زن، زندگی، آزادی
«سینه» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «سینه» در غزلیات حافظ شیرازی
- دود آه سینه نالان من
سوخت این افسردگان خام را - با دل سنگینت آیا هیچ درگیرد شبی
آه آتشناک و سوز سینه شبگیر ما - لب و دندانت را حقوق نمک
هست بر جان و سینه های کباب - سینه از آتش دل در غم جانانه بسوخت
آتشی بود در این خانه که کاشانه بسوخت - ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند
فضای سینه حافظ هنوز پر ز صداست - سرشک من که ز طوفان نوح دست برد
ز لوح سینه نیارست نقش مهر تو شست - فقر ظاهر مبین که حافظ را
سینه گنجینه محبت اوست - زین آتش نهفته که در سینه من است
خورشید شعله ایست که در آسمان گرفت - بر سینه ریش دردمندان
لعلت نمکی تمام دارد - مدعی خواست که آید به تماشاگه راز
دست غیب آمد و بر سینه نامحرم زد - مشوی ای دیده نقش غم ز لوح سینه حافظ
که زخم تیغ دلدار است و رنگ خون نخواهد شد - ما در درون سینه هوایی نهفته ایم
بر باد اگر رود دل ما زان هوا رود - سینه گو شعله آتشکده فارس بکش
دیده گو آب رخ دجله بغداد ببر - غم حبیب نهان به ز گفت و گوی رقیب
که نیست سینه ارباب کینه محرم راز - به صوت چنگ بگوییم آن حکایت ها
که از نهفتن آن دیگ سینه می زد جوش - جان به شکرانه کنم صرف گر آن دانه در
صدف سینه حافظ بود آرامگهش - از آب دیده صد ره طوفان نوح دیدم
و از لوح سینه نقشت هرگز نگشت زایل - چنان پر شد فضای سینه از دوست
که فکر خویش گم شد از ضمیرم - چو حافظ گنج او در سینه دارم
اگر چه مدعی بیند حقیرم - سر سودای تو در سینه بماندی پنهان
چشم تردامن اگر فاش نگردی رازم - سینه تنگ من و بار غم او هیهات
مرد این بار گران نیست دل مسکینم - ای که طبیب خسته ای روی زبان من ببین
کاین دم و دود سینه ام بار دل است بر زبان - ز دلگرمی حافظ بر حذر باش
که دارد سینه ای چون دیگ جوشان - مکن کز سینه ام آه جگرسوز
برآید همچو دود از راه روزن - تنت در جامه چون در جام باده
دلت در سینه چون در سیم آهن - ای جرعه نوش مجلس جم سینه پاک دار
کآیینه ایست جام جهان بین که آه از او - ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی که اندر سینه داری - چون مصلحت اندیشی دور است ز درویشی
هم سینه پر از آتش هم دیده پرآب اولی - سینه مالامال درد است ای دریغا مرهمی
دل ز تنهایی به جان آمد خدا را همدمی - سعدی شیرازی
- «سینه» در غزلیات سعدی شیرازی
- اگر مرا به زر و سیم دسترس بودی
ز سیم سینه تو کار من چو زر می گشت - هر که تماشای روی چون قمرت کرد
سینه سپر کرد پیش تیر ملامت - هر که ز ذوقش درون سینه صفاییست
شمع دلش را ز شاهدی نگزیرد - با آن همه بیداد او وین عهد بی بنیاد او
در سینه دارم یاد او یا بر زبانم می رود - گر آه سینه سعدی رسد به حضرت دوست
چه جای دوست که دشمن بر او ببخشاید - قلم خاصیتی دارد که سر تا سینه بشکافی
دگربارش بفرمایی به فرق سر دوان آید - گمان برند که در عودسوز سینه من
بمرد آتش معنی که بو نمی آید - چو دست مهربان بر سینه ریش
به گیتی در ندارم هیچ مرهم - نی مپندار که حرفی به زبان آرم اگر
