد
آهو است که او بابت شیران گردد - این خانهی عشق از امل معمور است
میپنداری که بیتو ویران گردد - با روی تو هیچکس ز باغ اندیشد
با عشق تو از شمع و چراغ اندیشد - منصور ز سر عشق میداد نشان
حلقش به طناب غیرت آویخته شد - با هرکه دمی عشق تو آمیخته شد
گوئی که بلا بر سر او ریخته شد - عشقت گوید درست خواهم در راه
گوئی تو که نی شکستگان بسیارند - بیزارم از آن لعل که پیروزه بود
بیزارم از آن عشق که سه روزه بود - بیعشق نشاط و طرب افزون نشود
بیعشق وجود خوب و موزون نشود - صد قطره ز ابر اگر به دریا بارد
بیجنبش عشق در مکنون نشود - تا با غم عشق تو مرا کار افتاد
بیچاره دلم در غم بسیار افتاد - بسیار فتاده بود اندر غم عشق
اما نه چنین زار که این بار افتاد - تا در دل من عشق تو اندوخته شد
جز عشق تو هر چه داشتم سوخته شد - آن دل که در او عشق دلارام بود
گر زندگی از جان طلبد خام بود - جانا تبش عشق به غایت برسید
از شوق تو کارم به شکایت برسید - گر از سر گور من برآید خاری
آن خار به عشق خار خار تو کند - بر باد دهم خویش در این بادهی عشق
کاین باده ز سودای تو بادی دارد - جز دمدمهی عشق تو در گوش نماند
جان را ز حلاوت ازل هوش نماند - بیرنگی عشق رنگها را آمیخت
وز قالب بیرنگ فراموش نماند - میهای هزارساله هرگز نکنند
دیوانگیی که عشق یکساله کند - چون روز وصال یار ما نیست پدید
اندک اندک ز عشق باید ببرید - حاشا که دل از عشق جهانرا نگرد
خود چیست بجز عشق که آنرا نگرد - بیزار شوم ز چشم در روز اجل
گر عشق رها کند که جانرا نگرد - جسم تو چو آسیا و آبش عشق است
چون آب نباشد آسیا چون گردد - در عشق اگرچه خرده بینم کردند
در پیشروی اگر گزینم کردند - در عشق توام نصیحت و پند چه سود
زهراب چشیدهام مرا قند چه سود - در عشق توام وفا قرین میباید
وصل تو گمانست و یقین میباید - در عشق تو عقل ذوفنون میخسبد
مشتاق در آتش درون میخسبد - در عشق اگر دمی قرارت باشد
اندر صف عاشقان چه کارت باشد - در عشق نه پستی نه بلندی باشد
نی بیهشی نه هوشمندی باشد - در عشق هزار جان و دل بس نکند
دل خود چه بود حدیث جان کس نکند - در لشکر عشق چونکه خونریز کنند
شمشیر ز پارههای ما تیز کنند - در مدرسهی عشق اگر قال بود
کی فرق میان قال با حال بود - در عشق نداد هیچ مفتی فتوی
در عشق زبان مفتیان لال بود - در مغز فلک چو عشق تو جا گیرد
تا عرش همه فتنه و غوغا گیرد - چون روح شود جهان نه بالا و نه زیر
چون عشق تو روح را ز بالا گیرد - در عشق توم وفا قرین میباید
وصل تو گمانست، یقین میباید - لاحول همی کنم ولیکن لاحول
در عشق گمان مکن که سودی دارد - دل دوش در این عشق حریف ما بود
شب تا به سحرگاه نخفت و ناسود - کاندر ره عشق و عاشقی ای سره مرد
بیشکر قفای نیکوان نتوان کرد - روزیکه مرا عشق تو دیوانه کند
دیوانگی کنم که دیو آن نکند - اکنون کم شد ناله عشقم بفزود
آتش چو هوا گرفت کم گردد دود - ز اول که مرا عشق نگارم بربود
