«دهان» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «دهان» در غزلیات حافظ شیرازی
- به بزمگاه چمن دوش مست بگذشتم
چو از دهان توام غنچه در گمان انداخت - ز شرم آن که به روی تو نسبتش کردم
سمن به دست صبا خاک در دهان انداخت - هیچ است آن دهان و نبینم از او نشان
موی است آن میان و ندانم که آن چه موست - اگر چه عرض هنر پیش یار بی ادبیست
زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست - بعد از اینم نبود شائبه در جوهر فرد
که دهان تو در این نکته خوش استدلالیست - بر لب بحر فنا منتظریم ای ساقی
فرصتی دان که ز لب تا به دهان این همه نیست - می خواست گل که دم زند از رنگ و بوی دوست
از غیرت صبا نفسش در دهان گرفت - دهان شهد تو داده رواج آب خضر
لب چو قند تو برد از نبات مصر رواج - لب تو خضر و دهان تو آب حیوان است
قد تو سرو و میان موی و بر به هیئت عاج - چه عذر بخت خود گویم که آن عیار شهرآشوب
به تلخی کشت حافظ را و شکر در دهان دارد - دهان تنگ شیرینش مگر ملک سلیمان است
که نقش خاتم لعلش جهان زیر نگین دارد - گفتم کی ام دهان و لبت کامران کنند
گفتا به چشم هر چه تو گویی چنان کنند - دهان یار که درمان درد حافظ داشت
فغان که وقت مروت چه تنگ حوصله بود - بخت از دهان دوست نشانم نمی دهد
دولت خبر ز راز نهانم نمی دهد - از حسرت دهانش آمد به تنگ جانم
خود کام تنگدستان کی زان دهن برآید - اندیشه از محیط فنا نیست هر که را
بر نقطه دهان تو باشد مدار عمر - از طعنه رقیب نگردد عیار من
چون زر اگر برند مرا در دهان گاز - من به گوش خود از دهانش دوش
سخنانی شنیده ام که مپرس - شد آن که اهل نظر بر کناره می رفتند
هزار گونه سخن در دهان و لب خاموش - زبان کشیده چو تیغی به سرزنش سوسن
دهان گشاده شقایق چو مردم ایغاغ - بجز خیال دهان تو نیست در دل تنگ
که کس مباد چو من در پی خیال محال - ساقی شکردهان و مطرب شیرین سخن
همنشینی نیک کردار و ندیمی نیک نام - امید در شب زلفت به روز عمر نبستم
طمع به دور دهانت ز کام دل ببریدم - پایه نظم بلند است و جهان گیر بگو
تا کند پادشه بحر دهان پرگهرم - دوستان جان داده ام بهر دهانش بنگرید
کو به چیزی مختصر چون باز می ماند ز من - سخن اندر دهان دوست شکر
ولیکن گفته حافظ از آن به - سخنت رمز دهان گفت و کمر سر میان
و از میان تیغ به ما آخته ای یعنی چه - با دعای شبخیزان ای شکردهان مستیز
در پناه یک اسم است خاتم سلیمانی - تشبیه دهانت نتوان کرد به غنچه
هرگز نبود غنچه بدین تنگ دهانی - سعدی شیرازی
- «دهان» در غزلیات سعدی شیرازی
- خود نه زبان در دهان عارف مدهوش
حمد و ثنا می کند که موی بر اعضا - بی دهان تو اگر صد قدح نوش دهند
به دهان تو که زهر آید از آن نوش مرا - مگر دهان تو آموخت تنگی از دل من
وجود من ز میان تو لاغری آموخت - سودای لب شکردهانان
بس توبه صالحان که بشکست - آن کام و دهان و لب و دندان که تو داری
عیشست ولی تا ز برای که مهیاست - نه دهانیست که در وهم سخندان آید
مگر اندر سخن آیی و بداند که لب ست - بر کوزه آب نه دهانت
بردار که کوزه نباتست - منکر سعدی که ذوق عشق ندارد
نیشکرش در دهان تلخ کبستست - ای کاب زندگانی من در دهان توست
تیر هلاک ظاهر من در کمان توست - چون خضر دید آن لب جان بخش دلفریب
گفتا که آب چشمه حیوان دهان توست - چشمت خوشست و بر اثر خواب خوشترست
طعم دهانت از شکر ناب خوشترست - نه هر که چشم و گوش و دهان دارد آدمیست
بس دیو را که صورت فرزند آدمست - باد بهشت می گذرد یا نسیم صبح
یا نکهت دهان تو یا بوی لادنست - این خط شریف از آن بنانست
وین نقل حدیث از آن دهانست - نه پادشاه منادی ز دست می مخورید
بیا که چشم و دهان تو مست و میگونست - حال از دهان دوست شنیدن چه خوش بود
یا از دهان آن که شنید از دهان دوست - تا دست ها کمر نکنی بر میان دوست
بوسی به کام دل ندهی بر دهان دوست - مناسب لب لعلت حدیث بایستی
جواب تلخ بدیعست از آن دهان ای دوست - توان گفتن به مه مانی ولی ماه
نپندارم چنین شیرین دهان هست - دهانش ار چه نبینی مگر به وقت سخن
چو نیک درنگری چون دلم به تنگی نیست - شیرینتر از این لب نشیندم که سخن گفت
تو خود شکری یا عسلست آب دهانت - گر تو خواهی که یکی را سخن تلخ بگویی
سخن تلخ نباشد چو برآید به دهانت - آیینه ای طلب کن تا روی خود ببینی
وز حسن خود بماند انگشت در دهانت - گر واسطه سخن نبودی
در وهم نیامدی دهانت - آن شکرخنده که پرنوش دهانی دارد
نه دل من که دل خلق جهانی دارد - علت آنست که وقتی سخنی می گوید
ور نه معلوم نبودی که دهانی دارد - گل مژده بازآمدنت در چمن انداخت
سلطان صبا پرزر مصریش دهان کرد - ندارد با تو بازاری مگر شوریده اسراری
که مهرش در میان جان و مهرش بر دهان باشد - لعلست یا لبانت قندست یا دهانت
تا در برت نگیرم نیکم یقین نباشد - زنبور اگر میانش باشد بدین لطیفی
حقا که در دهانش این انگبین نباشد - اگر خود آب حیاتست در دهان و لبش
مرا عجب نبود کان لب و دهن بکشد - شهد ریزی چون دهانت دم به شیرینی زند