تا به سینه چون قلم بازشکافند سرم - گروهی عام را کز دل خبر نیست
عجب دارند از آه سینه من - حیفست از آن دهن که تو داری جواب تلخ
وان سینه سفید که دارد دل سیاه - دانی که آه سوختگان را اثر بود
مگذار ناله ای که برآید ز سینه ای - به فلک می رود آه سحر از سینه ما
تو همی برنکنی دیده ز خواب سحری - تو سوز سینه مستان ندیدی ای هشیار
چو آتشیت نباشد چگونه برجوشی - دست در دل کن و هر پرده پندار که هست
بدر ای سینه که از دست ملامت چاکی - طاقتم نیست ز هر بی خبری سنگ ملامت
که تو در سینه سعدی چو چراغ از پس جامی - خیام نیشابوری
- «سینه» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «سینه» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- در سینهها برخاسته اندیشه را آراسته
هم خویش حاجت خواسته هم خویشتن كرده روا - ای جویبار راستی از جوی یار ماستی
بر سینهها سیناستی بر جانهایی جان فزا - ای موسی عمران كه در سینه چه سیناهاستت
گاوی خدایی میكند از سینه سینا بیا - خورشید پیشت چون شفق ای برده از شاهان سبق
ای دیده بینا به حق وی سینه دانا بیا - باد نفس مر سینه را ز اندوه صیقل میزند
گر یك نفس گیرد نفس مر نفس را آید فنا - من عاشقان را در تبش بسیار كردم سرزنش
با سینه پرغل و غش بسیار گفتم ناسزا - نوح تویی روح تویی فاتح و مفتوح تویی
سینه مشروح تویی بر در اسرار مرا - دلبر بیكینه ما شمع دل سینه ما
در دو جهان در دو سرا كار تو داری صنما - كحل نظر در او نهد دست كرم بر او زند
سینه بسوزد از حسد این فلك خمیده را - هر اندیشه كه میپوشی درون خلوت سینه
نشان و رنگ اندیشه ز دل پیداست بر سیما - چون زر شد رنگ ما از سینه سیمینش
صد گنج فدا بادا این سیم و زر ما را - فرمود كه نور من ماننده مصباح است
مشكات و زجاجه گفت سینه و بصر ما را - چون چرخ زند آن مه در سینه من گویم
ای دور قمر بنگر دور قمر ما را - بر سینه نهد عقل چنان دل شكنی را
در خانه كشد روح چنان رهگذی را - به سینه تو كه آن پستان شیرست
كه از شیرش چشیدی بیست این جا - دیدم شه خوب خوش لقا را
آن چشم و چراغ سینهها را - سینههای عاشقان جز از شما روشن مباد
گلبن جانهای ما خندان مبادا بیشما - سینه خود باز كردم زخمها بنمودمش
گفتمش از من خبر ده دلبر خون خواره را - لیك از آسیب جانت وز صفای سینهات
بی تو داده باغ هستی را بسی نشو و نما - ای خیالت غمگسار سینهها
ای جمالت رونق گلزارها - سینه شكاف گشته دل عشق باف گشته
چون شیشه صاف گشته از جام حق تعالی - از سینه پاك كردم افكار فلسفی را
در دیده جای كردم اشكال یوسفی را - مالیده رو و سینه در آن قبله گاه حق
در خانه خدا شده قد كان آمنسا - میخواست سینهاش كه سنایی دهد به چرخ
سینای سینهاش بنگنجید در سما - روان شود ز ره سینه صد هزار پری
چو بر قنینه بخواند فسون احیا را - روح دهد مرده پوسیده را
مهر دهد سینه بیگانه را - سینه چون خانه زنبور پر از مشغله بود
كز تو ای كان عسل شهد كشیدم همه شب - آفتاب جمال سینه گشاد
فاخلعوا فی شعاعه الاثواب - ز بعد وقت نومیدی امیدیست
