زن، زندگی، آزادی
«ساقی» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «ساقی» در غزلیات حافظ شیرازی
- الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها - بده ساقی می باقی که در جنت نخواهی یافت
کنار آب رکن آباد و گلگشت مصلا را - خوبان پارسی گو بخشندگان عمرند
ساقی بده بشارت رندان پارسا را - ساقیا برخیز و درده جام را
خاک بر سر کن غم ایام را - ساقی به نور باده برافروز جام ما
مطرب بگو که کار جهان شد به کام ما - عمرتان باد و مراد ای ساقیان بزم جم
گر چه جام ما نشد پرمی به دوران شما - بر رخ ساقی پری پیکر
همچو حافظ بنوش باده ناب - ساقیا آمدن عید مبارک بادت
وان مواعید که کردی مرواد از یادت - ساقی و مطرب و می جمله مهیاست ولی
عیش بی یار مهیا نشود یار کجاست - ساقی به چند رنگ می اندر پیاله ریخت
این نقش ها نگر که چه خوش در کدو ببست - به درد و صاف تو را حکم نیست خوش درکش
که هر چه ساقی ما کرد عین الطاف است - دلم ز نرگس ساقی امان نخواست به جان
چرا که شیوه آن ترک دل سیه دانست - ز دور باده به جان راحتی رسان ساقی
که رنج خاطرم از جور دور گردون است - خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست گو سبب انتظار چیست - بر لب بحر فنا منتظریم ای ساقی
فرصتی دان که ز لب تا به دهان این همه نیست - ساقی بیار باده و با محتسب بگو
انکار ما مکن که چنین جام جم نداشت - سخن عشق نه آن است که آید به زبان
ساقیا می ده و کوتاه کن این گفت و شنفت - ساقی بیار باده که ماه صیام رفت
درده قدح که موسم ناموس و نام رفت - ساقی بیا که یار ز رخ پرده برگرفت
کار چراغ خلوتیان باز درگرفت - آن روز شوق ساغر می خرمنم بسوخت
کآتش ز عکس عارض ساقی در آن گرفت - در خرقه زن آتش که خم ابروی ساقی
بر می شکند گوشه محراب امامت - ساقی بیا که هاتف غیبم به مژده گفت
با درد صبر کن که دوا می فرستمت - عاشق و مخمور و مهجورم بت ساقی کجاست
گو که بخرامد که پیش سروبالا میرمت - بده ساقی شراب ارغوانی
به یاد نرگس جادوی فرخ - فریاد که آن ساقی شکرلب سرمست
دانست که مخمورم و جامی نفرستاد - این همه عکس می و نقش نگارین که نمود
یک فروغ رخ ساقیست که در جام افتاد - آن شد ای خواجه که در صومعه بازم بینی
کار ما با رخ ساقی و لب جام افتاد - بیرون ز لب تو ساقیا نیست
در دور کسی که کام دارد - ساقی بیا که شاهد رعنای صوفیان
دیگر به جلوه آمد و آغاز ناز کرد - ساقیا جام می ام ده که نگارنده غیب
نیست معلوم که در پرده اسرار چه کرد - چه مستیست ندانم که رو به ما آورد
که بود ساقی و این باده از کجا آورد - علاج ضعف دل ما کرشمه ساقیست
برآر سر که طبیب آمد و دوا آورد - به قول مطرب و ساقی برون رفتم گه و بی گه
کز آن راه گران قاصد خبر دشوار می آورد - بیا ای ساقی گلرخ بیاور باده رنگین
که فکری در درون ما از این بهتر نمی گیرد - ساقی ار باده از این دست به جام اندازد
عارفان را همه در شرب مدام اندازد - خط ساقی گر از این گونه زند نقش بر آب
ای بسا رخ که به خونابه منقش باشد - دلق و سجاده حافظ ببرد باده فروش
گر شرابش ز کف ساقی مه وش باشد - شراب لعل و جای امن و یار مهربان ساقی
دلا کی به شود کارت اگر اکنون نخواهد شد - ساقیا لطف نمودی قدحت پرمی باد
که به تدبیر تو تشویش خمار آخر شد - نرگس ساقی بخواند آیت افسونگری
حلقه اوراد ما مجلس افسانه شد - ساقیا می بده و غم مخور از دشمن و دوست
که به کام دل ما آن بشد و این آمد - خوش گرفتند حریفان سر زلف ساقی
گر فلکشان بگذارد که قراری گیرند - ساقی به جام عدل بده باده تا گدا
غیرت نیاورد که جهان پربلا کند - چنان زند ره اسلام غمزه ساقی
که اجتناب ز صهبا مگر صهیب کند - ساقی سیم ساق من گر همه درد می دهد
کیست که تن چو جام می جمله دهن نمی کند - شراب بی غش و ساقی خوش دو دام رهند
که زیرکان جهان از کمندشان نرهند - رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار
دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود - یک دو جامم دی سحرگه اتفاق افتاده بود
و از لب ساقی شرابم در مذاق افتاده بود - ساقیا جام دمادم ده که در سیر طریق
هر که عاشق وش نیامد در نفاق افتاده بود - به کوی میکده یا رب سحر چه مشغله بود
که جوش شاهد و ساقی و شمع و مشعله بود - دل از کرشمه ساقی به شکر بود ولی
ز نامساعدی بختش اندکی گله بود - بنوش جام صبوحی به ناله دف و چنگ
ببوس غبغب ساقی به نغمه نی و عود - ساقی حدیث سرو و گل و لاله می رود
وین بحث با ثلاثه غساله می رود - چو آفتاب می از مشرق پیاله برآید
ز باغ عارض ساقی هزار لاله برآید - ز روی ساقی مه وش گلی بچین امروز
که گرد عارض بستان خط بنفشه دمید - چنان کرشمه ساقی دلم ز دست ببرد
که با کسی دگرم نیست برگ گفت و شنید - چو لطف باده کند جلوه در رخ ساقی
ز عاشقان به سرود و ترانه یاد آرید - ساقی بیا که عشق ندا می کند بلند
کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شنید - از آن افیون که ساقی در می افکند
حریفان را نه سر ماند نه دستار - عید است و آخر گل و یاران در انتظار
ساقی به روی شاه ببین ماه و می بیار - جز نقد جان به دست ندارم شراب کو
کان نیز بر کرشمه ساقی کنم نثار - ساقیا عشرت امروز به فردا مفکن
یا ز دیوان قضا خط امانی به من آر - روزگاریست که دل چهره مقصود ندید
ساقیا آن قدح آینه کردار بیار - به عزم توبه نهادم قدح ز کف صد بار
ولی کرشمه ساقی نمی کند تقصیر - حدیث توبه در این بزمگه مگو حافظ
که ساقیان کمان ابرویت زنند به تیر - چو لاله در قدحم ریز ساقیا می و مشک
که نقش خال نگارم نمی رود ز ضمیر - بیار ساغر در خوشاب ای ساقی
حسود گو کرم آصفی ببین و بمیر - چون باده باز بر سر خم رفت کف زنان
حافظ که دوش از لب ساقی شنید راز - مرا به کشتی باده درافکن ای ساقی
که گفته اند نکویی کن و در آب انداز - در ازل داده ست ما را ساقی لعل لبت
جرعه جامی که من مدهوش آن جامم هنوز - ساقیا یک جرعه ای زان آب آتشگون که من
در میان پختگان عشق او خامم هنوز - فرشته عشق نداند که چیست ای ساقی
بخواه جام و گلابی به خاک آدم ریز - زهد گران که شاهد و ساقی نمی خرند
در حلقه چمن به نسیم بهار بخش - ساقی چو شاه نوش کند باده صبوح
گو جام زر به حافظ شب زنده دار بخش - ساقیا در گردش ساغر تعلل تا به چند
دور چون با عاشقان افتد تسلسل بایدش - ساقی بهار می رسد و وجه می نماند
فکری بکن که خون دل آمد ز غم به جوش - ساقیا می ده که رندی های حافظ فهم کرد
آصف صاحب قران جرم بخش عیب پوش - کنار آب و پای بید و طبع شعر و یاری خوش
معاشر دلبری شیرین و ساقی گلعذاری خوش - می ای در کاسه چشم است ساقی را بنامیزد
که مستی می کند با عقل و می بخشد خماری خوش - یکی چو باده پرستان صراحی اندر دست
یکی چو ساقی مستان به کف گرفته ایاغ - صلاح ما همه دام ره است و من زین بحث
نیم ز شاهد و ساقی به هیچ باب خجل - ساقی شکردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک کردار و ندیمی نیک نام - غمزه ساقی به یغمای خرد آهخته تیغ
زلف جانان از برای صید دل گسترده دام - ساقی چو یار مه رخ و از اهل راز بود
حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم - بازآی ساقیا که هواخواه خدمتم
مشتاق بندگی و دعاگوی دولتم - توبه کردم که نبوسم لب ساقی و کنون
می گزم لب که چرا گوش به نادان کردم - چشمم به روی ساقی و گوشم به قول چنگ
فالی به چشم و گوش در این باب می زدم - ساقی به صوت این غزلم کاسه می گرفت
می گفتم این سرود و می ناب می زدم - ساقی بیا که از مدد بخت کارساز
کامی که خواستم ز خدا شد میسرم - بوی تو می شنیدم و بر یاد روی تو