فتنه انگیزی چو زلفت سر به رعنایی کشد - این که سرش در کمند جان به دهانش رسید
می نکند التفات آن که به دستش کمند - شیرین ننماید به دهانش شکر وصل
آن را که فلک زهر جدایی نچشاند - چشم سعدی در امید روی یار
چون دهانش درفشانی می کند - دهان غنچه بدرد نسیم باد صبا
لبان لعل تو وقتی که ابتسام کنند - شکرین پسته دهانی به تفرج بگذشت
که چه گویم نتوان گفت که چون زیبا بود - جهد بسیار بکردم که نگویم غم دل
عاقبت جان به دهان آمد و طاقت برسید - ترش نباشم اگر صد جواب تلخ دهی
که از دهان تو شیرین و دلنواز آید - گرت خونابه گردد دل ز دست دوستان سعدی
نه شرط دوستی باشد که از دل بر دهان آید - آن نه عشقست که از دل به دهان می آید
وان نه عاشق که ز معشوق به جان می آید - شیرین دهان آن بت عیار بنگرید
در در میان لعل شکربار بنگرید - زینهار از دهان خندانش
و آتش لعل و آب دندانش - حکایت از لب شیرین دهان سیم اندام
تفاوتی نکند گر دعاست یا دشنام - چون در دورسته دهانت
نظم سخن دری ندیدم - حکایتی ز دهانت به گوش جان من آمد
دگر نصیحت مردم حکایتست به گوشم - لب سعدی و دهانت ز کجا تا به کجا
این قدر بس که رود نام لبت بر دهنم - نفسی بیا و بنشین سخنی بگوی و بشنو
که قیامتست چندان سخن از دهان خندان - شاید که آستینت بر سر زنند سعدی
تا چون مگس نگردی گرد شکردهانان - لهجه شیرین من پیش دهان تو چیست
در نظر آفتاب مشعله افروختن - هر چه زان تلختر بخواهی گفت
شکرینست از آن دهان گفتن - طوطی نگوید از تو دلاویزتر سخن
با شهد می رود ز دهانت به در سخن - در هیچ بوستان چو تو سروی نیامدست
بادام چشم و پسته دهان و شکرسخن - هرگز شنیده ای ز بن سرو بوی مشک
یا گوش کرده ای ز دهان قمر سخن - کساد نرخ شکر در جهان پدید آید
دهان چو بازگشایی به وقت خندیدن - این چشم و دهان و گردن و گوش
چشمت مرساد و دست و بازو - خلاف سرو را روزی خرامان سوی بستان آی
دهان چون غنچه بگشای و چو گلبن در گلستان آی - از خنده شیرین نمکدان دهانت
خون می رود از دل چو نمک خورده کبابی - فکم تمرر عیشی و انت حامل شهد
جواب تلخ بدیعست از آن دهان نباتی - وان که را دیده در دهان تو رفت
هرگزش گوش نشنود پندی - دیگر نمی دانم طریق از دست رفتم چون غریق
آنک دهانت چون عقیق از بس که خونم می خوری - عارضش باغی دهانش غنچه ای
بل بهشتی در میانش کوثری - دهان پرشکرت را مثل به نقطه زنند
که روی چون قمرت شمسه ایست پرگاری - طوطیان دیدم و خوشتر ز حدیثت نشنیدم
شکرست آن نه دهان و لب و دندان که تو داری - جواب تلخ چه داری بگوی و باک مدار
که شهد محض بود چون تو بر دهان آری - حدیث یا شکرست آن که در دهان داری
دوم به لطف نگویم که در جهان داری - سعدیا گفتار شیرین پیش آن کام و دهان
در به دریا می فرستی زر به معدن می بری - تشنگانت به لب ای چشمه حیوان مردند
تشنه تر آن که تو نزدیک دهانش باشی - زان عین که دیدی اثری بیش نمانده ست
جانی به دهان آمده در حسرت کامی - مگر که نام خوشت بر دهان من بگذشت
برفت نام من اندر جهان به خوش سخنی - در دهانت سخن نمی گویم
که نگنجد در آن دهن سخنی - دلم از تو چون برنجد که به وهم درنگنجد
که جواب تلخ گویی تو بدین شکردهانی - بگذار مشک و بوی سر زلف او بیار
یاد شکر مکن سخنی زان دهان بگوی - مولوی
- «دهان» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- تیرش عجبتر یا كمان چشمش تهیتر یا دهان
او بیوفاتر یا جهان او محتجبتر یا هما - كی آن دهان مردم است سوراخ مار و كژدم است
كهگل در آن سوراخ زن كزدم منه بر اقربا - خوان چو رسید از آسمان دست بشوی و هم دهان
تا كه نیاید از كفت بوی پیاز و گندنا - چشمه خضر و كوثری ز آب حیات خوشتری
ز آتش هجر تو منم خشك دهان چرا چرا - دهان پرپست میخواهی مزن سرنای دولت را
نتاند خواندن مقری دهان پرپست آیتها - چون گل همه تن خندم نه از راه دهان تنها
زیرا كه منم بیمن با شاه جهان تنها - دهانی بسته حلوا خور چو انجیر
ز دل خور هیچ دست و لب میالا - دهان بربند و بگشا روزن دل
از آن ره باش با ارواح گویا - در لعل بتان شكر نهادی
بگشاده به طمع آن دهانها - جز خلوت عشق نیست درمان
رنج باریك اندهان را - از دیده به دیده بادهای ده
تا خود نشود خبر دهان را - در دهان عقل ریزد خون او را بردوام
تا رهاند روح را از دام و از دستان ما - جامه جانی كه از آب دهانش شسته شد
تا چه خواهد كرد دست و منت دقاق را - هله ای ترش چو آلو بشنو بانگ تعالوا
كه گشادست به دعوت مه جاوید دهان را - بطلب امن و امان را بگزین گوشه گران را
بشنو راه دهان را مگشا راه دهان را - خجلم ز وصف رویش به خدا دهان ببندم
چه برد ز آب دریا و ز بحر مشك سقا - عشق آمد این دهانم را گرفت
كه گذر از شعر و بر شعرا برآ - اشكوفهها شكفته وز چشم بد نهفته
غیرت مرا بگفته می خور دهان میالا - وان كس كه كس بود او ناخورده و چشیده
گه میگزد زبان را گه میزند دهان را - بشكن سبو و كوزه ای میرآب جانها
تا وا شود چو كاسه در پیش تو دهانها - خامش كنی وگر نی بیرون شوم از این جا