به زیر كوری اندر سینه دیدیست - ای كرده میان سینه غارت
ای جان و هزار جان شكارت - سینههای روشنان بس غیبها دانند لیك
سینه عشاق او را غیب دانی دیگرست - دل مثال ابر آمد سینهها چون بامها
وین زبان چون ناودان باران از این جا نازلست - آب از دل پاك آمد تا به بام سینهها
سینه چون آلوده باشد این سخنها باطلست - دست بردار ز سینه چه نگه میداری
جان در آن لحظه بده شاد كه مقصود آنست - چون تجلی بود از رحمت حق موسی را
زان شكرریز لقا سینه سینا چه خوشست - چون بگذرد خیال تو در كوی سینهها
پای برهنه دل به در آید كه جان كجاست - آن آفتاب كز دل در سینهها بتافت
بر عرش و فرش و گنبد خضرا مباركست - ای بس مرغان آب بر لب دریای عشق
سینه صیاد كو دیده شاهین كه راست - عرصه دل بیكران گم شده در وی جهان
ای دل دریاصفت سینه بیابان كیست - خیال تو چو درآید به سینه عاشق
درون خانه تن پر شود چراغ حیات - گر سینه آیینه كنی بیكبر و بیكینه كنی
در وی ببینی هر دمش كالصبر مفتاح الفرج - آن كیست آن آن كیست آن كو سینه را غمگین كند
چون پیش او زاری كنی تلخ تو را شیرین كند - هزاران سیمبر بینی گشاییده بر او سینه
چو آن عنبرفشان قصه نسیم آن سحر گوید - هلا ختم است بر بوسه نهان كن دل چو سنبوسه
درون سینه زن پنهان دمی كه بیشمار آمد - تویی شاها و دیرینه مقام تست این سینه
نمیگویی كجا بودی كه جان بیتو نزار آمد - برون شو ای غم از سینه كه لطف یار میآید
تو هم ای دل ز من گم شو كه آن دلدار میآید - در و دیوار این سینه همیدرد ز انبوهی
كه اندر در نمیگنجد پس از دیوار میآید - ای مركب خود كشته وی گرد جهان گشته
بازآی به خورشیدی كز سینه كرم دارد - آن سینه و چون سینه صیقل ده آیینه
آن سینه كه اندر خود صد باغ ارم دارد - در خانقه سینه غوغاست فقیران را
ای سینه بیكینه غوغات مبارك باد - تا نقش تو در سینه ما خانه نشین شد
هر جا كه نشینیم چو فردوس برین شد - شراب عاشقان از سینه جوشد
حریف عشق در اسرار باشد - بخوان بر سینه دل این عزیمت
كه تا فریاد از پریان برآید - بدری زان كفن بر سینه بندی
خراباتی ز جانت درگشاید - از رحمت شمس دین تبریز
هر سینه جدا جدا چه دارد - هان ای دل بسته سینه بگشا
كان گمشده در كنار آمد - هر سینه كه سیمبر ندارد
شخصی باشد كه سر ندارد - چو كدو پاك بشوید ز كدو باده بروید
كه سر و سینه پاكان می از آثار تو دارد - همه زهر دین و دنیا ز تو شهد و نوش آمد
غم و درد سینه سوزان ز تو دلنواز گردد - دو سه بیت ماند باقی تو بگو كه از تو خوشتر
كه ز ابر منطق تو دل و سینه اخضر آمد - عشق شاخیست ز دریا كه درآید در دل
جای دریا و گهر سینه تنگی نبود - ور سواره تو برانی سوی میدان آیی
تا شود گوشه هر سینه چو میدان چه شود - ناشكفته از گلستانش گلی
صد هزاران خار در سینه خلید - ور سواره سوی میدان آیی
تا شود سینه چو میدان چه شود - ور سواره سوی میدان آیی
تا شود سینه چو میدان چه شود - جاسوس شاه عشقت چون در دلی درآید
جز عشق هیچ كس را در سینه یار ماند - با ساكنان سینه بنشین كه اهل كینه
مانند طفل دینه بیدست و پات كردند - از چشم ممن آب ندم میكند روان