دادند ساقیان طرب یک دو ساغرم - زردرویی می کشم زان طبع نازک بی گناه
ساقیا جامی بده تا چهره را گلگون کنم - جهان فانی و باقی فدای شاهد و ساقی
که سلطانی عالم را طفیل عشق می بینم - صباح الخیر زد بلبل کجایی ساقیا برخیز
که غوغا می کند در سر خیال خواب دوشینم - بس که در خرقه آلوده زدم لاف صلاح
شرمسار از رخ ساقی و می رنگینم - شراب تلخ صوفی سوز بنیادم بخواهد برد
لبم بر لب نه ای ساقی و بستان جان شیرینم - خالی مباد کاخ جلالش ز سروران
و از ساقیان سروقد گلعذار هم - طاق و رواق مدرسه و قال و قیل علم
در راه جام و ساقی مه رو نهاده ایم - من از چشم تو ای ساقی خراب افتاده ام لیکن
بلایی کز حبیب آید هزارش مرحبا گفتیم - اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم تازیم و بنیادش براندازیم - مشورت با عقل کردم گفت حافظ می بنوش
ساقیا می ده به قول مستشار مؤتمن - ای صبا بر ساقی بزم اتابک عرضه دار
تا از آن جام زرافشان جرعه ای بخشد به من - مبوس جز لب ساقی و جام می حافظ
که دست زهدفروشان خطاست بوسیدن - ایام گل چو عمر به رفتن شتاب کرد
ساقی به دور باده گلگون شتاب کن - صبح است ساقیا قدحی پرشراب کن
دور فلک درنگ ندارد شتاب کن - فضول نفس حکایت بسی کند ساقی
تو کار خود مده از دست و می به ساغر کن - ساقی که جامت از می صافی تهی مباد
چشم عنایتی به من دردنوش کن - مست است یار و یاد حریفان نمی کند
ذکرش به خیر ساقی مسکین نواز من - من چو گویم که قدح نوش و لب ساقی بوس
بشنو از من که نگوید دگری بهتر از این - ساقی بیار باده که رمزی بگویمت
از سر اختران کهن سیر و ماه نو - ساقی چراغ می به ره آفتاب دار
گو برفروز مشعله صبحگاه از او - گلبن عیش می دمد ساقی گلعذار کو
باد بهار می وزد باده خوشگوار کو - ز ساقی کمان ابرو شنیدم
که ای تیر ملامت را نشانه - ندیم و مطرب و ساقی همه اوست
خیال آب و گل در ره بهانه - ساقی بیا که شد قدح لاله پر ز می
طامات تا به چند و خرافات تا به کی - فردا شراب کوثر و حور از برای ماست
و امروز نیز ساقی مه روی و جام می - خزینه داری میراث خوارگان کفر است
به قول مطرب و ساقی به فتوی دف و نی - چو چشمش مست را مخمور مگذار
به یاد لعلش ای ساقی بده می - وصف رخ چو ماهش در پرده راست ناید
مطرب بزن نوایی ساقی بده شرابی - مخمور جام عشقم ساقی بده شرابی
پر کن قدح که بی می مجلس ندارد آبی - در آتش ار خیال رخش دست می دهد
ساقی بیا که نیست ز دوزخ شکایتی - ذکرش به خیر ساقی فرخنده فال من
کز در مدام با قدح و ساغر آمدی - ساقی به مژدگانی عیش از درم درآی
تا یک دم از دلم غم دنیا به دربری - به عجب علم نتوان شد ز اسباب طرب محروم
بیا ساقی که جاهل را هنیتر می رسد روزی - بیا ساقی بده رطل گرانم
سقاک الله من کاس دهاق - جوانی باز می آرد به یادم
سماع چنگ و دست افشان ساقی - صبا عبیرفشان گشت ساقیا برخیز
و هات شمسه کرم مطیب زاکی - ساقی بیار جامی و از خلوتم برون کش
تا در به در بگردم قلاش و لاابالی - تا بی سر و پا باشد اوضاع فلک زین دست
در سر هوس ساقی در دست شراب اولی - چشم آسایش که دارد از سپهر تیزرو
ساقیا جامی به من ده تا بیاسایم دمی - ساقی به دست باش که غم در کمین ماست
مطرب نگاه دار همین ره که می زنی - ساقی به بی نیازی رندان که می بده
تا بشنوی ز صوت مغنی هوالغنی - ساقیا سایه ابر است و بهار و لب جوی
من نگویم چه کن ار اهل دلی خود تو بگوی - ساقی مگر وظیفه حافظ زیاده داد
کآشفته گشت طره دستار مولوی - ساقی بیار آبی از چشمه خرابات
تا خرقه ها بشوییم از عجب خانقاهی - نمی بینم از همدمان هیچ بر جای
دلم خون شد از غصه ساقی کجایی - ساقی چمن گل را بی روی تو رنگی نیست
شمشاد خرامان کن تا باغ بیارایی - مسند به گلستان بر تا شاهد و ساقی را
لب گیری و رخ بوسی می نوشی و گل بویی - سعدی شیرازی
- «ساقی» در غزلیات سعدی شیرازی
- ز اندازه بیرون تشنه ام ساقی بیار آن آب را
اول مرا سیراب کن وان گه بده اصحاب را - وقت طرب خوش یافتم آن دلبر طناز را
ساقی بیار آن جام می مطرب بزن آن ساز را - سعدی ملامت نشنود ور جان در این سر می رود
صوفی گران جانی ببر ساقی بیاور جام را - ساقی بده آن کوزه یاقوت روان را
یاقوت چه ارزد بده آن قوت روان را - چه دل ها بردی ای ساقی به ساق فتنه انگیزت
دریغا بوسه چندی بر زنخدان دلاویزت - نگاه من به تو و دیگران به خود مشغول
معاشران ز می و عارفان ز ساقی مست - ساقی قدحی قلندری وار
درده به معاشران هشیار - چه تربیت شنوم یا چه مصلحت بینم
مرا که چشم به ساقی و گوش بر چنگست - ساقیان لاابالی در طواف
هوش میخواران مجلس برده اند - ساقی بده آن کوزه خمخانه به درویش
کان ها که بمردند گل کوزه گرانند - ساقی بده و بستان داد طرب از دنیا
کاین عمر نمی ماند و این عهد نمی پاید - ساقی سیمتن چه خسبی خیز
آب شادی بر آتش غم ریز - لایق سعدی نبود این خرقه تقوا و زهد
ساقیا جامی بده وین جامه از سر برکنش - مگر ساقی که بستانم ز دستش
مگر مطرب که بر قولش کنم گوش - ساقی اگر باده از این خم دهد
خرقه صوفی ببرد می فروش - منم امروز و تو و مطرب و ساقی و حسود
خویشتن گو به در حجره بیاویز چو خیش - ساقی بده آن شراب گلرنگ
مطرب بزن آن نوای بر چنگ - بیار ساقی و همسایه گو دو چشم ببند
که من دو گوش بیاکندم از حدیث عذول - بگردان ساقیا جام لبالب
بیاموز از فلک دور دمادم - بیار ساقی دریای مشرق و مغرب
که دیر مست شود هر که می خورد به دوام - در این سماع همه ساقیان شاهدروی
بر این شراب همه صوفیان دردآشام - ساقیا می ده که مرغ صبح بام
رخ نمود از بیضه زنگارفام - مطرب یاران برفت ساقی مستان بخفت
شاهد ما برقرار مجلس ما بردوام - بیا ای لعبت ساقی نگویم چند پیمانه
که گر جیحون بپیمایی نخواهی یافت سیرابم - ای ساقی از آن پیش که مستم کنی از می
من خود ز نظر در قد و بالای تو مستم - من خود ای ساقی از این شوق که دارم مستم
تو به یک جرعه دیگر ببری از دستم - بیار ساقی سرمست جام باده عشق
بده به رغم مناصح که می دهد پندم - ساقی بیار جامی کز زهد توبه کردم
مطرب بزن نوایی کز توبه عار دارم - می بهشت ننوشم ز دست ساقی رضوان
مرا به باده چه حاجت که مست روی تو باشم - شراب خورده ساقی ز جام صافی وصل
ضرورتست که درد سر خمار کشم - رفته بودیم به خلوت که دگر می نخوریم
ساقیا باده بده کز سر آن گردیدیم - شاهدان چستند ساقی گو بیار
عاشقان مستند مطرب گو بزن - گر آن ساقی که مستان راست هشیاران بدیدندی
ز توبه توبه کردندی چو من بر دست خماران - می برزند ز مشرق شمع فلک زبانه
ای ساقی صبوحی درده می شبانه - بیار ای لعبت ساقی بگو ای کودک مطرب
که صوفی در سماع آمد دوتایی کرد یکتایی - بیار ای لعبت ساقی اگر تلخست و گر شیرین
که از دستت شکر باشد و گر خود زهر نابستی - آدمی هوشمند عیش ندارد ز فکر
ساقی مجلس بیار آن قدح بی هشی - قدح چون دور ما باشد به هشیاران مجلس ده
مرا بگذار تا حیران بماند چشم در ساقی - به دو چشم تو که گر بی تو برندم به بهشت
نکنم میل به حوران و نظر با ساقی - عمرم به آخر آمد عشقم هنوز باقی
وز می چنان نه مستم کز عشق روی ساقی - در سرو و مه چه گویی ای مجمع نکویی
تو ماه مشک بویی تو سرو سیم ساقی - الا ای ترک آتشروی ساقی
به آب باده عقل از من فروشوی - خیام نیشابوری
- «ساقی» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «ساقی» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- خامش كه بس مستعجلم رفتم سوی پای علم
كاغذ بنه بشكن قلم ساقی درآمد الصلا - ای آفتابی آمده بر مفلسان ساقی شده
بر بندگان خود را زده باری كرم باری عطا - كو بام غیر بام تو كو نام غیر نام تو
كو جام غیر جام تو ای ساقی شیرین ادا - رو سخت كن ای مرتجا مست از كجا شرم از كجا