كز شومی زبانت میپوشد او دهان را - از كف تو ای قمر باغ دهان پرشكر
وز كف تو بیخبر با همه برگ و نوا - غیر بهار جهان هست بهاری نهان
ماه رخ و خوش دهان باده بده ساقیا - بماند نیم غزل در دهان و ناگفته
ولی دریغ كه گم كردهام سر و پا را - چو بوی یوسف معنی گل از گریبان یافت
دهان گشاد به خنده كههای یا بشرا - به بوسههای پیاپی ره دهان بستند
شكرلبان حقایق دهان گویا را - دهان پر است جهان خموش را از راز
چه مانعست فصیحان حرف پیما را - دهان پرست سخن لیك گفت امكان نیست
به جان جمله مردان بگو تو باقی را - هزار كاسه سر رفت سوی خوان فلك
چو درفتاد از آن دیگ در دهان حلوا - به گرد دیگ دل ای جان چو كفچه گرد به سر
كه تا چو كفچه دهان پر كنی از آن حلوا - دهان ببند و امین باش در سخن داری
كه شه كلید خزینه بر امین كشدا - دهان گور شود باز و لقمه ایش كند
چو بسته گشت دهان تن از دم احیا - الفی لا شود و تو ز الف لام گشت لا
هله دست و دهان بشو كه لبش گفت الصلا - كو بلبل چمنها تا گفتمی سخنها
نگذشت بر دهانها یا دست هیچ كاتب - خمش كردم كه غیرت بر دهانم
لگامست و لگامست و لگامست - بربست دهان و دیده بگشاد
وان نور كه دیده دید با ماست - شمس تبریزی چو بگشاید دهان چون شكر
از طرب در جنبش آید هم رمیم و هم رفات - هر یكی بسته دهان و موشكاف اندر بیان
هر یكی شكرستان و هر یكی كان نبات - چون دهانت بسته باشد در جگر آتش بود
در میان جو درآیی آب بینی سود نیست - گر چه حلواها خوری شیرین نگردد جان تو
ذوق آن برقی بود تا در دهان آكلست - تو دهان را چو ببندی خمشی را بپسندی
كشش و جذب ندیمان نگذارند خموشت - گویاترم ز بلبل اما ز رشك عام
مهرست بر دهانم و افغانم آرزوست - بر گوش ما نهاده دهان او به دمدمه
تا جان ما بگیرد یك باره بوی دوست - خواهی بلرز و خواه ملرز اینت گفتنیست
گر بر لب و دهانم خود بند آهنیست - ای مرده شوی من زنخم را ببند سخت
زیرا كه بیدهان دل و جانم شكرچش است - عیسی ز چرخ چارم میگوید الصلا
دست و دهان بشوی كه هنگام مایدهست - ماندم دهان باز ز تعظیم آن جمال
هر لحظه بر زبان و دل الله اكبرست - در هر دهان كه آب از آزادیم گشاد
در گور هیچ مور ورا در دهان نرفت - لطف كن ای كان قند راه دهانم ببند
اشتر سرمست را بند دهن واجبست - بیا به پیش من آ تا به گوش تو گویم
كه از دهان و لب من پری رخی گویاست - ز دست غیر تو اندر دهان من حلوا
به جان پاك عزیزان كه گرز رویینست - به آب حسن و به تاب جمال جان پرور
كز آن گشاد دهان را انار خندانت - دست نه بر دهان من تا من
آن نگویم چو گفت را آن نیست - چندان فروخور آن دهان تا پیشت آید ناگهان
كرسی و عرش اعظمش كالصبر مفتاح الفرج - چیزی دهانم را ببست یعنی كنار بام و مست
هر چه تو زان حیران شوی آن چیز از او حیران شود - ز درد او دهان تلخست هر دریا كه میبینی
ز داغ او نكو بنگر كه روی مه رقم دارد - دهان بربند و خامش كن كه نطق جاودان داری
سخن با گوش و هوشی گو كه او هم جاودان باشد - سبوی می چه میجویی دهانش را چه میبویی
تو پنداری كه او چون تو از این خمار میآید - یا چون صدف تشنه بگشاده دهان آید
تا قطره به خود گیرد در خویش گهر یابد - میخاید چون اشتر یعنی كه دهانم پر
خاییدن بیلقمه تصدیق ذقن دارد - ماه رمضان آمد آن بند دهان آمد
زد بر دهن بسته تا لذت لب بیند - دهان بست دهان بست از این شرح دل من
كه تا گیج نگردید كه تا خیره نمانید - در هر سخن از جان شما هست جوابی
هر چند دهان را به جوابی نگشایید - چو بو كردم دهانش را بدیدم
كه بوی آن پری دیدار دارد - وگر ساغر نداری می بیاور
دهان را همچو ساغر میتوان كرد - تویی نقشی كه جانها برنتابد
كه قند تو دهانها برنتابد - تو باشی خنده و یار تو شادی
كه بیشادی دهان كس نخندد - دهان جمله غمگینان بخندد
بدین قندی كه در دندان درآمد - دهانی زین شكر مجروح گردد
كه دندانهای شكرخاش نبود - زنخ بربسته و در گور خفته
دهان افیون و نقل یار خاید - دلتنگ نیم اگر چه دل تنگم
كخر دل من بدان دهان ماند - چشم از نظرش چه مست میگشت
وز قند لبش دهان چه میشد - مانند خیال تو ندیدم
بوسه دهد و دهان ندارد - بربند دهان ز گفت و سر نه
در سجده دوست كوست مسجود - ما دهانها باز مانده پیش آن ساقی كز او
خمرهای بیخمار و شهد بیزنبور بود - یا دهان ما بگیر ای ساقی ور نی فاش شد
آنچ در هفتم زمین چون گنجها گنجور بود - سردهانند كه تا سر ندهی سر ندهند
ساقیانند كه انگور نمیافشارند - بس كن و بیش مگو گر چه دهان پرسخنست
زانك این حرف و دم و قافیه هم اغیارند - گر چه بیدست و دهانند درختان چمن
لیك سرسبز و فزاینده و دردی خوارند - گفت بس كن كه من این را به از این شرح كنم
من دهان بستم كو آمد و پایندان شد - من دهان بستم تو باقی را بدان
كاین نظر با آن نظر آمیختند - باز رشك حق دهانم قفل كرد
شد كلید و قفل را جایی سپرد - تا چه خوردست این دهان كز ذوق آن
اقتضای بیزبانی میكند - از در مشعله داران فلك
آتش دل به دهان میآید - نار خندان كه دهان بگشادست
چونك در پوست نگنجد چه كند - تا چون صدف ز دریا بگشاید او دهانی