تا سینه را بشوید از كینه و جحود - شاه كه در دولتش هر طرفی شاهدی
سینه گشاده به ما بهر امان آمدند - سینه كبودی چرخ پرتو سینه منست
جرعه خون دلم تا به شفق میرسد - چو سینه بازشكافی در او نبینی هیچ
كه تا زنخ نزند كس كه او كجا سازد - چو سینه شیر دهد شیره هم تواند داد
ز سینه چشمه جاریش ماجرا گوید - ز بس كه سینه ما سوخت در وفا جستن
ز شرم ما عرق از صورت وفا بگشاد - بهر باران چو كشت منتظر است
سینه را سبز و لاله زار كند - انتظار نثار بحر كرم
سینه را درج در چو نار كند - ای شاهد سیمین ذقن درده شرابی همچو زر
تا سینهها روشن شود افزون شود نور نظر - از آن دلدار دریادل مرا حالیست بس مشكل
كه ویران میشود سینه از آن جولان و كر و فر - سودای تو میآرد زان می كه نه قی آرد
از سینه به چشم آید از نور عیان زوتر - هر گاو و خری سیخ خورد بر كفل و پشت
تو سیخ ندامت خوری بر سینه و بر بر - مینداز آتش اندك به سینه
كه نبود آتش اندك خوار مگذار - سینهای كز زخم تیر جذبه او خسته شد
بر جبین و چهره او صد نشانست ای پسر - سینه خود را هدف كن پیش تیر حكم او
هین كه تیر حكم او اندر كمانست ای پسر - سینه خود را هدف كن پیش دوست
هین كه تیرش در كمانست ای پسر - سینهای كز زخم تیرش خسته شد
در جبینش صد نشانست ای پسر - از غیب حصهها را بدهی به مستحقان
وز سینه غصهها را رانی و چیز دیگر - سیمرغ كوه قاف رسیدن گرفت باز
مرغ دلم ز سینه پریدن گرفت باز - سینه عاشق یكی آبیست خوش
جانها بر آب او خاشاك و خس - بمسوز جز دلم را كه ز آتشت به داغم
بنگر به سینه من اثر سنان آتش - آنك دل جبرئیل از كف او خسته بود
مرغ پراشكستهای سینه او خست دوش - شنو ز سینه ترنگاترنگ آوازش
دل خراب طپیدن گرفت از آغازش - ز سینه نیست سماع دل و ز بیرون نیست
فدات جانم هر جا كه هست بنوازش - سینه گشادست فقر جانب دلهای پاك
در شكم طور بین سینه سینای عشق - مرغ دل عاشقان باز پر نو گشاد
كز قفص سینه یافت عالم پهنای عشق - در تتق سینه عشاق تو
ماه رخان قندلبان سیم ساق - میگفتم و میپختم در سینه دو صد حیلت
میگفت مرا خندان كم تكتم احوالك - ای بیدرد دل و بیسوز سینه
بود دعوی مشتاقیت سردك - ای خواجه من جام میم چون سینه را غمگین كنم
شمع و چراغ خانهام چون خانه را تاری كنم - گر غایبی هر دم چرا آسیب بر دل می زنم
ور حاضری پس من چرا در سینه دامت می كنم - مرا دل سوزد و سینه تو را دامن ولی فرق است
كه سوز از سوز و دود از دود و درد از درد می دانم - گر رفت زر و سیمم با سینه سیمینم
ور بیسر و سامانم سامان خراباتم - چون سروم و چون سوسن هم بسته هم آزادم
چون سنگم و چون آهن در سینه شرر دارم - چو گرد سینه خود طوف كردیم
ید بیضا ز جیب جان برآریم - صیقل گر سینه امر كن بود
گر من ز كسل نمیزدودم - گر ناز تو را به گفت نارم
مهر تو درون سینه دارم - از سینه خویش آتشش را
تا سینه سنگ می رسانم - تابش سینه و برت را خود ندارد چشم تاب
شكر ایزد را كه من زین دلبری را یافتم - روی خود بر روی زرد من بنه
دست نه بر سینهام كاندر تبم - سینه غار و شمس تبریزی است یار