ور شرم داری یك قدح بر شرم افشان ساقیا - من از كجا پند از كجا باده بگردان ساقیا
آن جام جان افزای را برریز بر جان ساقیا - برخیز ای ساقی بیا ای دشمن شرم و حیا
تا بخت ما خندان شود پیش آی خندان ساقیا - بر دست من نه جام جان ای دستگیر عاشقان
دور از لب بیگانگان پیش آر پنهان ساقیا - نانی بده نان خواره را آن طامع بیچاره را
آن عاشق نانباره را كنجی بخسبان ساقیا - ای جان جان جان جان ما نامدیم از بهر نان
برجه گدارویی مكن در بزم سلطان ساقیا - اول بگیر آن جام مه بر كفه آن پیر نه
چون مست گردد پیر ده رو سوی مستان ساقیا - ساقی تو ما را یاد كن صد خیك را پرباد كن
ارواح را فرهاد كن در عشق آن شیرین لقا - این باد اندر هر سری سودای دیگر میپزد
سودای آن ساقی مرا باقی همه آن شما - دیروز مستان را به ره بربود آن ساقی كله
امروز می در میدهد تا بركند از ما قبا - خاموش كامشب زهره شد ساقی به پیمانه و به مد
بگرفته ساغر میكشد حمرای ما حمرای ما - می ده گزافه ساقیا تا كم شود خوف و رجا
گردن بزن اندیشه را ما از كجا او از كجا - آمد شراب آتشین ای دیو غم كنجی نشین
ای جان مرگ اندیش رو ای ساقی باقی درآ - نیست كند هست كند بیدل و بیدست كند
باده دهد مست كند ساقی خمار مرا - الا ساقی به جان تو به اقبال جوان تو
به ما ده از بنان تو شراب ارغوانی را - زبان سوسن از ساقی كرامتهای مستان گفت
شنید آن سرو از سوسن قیام آورد مستان را - سقاهم ربهم خوردند و نام و ننگ گم كردند
چو آمد نامه ساقی چه نام آورد مستان را - درآ در گلشن باقی برآ بر بام كان ساقی
ز پنهان خانه غیبی پیام آورد مستان را - چو خوبان حله پوشیدند درآ در باغ و پس بنگر
كه ساقی هر چه درباید تمام آورد مستان را - ز شمس الدین تبریزی به ناگه ساقی دولت
به جام خاص سلطانی مدام آورد مستان را - ز خون ما قصاصت را بجو این دم خلاصت را
مهل ساقی خاصت را برای خاص و عامی را - تو را ساقی جان گوید برای ننگ و نامی را
فرومگذار در مجلس چنین اشگرف جامی را - فرست آن عشق ساقی را بگردان جام باقی را
كه از مزج و تلاقی را ندانم جامش از صهبا - ساقی ز شراب حق پر دار شرابی را
درده می ربانی دلهای كبابی را - پیش تو از بسی شیدا میجست كرامتها
چون دید رخ ساقی بفروخت كرامت را - ای ساقی جان پر كن آن ساغر پیشین را
آن راه زن دل را آن راه بر دین را - تو بلبل گلزاری تو ساقی ابراری
تو سرده اسراری هم بیسر و بیپا را - در آب فكن ساقی بط زاده آبی را
بشتاب و شتاب اولی مستان شبابی را - ای ساقی شور و شر هین عیش بگیر از سر
پر كن ز می احمر سغراق و شرابی را - ای ساقی دل ز كار واماندم
وقتست بده شراب كاری را - این جاست شراب لایزالی
درریز تو ساقیا از این جا - پیش آر شراب رنگ آمیز
ای ساقی خوب خوب سیما - از من پرسید كو چه ساقیست
قندست و هزار رطل حلوا - نی شورش و نی قیست و نی جنگ
ساقیست و شراب مجلس آرا - در پیش تو داشت جام باقی
شمس تبریز شاه و ساقی - ساقی تو شراب لامكان را
آن نام و نشان بینشان را - یك بار دگر بیا درآموز
ساقی گشتن تو ساقیان را - ای ساقی روح از در حق
مگذار حق برادری را - ای ساقی باده بقایی
از خم قدیم گیر آن را - جان را تو چو مشك ساز ساقی
آن جان شریف غیب دان را - زیرا ساقی چنان گذارد
اندر مجلس می نهان را - ساقیان سیمبر را جام زرینها به كف
رویشان چون ماه تابان پیش آن سلطان ما - ساقیا در نوش آور شیره عنقود را
در صبوح آور سبك مستان خواب آلود را - ساقیا گردان كن آخر آن شراب صاف را
محو كن هست و عدم را بردران این لاف را - عشق را دیدم میان عاشقان ساقی شده
جان ما را دیدن ایشان مبادا بیشما - من خمش كردم ولیكن از پی دفع خمار
ساقی عشاق گردان نرگس خماره را - ساقیا تو تیزتر رو این نمیبینی كه بس
میدود اندر عقب اندیشههای لنگ ما - در صفای باده بنما ساقیا تو رنگ ما
محومان كن تا رهد هر دو جهان از ننگ ما - از می تبریز گردان كن پیاپی رطلها
تا ببرد تارهای چنگ عارت ساقیا - چشمه رواق می را نحل بگشا سوی عیش
تا ز چشمه میشود هر چشم و چارت ساقیا - خدمت شمس حق و دین یادگارت ساقیا
باده گردان چیست آخر داردارت ساقیا - عقل نامحرم برون ران تو ز خلوت زان شراب
تا نماید آن صنم رخسار نارت ساقیا - ساقی گلرخ ز می این عقل ما را خار نه
تا بگردد جمله گل این خارخارت ساقیا - بیخودی از می بگیر و از خودی رو بر كنار
تا بگیرد در كنار خویش یارت ساقیا - جام چون طاووس پران كن به گرد باغ بزم
تا چو طاووسی شود این زهر و مارت ساقیا - تو شوی از دست بینی عیش خود را بر كنار
چون بگیرد در بر سیمین كنارت ساقیا - كار را بگذار می را بار كن بر اسب جام
تا ز كیوان بگذرد این كار و بارت ساقیا - گاه تو گیری به بر در یار را از بیخودی
چونك بیخودتر شدی گیرد كنارت ساقیا - تا تو باشی در عزیزیها به بند خود دری
میكند ای سخت جان خاكی خوارت ساقیا - آن خیال جان فزای بخت ساز بینظیر
هم امیر مجلس و هم ساقی گردان ما - بده آن می رواقی هله ای كریم ساقی
چو چنان شوم بگویم سخن تو بیمحابا - ساغری چند بخور از كف ساقی وصال
چونك بر كار شدی برجه و در رقص درآ - در روز بزم ساقی دریاعطای ما
در روز رزم شیر نر و ذوالفقار ما - غیر بهار جهان هست بهاری نهان
ماه رخ و خوش دهان باده بده ساقیا - بیار ساقی باقی كه جان جانهایی
بریز بر سر سودا شراب حمرا را - چه جای دست بود عقل و هوش شد از دست
كه ساقیست دلارام و باده اش گیرا - شراب عشق ابد را كه ساقیش روح است
نگیرد و نكشد ور كشد چنین كشدا - كجاست ساقی جان تا به هم زند ما را
بروبد از دل ما فكر دی و فردا را - زهی پیاله كه در چشم سر همیناید
ز دست ساقی معنی تو هم بنوش هلا - ز جام ساقی باقی چو خوردهای تو دلا
كه لحظه لحظه برآری ز عربده عللا - مباركی تبارك ندیم و ساقی باد
بر آنك گوید آمین بر آنك كرد دعا - دل پرخون ببین تو ای ساقی
درده آن جام لعل چون خون را - رو بر ساقی و شنو باقیش
تات بگوید به زبان بقا - مست كن ای ساقی و در كار كش
این بدن كافر بیگانه را - گر واقفی بر شرب ما وز ساقی شیرین لقا
الزمه و اعلم ان ذا من غیره لا یرتجی - الله واقی و السعد ساقی
نعم التلاقی قم فاسقنیها - ساقی مواسی یسخوا بكاسی
یحلف براسی قم فاسقنیها - قد اشرقت الدنیا من نور حمیانا
البدر غدا ساقی و الكأس ثریانا - ایها الساقی ادر كاس البقا من حبه
طال ما بتنا مریضا نبتغی هذا الشفا - و الباقی و الباقی بینه یا ساقی
یا محسن یا محسن احسانا احسانا - یا ساقی المدامه حی علی الصلا
املا زجاجنا بحمیا فقد خلا - یا نعم ساقی حلو التلاقی
مر الفراق لا تظلمونا - یا مخجل البدر اشرقنا بلالا
یا ساقی الروح اسكرنا بصهبا - زان شاهد شكرلب زان ساقی خوش مذهب
جان مست شد و قالب ای دوست مخسب امشب - ساقیی كردی بشر را چل صبوح
زان خمیر اندر خمارم روز و شب - با ساقیان ابر بگوید كه برجهید
كز تشنگان خاك بجوشید اضطراب - پس ساقیان ابر همان دم روان شوند
با جره و قنینه و با مشك پرشراب - اگر چه زنگی شب سخت ساقی چستست
مگیر جام وی و ترس از آن خمار مخسب - چنانك ابر سقای گل و گلستانست
رباب قوت ضمیرست و ساقی الباب - یكی گوید كه این از عشق ساقیست
یكی گوید كه این فعل شرابست - می و ساقی چه باشد نیست جز حق
خدا داند كه این عشق از چه بابست - بسی سرها ربوده چشم ساقی
به شمشیری كه آن یك قطره آبست - زهی مجلس كه ساقی بخت باشد
حریفانش جنید و بایزیدست - ایا ساقی توی قاضی حاجات
شرابی ده كه آرد در مراعات - چرا این خاك همچون طشت خونست
كه چشم ساقی اسرار مستست - باغبانا رعد مطرب ابر ساقی گشت و شد
باغ مست و راغ مست و غنچه مست و خار مست - گر تو را كوبی رسد از رفتن مستان مرنج