دریای ما و من را چون قطره دررباید - آن ذوق را گرفتم پستان مادر آمد
بنهاد در دهانت آخر مكید باید - بربند این دهان و مپیمای باد بیش
كز باد گفت راه نظر پرغبار شد - آن حلق و آن دهان كه دریدست در لحد
چون عندلیب مست چه گوینده میشود - از پی نامحرمان قفل زدم بر دهان
خیز بگو مطربا عشرت سرمد رسید - بین كه چه ریسیدهایم دست كه لیسیدهایم
تا كه چنین لقمهها سوی دهان آمدند - خاك دهان خشك را رعد بشارت دهد
كابر چو مشك سقا بهر مطر میرود - دست و دهان را بشو نه بخور و نه بگو
آن سخن و لقمه جو كان به خموشان رسید - زود دهانم ببند چون دهن غنچهها
زانك چنین لقمهای خورد و زبان میگزد - نهیم دست دهان بر كه نازكست معانی
ز شمس مفخر تبریز سوخت جان و همو شد - خمش كه هر كی دهانش ز عشق شیرین شد
روا نباشد كو گرد گفت و گو گردد - دهان چو بستی از این سوی آن طرف بگشا
كه های هوی تو در جو لامكان باشد - چو نیم كاره شد این قصه چون دهان بستی
ز بیم ولوله و شر و فتنه و فریاد - كه باده دختر كرمست و خاندان كرم
دهان كیسه گشادست و از سخا گوید - چو خون عقل خورد باده لاابالی وار
دهان گشاید و اسرار كبریا گوید - به جان رسید فلك از دعا و ناله من
فلك دهان خود اندر ره دعا بگشاد - زمین ببسته دهان تاسه مه كه میداند
كه هر زمین به درون در نهان چهها دارد - میان باغ گل سرخهای و هو دارد
كه بو كنید دهان مرا چه بو دارد - میان باغ گل سرخهای و هو دارد
كه بو كنید دهان مرا چه بو دارد - به طور موسی بنگر كه از شراب گزاف
دهان ندارد و اشكم چهارسو دارد - گلو چه حاجت مینوش بیگلو و دهان
رحیق غیب كه طعم سقا همو دارد - میان باغ گل سرخهای و هو دارد
كه بو كنید دهان مرا چه بو دارد - دهان و دست به آب وفا كی میشوید
كه دم دمش می جان در دهان نمیآید - دهان ببند و دهان آفرین كند شرحش
به صورتی كه تو را در زبان نمیآید - همه نرگس شود رزان ز پی دید گلستان
گل تو بهر بوسهاش همه شكل دهان شود - شكرینست یار حلوایی
مشت حلوا در این دهانم كرد - روزه مگشای جز به قند لبش
قند او در دهان مبارك باد - چون صدف ما دهان گشادستیم
كابر فضل تو درفشان آمد - من رها كردم جگر را هرچ خواهد گو بشو
بر دهانم زن اگر من زین سخن گویم دگر - هین دهان بربند و خامش كن از این پس چون صدف
كاین زیانت در حقیقت خصم جانست ای پسر - دل من پرسخنست ار چه دهان بربستم
تا بگوید خردی كوست ز ما خوشگوتر - هین دهان بربند و خامش چون صدف
كاین زبانت خصم جانست ای پسر - ای بسا سر همچنین جنبان شده
با دهان خشك و با چشمان تر - پرست این دهانم بر غیر تو نخوانم
چون هست غیر گوشت فانی و چیز دیگر - بنده آن پردهام گوش گران كردهام
تا كه به گوشم دهان آرد آن پرده دار - ز هر كجا كه گشادم دهان فروبستی
نهشتیم كه بگویم چه گویم ای معمار - دهان گشاید تن تا بگویدت رفتم
طبیب آید و بندد بر او ره گفتار - بدان طرف كه دهان را گشادمی بشكاف
كه قوتم برسیدست وقت شد هش دار - همیزدی به دهانم ز حرص مشتی گل
شكافها همیبستی سراسر دیوار - تو لقمهای بشكن زانك آن دهان تنگست
سه پیل هم نخورد مر تو را مگر به سه بار - به دیگ گرم رسیدی گهی دهان سوزی
گهی سیاه كنی جامه و لب و دستار - ولی چو جمله دهانم كدام را دوزی
نیم چو سوزن كو را بود یكی سوفار - به سوزنی كه دهانها بدوخت در رمضان
بیا بدوز دهانم كه سیرم از گفتار - به شهر ما تو چه غمازخانه بگشادی
دهان بسته تو غماز باش همچون نور - شكر به وقت شكر خوردنت نصیبی یافت
كه بر مذاق دهانها بود مطاع شكر - دهان ببندم و بسته شكر همیخایم
كه تا به جان برسد خوش به ابتلاع شكر - چو دیدی پرده سوزیهای خورشید
دهان از پرده دریدن فرودوز - رنگ جهان چو سحرها عشق عصای موسوی
باز كند دهان خود دركشدش به یك نفس - ای روترش به پیشم بد گفتهای مرا پس
مردار بوی دارد دایم دهان كركس - ما راست یار و دلبر تو مرگ و جسك میخور
هین كز دهان هر سگ دریا نشد منجس - به پیش عاشقان صف صف برآورده به حاجب كف
ز زخم اوست دل چون دف دهان از ناله سرنایش - خنك آن را كه دست او ببوسید
به وقت مرگ شیرین شد دهانش - دل چون تنور پر شد كه ز سوز چند گوید
دهن پرآتش من سخن از دهان آتش - اندیشهای كه آید در دل ز یار گوید
جان بر سرش فشانم پرزر كنم دهانش - بیا كه صورت عشقست شمس تبریزی
كه باز ماند ز عشق لبش دهان سماع - بیار قند معانی ز شمس تبریزی
كه باز ماند ز عشق لبش دهان سماع - دهان ببستهام از راز چون جنین غمم
كه كودكان به شكم در غذا خورند از ناف - من دهان بستم كه بگشادست پر
در دل خلق خدا اقبال عشق - دهان بر مینهاد او دست یعنی دم مزن خامش
و میفرمود چشم او درآ در كار پنهانك - تو مشك آب حیوانی ولی رشكت دهان بندد
دهان خاموش و جان نالان ز عشق بیامان اینك - سحرگه ناله مرغان رسولی از خموشانست
جهان خامش نالان نشانش در دهان اینك - من ز غیرت سلام تو پوشم
تا نداند دهان سلام علیك - چون ببستم دهان سلامت شد
جانب گلستان سلام علیك - دهان ببند كه تا دل دهانه بگشاید