سخره بهر یار غاری می كشم - ای شعلههای گردان در سینههای مردان
گردان به گرد ماهت چون گنبد كبودم - یا رب چه یار دارم شیرین شكار دارم
در سینه از نی او صد مرغزار دارم - از ما مپوش راز كه در سینه توایم
وز ما مدزد دل كه نه ما دل فشارهایم - پروانهای تو بهر تو بفروز سینه را
تا خویش را ز عشق بر آن سینه برزنیم - شرابخانه عالم شدهست سینه من
هزار رحمت بر سینه جوامردم - فراختر ز فلك گشت سینه تنگم
لطیفتر ز قمر گشت چهره زردم - كسی كه او لحد سینه را چو باغی كرد
روا نداشت كه من بسته لحد گردم - اگر ز روزه بسوزد دماغ و اشكم تو
ز سوز ناله برآید ز سینهات هر دم - اندرخور گفتار من منگر به سوی یار من
سینای موسی را نگر در سینه افكار من - صد آفتاب از تو خجل او خوشه چین تو مشتعل
نعره زنان در سینه دل استدركوا عین الیقین - طفل دلم می نخورد شیر از این دایه شب
سینه سیه یافت مگر دایه شب را دل من - خانه هر فرشتهام سینه كبود گشتهام
چشم برآر و خوش نگر سوی سما كه همچنین - نور دو دیده منی دور مشو ز چشم من
شعله سینه منی كم مكن از شرار من - پیشتر آ دمی بنه آن بر و سینه بر برم
گر چه كه در یگانگی جان تو است جان من - سینه چو بوستان كند دمدمه بهار من
روی چو گلستان كند خمر چو ارغوان من - در سینه تاریكت دل را چه بود شادی
زندان نبود سینه میدان بود آن میدان - دل ز آتش عشق او آموخت سبك روحی
از سینه بپریدن هر ساعت برجستن - گر تخت نهی ما را بر سینه دریا نه
ور دار زنی ما را بر گنبد اعظم زن - در سینه خیال او وان گاه غم و غصه
در آب حیات او وانگه خطر مردن - آن ساعد سیمین را در گردن ما افكن
بر سینه ما بنشین ای جان منت مسكن - ز آن سوی نظر نظاره كردن
در كوچه سینهها دویدن - تا صورت راست را بدانی
در سینه ز صورت دروغین - صد هزاران زخم بر سینه ز زخم تیر عشق
صد شكار خسته و نی تیر پیدا نی كمان - بینش تو بیند این كز پرتو رشك خداست
سنگها از هر طرف بر سینه سگسار من - یا ز الم نشرح روان كن چارجو در سینهام
جوی آب و جوی خمر و جوی شیر و انگبین - همچو اندیشه به هر سینه بود مسكنشان
همچو خورشید به هر خانه فتد لشكرشان - هر دمی از صحن سینه برجهد
همچو آدم زادهای بیمرد و زن - غیب دان كن سینههای خلق را
سینههای عیب دان را برشكن - از آفتاب روی تو چون شكل خشم تافت
پشتم خم است و سینه كبودم چو آسمان - سینه خود باز كن روزن دل درنگر
كتش تو شعله زد نی خبر دی است آن - ز روی زرد و دل درد و سوز سینه مپرس
كه آن به شرح نگنجد بیا به چشم ببین - بجوشان بجوشان شرابی ز سینه
بهاری برآور از این برگ ریزان - گر تنگ بدی این سینه من
روشن نشدی آیینه من - بس سینهها را خست او بس خوابها را بست او
بستهست دست جادوان آن غمزه جادوی او - رو سینه را چون سینهها هفت آب شو از كینهها
وآنگه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو - این سینه را چون غار دان خلوتگه آن یار دان
گر یار غاری هین بیا در غار شو در غار شو - در روزن سینهها بتابید
خورشید ز مطلع ترازو - چون آینه آن سینه شان آن سینه بیكینه شان