با چنان ساقی و مطرب كی رود هموار مست - ساقیا باده یكی كن چند باشد عربده
دوستان ز اقرار مست و دشمنان ز انكار مست - بخل ساقی باشد آن جا یا فساد بادهها
هر دو ناهموار باشد چون رود رهوار مست - عشق بیچون بین كه جان را چون قدح پر میكند
روی ساقی بین كه خندان از بقا مست آمدست - ساقیا پایان رسیدی عشق را از سر بگیر
پا چه باشد سر چه باشد پا و سر یك سر شدست - بزم سلطان است این جا هر كه سلطانی است نوش
خوان رحمت گسترید و ساقی اخوان شدست - پس تو را مطرب شود در عیش و هم ساقی شود
آن امانت چونك شد محمول جان را حاملست - عجب ای ساقی جان مطرب ما را چه شدست
هله چون مینزند ره ره او را كی زدست - ساقیا این می از انگور كدامین پشتهست
كه دل و جان حریفان ز خمار آغشتهست - بند این جام جفا جام وفا را برگیر
تا نگویند كه ساقی ز وفا برگشتهست - شهر از عاقل تهی خواهد شدن
این چنین ساقی كه این خمار ماست - ساقیا باده به پیش آر كه می
خود بگوید كه دگرها ز كجاست - ساقی بیار باده كه ایام بس خوشست
امروز روز باده و خرگاه و آتش است - ساقی ظریف و باده لطیف و زمان شریف
مجلس چو چرخ روشن و دلدار مه وشست - ساقی و سردهی ز لب یارم آرزوست
بدمستی ز نرگس خمارم آرزوست - آمد رسول عشق تو چون ساقی صبوح
با جام بادهای كه مر آن را خمار نیست - هندوی ساقی دل خویشم كه بزم ساخت
تا ترك غم نتازد كامروز طوی نیست - ساقی جان در قدح دوش اگر درد ریخت
دردی ساقی ما جمله صفا در صفاست - سر خم را گشاد ساقی و گفت
الصلا هر كسی كه عاشق ماست - خیز كه امروز جهان آن ماست
جان و جهان ساقی و مهمان ماست - ساقی باقی چو به جان باده داد
عمر ابد یافت و بزستن گرفت - شیر خدا بند گسستن گرفت
ساقی جان شیشه شكستن گرفت - ساقی به سوی جام رو ای پاسبان بر بام رو
ای جان بیآرام رو كان یار خلوت خواه شد - اسباب در باقی شود ساقی به خود ساقی شود
جان ربی الاعلی گود دل ربی الاعلم زند - صوفی چرا هوشیار شد ساقی چرا بیكار شد
مستی اگر در خواب شد مستی دگر بیدار شد - وان میر ساقی را بگو مستان سلامت میكنند
وان عمر باقی را بگو مستان سلامت میكنند - كاری نداریم ای پدر جز خدمت ساقی خود
ای ساقی افزون ده قدح تا وارهیم از نیك و بد - آمد شرابی رایگان زان رحمت ای همسایگان
وان ساقیان چون دایگان شیرین و مشفق بر ولد - بستان ز شاه ساقیان سرمست شو چون باقیان
گر نیم مست ناقصی مست تمامت میكند - باده به دست ساقیت گرد جهان همیرود
آخر كار عاقبت جان مرا گزین كند - ساقی جان بیا كه دل بیتو شدست مشتغل
تا كه نبیند او تو را با كی قرار میكند - آنك قطار ابر را زیر فلك چو اشتران
ساقی دشت میكند بركه و غار میكشد - همیبینیم ساقی را كه گرد جام میگردد
ز زر پخته بویی بر كه سیم اندام میگردد - از این جمله گذر كردم بده ساقی یكی جامی
ز انعامت كه این عالم بر آن انعام میگردد - صبوح آمد صبوح آمد صبوح راح و روح آمد
خرامان ساقی مه رو به ایثار عقار آمد - درآ ساقی دگرباره بكن عشاق را چاره
كه آهوچشم خون خواره چو شیر اندر شكار آمد - بیا ساقی سبك دستم كه من باری میان بستم
به جان تو كه تا هستم مرا عشق اختیار آمد - گر بشكند این جامم من غصه نیاشامم
جامی دگر آن ساقی در زیر بغل دارد - ساقی وفاداری كز مهر كله دارد
ساقی كه قبای او از حلم تگل دارد - از اشك شود ساقی این دیده من لیكن
بی نرگس مخمورش خماره نخواهد شد - مستان می ما را هم ساقی ما باید
با آن همه شیرینی گر ترش كند شاید - فرمای تو ساقی را آن شادی باقی را
تا باد نپیماید تا باده بپیماید - خاموش كن امروز كه این روز سخن نیست
زحمت مده آن ساقی اصحاب درآمد - این شربت جان پرور جان بخش چه ساقیست
از دست مسیحی كه به بیمار درآمد - او باده بریزد عوضش سركه فروشد
آن حامضه را ساقی و خمار مدارید - ما حلقه مستان خوش ساقی خویشیم
ما را سقط و بارد و هشیار مدارید - الا یا ساقیا هات الحمیا
لتكفینا عناء الحر و البرد - آن روز كه جان جمله مخموران
ساقی هزار انجمن گردد - ساقیست گرفته گوشم امروز
یك لحظه مرا نمیگذارد - در ساقی خویش چنگ درزن
مندیش كه آن سه تا چه دارد - زد پرتو ساقییت بر ابر
كز عكس تو ابرها سقا شد - برخیز كه ساقی اندرآمد
وان جان هزار دلبر آمد - مستان شبانه را بشارت
ساقی به سحور میخرامد - آن ساقی جان نگشت پیدا
درمان خمار ما نیامد - ساقی زان می كه میچریدند
بفزای كه یاركان رسیدند - ای ساقی خوب شكرلله
كان روی نكوت را بدیدند - ساقی برخیز كان مه آمد
بشتاب كه سخت بیگه آمد - جان فدای ساقیی كز راه جان در میرسد
تا براندازد نقاب از هر چه آن مستور بود - ما دهانها باز مانده پیش آن ساقی كز او
خمرهای بیخمار و شهد بیزنبور بود - یا دهان ما بگیر ای ساقی ور نی فاش شد
آنچ در هفتم زمین چون گنجها گنجور بود - ساقیا این معجبان آب و گل را مست كن
تا بداند هر یكی كو از چه دولت دور بود - دی میان عاشقان ساقی و مطرب میر بود
در هم افتادیم زیرا زور گیراگیر بود - یار ما افتادگان را زین سپس معذور داشت
زان كه هر جا كوست ساقی كس نماند بر سداد - دوش ساغرهای ساقی جمله مالامال بود
ای كه تا روز قیامت عمر ما چون دوش باد - ساقیی با رطل آمد مر مرا از كار برد
تا ز مستی من ندانستم كه رشك حور بود - رو ترش كردی مگر دی بادهات گیرا نبود
ساقیت بیگانه بود و آن شه زیبا نبود - فخر جمله ساقیانی ساغرت در كار باد
چشم تو مخمور باد و جان ما خمار باد - ساقیا از دست تو بس دستها از دست شد
مست تو از دست تو پیوسته برخوردار باد - از كف آن هر دو ساقی چشم او و لعل او
هر زمانی می خورید و هر زمانی خه كنید - هله ساقیا سبكتر ز درون ببند آن در
تو بگو به هر كی آید كه سر شما ندارد - سحری چو شاه خوبان به وثاق ما درآمد
به مثال ساقیان او به سبو و ساغر آمد - سردهانند كه تا سر ندهی سر ندهند
ساقیانند كه انگور نمیافشارند - ساقیا دست من و دامن تو مخمورم
تو بده داد دل من دگران بیدادند - هله خاموش برو جانب ساقی وجود
كه می پاك ویت داد در این جام پلید - هست مستی كه مرا جانب میخانه برد
جانب ساقی گلچهره دردانه برد - ساقیان باده به كف گوش شما میپیچند
گرد خمخانه برآیید اگر خمارید - خنك آن روز خوشا وقت كه در مجلس ما
ساقیان دست تو گیرند و به مهمان آرند - دوش گفتم ساقیش را هوش دار
ساقیش گفتا مرا بیهوش باد - ای خدا از ساقیان بزم غیب
در دو عالم بانگ نوشانوش باد - ساقیان سرمست در كار آمدند
مستیان در كوی خمار آمدند - هین كه مخموران در این دم جوق جوق
بر در ساقی به زنهار آمدند - بی محابا ده تو ای ساقی مدام
هین كه جانها مست اسرار آمدند - ساقیا تو جمله را یك رنگ كن
باده ده گر یار و اغیار آمدند - تا قیامت ساقی باقی عشق
جام بر كف سوی ما آینده باد - یك ساقیی عیان شد آشوب آسمان شد
می تلخ از آن زمان شد خیكش از آن دریدند - آن ساقی الهی آید ز بزم شاهی
وان مطرب معانی اكنون به دم درآید - چیزی ز ماست باقی مردانه باش ساقی
درده می رواقی زین مختصر چه آید - امروز ساقیا همه مهمان تو شدیم
هر شام قدر شد ز تو هر روز روز عید - قرص قمر رنگ ریخت سوی اسد میگریخت
گفتم خیرست گفت ساقی بیخود رسید - ساقی بیرنگ و لاف ریخت شراب از گزاف
رقص جمل كرد قاف عیش ممدد رسید - جام من از اندرون باده من موج خون
از ره جان ساقی خوب عذاران رسید - كه در سرم ز شرابش نه چشم ماند نه خوابش
به دست ساقی نابش مگر سرم چو كدو شد - بیا كه ساقی عشق شراب باره رسید
خبر ببر بر بیچارگان كه چاره رسید - كسی كه همره ساقیست چون بود هشیار
چرا نباشد لمتر چرا نیفزوید - نبشته بر دف مطرب كه زهره بنده تو
نبشته بر كف ساقی كه طالعت مسعود - رسید ساقی جان ما خمار خواب آلود