فروخورد دو جهان را به یك زمان چو نهنگ - مستست چشم نرگس و خندان دهان باغ
از كر و فر و رونق و لطف و كمال گل - دهان ببند ز حال دلم كه با لب دوست
خدای داند كو را چه واقعهست و چه حال - تو مست مست سرخوشی من مست بیسر سرخوشم
تو عاشق خندان لبی من بیدهان خندیدهام - ای سردهان ای سردهان بگشادهام زان سر دهان
تا هر دهان خشك را جفت لب ساغر كنم - از نقشهای این جهان هم چشم بستم هم دهان
تا نقش بندی عجب بیرنگ و بو آموختم - خامش كنم بندم دهان تا برنشورد این جهان
چون می نگنجی در بیان دیگر نگویم بیش و كم - از غم و اندهان من سوخت درون جان من
جمله فروغ آتشین تا به كیش نهان كنم - دهان مگشای بیهنگام و می ترس از زبان من
زبانت گر بود زرین زبان دركش كه من گازم - دهان مگشای این ساعت ازیرا دنبل خامی
چو وقت آید شوی پخته به كار تو بپردازم - دهان بربند و محرم شو به كعبه خامشان می رو
پیاپی اندر این مستی نی اشتر جو و نی جم جم - دهان بربند و محرم شو به كعبه خامشان می رو
پیاپی اندر این مستی نه اشتر جو و نی جم جم - در چرخ درآوردی چون مست خودم كردی
چون تو سر خم بستی من نیز دهان بستم - زان راه كه آه آمد تا باز رود آن ره
من راه دهان بستم من ناله نمیآرم - دهان باز مكن هیچ كه اغلب همه جغدند
دگر لاف مپران كه ما بازپریدیم - بستیم دهان خود و باقی غزل را
آن وقت بگوییم كه ما بسته دهانیم - هین آن لب ساغر بنه اندر لب خشكم
وانگه بشنو سحر محقق ز دهانم - دهان اژدها را بردریدم
طریق عشق را آباد كردم - مگر ساقی بینداید دهانم
از آن جام و از آن رطل دمادم - خمش كن خسروا هم گو ز شیرین
ز شیرینی همیسوزد دهانم - بداند دست و پا از جنبش دل
دهان ساكن دل جنبان بگوییم - به سان عقل اول سر عالم
دهان بربسته تا پایان بگوییم - سخندانان چو مشرف بر دهانند
برون از خرگه ایشان بگوییم - چون بستم من دهان ز گفتن
بس گفتن بیشمار دیدم - وان گاه دهان تو بشوییم
آن جا برسی كه ما نهانیم - یا رب توبه چرا شكستم
وز لقمه دهان چرا نبستم - وانگه زین سر به سوی آن سر
دزدیده ره و دهانه دیدم - از لذت و از صفای قندش
پرشهد شدهست این دهانم - چو ز بادی بگریزم چو خسم سخره بادم
چو دهانم نپذیرد به خدا خام و خمیرم - چو بدیدم كه دهانم شد غماز نهانم
سخن فاش چه گویم كه ز مرموز خموشم - عجب ای عشق چه جفتی چه غریبی چه شگفتی
چو دهانم بگرفتی به درون رفت بیانم - ز یكی پسته دهانی صنمی بسته دهانم
چو برویید نباتش چو شكر بست زبانم - جام فرعون نگیرم كه دهان گنده كند
جان موسی است روان در تن همچون طورم - هم تو بگشا این دهان را هم تو بند
بند آن توست و انبان توییم - خواهم كه كفك خونین از دیگ جان برآرم
گفتار دو جهان را از یك دهان برآرم - بگشا دهان خود را آن قند بیعدد را
عذر ار نمیپذیری من عشوه می پذیرم - ممن ممیز است چنین گفت مصطفی
اكنون دهان ببند كه بیگفت مرشدیم - گر چه دهان پر است ز گفتار لب ببند
خاموش كن كه پیش حسودان منكریم - ای تو امان جهان ای تو جهان را چو جان
ای شده خندان دهان از كرمت دم به دم - چو شیر عشق فرستد سگان خود به شكار
به عشق دل به دهان سگ شكار روم - تو ماهیی كه به بحر عسل بخواهی تاخت
هزار بارت از آن شهد در دهان كردیم - بگفتمش چو دهان مرا نمیدوزی
بدوز گوش كسی را كه نیست یار تمام - بیار آنك نگنجد در این دهان نامش
كه می شكافد از او شقههای گفتارم - دهان پر است و خموشم كه تا بگویی تو
كز آن لب شكرینت شكرفشان داریم - بربند دهان در باغ درآ
تا كم نكنی خطهای چكم - آتشی از تو در دهان دارم
لیك صد مهر بر زبان دارم - تو دهانم گرفتهای كه خموش
تو دهان گیر و من جهان گیرم - ای خرد از رشك دهانم مگیر
قد شهد الله و عد النعم - سرمستی جان جهان معشوقه چشم و دهان
ویرانی كسب و دكان یغماجی تقوا و دین - خامش كه اندر خامشی غرقه تری در بیهشی
گر چه دهان خوش می شود زین حرف چون مسواك من - آواز دادم دوش من كای خفتگان دزد آمدهست
دزدید او از چابكی در حین زبانم از دهان - شو چو كلیم هین نظر تا نكنی به طشت زر
آتش گیر در دهان لب وطن زبانه كن - باده خاص خوردهای نقل خلاص خوردهای
بوی شراب می زند خربزه در دهان مكن - باده عام از برون باده عارف از درون
بوی دهان بیان كند تو به زبان بیان مكن - تا تو حریف من شدی ای مه دلستان من
همچو چراغ می جهد نور دل از دهان من - گر چه كه گل لطیفتر رزق گرفت بیشتر
لیك رسید اندكی هم به دهان یاسمن - باده خاص خوردهای جام خلاص خوردهای
بوی شراب می زند لخلخه در دهان مكن - چه دانمهای بسیار است لیكن من نمیدانم
كه خوردم از دهان بندی در آن دریا كفی افیون - خاموش كه آن لقمه هر بسته دهان خاید
تا لقمه نیندازی بربند دهان ای جان - شمس الحق تبریزی یا رب چه شكرریزی
گویی ز دهان من صد حجت و صد برهان - شنیدم از دهان عشق می گفت
منم معشوقه زیبای مستان - گلو مخراش و زیر لب بخوانش
دهانت پر كند از در و مرجان - دهان خاك خشك از حسرت ماست
نیارد جرعهای بیما چشیدن - دهان بربند گوش فهم بستهست
مگو چیزی كه می ناید به گفتن - وانها را كه روزی روی شاه است