دلشان چو میدان فلك سلطان سوی میدان شده - تشنه دیرینه منم گرم دل و سینه منم
جام و قدح را بشكن بیحد و بسیار بده - سراندازان همیآیی ز راه سینه در دیده
فسونگرم میخوانی حكایتهای شوریده - تو پرده تن دیدی از سینه بنشنیدی
آن زخمه كه دل میزد كان پرده دیگر به - من بیدل و دستارم در خانه خمارم
یك سینه سخن دارم هین شرح دهم یا نه - صد چشمه بجوشانی در سینه چون مرمر
ای آب روان كرده از مرمر و از خاره - درپوش چنین خرقه میگرد در این حلقه
مانند دل روشن در پیشگه سینه - زان می كه از او سینه صافی است چو آیینه
پیش آر و مده وعده بر شنبه و پنجشنبه - از گفتن اسرار دهان را تو ببسته
و آن در كه نمیگویم در سینه گشاده - گر سینه زیان كند ز زخمت
زخمی دیگر بر آن زیان نه - باد را یا رب نمودی مروحه پنهان مدار
مروحه دیدن چراغ سینه پاكان شده - ببرش سوی بیابان و كن او را تشنه
یك سقایی حجری سینه سبكسارش ده - بفزا شراب و خوش شو بیرون ز پنج و شش شو
مگذار ناخوشی را گرد سرای سینه - در سینه این عشق و حسد بین كز چه جانب میرسد
دل را كی آگاهی دهد جز دلنوازی آگهی - در صورت آب خوشی ماهی چو برج آتشی
در سینه دلبر دلی چون مرمری چون خارهای - بر دل من زن همه را ز آنك دریغ است و غبین
زخم تو و سنگ تو بر سینه و جان دگری - جام تو را چو دل بود در سر و سینه شعلهای
مست تو را چه كم بود تجربه یا كفایتی - عشق درون سینه شد دل همه آبگینه شد
نرم درآ تو ای پسر هان كه قرابه نشكنی - مست درون سینهها بر سر آبگینهها
نیك سبك تو برگذر هان كه قرابه نشكنی - زهره عشق چون بزد پنجه خود در آب و گل
قامت ما چو چنگ شد سینه ما چغانهای - یكی پرزهر افسونی فروخواند به گوش تو
ز صحن سینه پرغم دهد پیغام بیماری - ولیكن عشق كی پنهان شود با شعله سینه
خصوصا از دو دیده سیل همچون چشمه جاری - دورویی او است بیكینه ازیرا او است آیینه
ز عكس تو در آن سینه نماید كین و بدرایی - با سینه ناشسته چه سود ز رو شستن
كز حرص چو جارویی پیوسته در این گردی - نظاره چه میآیی در حلقه بیداری
گر سینه نپوشانی تیری بخوری كاری - كو گوهر جان بودن كو حرف بپیمودن
كو سینه ره بینی كو دیده شه بینی - از غمزه جادواش شمس الحق تبریزی
در سحر نمیبندد جز سینه آگاهی - شمعی است برافروخته وز عرش گذشته
پروانه او سینه دلهای فلاحی - تو خورشیدی قبایت نور سینه است
تو اندر اطلس و اكسون نگنجی - چو اندیشه به جاسوسی اسرار
درون سینهها گردنده باشی - خیال خوب تو در سینه بردیم
شفق از آفتاب آمد نشانی - اگر این آسمان عاشق نبودی
نبودی سینه او را صفایی - كه مقصودم گشاد سینهای بود
نه طمع آنك بگشایم دكانی - خدیو سینه پهن و سروبالا
نه بالا است و نی پهنا تو دیدی - باغی و بهشت بینهایت
در سینه مرد باغبانی - میگشت به سینهها خیالش
میكرد ز شاه دل بیانی - مانند سپر مپوش سینه
گر عاشق تیر آن كمانی - از دیده برون مشو كه نوری
وز سینه جدا مشو كه جانی - خضری به میان سینه داری
در آب حیات و سبزه زاری - شمعی كه در آسمان نگنجد
از گوشه سینهای برآری - عشق یكتا دزد شب رو بود اندر سینهها