همسایهی من ز نالهی من نغنود - عاشق تو یقین دان که مسلمان نبود
در مذهب عشق کفر و ایمان نبود - در عشق تن و عقل و دل و جان نبود
هرکس که چنین نگشت او آن نبود - عشق آن باشد که خلق را دارد شاد
عشق آن باشد که داد شادیها داد - زاده است مرا مادر عشق از اول
صد رحمت و آفرین بر آن مادر باد - عشق آن خوشتر کز او بلاها خیزد
عاشق نبود که از بلا پرهیزد - مردانه کسی بود که در شیوهی عشق
چون عشق به جان رسد ز جان بگریزد - عشق از ازلست و تا ابد خواهد بود
جویندهی عشق بیعدد خواهد بود - عشق تو بهر صومعه مستی دارد
بازار بتان از تو شکستی دارد - عشق تو خوشی چو قصد خونریز کند
جان از قفس قالب من خیز کند - عشق تو سلامت ز جهان میببرد
هجر تو اجل گشته که جان میببرد - عشقی آمد که عشقها سودا شد
سوزیدم و خاکستر من هم لا شد - من عشق ترا به کف نهم پیش برم
گویم که حساب من از این باید کرد - عشقت چو درخت سیب میافشاند
تا خواب ترا چو برگ طیار کند - پرهیز کنم که شیشه بر سنگ آید
گوئی که ز عشق ما ترا ننگ آید - پس لاف بود آنچه بگفتند که عشق
از عین حیات آب خوردن باشد - اگر عاشق را فنا و مردن باشد
یا در ره عشق جان سپردن باشد - ور جان و جهان ز غصه آلوده شود
پاکیزه شود چو عشق گازر باشد - مائیم ز عشق یافته مرهم خود
بر عشق نثار کرده هر دم دم خود - تا هر دم ما حوصلهی عشق رود
در هر دم ما عشق بیابد دم خود - چون باد بهار عشق جنبان گردد
هر شاخ که خشک نیست رقصان گردد - رو شربت عشق در دهان نه شب و روز
زان پیش که حکم حق دهانت گیرد - میگوید عشق هرکه جان پیش کشد
صد جان و هزار جان عوض بیش کشد - در گوش تو بین عشق چها میگوید
تا گوش کشانت بسوی خویش کشد - ای شاد کبوتری که صید عشق است
چندانکه برانیش بجائی نرود - در چادر شب چه دختران دارد عشق
گر غم آید سبلت و ریشش بکنند - اما چکند چشم که بیرون و درون
بیچارهی عشق اوست بیچاره نظر - چون بانگ دف عشق ترا ماه شنید
مه گشت دو تا و گفت چنبر خوشتر - ای دل بگذر ز عشق و معشوق و دیار
گر دیده وری ز هر سه بندی زنار - ای عشق خوشی چه خوش که از خوش خوشتر
آتش به من اندر زن کاتش خوشتر - هر شش جهت از عشق خوشآباد شدست
با این همه بیرون شدن از شش خوشتر - پای علم عشق همه عشق تو است
تو خود دگری شها و عشق تو دگر - در هستی عشق تو چنین نیست شدم
کان نیستی از هزار هستی خوشتر - در کعبهی عشق سوی میقات نگر
هیهات شنو ز روح و هیهات نگر - در نوبت عشق چشم باشد در بار
چون او بگذشت دل بروید چو بهار - بکدم همه را براند از پیش و دمی
چون فاتحهشان به عشق برخواند یار - نی نی که غلط گفتم ای عشق آموز
عشق تو و سودای تو آنگه شب و روز - ای تنگ شکر از ترشان چشم بدوز
آتش بزن و هرچه بجز عشق بسوز - ای جان لطیف بیغم عشق مساز
در هر نفسش هزار روزه است و نماز - ای عشق تو داده باز جان را پرواز
لطف تو کشیده چنگ جان را در ساز - ای عشق نخسبی و نخفتی هرگز
در دیدهی خفتگان نیفتی هرگز - در سر هوس عشق تو دارم همه روز