ز حسن شه دهانش پرشكر بین - دلبر بیگانه صورت مهر دارد در نهان
گر زبانش تلخ گوید قند دارد در دهان - ای رسول غیرت مردان دهانم را مگیر
تا دو سه نكته بگویم از زبان عاشقان - گفت آری لیك وقتی می دهد شفتالویی
كه رسد جان از تن عاشق ز ناخن تا دهان - مهرهای از جان ربودم بیدهان و بیدهان
گر رقیب او بداند گو بدان و گو بدان - هست ما را هر زمانی از نگار راستین
لقمهای اندر دهان و دیگری در آستین - بر دهان من به دست خویش بنهادی قدح
تا ز سرمستی ندانم من قدح را از دهان - زنده گشتند و پی شكر دهان بگشادند
بوسهها مست شدند از طرب بوی دهن - من از این ناله اگر چه كه دهان می بندم
نتوان در شكم آب فروبست دهن - آن بتان چون جهت شكر دهان بگشادند
جان به بوسه نرسد مست شد از بوی دهن - تو بگو دارد دهان تنگ یار
با لب بسته گشاد بیكران - راه صحرا را فروبست این سخن
كس نجوید راه صحرا را دهان - معتمد شو تا درآیی در حرم
اولا بربند از گفتن دهان - شمس تبریزی گشاید راه شرق
چون شوی بسته دهان و رازدان - گویی كه می مخور پس اگر می همیدهی
مخمور را چه خشك دهان میكنی مكن - بازرسید از الست كار برون شد ز دست
فاش بود فاش مست خاصه ز بوی دهان - گفت لبم ناگهان نام گل و گلستان
آمد آن گلعذار كوفت مرا بر دهان - هین كه نهای بیزبان پیش چنین جانها
قصه نی بیزبان نعره جان بیدهان - گفت ترایم ولیك هر كه بگوید ز من
شرح دهد از لبم ده بزنش بر دهان - دلا تو شهد منه در دهان رنجوران
حدیث چشم مگو با جماعت كوران - نعیم تو نه از آن است كه سیر گردد جان
مرا به خوان تو باید هزار حلق و دهان - دو صد دهان و جهان از برای عز لبت
بسوز و پاره كن و بردران و برهم زن - اگر سزای لب تو نبود گفته من
برآر سنگ گران و دهان من بشكن - بربند دهان غماز مشو
غماز بس است آن گوهر من - گیر دهانی نبود گفت زبانی نبود
تا دم اسرار زند جوشش اسرار تو كو - جان مرا در این جهان آتش توست در دهان
از هوس وصال تو وز طلب جهان تو - گفت شرارهای از آن گر ببری سوی دهان
حلق و دهان بسوزدت بانگ زنی گلو گلو - بصیرتها گشاده هر نظر حیران در آن منظر
دهان پرقند و پرشكر تو خود باقیش را برگو - خمش كن ای دل مضطر مگو دیگر ز خیر و شر
چو پیش او است سر مظهر دهان بربند و پنهان شو - من بیخود و سرمستم اینك سر خم بستم
ای شاه زبردستم بیكام و دهان برگو - همه عالم دهان خشكند و تشنه
غذای جمله را داده تمام او - حدیثت در دهان جان نگنجد
حدیثت از زبان گویم زهی رو - حدیثی را كه جان هم نیست محرم
من از راه دهان گویم زهی رو - بجز از هجر آن مخدوم جانی
دل و جان را به عالم اندهان كو - خداوند شمس دین از بهر الله
كه لایق در ثنای او دهان كو - دست بر رگهای مستان نه دلا تا پی بری
از دهان آلودگان زان باده خودكام او - چون سبوی تو در آن عشق و كشاكش بشكست
بر لب چشمه دهان مینه و خوش میكش از او - ما دهان بربستهایم امروز از او
تو حدیث دلگشا را بازگو - این شكر خور این شكر كز ذوق او
میدهد اندر دهان دندان نو - بستم ره دهان و گشادم ره نهان
رستم به یك قنینه ز سودای گفت و گو - همه گفتیم و اصل را بنگفتیم دلبرا
كه همان به كه راز تو شنوند از دهان تو - دست او را دهان بدی شرح دادی از آن غم او
میكند شرح بیزبان یا ظریفون فافهموا - خورده می غفلت و منكر شده
بوی دهانت شده اقرار تو - بستم من دهان خود دل بگشاد صد دهان
بهر دل تو تن زدم بس بودم نوازن او - ای تو برای آبرو آب حیات ریخته
زهر گرفته در دهان قند و نبات ریخته - بربند دهان از نان كمد شكر روزه
دیدی هنر خوردن بنگر هنر روزه - باد تو درختم را در رقص درآورده
یاد تو دهانم را پرشهد و شكر كرده - آن دم كه دهان خندد در خنده جان بنگر
كان خنده بیدندان در لب بنهد خنده - از گفتن اسرار دهان را تو ببسته
و آن در كه نمیگویم در سینه گشاده - بربند دهان از سخن و باده لب نوش
تا قصه كند چشم خمار از ره دیده - چون نكته ز راه چشم گویی
ما را همه مهر بر دهان نه - به دهان تو چنین تیغ نهادهست نهنده
مثل كارد كه گیرد بر تیغی به دهانه - قند خا خاموش باش و حیف دان
قند و پند اندر دهان آمیخته - در حلقه قلاشی زنهار تا نباشی
چون غنچه چشم بسته چون گل دهان گشاده - با این همه دهانم گر رشك او نبستی
صد جای آسمان را تو دیدیی دریده - بربند این دهان را بگشا دهان جان را
بینی كه هر دو عالم گردد یكی نواله - خسرو تبریزیان شمس حق روحیان
پر شده از تو دهان زخم زبانم مده - دهان گشاد ضمیر و صلاح دین را گفت
تویی حیات من ای دیده خدادیده - لقمه شدی جمله جهان گر عشق را بودی دهان
دربان شدی جان شهان گر عشق را بودی دری - از رخ جهان پرنور كن چشم فلك مخمور كن
از جان عالم دور كن این اندهان را ساعتی - بس كه نگنجد آن سخن كو بنبشت در دهان
گر همه ذره ذره را بازكشی دهان كنی - پر كن زان می نهان تا بخوریم بیدهان
تا كه بداند این جهان باز كه كیمیا تویی - نیست نزار عشق را جز كه وصال داروی
نیست دهان عشق را جز كف تو علف دهی - هر كی حدیث میكند بر لب او نظر كنم