گرفت ساغر زرین سر سبو بگشود - چرا مقیم نباشد چو ما به مجلس گل
كسی كه ساقی باقی ماه رو دارد - چرا مقیم نباشد چو ما به مجلس گل
كسی كه ساقی باقی ماه رو دارد - چرا مقیم نباشد چو ما به مجلس گل
كسی كه ساقی باقی ماه رو دارد - كرانه كرد دلم از نبیذ و از ساقی
چو وصل او بگشاید كنار بازآید - هر شرابی كه دوست ساقی نیست
جز خمار و شكوفه نفزاید - دیدش ساقی كه در آتش فتاد
جام گرفت و سوی او شد چو دود - آمد ترش رویی دگر یا زمهریر است او مگر
برریز جامی بر سرش ای ساقی همچون شكر - ساقی روح چون تویی كشتی نوح چون تویی
تا كه تهیست ساغرم خون چه پرست این جگر - گریزانست این ساقی از این مستان ناموسی
اگر اوباش و قلاشی مخور پنهان و پیدا خور - چاهش خوش و زندانش وان ساقی و مستانش
وان گفتن بیسیمان كه سیمبریم آخر - به ساقی درنگر در مست منگر
به یوسف درنگر در دست منگر - بگردان ساقیا آن جام دیگر
بده جان مرا آرام دیگر - می خام ار نگردانی تو ساقی
مرا زحمت دهد صد خام دیگر - گر خاك شویم وگر بریزیم
ساقی با ماست بنده پرور - ای ساقی ماه روی زیبا
ای جمله مراد تو میسر - بنده ساقی عشقم مست آن دردی درد
گوشهای سرمست خفتم فارغم از خیر و شر - ساقیا هستند خلقان از می ما دور دور
زان جمال و زان كمال و فر و سیما دور دور - ما به بوی شمس دین سرخوش شدیم و میرویم
ما ز جام شمس دین مستیم ساقی می میار - هله زیرك هله زیرك هله زیرك زوتر
هله كز جنبش ساقی بدود باده به سر بر - همه مست و خوش شكفته رمضان ز یاد رفته
به وثاق ساقی خود بزدیم حلقه بر در - پر ده آن جام می را ساقیا بار دیگر
نیست در دین و دنیا همچو تو یار دیگر - ساقیا باده چون نار بیار
دفع غم را تو ز اسرار بیار - بادهای را كه ز دل میجوشد
زود ای ساقی دلدار بیار - ساقیا دست همه مستان گیر
همچنان جانب گلزار بیار - ساقیا باده گلرنگ بیار
داروی درد دل تنگ بیار - هر دم دهد بت من نو ساغری به ساقی
كامروز بزم عامست این را به عاشقان بر - روزی خوشست رویت از نور روز خوشتر
باده نكوست لیكن ساقی ز می نكوتر - ای آفتاب باقی وی ساقی سواقی
وی مشرب مذاقی آنی و چیز دیگر - ای خرد دوربین ساقی چون حور بین
باده منصور بین جان و دلی بیقرار - بنده آن ساقیم تا به ابد باقیم
عالم ما برقرار عالمیان برگذر - درآی مست و خرامان و ساغر اندر دست
روا مبین چو تو ساقی و ما چنین هشیار - زهی شراب و زهی ساغر و زهی ساقی
كه جانها و روانها نثار باد نثار - چه ریخت ساقی تقدیس بر سر جرجیس
كه غم نخورد و نترسید ز آتش كفار - غلط محمد ساقی نبود جامی بود
پر از شراب و خدا بود ساقی ابرار - بیار ساقی بادت فدا سر و دستار
ز هر كجا كه دهد دست جام جان دست آر - درآ به حلقه رندان كه مصلحت اینست
شراب و شاهد و ساقی بیشمار نگر - مرا بگاه ده ای ساقی كریم عقار
كه دوش هیچ نخفتم ز تشنگی و خمار - ساقی صوفیان شرابی ده
كان نه از خم بود نه از انگور - آمد ترش رویی دگر یا زمهریرست او مگر
برریز جامی بر سرش ای ساقی همچون شكر - الرب هو الساقی و العیش به باقی
و السعد هو الراقی یا خایف لا تحذر - یا ساقیهات لا تقصر
یا طول حیاتنا المقصر - یا ساقی عشقنا تذكر
فالعیش بلا نداك ابتر - ما را سر صنعت و دكان نیست
ای ساقی جان كجاست ساغر - ای ساقی خوب بنده پرور
از بهر دو سه خمار برخیز - مجلس چمنیست و گل شكفته
ای ساقی همچو سرو برخیز - این جام مشعشع آنگهی شرم
ساقی چو تویی خطاست پرهیز - تشنه ترم من ز ریگ ترك سبو گیر و دیگ
با جگر مرده ریگ ساقی جان در ستیز - ساقی روحانیان روح شدم خیز خیز
تا كه ببینند خلق دبدبه رستخیز - بیا بیا به شرابی و ساقیی كه مپرس
درآ درآ بر آن شاه خوش سلام مترس - دوش رفتم در میان مجلس سلطان خویش
بر كف ساقی بدیدم در صراحی جان خویش - گفتمش ای جان جان ساقیان بهر خدا
پر كنی پیمانه و نشكنی پیمان خویش - نیست هر خم لایق می هین سر خم را ببند
تا برآرد خم دیگر ساقی از خمدان خویش - باده غمگینان خورند و ما ز می خوش دلتریم
رو به محبوسان غم ده ساقیا افیون خویش - ساقیا بیگه رسیدی می بده مردانه باش
ساقی دیوانگانی همچو می دیوانه باش - شمس تبریزی مرا كردی خراب
هم تو ساقی هم تو می هم می فروش - شربت او چون ربود گشت فنا از وجود
ساقی وحدت بماند ناظر و منظور خویش - ساقی اگر بایدت تا كنم این را تمام
باده گویا بنه بر لب مخمور خویش - ساقی مستان ما شد شكرستان ما
یوسف جان برگشاد جعد پریشان خویش - شكر كه ساقی غیب شست به می جمله عیب
شكر كه طالب رهید از غم دلكوب خویش - كسی كه خورد شرابش ز دست ساقی عشقش
همان شراب مقدم تو پر كن و برسانش - از آنك هیچ شرابی خمار او ننشاند
دغل میار تو ساقی مده از این و از آنش - چندان شراب ریخت كنون ساقی ربیع
مستسقیان خاك از این فیض كرده كاغ - امروز پایدار كه برپاست ساقیی
كبست خاك را و فلك را دو صد چراغ - گر خمار آرد صداعی بر سر سودای عشق
دررسد در حین مدد از ساقی صهبای عشق - ساقیا از بهر جانت ساغری بر خلق ریز
یا صلا درده به سوی قامت و بالای عشق - غلام ساقی خویشم شكار عشوه او
كه سكر لذت عیش است و باده نعم رفیق - شما و هر چه مراد شماست از بد و نیك
من و منازل ساقی و جامهای رحیق - روا بود چو تو خورشید و در زمین سایه
روا بود چو تو ساقی و در زمانه مفیق - ببین نیم شب خلق را جمله مست
ز سغراق خواب و ز ساقی زنگ - ولی بزم روحست و ساقی غیب
ببویید بوی و نبینید رنگ - جز من و ساقی بنماند كسی
چون كند آن چنگ ترنگاترنگ - راز مگو پیش خران ای مسیح
باده ستان از كف ساقی شنگ - باده ده ای ساقی جان باده بیدرد و دغل
كار ندارم جز از این گر بزیم تا به اجل - شكری علی لذاتها صبری علی آفاتها
یا ساقیی قم هاتها تا عیش و خماری كنم - چون وقف كردستم پدر بر بادههای همچو زر
در غیر ساقی ننگرم وز امر ساقی نگذرم - ای ساقی روشن دلان بردار سغراق كرم
كز بهر این آوردهای ما را ز صحرای عدم - دم به دم آن بوی خوشش وان طلب گوش كشش
آب روان كرد مرا ساقی سرو و سمنم - دم به دم از خون جگر ساغر خونابه كشم
هر نفسی كوزه خود بر در ساقی شكنم - ای ساقی جان جانی شمع دل ویرانی
ویران دلم را بین ویران خراباتم - ساقی می جانان بگذر ز گران جانان
دزدیده ز رهبانان آهسته كه سرمستم - كاهل مشو ای ساقی باقی است ز ما باقی
پر ده می راواقی آهسته كه سرمستم - زان می كه ز بوی او شوریده و سرمستم
دریاب مرا ساقی والله كه چنینستم - ای ساقی مست من بنگر به شكست من
ای جسته ز دست من دریاب كز آن دستم - ساقی چو شه من بد بیش از دگران خوردم
برگشت سر از مستی تخلیط و خطا كردم - آن ساقی بایستم چون دید كه سرمستم
بگرفت سر دستم بوسید رخ زردم - تو ساقی خماری یا دشمن هشیاری
یا آنك كنی ویران هر خانه كه می سازم - هم شمس شكرریزم هم خطه تبریزم
هم ساقی و هم مستم هم شهره و پنهانم - آن ساقی بدمست كه امروز درآمد
صد عذر بگفتیم و زان مست نرستیم - ساقی ز پی عشق روان است روانم
لیكن ز ملولی تو كند است زبانم - چو دیدم لوح پیشانی ساقی
شدم مست و قلمها را شكستم - دهل كوبان برون آییم از خویش
كه ما را عزم ساقی شد مصمم - مگر ساقی بینداید دهانم
از آن جام و از آن رطل دمادم - بگردان ساقیا جام خزانی
كه از عشق بهار اندر خمارم - چو زلف انداز من ساقی درآید
به دستی زلف و دستی جام گیرم - كجایی ساقیا درده مدامم
كه من از جان غلامت را غلامم - مرا بویی رسید از بوی حلاج
ز ساقی باده منصور خواهم - بیا نزدیكم ای ساقی كه امروز
من از خود خویشتن را دور خواهم - ای ساقی تاج بخش پیش آ
تا بر سر و دیدهات نشانم - بیساقی و بیشراب مستم
بیتخت و كلاه كیقبادم - ماهییم و ساقی ما نیست جز دریای عشق