در عشق تو مست و بیقرارم همه روز - صحرای دلم عشق تو شورستان کرد
تا مهر کسی دگر نروید هرگز - گر بکشندم نگردم از عشق توباز
زیرا که ز چنگ ما برون شد آواز - گر در ره عشق او نباشی سرباز
زنهار مکن حدیث عشقی سرباز - گر از سر خاک من برآید خاری
لب بگشاید به عشقت آن خار هنوز - رو مرکب عشق را قوی ران و مترس
وز مصحف کژ آیت حق خوان و مترس - زین عشق پر از فعل جهانسوز بترس
زین تیر قبا بخش کمر دوز بترس - در کاسهی سر چو نیستت بادهی عشق
در مطبخ مدخلان برو کاسه بلیس - مر تشنهی عشق را شرابیست مترس
بیآب شدی پیش تو آبیست مترس - امروز حریف عشق بانگی زد فاش
گر اوباشی جز بر اوباش مباش - ای عشق بیا به تلخ خویان خو بخش
ای پشت جهان به حسن چوپان رو بخش - عشقت به من سوخته دل گرم افتاد
آری همه در سوخته افتد آتش - بیچاره دل سوختهی محنت کش
در آتش عشق تو همی سوزد خوش - پیوسته مرید حق شو و باقی باش
مستغرق عشق و شور و مشتاقی باش - تا بتوانی تو جامهی عشق مپوش
چون پوشیدی ز هر بلائی مخروش - این عشق مطاعست و مطاعست و مطاع
از عقل وداعست و وداعست و وداع - عشقست زهر چه آن نشاید مانع
گر عشق نبودی، ننمودی صانع - دانی که حروف عشق را معنی چیست
عین عابد و شین شاکر و قافست قانع - گویند که عشق بانگ و نامست دروغ
گویند امید عشق خامست دروغ - تمکین و قرار من که دارد در عشق
مستی و خمار من که دارد در عشق - من در طلب آب و نگارم چون باد
کار من و بار من که دارد در عشق - هر دل که طواف کرد گرد در عشق
هم کشته شد به آخر از خنجر عشق - این نکته نوشتهاند بر دفتر عشق
سر اوست ندارد آنکه دارد سر عشق - هر روز بنو برآید آن دلبر عشق
در گردن ما درافکند دفتر عشق - این خار از آن نهاد حق بر در عشق
تا دور شود هرکه ندارد سر عشق - حاشا که شود سینهی عاشق غمناک
یا از جز عشق دامنش گردد چاک - این لرزهی دلها همه از معشوقیست
کز عشق ویست نه فلک چون مادنگ - ساقی عشق است و عاشقان مالامال
از عشق پذیرفته و بر ماست حلال - از عقل دلیل آید و از عشق خلیل
این آب حیات دان و آن آب سبیل - این عشق کمالست و کمالست و کمال
وین نفس خیالست خیالست و خیال - این عشق جلالست و جلالست و جلال
امروز وصالست و وصالست و وصال - حاشا که کند دل به دگر جا منزل
دور از دل من که گردد از عشق خجل - در عشق نوا جزو زند آنگه کل
در باغ نخست غوره است آنگه مل - عشقی به کمال و دلربائی به جمال
دل بر سخنو زبان ز گفتن شده لال - عشقی دارم پاکتر از آب زلال
این باختن عشق مرا هست حلال - عشق دگران بگردد از حال به حال
عشق من و معشوق مرا نیست زوال - گویند از آن هر دو چه حاصل کردی
جز عشق ز عاشقان چه آید حاصل - از چشم تو سحر مطلق آموختهام
وز عشق تو شمع روحافروختهام - چندان سبکم به عشق کاندر میزان
از هیچ کم آیم دو من ار برکشیم - از عشق تو گشتم ارغنون عالم
وز زخمهی تو فاش شده احوالم - از عشق تو من بلند قد میگردم
وز شوق تو من یکی به صد میگردم - امشب که غم عشق مدامست مدام