از هوس دهان تو تا لب كی گزیدهای - نای بنه دهان همیآرد صبح نالهای
چنگ ز چنگ هجر تو كرد حزین شكایتی - تلخ كنی دهان من قند به دیگران دهی
نم ندهی به كشت من آب به این و آن دهی - جمله تن شكر شود هر كه بدو شكر دهی
لقمه كند دو كون را آنك تواش دهان دهی - از دهش و عطای تو فقر فقیر فخر شد
تا كه نماند مرگ را بر فقرا دهانهای - دهان عشق میخندد كه نامش ترك گفتم من
خود این او میدمد در ما كه ما ناییم و او نایی - از آن می كو ز بهر شه دهان خویش بگشادی
همه هستی فروبردی تو پنداری نهنگستی - چو در مازاغ بگریزی شود زاغ تو شهبازی
كه اكسیر است شادی ساز او را كاندهانستی - دهان بستم خمش كردم اگر چه پرغم و دردم
خدایا صبرم افزون كن در این آتش به ستاری - گفتا چو بپردازم من جمله دهان گردم
صدمرده همیخندم بیخنده دندانی - شب یار همیگردد خشخاش مخور امشب
بربند دهان از خور تا طعم دهان بینی - از جان و جهان رسته چون پسته دهان بسته
دمها زده آهسته زان راز كه گفتستی - بربند دهان زیرا دریا خمشی خواهد
ور نی دهن ماهی پرگفت و زیانستی - بردی ز حد ای مكثر بربند دهان آخر
نی عاشق عشقی تو تو عاشق گفتاری - بگشای دهانت را خاشاك مجو در می
خاشاك كجا باشد در ساغر هشیاری - گر نام سفر گویم بشكن تو دهانم را
دوزخ كی رود آخر از جنت مأوایی - بربند دهان برگو در گنبد سر خود
تا ناله در آن گنبد یابی تو مثنایی - چون جولهه حرص در این خانه ویران
از آب دهان دام مگس گیر تنیدی - بگشای دهان ز آنچ نگفتم تو بیان كن
بگشا در دلها كه تو سلطان خطابی - خاموش و دهان را به خموشی تو دوا كن
زیرا كه ز پستان سیه دیو چشیدی - خواهم سخنی گفت دهانم بمبندید
كامروز حلال است ورا رازگشایی - دهان بربند در دریا صدف وار
دهان بگشاده چون تمساح تا كی - دهان بربند و قفلی بر دهان نه
ز ضایع كردن مفتاح تا كی - دهان بربند كاین جا یك نظر نیست
كه بشناسد سواری از غباری - دگر وصف لبش دارم ولیكن
دهان تو بسوزد گر بخوانی - به حق آن دو لعل قندبارش
كه شرح آن نگنجد در دهانی - جهان جان كه هر جزوش جهان است
نگنجد در دهان هرگز جهانی - سرمستم و بیخودم مبادا
بجهد ز دهان من خطایی - چون محرم هر شكر دهان است
از پیش دهان چه میگریزی - از رشك تو من دهان ببستم
شرح تو رسد به منتها نی - این گفته و بسته شد دهانم
باقی تو بگو اگر توانی - پیركی گنده دهانی بسته صد چنگ و جلب
سر فروكرده ز بامی تا درافتد زیركی - جانها زنبوروار از عشق تو پران شده
تا دهان خاكیان را زان عسل آلودهای - آفتابا پیش تو هر ذرهای كو شكر كرد
مر دهان شكر او را پر ز شكر داشتی - ای دهان آلوده جانی از كجا می خوردهای
و آن طرف كاین باده بودت از كجا ره بردهای - چو دهان نیست مكانش همه اجزاش دهانش
ز زمین نیست نباتش كه سمایی است سمایی - رمضان خسته خود را و دهان بسته خود را
تو مپندار كز آن می نكند روح فزایی - چو مرا نماند مایه منم و حدیث سایه
چه كند دهان سایه تبعیت دهانی - تو به گوش دل چه گفتی كه به خندهاش شكفتی
به دهان نی چه دادی كه گرفت قندخایی - به تو دل چگونه پوید نظرم چگونه جوید
كه سخن چگونه پرسد ز دهان كه تو كجایی - به مثال گربه هر یك به دهان گرفته كودك
سوی مادران گلشن به نظاره چون نیایی - چون سگ گرسنه هر خلق دهان بگشادهست
تویی آن شیر كه بر جوع بقر میخندی - رهزنانند به هر گام یكی عشوه دهی
وای بر تو گر از این عشوه دهان عشوه خری - این قدح می شتابد تا شما را بیابد
در دل و جان بتابد از ره بیدهانی - پهلوی نرگس بروید یاسمین
گل به غنچه خوش دهان آید همی - ور نه دست غیر تستی بر دهان
راست و چپ بیاین دهان غوغاستی - گر من غزل نخوانم بشكافد او دهانم
گوید طرب بیفزا آخر حریف كاسی - تا تو خمش نكردی اندیشه گرد نامد
وا شد دهان دل چون بربسته شد دهانی - ای خواجه ترك ره كن ما را حدیث شه كن
بگشا دهان و اه كن گر مست آن شرابی - ای شمس حق تبریز بستم دهان ازیرا
هر دیده برنتابد نورت چو آفتابی - طاقت نماند و این سخنم ماند در دهان
با صد هزار غم كه نهانند چون پری - اندر دو چشم كور درآیی نظر دهی
و اندر دهان گنگ درآیی زبان شوی - هر عین و هر عرض چو دهان بسته غنچهای است
كان را حجاب مهد غوانی نهادهای - قفلی است بر دهان من از رشك عاشقان
تا من نگویم این كه فلان است آن یكی - خواجه بجه از جهان قفل بنه بر دهان
پنجه گشا چون كلید قفل گشا یافتی - ماند سخن در دهان و رفت دل من
جانب یاران به سوی دور دیاری - غبغب غنچه در این چمن بنخندد
تا تو به خنده دهان او نگشایی - شادی جانها ذوق دهانها
اصل مكانها كوی افندی - فتادهای به دهانها همیگزندت مردم
لطیف و پخته چو نانی بدان همیشه چنانی - شكر به پیش تو آمد كه برگشای دهان را
چرا ز دعوت شكر چو پسته بسته دهانی - اگر چه خود سرمستی دهان چرا بربستی
قلم چرا بشكستی ورق چرا بدریدی - دهان به گوش من آرد به گاه نومیدی
چه میكند سر و گوش مرا به شهد لبی - تو راست باش چو تیر و حریف كژ چو كمان
چو تیر زه به دهان گیر چون درافتادی - خموش باش و همیتاز تا لب دریا