هیچ دریا كم شود زان رو كه بیش و كم خوریم - ز من ای ساقی مردان نفسی روی مگردان
دل من مشكن اگر نه قدح و شیشه شكستم - هله ای شه مخلد تو بگو به ساقی خود
چو كسی ترش درآید دهدش ز درد در دم - تو چه عاشق فراقی چه ملولی و چه عاقی
ز كف جز تو ساقی ندهد طرب شرابم - بنهد كلاه از سر خم خاص خسروانی
بجهد ز مهر ساقی چو من از خمار گویم - ساقیا آب درانداز مرا تا گردن
زانك اندیشه چو زنبور بود من عورم - باده آمد كه مرا بیهده بر باد دهد
ساقی آمد به خرابی تن معمورم - برجه ای ساقی چالاك میان را بربند
به خدا كز سفر دور و دراز آمدهایم - چو تویی مشعله ما ز تو شمع فلكیم
چو تویی ساقی بگزیده گزین زمنیم - ساقیا ما ز ثریا به زمین افتادیم
گوش خود بر دم شش تای طرب بنهادیم - ساقیا زین همه بگذر بده آن جام شراب
همه را جمله یكی كن كه در این افرادیم - من نخواهم كه سخن گویم الا ساقی
می دمد در دل ما زانك چو نای انبانیم - كدخدامان به خرابات همان ساقی و بس
كدخدا اوست و خدا اوست همو را دانیم - ساقیا عربده كردیم كه در جنگ شویم
می گلرنگ بده تا همه یك رنگ شویم - ساقی صبر بیا رطل گرانم درده
تا چو ریگش به یكی بار فروآشامم - گوییا ساقی جان بر كار شد
تا چنین می در دهن می آیدم - دردی درد خوشش را قدحم
گر چه او ساقی مستان كندم - ساقی آمد كه حریفانه بده
گفتم اینك به گرو دستارم - ای ساقی گزیده مانندت ای دو دیده
اندر عجم نیامد و اندر عرب ندیدم - ما پر شدیم تا به گلو ساقی از ستیز
می ریزد آن شراب به اسراف همچو یم - خراب و مست به ساقی جان همیگوییم
برآر دست كه ما دستها برآوردیم - جوابمان دهد آن ساقیم كه نوش خورید
كه ما به نورفشانی چو مه جوامردیم - نه عشق ساقی و مخمور اوست جان شب و روز
نه آن شراب ازل را شدهست جسمم جان - چو نیم مست من از خواب برجهم به صبوح
به گرد ساقی خود طالب مدد گردم - ساقیا پای دار تا ز كفت
می سرجوش پایدار خوریم - خرجنا من قری الوادی دخلنا القصر یا حادی
توافیتم بمیعادی و باح الراح ساقیكم - اقبل الساقی علینا حاملا كاس المدام
فاشربوا من كاس خلد و اتركوا كل الطعام - هست این سخن را باقیی در پرده مشتاقیی
پیدا شود گر ساقیی ما را كند بیخویشتن - آن جان جان افزاست این یا جنت المأواست این
ساقی خوب ماست این یا باده جانی است این - گفتم امانم ده به جان خواهم كه باشی این زمان
تو سرده و من سرگران ای ساقی خمار من - عشق تو را من كیستم از اشك خون ساقیستم
سغراق می چشمان من عصار می مژگان من - رفت شب و این دل من پاك نشد از گل من
ساقی مستقبل من كو قدح احمر من - كار تو است ساقیا دفع دوی بیا بیا
ده به كفم یگانهای تفرقه را یگانه كن - بهر خدای ساقیا آن قدح شگرف را
بر كف پیر من بنه از جهت رضای من - ساقی آدمی كشم گر بكشد مرا خوشم
راح بود عطای او روح بود سخای من - باده تویی سبو منم آب تویی و جو منم
مست میان كو منم ساقی من سقای من - ساقی جان خوبرو باده دهد سبو سبو
تا سر و پای گم كند زاهد مرتضای من - گرم درآ و دم مده ساقی بردبار من
ای دم تو ندیم من ای رخ تو بهار من - برجه ساقیا تو گو چون تو صفت كننده كو
ای كه ز لطف نسج او سخت درید تار من - گفت دلم اگر جز او سازی شمع و ساقیم
بر سر مام و باب زن جام و كباب بابزن - گفتم ساقی او است و بس لیك به صورت دگر
نیك ببین غلط مكن ای دل مست ممتحن - غلام زنگی شب را تو كردی ساقی خلقان
غلام روز رومی را بدادی دار و گیر و فن - هم ساغر و هم باده سرمست از آن ساقی
هم جان و جهان حیران در جان و جهان من - آن باید كو آرد او جمله گهر بارد
یا رب كه چهها دارد آن ساقی شیرین فن - ای ساقی هر نادر این می ز چه خم داری
من بنده ظلم تو از بیخ و بنم بركن - ساقی چو تویی كفر بود بودن هشیار
وان شب كه تویی ماه حرام است غنودن - غلامان چو مه در پیش ساقی
نوای مطربان خوشتر از جان - ولیك از عشق شه جانهای مستان
فراغت دارد از ساقی و از خوان - بیا ساقی می ما را بگردان
بدان می این قضاها را بگردان - ای ساقی تشنگان مخمور
بس تشنه شدند می پرستان - ای ساقی و دستگیر مستان
دل را ز وفای مست مستان - خود مرید من نمیرد كب حیوان خورده است
وانگهان از دست كی از ساقیان ذوالمنن - این عجب خضری است ساقی گشته از آب حیات
كوه قاف نادر است و نادره عنقاست این - بی محابا درده ای ساقی مدام اندر مدام
تا نماند هوشیاری عاقلی اندر جهان - ساقیا چون مست گشتی خویش را بر من بزن
ذكر فردا نسیه باشد نسیه را گردن بزن - جام پر كن ساقیا آتش بزن اندر غمان
مست كن جان را كه تا اندررسد در كاروان - ایها الساقی ادر كأس الحمیا نصف من
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن - ایها الساقی ادر كأس الحمیا نصفه
ان عشقی مثل خمر ان جسمی مثل دن - سخنی بماند جانی كه تو بیبیان بدانی
كه تو رشك ساقیانی سر و افتخار مستان - غمزه توست كه خونی است در این گوشه و بس
نرگس توست كه ساقی است دهد رطل گران - پیش از آنك به حریفان دهی ای ساقی جمع
از همه تشنه ترم من بده آن ساغر من - می بده ای ساقی آخرزمان
ای ربوده عقلهای مردمان - ترك ساقی گشت در ده كس نماند
گرگ ماند و گوسفند و تركمان - ساقیا برخیز و می در جام كن
وز شراب عشق دل را دام كن - در بزم چون نیایم ساقیم میكشاند
چون شهرها نگیرم و آن شهریار با من - بگرفته گوش ما و بسوزیده هوش ما
ساقی باهشانی و آرام بیهشان - شراب حاضر و دولت ندیم و تو ساقی
بده شراب و دغلهای ساقیانه مكن - برو باقی از ساقی من بجوی
كز او یافت شیرینی افسون من - ساقی باقی است خوش و عاشقان
خاك سیه بر سر این باقیان - ساقی من خیزد بیگفت من
آرد آن باده وافر ثمن - بس كنم و رخت به ساقی دهم
وز كف او گیرم در ثمین - الا یا ساقیا اوفر و لا تمنن لتستكثر
ادر كاستنا و اسكر فان العیش للسكران - الا یا ساقی السكری انل كاساتنا تتری
تسلی القلب بالبشری تصفینا عن الشنن - دغل بگذار ای ساقی بكن این جمله در باقی
كه صاف صاف راواقی مثال باده خم دان - سنا برق لساقینا بكاسات تلاقینا
تضیء فی تراقینا بنور لاح كالفرقان - خلدك الله لنا ساقیا
انت لنا البر ولی المنن - قد قدم الساقی نعم السقا
قد قرب المنزل نعم الوطن - ساقی اگر كم شد میت دستار ما بستان گرو
چون می ز داد تو بود شاید نهادن جان گرو - خامش كنم تا حق كند او را سیه روی ابد
من دست در ساقی زنم چون مستم از تجمیش او - والله ملولم من كنون از جام و سغراق و كدو
كو ساقی دریادلی تا جام سازد از سبو - ساقی چرخ در طرب مجلس خاك خشك لب
زین دو بزاده روز و شب چیست سبب مرا بگو - گشتهست طپان جانم ای جان و جهان برگو
هین سلسله درجنبان ای ساقی جان برگو - هر كنج یكی پرغم مخمور نشستهست
كان ساقی دریادل خماره ما كو - سقاهم میدهد ساغر پیاپی
به تو ای ساقی ابرار از این سو - امروز سر شراب داریم
ساقی شو و بر نهار برگو - بپذیر مدام خوش ز ساقی
چون مست شدی مدام برگو - ساقیا هشیار نتوان عشق را دریافتن
بوی جامت بیقرارم كرد آخر جام كو - كژ نشین و راست بشنو عقل ماند یا خرد
ساقیی چون تو و هر دم باده منصور نو - هله ساقیا بیاور سوی من شراب احمر
كه سری كه مست شد او ز خیال ژاژ رست او - ای مه باقی وی شه ساقی
جان سخن دان برگو برگو - ای همه دستان ساقی مستان
راز گلستان برگو برگو - چو در بزم آیم به وقت نشاط
بود ساقی و مطرب و ساغر او - به خدا خوب ساقیی كه وفادار و باقیی
به حلیمی گناه جو به طبیعت نشاط خو - برجه ساقی طرب آغاز كن
وز می كهنه بنه آغاز نو - بگردان ساقی مه روی جام
رهایی ده مرا از ننگ و نام - گرفتارم به دامت ساقیا ز آنك
نهادستی به هر گامی تو دام - الا یا ساقیا انی لظمن و مشتاق
ادر كأسا و لا تنكر فان القوم قد ذاقوا - ساقی دلدار تویی چاره بیمار تویی