جام و می لعل با قوامست قوام - امشب که مه عشق تمامست تمام
دلدار فرو کرده سر از گوشهی بام - انگورم و در زیر لگد میگردم
هر سوی که عشق میکشد میگردی - ای عشق که هستی به یقین معشوقم
تو خالق مطلقی و من مخلوقم - با سرکشی عشق اگر سرد آرم
بالله به سوگند که بس سر دارم - من در سر زلف تو بدیدم دل خویش
پس با دل خویش عشقبازی چو کردم - بیکار شدم ای غم عشقت کارم
در بیکاری تخم وفا میکارم - روز و شب دیگر است در عشق مرا
من زین شب و زین روز برون افتادم - مانند رباب دل بپرداختهام
تا زخمهی زخم عشق خوش ساختهام - تا آتش و آب عشق بشناختهام
در آتش دل چو آب بگداختهام - تا خواستهام از تو ترا خواستهام
از عشق تو خوان عشق آراستهام - من شربت عشق تو چنان خوردستم
کز روز ازل تا با بد سرمستم - با مطرب عشق چنگ خود در زدهایم
همچون دف و نای هردو در ساختهایم - آن کف که به خون عشق آلودستی
بر ما میزن که بر کفت همچو دفیم - چون چند گهی نشست کدبانوی جان
عشق تو رسید و سه طلاقش دادم - خواهم که به عشق تو ز جان برخیزم
وز بهر تو از هر دو جهان برخیزم - ننگست ملامت بره عشق ترا
من نام گرو کردم و با ننگ خوشم - در عشق تو گر دل بدهم جان ببرم
هرچه بدهم هزار چندان ببرم - در عشق تو معرفت خطا دانستیم
چه عشق و چه معرفت کرا دانستیم - در کوی خرابات نگاری دیدم
عشقش به هزار جان و دل بخریدم - زان دم که ترا به عشق بشناختهام
بس نرد نهان که با تو من باختهام - و آنها که ز عشقشان نصیبی نبود
هر شب ملکالموت در ایشانم - عشق آمد و گفت تا بر او باشم
رخسارهی عقل و روح را بخراشم - عشق از بنه بیبنست و بحریست عظیم
دریای معلق است و اسرار قدیم - سوگند به عشقی که عدوی کار است
کانروز که بیکار نیم بیکارم - عشق است صبوح و من بدو بیدارم
عشق است بهار و من بدو گلزارم - عشق است قدح وز قدحش خوشحالم
او راست عروسی و منش طبالم - سوگند بدان عشق که بطال گر است
کانروز که طبال نیم بطالم - عشق تو گرفته آستین میکشدم
واندر پی یار راستین میکشدم - وانگه گوئی دراز تا چند کشی
با عشق بگو که همچنین میکشدم - وانگه گوئی دراز تا چند کشی
با عشق بگو که همچنین میکشدم - جانداده به عشق رطل مالامالیم
صافی بخوریم و درد بر سر مالیم - ور با لب خشک عشق را خشک آریم
این چشمهی چشم همچو جو را چه کنیم - از بیم زوال آفتاب عشقت
حقا که من از سایهی خود میترسم - ما باده ز یار دلفروز آوردیم
ما آتش عشق سینهسوز آوردیم - در عشق که او جان و دل و دیدهی ماست
جان و دل و دیده هر سه بردوختهایم - هر شعله کز آتش زنهی عشق جهد
در ما گیرد از آنکه ما سوختهایم - مردم رغم عشق دمی در من دم
تا زندهی جاوید شوم زان یکدم - من عشق ترا به جای ایمان دارم
جان نشکیبد ز عشق تا جان دارم - هم منزل عشق و هم رهت میبینم
در بنده و در مرو شهت میبینم - در عشق تو خون دل حلالست حلال
آسودگی و عشق حرامست حرام - یک جرعه ز جام تو تمامست تمام