چو دم گسسته شوی گر ره دهان گیری - كسی كه دیده به صنع لطیف او خو داد
نترسد ار چه فتد در دهان صد افعی - چگونه زار ننالم من از كسی كه گرفت
به هر دو دست و دهان او مرا چو سرنایی - دهان به گوش من آورد و گفت در گوشم
یكی حدیث بیاموزمت بیاموزی - دهان گشادم یعنی ببین كه لب خشكم
كه تا شراب تو گوید كه ای دهان چونی - دلا بگو تو تمام سخن دهان بستیم
سخن تو گوی كه گفتار جاودان داری - خمش دهان پی آنست تا شكرخایی
نه آن كه سست فكندی زنخ زنان باشی - من نهادم دستم، بر دهان مستم
تا تو گویی كه تو دادهی گویایی - مثال مریدی كه او شیخ جوید
كشد از دهانها دم اولیایی - بجو بوی حق از دهان قلندر
به جد چون بجویی یقین محرم آیی - چون در حضری بربند دهان
در ذكر مرو چون در حضری - عشق را بین كه صد دهان بگشاد
چون تو چشمان عشق بگشادی - دست و دهان را چو بشویی ز حرص
صاحب و همكاسهی سلطان شوی - «دهان» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- تن همچو صدف دهان گشاده است که آه
من کی گنجم چو ره نشد مرجان را - آن لقمه که در دهان نگنجد به طلب
وان علم که در نشان نگنجد به طلب - لب چند دراز میکنی سوی لبش
هر گنده دهان چشیده از طعم لبت - پرسید کی تو چون دهان بگشادم
جست از دهنم راه بیابان بگرفت - آنکس که از هر دو جهان روزه گشاست
بیکام و دهان روزهگشائی او راست - هر ذره و هر خیال چون بیداریست
از شادی و اندهان ما هشیاریست - چون شش جهتم شعلهی آتش بگرفت
آه کردم و دست بر دهانم بنهاد - ور بانگ برآورم دهان میسوزد
از من گذرد هر دو جهان میسوزد - رو شربت عشق در دهان نه شب و روز
زان پیش که حکم حق دهانت گیرد - هر لقمهی خوش که بر دهان میگردد
میجوشد و صافش همه جان میگردد - امروز من از تشنه دهانی و خمار
نی دل دارم نه عقل و نه صبر و قرار - ای از شکرت دهان گلها پر زر
وز هجر کبود پوش تو نیلوفر - حال دلم از دهان تنگت بطلب
بیماری من ز چشم جادوت بپرس - بگشاد دهانرا که بگوید چیزی
از غایت غیرت تو نگذاشتمش - شیرین ز دهان تو دهان عاشق
جان بندهات ای جان و جهان عاشق - می بر کف من منه بنه بر دهنم
کز مستی تو راه دهان گم کردم - جانم به لب آمده است لب پیش من آر
تا جان به بهانه در دهان تو نهم - هر تیر که جست هست از آن سخت کمان
هر نکته که هست جست از آن شعله دهان - من کی خندم تات نبینم خندان
جان بندهی آن خندهی بیکام و دهان - تلخی بدهان هر دل صفرائی
خود بر تو شکر حسد برد دور از تو - ای آنکه مرا دهر زبان میدانی
ور زانکه ببندند دهان میدانی - عید آمد و عید بس مبارک عیدی
گر گردون را دهان بدی خندیدی - خائیه بهر دهان چو نانم کردی
فیالجمله چنان شد که چنانم کردی - فردوسی
- «دهان» در شاهنامه فردوسی
- دوچشم از بر سر چو دو چشمه خون
ز دود دهانش جهان تیرهگون - دهانش به تنگی دل مستمند
سر زلف چون حلقهی پایبند - چو شد دوخته یک کران از دهانش
بماند از شگفتی به بیرون زبانش - هم اندر زمان دیگری همچنان
زدم بر دهانش بپیچید ازان - همان بد که تنگی بد اندر جهان
شده خشک خاک و گیا را دهان - بینداخت از پشت اسپش به خاک
دهان پر ز خون و زره چاک چاک - ز هر جای روزیدهان را بخواند
به دیوان دینار دادن نشاند - بفرمود موبد به روزی دهان
که گویند نام کهان و مهان - درم داد و روزیدهان را بخواند
بسی با سپهبد سخنها براند - سبک خنجر اندر دهانش نهاد
ز دادار نیکی دهش کرد یاد - بکند از دهانش دو دندان نخست
پس آنگه بیامد سر و تن بشست - به کامش چو تیغ اندرآمد بماند
چو دریای خون از دهان برفشاند - کف اندر دهانشان شده خون و خاک
همه گبر و برگستوان چاکچاک - از ایران سران و مهان را بخواند
درم داد و روزی دهان را بخواند - کف دست او بر دهان برنهاد
بدو گفت یزدان پناه تو باد - همه دیدههاشان به کردار خون
همی از دهان آتش آمد برون - فرود آمد از باره شاه و سپاه
دهانش پر از خاک آوردگاه - نوندی بیامد ز کارآگهان
که خاقان شب و روز بیاندهان - به پولاد پیکان دهانش بدوخت
همی خار زان زهر او برفروخت - بیامد به نزد پدر یزدگرد
چو دیدش کف اندر دهانش فسرد - هوا را دهان خشک چون خاک شد
ز تنگی به جو آب تریاک شد - جهاندار کسری درو خیره ماند
سرافراز روزی دهان را بخواند - شهنشاه رخساره بیتاب کرد
دهانش پر از در خوشاب کرد - سپهدار روزیدهان را بخواند
وزان جنگ چندی سخنها براند - سوی گنج رفتند روزیدهان
دبیران و گنجور شاه جهان - به تن زرد و گوش و دهانش سیاه
ندیدی کس او را مگر گرمگاه - سیوم تیر و چارم بزد بر دهانش
که بردوخت برهم دهان و زبانش - دهانش پر از گوهر شاهوار
بیاگند و دینار چون صد هزار - دهان و برش پر ز گوهر کنم
برین رود سازانش مهتر کنم - برین گونه تا سرسوی خواب کرد
دهانش پر از در خوشاب کرد - فروتر ز موبد مهان را بدی
بزرگان و روزی دهان را بدی - بپردان سپردیم چون بازخواست
ندانم زبان در دهانت چراست - دهان ناچریده دودیده پرآب
همیبود تا برکشید آفتاب - بر شاه شد دل پر از شرم و باک
رخانش پر آب و دهانش چو خاک