شربت شادی و شفا زود به بیمار بده - ساقی فرخ رخ من جام چو گلنار بده
بهر من ار میندهی بهر دل یار بده - ساقی جان صرفه مكن روز ببردی به سخن
مال یتیمان بمخور دست به فریاد مده - اگر ساقی ندادت می دلا در گل چه افتادی
وگر آن مشك نگشاد او چرا پر گشت پیمانه - هشیار شدم ساقی دستار به من واده
یا مشك سقا پر كن یا مشك به سقا ده - نیمی بخور ای ساقی ما را بده آن باقی
والله كه غلط گفتم نی نی همه ما را ده - هر گوشه یكی مستی دستی ز بر دستی
و آن ساقی هر هستی با ساغر شاهانه - امروز می باقی بیصرفه ده ای ساقی
از بحر چه كم گردد زین یك دو سه پیمانه - تا پرده برانداخت جمال تو نهانی
دل در سر ساقی شد و سر در سر باده - یا ساقی دریادل ما بزم نهادهست
یا نقل و شكرهاست به قنطار رسیده - هلا ساقی بیا ساغر مرا ده
زرم بستان می چون زر مرا ده - صلا اكنون میان بستهست ساقی
صلا كز مهر سرمست است دلخواه - ساقی درده قدح كه ماییم
مخمور ز باده شبانه - جویهای شیر و می پنهان روان كرده ز جان
وز معانی ساقیان همچو جان برخاسته - بس كن ای ساقی و كس را چو رهی مست مكن
ور كنی مست بدین حد ره هموارش ده - مصحف آریم و به ساقی همه سوگند خوریم
كه جز از دست و كفت مینستانیم همه - ساقی غیب بینی پیدا سلام كرده
پیمانه جام كرده پیمان من گرفته - در پرده عراقی میزد به نام ساقی
مقصود باده بودش ساقی بدش بهانه - ساقی ماه رویی در دست او سبویی
از گوشهای درآمد بنهاد در میانه - باده بده ساقیا عشوه و بادم مده
وز غم فردا و دی هیچ به یادم مده - ساقی جان غیر آن رطل گرانم مده
ز آنك بدادی نخست هیچ جز آنم مده - ساقی برجه باده درده
پنگان پنگان فی ستر الله - زد آتش اندر عود ما بر آسمان شد دود ما
بشكست باد و بود ما ساقی به نادر بادهای - ساقی در این آخرزمان بگشاد خم آسمان
از روح او را لشكری وز راح او را رایتی - ای ساقی شیرین صلا جان علی و بوالعلا
بر كف بنه ساغر هلا بر رغم هر غم بارهای - ای جام راح روح جو آسایش مجروح جو
ای ساقی خورشیدرو خون ریز هر استارهای - راقی جان در میدمد چون پور مریم رقیهای
ساقی ما هم میكند چون شیر حق كراریی - امروز ساقی كرم دریاعطای محتشم
آمیخته با بندگان بینخوت و جباریی - ساقی جام ازلی مایه قند و عسلی
بارگه جان و دلی گنجگه بوالحسنی - ساقی این میكدهای نوبت عشرت زدهای
تا همه را مست كنی خرقه مستان ببری - همچو بهار ساقیی همچو بهشت باقیی
همچو كباب قوتی همچو شراب شادهای - لطف نمای ساقیا دست بگیر مست را
جانب بزم خویش كش شاه طریق جادهای - گه به مثال ساقیان عقل ز مغز میبری
گه به مثال مطربان نغنغه ساز میكنی - خیز بیار بادهای مركب هر پیادهای
بهر زكات جان خود ساقی جان ما تویی - ساقی جان فزای من بهر خدا ز كوثری
در سر مست من فكن جام شراب احمری - نمیتانم سخن گفتن به هشیاری خرابم كن
از آن جام سخن بخش لطیف افسانهای ساقی - چو باشد شیشه روحانی ببین باده چه سان باشد
بگویم از كی میترسم تویی در خانهای ساقی - سقاهم ربهم گاهی كند دیوانه را عاقل
گهی باشد كه عاقل را كند دیوانهای ساقی - در آب و گل بنه پایی كه جان آب است و تن چون گل
جدا كن آب را از گل چو كاه از دانهای ساقی - ز آب و گل بود این جا عمارتهای كاشانه
خلل از آب و گل باشد در این كاشانهای ساقی - چو بی گه آمدی باری درآ مردانهای ساقی
بپیما پنج پیمانه به یك پیمانهای ساقی - زهی شمشیر پرگوهر كه نامش باده و ساغر
تویی حیدر ببر زوتر سر بیگانهای ساقی - ز جام باده عرشی حصار فرش ویران كن
پس آنگه گنج باقی بین در این ویرانهای ساقی - یكی سر نیست عاشق را كه ببریدی و آسودی
ببر هر دم سر این شمع فراشانهای ساقی - اگر من بشكنم جامی و یا مجلس بشورانم
مگیر از من منم بیدل تویی فرزانهای ساقی - كه ساقی الستی تو قرار جان مستی تو
در خیبر شكستی تو به بازوی مسلمانی - بیامد عید ای ساقی عنایت را نمیدانی
غلامانند سلطان را بیارا بزم سلطانی - بیا ساقی كم آزارم كه من از خویش بیزارم
بنه بر دست آن شیشه به قانون پری خوانی - چنان كن شیشه را ساده كه گوید خود منم باده
به حق خویشی ای ساقی كه بیخویشم تو بنشانی - میی اندر سرم كردی و دیگر وعدهام كردی
به جان پاكت ای ساقی كه پیمان را نگردانی - بماند آن نادره دستان ولیكن ساقی مستان
گرفت این دم گلوی من كه بفشارم گر افزویی - الا ای ساقی بزمش بگردان جام باقی را
چرا بر من دلت رحمی نیارد گویی سنگستی - به یك ساغر نگردم مست تو ساقی بیشتر گردان
خرابی گشتمی گر می ز جام شاه شنگستی - خمش كردم درآ ساقی بگردان جام راواقی
زهی دوران و دور ما كه بهر ما میان بستی - دل پردرد من امشب بنوشیدهست یك دردی
از آنچ زهره ساقی بیاوردش ره آوردی - دل آتش پرست من كه در آتش چو گوگردی
به ساقی گو كه زود آخر هم از اول قدح دردی - بیا ای ساقی لب گز تو خامان را بدان میپز
زهی بستان و باغ و رز كز آن انگور افشردی - ببین ساقی سركش را بكش آن آتش خوش را
چه دانی قدر آتش را كه آن جا كودك خردی - پیاپی ساقی دولت روان كردی می خلت
كه تا ساغر شدی سرمست وز می دن بخندیدی - ز بالا الصلایی زن كه خندان است این گلشن
بخندان خار محزون را كه تو ساقی اقطاری - به جان پاكت ای ساقی كه امشب ترك كن عاقی
كه جان از سوز مشتاقی ندارد هیچ صباری - اشارت كن بدان سرده كه رندانند اندر ده
سبك رطل گران درده كه تو ساقی آن جامی - زهی مجلس زهی ساقی زهی مستان زهی باده
زهی عشاق دل داده زهی معشوق روحانی - سلام علیك ای خواجه بهانه چیست این ساعت
نه دریایی و دریادل نه ساقی و خداوندی - نك ساقی بیجوری در مجلس او دوری
در دور درآ بنشین تا كی دوران بینی - در حسن بهشت تو در زیر درختانت
هر سوی یكی ساقی هر سوی یكی حوری - تبریز ز شمس الدین آخر قدحی زو هین
آن ساقی ترسا را یك نكته نفرمایی - چون ساقی ما ریخت بر او جام شرابی
بشكست در صومعه كاین معبده تا كی - آن جا كه شدی مست همان جای بخسبی
و آن سوی كه ساقی است همان سوی شتابی - ای ساقی مه روی چه مست است دو چشمت
انگشتك می زن كه تو بر راه صوابی - یا ساقی شرف بشراباتك زندی
فالراح مع الروح من افضالك عندی - هر مست درآویخته با مست ز مستی
گردان شده ساقی به مساقات افندی - بسم الله ساقی ولی نعمت برخیز
تا جان بدهیمت به مكافات افندی - امروز سماع است و شراب است و صراحی
یك ساقی بدمست یكی جمع مباحی - ببین این فتح ز استفتاح تا كی
ز ساقی مست شو زین راح تا كی - وگر ساقی جان عاشقان را
میان حلقه مستان فرستی - مرا چون ناف بر مستی بریدی
ز من چه ساقیا دامن كشیدی - سبك بنواز ای مطرب ربایی
بگردان زوتر ای ساقی شرابی - ایا ساقی به اصحاب سعادت
بده حالی تو باری خمر نابی - دگرباره شه ساقی رسیدی
مرا در حلقه مستان كشیدی - تفضل ایها الساقی و اوفر
و لكن لا براح مستعار - دلم گوید كه ساقی را تو میگو
كه جانم مست آن باقی است باری - چه باشد ای جمالت ساقی جان
خماری را به رحمت سر بخاری - مگیر ای ساقی از مستان كرانی
كه كم یابی گرانی بیگرانی - اینها همه رفت ساقیا برخیز
با تشنه دلان نمای سقایی - ای ساقی شادكام خوش حال
پیش آر شراب را تو حالی - ای ساقی باده معانی
درده تو شراب ارغوانی - چون باده ساقی اندرآمیز
چون رنج خمار را بدیدی - ساقی انصاف خوش لقایی
از جا رفتم تو از كجایی - ساقی درده صلا كه چون تو
جانها بندید جان فزایی - چون ساقی عاشقان تو باشی
پس باقی عمر ما و مستی - ساقیا بر خاك ما چون جرعهها میریختی
گر نمیجستی جنون ما چرا میریختی - ساقیا آن لطف كو كان روز همچون آفتاب
نور رقص انگیز را بر ذرهها میریختی - نفس سگ دندان برآوردی گزیدی پای جان
ساقیا گر نه می سرتیز دندانیستی - آخر ای دلبر تو ما را مینجویی اندكی