جز عشق تو در دلم کدامست کدام - ای آتش عشقی که در آن میسوزی
خود جنت و فردوس تو خواهد بودن - ای جمله جهان بروی خوبت نگران
جان مردان ز عشق تو جامه دران - در هر ویران دفینه گنج دگر است
عشق است دفینه در خراب دل من - ای عادت عشق عین ایمان خوردن
نی غصهی نان و غصهی جان خوردن - ای عشق تو در جان کسی و آن کس من
ای درد تو درمان کسی و آن کس من - ای نالهی عشق تو رباب دل من
ای ناله شده همه جواب دل من - خواهد که جهان ز عشق تو پرگیرد
ای غیرت تو ببسته پرهای جهان - با دل گفتم عشق تو آغاز مکن
بازم در صد محنت و غم باز مکن - پیموده شدم ز راه تو پیمودن
فرسوده شدم ز عشق تو فرسودن - در من نرسی تا نشوی یکتا من
اندر ره عشق یا تو باشی یا من - جز جام جلالت اجل نوش مکن
جز نغمهی عشق کبریا گوش مکن - چون میبرود صبر و قرارش به سخن
ای عشق سخن بخش درآرش به سخن - چون جوشش خنب عشق دیدم ز تو من
چون می به قوام خود رسیدم ز تو من - در عشق تو شوخ و شنگ باید بودن
مردانه و مرد رنگ باید بودن - دل برد ز من دوش به صد عشق و فسون
بشکافت و بدید پر زخون بود درون - دلها مثل رباب و عشق تو کمان
زامد شد این کمانچه دلها نالان - بیزار شدم ز عقل و دیوانه شدم
تا درکشدم عشق به بیمارستان - طبعی نه که با دوست در آمیزم من
عقلی نه که از عشق بپرهیزم من - من سلسلهی عشق تو دیدم در خواب
یارب چه بود خواب پریشان دیدن - ما کاهگلان عشق و پهلو به زمین
کرده است زمین را کرمش مرکب و زین - یکساعت عشق صد جهان بیش ارزد
صد جان به فدای عاشقی باد ای جان - من عاشق عشق و عشق هم عاشق من
تن عاشق جان آمد و جان عاشق تن - آن شاه که هست عقل دیوانهی او
وز عشق دلم شده است همخانهی او - ای دل اگرت طاقت غم نیست برو
آوارهی عشق چون تو کم نیست برو - ای روشنی هوای عشق تو عیان
بیرون ز هواست این هوای غم تو - عشقست که کیمیای شرقست در او
ابریست که صد هزار برقست در او - فرزانهی عشق را تو دیوانه مگو
همخرقهی روح را بیگانه مگو - گر عاشق عشق ما شدی، ای مهرو
بیرون شو ازین شش جهت تو بر تو - در رو تو درین عشق، اگر جویایی
در بحر دل آن چه باشی اندر لب جو - گر عاقل و عالمی به عشق ابله شو
ور ماه فلک توئی چو خاک ره شو - خورشید بگرد خاک سیارهی تو
مه پاره شده ز عشق مه پارهی تو - ما در ره عشق چست و چالاک شویم
ور زانکه خری لنگ شود ما را چه - بیعشق مباش تا نباشی مرده
در عشق بمیر تا بمانی زنده - در مجلس من بودم و عشقش چون چنگ
اندر زد چنگ در من بیچاره - تا روی ترا بدیدم ای بت ناآگاه
سرگشته شدم ز عشق گم کردم راه - روزی شنوی کز غم عشقت ایماه
گویند بشد فلان که انالله - در عشق خلاصهی جنون از من خواه
جان رفته و عقل سرنگون از من خواه - عشق غلب القلب و قد صار به
حتی فنی القلب بما جاربه - القلب کطیی خفض الریش به
عشق نتف الریش و قد طار به - گفتم که ز عشقت شدهام دیوانه
زنجیر ترا به خواب بینم یا نه - دیدم که عشق است یقین پوشیده
گشتیم برهنه از چنین پوشیده - مستم ز می عشق خراب افتاده