آخر ای ساقی ز غم ما را نشویی اندكی - ساقیا شد عقلها هم خانه دیوانگی
كرده مالامال خون پیمانه دیوانگی - و جوار ساقیات و سواق جاریات
تو بگو باقی این را انا فی سكر سقاتی - بنهای ساقی اسعد تو یكی بزم مخلد
كه خماری است جهان را ز می و بزم نباتی - خنك آن دم كه صلا دردهد آن ساقی مجلس
كه كند بر كف ساقی قدح باده سواری - ز گزاف ریز باده كه تو شاه ساقیانی
تو نهای ز جنس خلقان تو ز خلق آسمانی - سحر است خیز ساقی بكن آنچ خوی داری
سر خنب برگشای و برسان شراب ناری - چشم یعقوب به دیدار پسر شاد شدی
ساقی وصل شراب صمدی پیمودی - ساقیا عقل كجا ماند یا شرم و ادب
زان می لعل چو بر مردم شرمنده زنی - ماه تا ماهی از این ساقی جان سرمستند
نقد بستان تو چرا لاف ز آینده زنی - با چنین ساقی حق با خودی كفر مطلق
میزند جان معلق با می رایگانی - هست ای ساقی خوب از بامداد
كان شیرینی بنامیزد بلی - آفتاب امروز گشتهست از پگاه
ساقی صد زهره و فرقد بلی - ساقی ما یاد این مستان كند
بار دیگر با می و ساغر بلی - گفته مستان ساقیا هل من مزید
ساقی از مستان گرو خواهد همی - ساقی این جا هست ای مولا بلی
ره دهد ما را بر آن بالا بلی - هر دو گامی مست عشقی خفتهای
بر سر او ساقی استادهای - این شرابی را كه ساقی گشتهای
از كدام انگورها افشردهای - جامت چرا ننوشم چون ساقی وجودی
نقلت چرا نچینیم چون قندبار گشتی - ای ساقیی كه آن می احمر گرفتهای
وی مطربی كه آن غزل تر گرفتهای - ای دلبری كه ساقی و مطرب فنا شدند
تا تو نقاب از رخ عبهر گرفتهای - ای غمزههات مست چو ساقی تویی بده
یك دم خمش مباد چو ساغر گرفتهای - ای ساقیی كه آن می احمر گرفتهای
وی مطربی كه آن غزل تر گرفتهای - آن خنب را كه ساقی و مستیش بود نبرد
از بهر شب روی كه تو دانی نهادهای - آن چشمهای مست به چشمت كه ساقی است
گویند خوش بكش كه به دیدار میكشی - ساقیم گر ندادی داروی فربهی
همچون لب زجاج و قدح در نحولمی - ساقی بیار باده سغراق ده منی
اندیشه را رها كن كاری است كردنی - این قصه را رها كن ما سخت تشنهایم
تو ساقی كریمی و بیصرفه و غنی - ساقی رطل ثقیل از قدح سلسبیل
حسرت رضوان شدی چونك رضا یافتی - آن نفس از ساقیان سستی و تقصیر نیست
نیست گنه باده را چونك تو كمتر كشی - با همه شاهی چو تشنگان خماریم
ساقی ما شو بكن به لطف سقایی - بده بده هله ای جان ساقیان جهان
كرم كریم نماید قمر كند قمری - چنین شراب و چو من ساقی و تو گویی نی
كی گوید این نه مگر جاهلی و یا عامی - به دست ساقی تو خاك میشود زر سرخ
چو خاك پای ویی خسروی و فغفوری - چو خارپشت سر اندركشید عقل امروز
كه ساقی می گلگون و رشك گلزاری - كسی كه باده خورد بامداد زین ساقی
خمار چشم خوشش بین و فهم كن باقی - بیا حیات همه ساقیان بپیما زود
شراب لعل خدایی خاص رواقی - تو بیار ساقی! ز شراب باقی
كه لطیف خویی، و شه شهیری - خنك آن زمانی كه ساقی تو باشی
بریزی تو بر ما قدحهای جانی - به صد لابه مخمور را می دهی
كی دیدست ساقی بدین مشفقی؟! - ایا ساقی جان هر متقی
بگردان چو مردان، می راوقی - ای ساقی شه هین الله الله
افزون ده آن می چون مرتضایی - ساقیا ساقیا روا داری
كه رود روز ما به هشیاری - ساقی انصاف حق به دست توست
كه جز آن شراب نپرستی - بس كن تا مطرب و ساقی شود
آنكه می از باغ وی افشردهای - باده ده ای ساقی هر متقی
بادهی شاهنشهی راوقی - لابه كنی، باده دهی رایگان
ساقی دریا صفت مشفقی - باده ده، ای ساقی هر متقی
بادهی شاهنشهی راوقی - لابه كنی، باده دهی رایگان
ساقی دریا صفت مشفقی - گر نبدی غیرت آن آفتاب
ذره به ذره همه ساقیستی - الا یا ساقی الواهب، ادر من خمرة الراهب
فلا ندری منالذاهب، ولا ندری منالجایی - فجد بالروح یا ساقی، و رو منه اشواقی
ولا تبق لنا باقی، سوی تصویر مولایی - مرا یكدم چو ساقی كم دهد می
بگیرم دامن او را به زاری - چه حیله سازم ای ساقی؟! چه حیله؟!
كه حیله آفرین و حیلهكاری - فلا تشغلنی یا ساقی بلهو
واسكرنی بكاسات كبار - یا ساقیتی و نور عینی
یا راحة مهجتی وزینی - قد جء قلندر مباحی
یا ساقی اقبلی براح - یا ساقی اسقنی براح
عجل فقد استضا صباحی - ساقی خاص روحی، در ده می صبوحی
اللیل قد تولی و البدر فیالتواری - یا ساقی الحی اسمع سالی
انشد فادی، واخبر بحال - سقیا لك یا ساقی، من نائلك الباقی
لا تسر الی صدری، انی لك یا ساری - قد اسكرنی ربی من قهوة مد راری
واستغرقنی الساقی من نائلهالجاری - یا ساقیةالمدام هاتی
وامحوا بمدامة صفاتی - اجعلوا الساقی خبیرا عارفا عنه سلونی
اننی لست احب المفتری لا تظلمونی - یا ساقی الراح خذ و امرلاء به طاسی
فلست املك صبر نوبةالكاس - و تستلذ باقمار البقا طربا
و قهوة الخد تصبح ساقیا حاسی - «ساقی» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- ای ساقی پنهان چو پیاپی کردی
رسوا شود این دم همه پنهنیها - دیدم در خواب ساقی زیبا را
بر دست گرفته ساغر صهبا را - بیساقی و بیشاهد و بیمطرب و نی
شوریده و مستیم چو مستان خراب - ساقی در ده برای دیدار صواب
زان باده که او نه خاک دیده است و نه آب - آن دم که مرا بگرد تو دورانست
ساقی و شراب و قدح و دور، آنست - ای جان جهان جان و جهان باقی نیست
جز عشق قدیم شاهد و ساقی نیست - ای ساقی اگر سعادتی هست تراست
جانی و دلی و جان و دل مست تراست - ای ساقی جان مطرب ما را چه شده است
چون مینزند رهی ره او که زده است - حاشا که دلم ز شبنشینی سیر است
یا ساقی ما بیمدد و ادبیر است - دل یاد تو کرد چون به عشرت بنشست
جام از ساقی ربود و انداخت شکست - روزیکه مرا به نزد تو دورانست
ساقی و شراب و قدح و دورانست - امشب ساقی به مشک می گردان کرد
دل یغما بر دو دست در ایمان کرد - زان بادهی لبهاش بگردان ساقی
کز وی سر من عجب خماری دارد - شاد آنکه جمال ماهتابش ببرد
ساقی کرم مست و خرابش ببرد - آن ساقی روح دردهد جام آخر
این مرغ اسیر بجهد از دام آخر - ای زادهی ساقی هله از غم بگذر
ای همدم روح قدس از دم بگذر - ساقی گفتم ترا می ساده بیار
وان زنده کن مردم آزاده بیار - چون باده بجوش در خم قالب خویش
وانگاه به خود حریف و هم ساقی باش - ساقی عشق است و عاشقان مالامال
از عشق پذیرفته و بر ماست حلال - امشب که شراب جان مدامست مدام
ساقی شه و باده با قوامست قوام - در دور سپهر و مهر ساقی مائیم
سرمست مدام اشتیاقی مائیم - ساقی امروز در خمارت بودم
تا شب به خدا در انتظارت بودم - ساقی چو دهد بادهی حمرا چکنم
چون بوسه طلب کند مهافزا چکنم - ای زهرهی ساقی دگر لاف نماند
کز سور قرابهی تو بر سنگ زدیم - ای ساقی جان برین خوش آواز برو
ساز ازلیست هم بر این ساز برو - پرمیکن و می ده و همی خند چو قند
ای ساقی خوب عالم آرا تو مرو - بیدار شدم ز خواب مستی دیدم
دلبر شده شمع مرده ساقی خفته - آن را که نکرد ز هر سود ایساقی
آن زهر نبود می نمود ایساقی - چون بود رونده شد نبود ایساقی
میها نوشد ز بحر جود ایساقی - ای ساقی از آن باده که اول دادی
رطلی دو درانداز و بیفزا شادی - ای ساقی جان که سرده ایامی
آرام دل خستهی بیآرامی - تقصیر نکرد عشق در خماری
تقصیر مکن تو ساقی از دلداری - چون جاه و جمال خویش بنمود به من
من نیست شدم بماند ساقی ساقی - دوش از سر عاشقی و از مشتاقی
میکردم التماس می از ساقی - زاهد که نبرد هیچ سود ای ساقی
آن زهد نبود مینمود ای ساقی - مردانه درآ مرو تو زود ای ساقی
کاندر ازل آنچه هست بود ای ساقی - سوگند همی خورد پریر آن ساقی
میگفت به حق صحبت مشتاقی - ساقی خیال شد دو دیده میگفت
مهمان منی به آب چندان که خوری - من کف نزنم تا تو نباشی مطرب
من می نخورم تا نباشی ساقی - فردوسی
- «ساقی» در شاهنامه فردوسی