برخواسته دل از خور و خواب افتاده - تا بشناسد که عاشقان درچه غمند
عشقش ده شوقش ده و بسیارش ده - از عشق ازل ترانهگویان گشتی
وز حیرت عشق گول و نادان گشتی - از عشق تو هر طرف یکی شبخیزی
شب کشته ز زلفین تو عنبر بیزی - ای عقل برو که تو سخن میچینی
وی عشق بیا که سخت با تمکینی - پیوسته حریف عشق و گرمی میباش
تا عاشق گرم از تو برد عنینی - ای آنکه غلام خسرو شیرینی
با عشق بساز گر حریف دینی - عشق آب حیات آمد و منکر چو خری
ای خر تو در آب درنمیزی چکنی - ای داده مرا چو عشق خود بیداری
وین شمع میان این جهان تاری - ای دل تو بدین مفلسی و رسوائی
انصاف بده که عشق را چون سائی - عشق آتش تیز است و ترا آبی نیست
خاکت بر سر چه باد میپیمائی - ای عشق تو عین عالم حیرانی
سرمایهی سودای تو سرگردانی - ای گل تو ز لطف گلستان میخندی
یا از دم عشق بلبلان میخندی - تا خرقهی تن دری تو بیدل سوزی
عشق آموزی ز جان عشق آموزی - گر با همگان عشق چنین باختهای
پس قیمت هیچ دوست نشناختهای - فرقست میان عشق کز جان خیزد
یا آنچه به ریسمانش برخود بندی - با قلاشان چو رد نهادی پائی
در عشق چو پخت جان تو سودائی - بیآتش عشق تو تو نخوردم آبی
بینقش خیال تو ندیدم آبی - تا عشق آن روی پریزاد شوی
وانگه هردم چو خاک برباد شوی - تا در غم عشق دوست چون آتش و آب
از خود نشوی نیست به هستی نرسی - تقصیر نکرد عشق در خماری
تقصیر مکن تو ساقی از دلداری - توبه کردم ز شور و بیخویشتنی
عشقت بشنید از من به این ممتحنی - جانم دارد ز عشق جانافزائی
از سوداها لطیفتر سودائی - در بادیهی عشق تو کردم سفری
تا بو که بیایم ز وصالت خبری - آنجا که نمیدانم آنجای کجاست
گر عشق تو نیستی من آنجا کیمی - در عشق تو خون دیده بارید بسی
جان در تن من ز غم بنالید بسی - در عشق تو خون دیده بارید بسی
جان در تن من ز غم بنالید بسی - در عشق موافقت بود چون جانی
در مذهب هر ظریف معنی دانی - در عشق هر آن که برگزیند چیزی
از نفس هوس بر او نشیند چیزی - عشق آینه است هرکه در وی بیند
جز ذات و صفات خود نبیند چیزی - دل از می عشق مست میپنداری
جان شیفتهی الست میپنداری - بر مایدهی عشق مگس بسیار است
ای کم ز مگس کو برمد از مگسی - رفتم به طبیب گفتم ای بینائی
افتادهی عشق را چه میفرمایی - ای بیخبر از ساختن و سوختنی
عشق آمدنی بود نه آموختنی - عشق آن نبود که هر زمان برخیزی
وز زیر دو پای خویش گردانگیزی - عشق آن باشد که چون درآئی به سماع
جان در بازی وز دو جهان برخیزی - عشقت صنما چه دلبریها کردی
در کشتن بنده ساحریها کردی - بخشی همه عشقت به سمرقند دلم
آگاه نی چه کافریها کردی - مائیم و هوای روی شاهنشاهی
در آب حیات عشق او چون ماهی - من خشک لب ار با تو دم تر زدمی
در عشق تو عالمی به هم برزدمی - داغ مهرت اگر نه در جان بودی
در عشق تو جان بدادن آسان بودی - هم پردهی شب درید و هم پردهی روز
از عشق رخ خویش زهی بیآبی - فردوسی
- «عشق» در شاهنامه فردوسی