عقل را خفته بگیرد دزددش یكتاییی - چون خیالش نیم شب در سینه آید مینگر
هر نواحی یوسفی و هر طرف حوراییی - رسی از ساغر مردان به خیالات مصور
ز ره سینه خرامان كنساء خفرات - صفت خدای داری چو به سینهای درآیی
لمعان طور سینا تو ز سینه وانمایی - تو مرا چو شاد بینی سر و سینه پر ز كینی
سر خویش را نخارم هله تا تو شاد باشی - سینه بگشا چو درختان به سوی باد بهار
ز آنك زهر است تو را باد روی پاییزی - تا ز سینه برزند آن آفتاب
همچو آب از سنگ خارا ساعتی - آنچ در سینه نهان میداری
درنیابند چه میپنداری - صد حلق را گشودی گر حلقهای ربودی
صد جان و دل بدادی گر سینهای بخستی - گر چه به زیر دلقی شاهی و كیقبادی
ور چه ز چشم دوری در جان و سینه یادی - بیمار رنج باید تا شاه غیب آید
در سینه درگشاید گوید ز لطف چونی - شاها به حق آنك بر لوح سینه هر دم
از بهر بت پرستان نوصورتی نگاری - زان همچو گلشنیم كه داری تو صد بهار
زان سینه روشنیم كه دلدار ما تویی - در سینه كز مخیله تصویر میرود
بی كلك و بیبنان تو بنانی نهادهای - زین بیش مینگویم و امكان گفت نیست
والله چه نكتههاست در این سینه گفتنی - سینه پاكی كه او گشت خوش و عشق خو
سینه سینا بود فرش چنین سینهای - ای رخ تو چون قمر تك مرو آهسته تر
تا نخلد شاخ گل سینه نیلوفری - سینه تاریك را گلشن جنت كنی
تشنه دلان را سوار جانب كوثر كشی - به چرخ سینه برآیی هزار ماه نمایی
یكی بدان كه تو اینی یكی بدان كه تو آنی - چه كیمیای زری تو چه رونق قمری تو
چو دل ز سینه بری تو هزار سینه بیاری - گهی به سینه درآیی گهی ز روح برآیی
گهی به هجر گرایی چه آفتی چه بلایی - وگر نه به سینه درآید به غیر آن دلبر
بگو برو كه همیترسم از جگرخواری - كرم گشاد چو موسی كنون ید بیضا
جهان شدهست چو سینا و سینه نوری - مثال ده كه نروید ز سینه خار غمی
مثال ده كه كند ابر غم گهرباری - میان خار و گل این سینهها چو بلبل مست
ضمیر عشق دل اندر سحر به سحر آری - چراغیست تمییز در سینه روشن
رهاند تو را از فریب و دغایی - نفسی و عقلی در سینه ما
در جنگ و محنت مست خدایی - «سینه» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- بیجام در این دور شرابست شراب
بیدود در این سینه کبابست کباب - شب گشت درین سینه چه سوز است عجب
میپندارم کاول روز است عجب - آنکس که درون سینه را دل پنداشت
گامی دو سه رفت و جمله حاصل پنداشت - این سینهی پرمشغله از مکتب اوست
و امروز که بیمار شدم از تب اوست - تا عرش ز سودای رخش ولولههاست
در سینه ز بازار رخش غلغلههاست - گر چرخ و هزار چرخ در کینهی ماست
غم نیست چو مهر یار در سینهی ماست - از آتش عشق تو جوانی خیزد
در سینه جمالهای جانی خیزد - افسوس که طبع دلفروزیت نبود
جز دلشکنی و سینه سوزیت نبود - این سر که در این سینهی ما میگردد
از گردش او چرخ دو تا میگردد - در سینهی هر که ذرهای دل باشد
بیمهر تو زندگیش مشکل باشد - من غرقهی آن سینهی دریا صفتم
یاران مرا بگو که پرهیز کنند - بیچاره به کنج سینه بنشست بمکر
هر حیله و فن که داشت پرداخت و نشد - و هو معکم از او خبر میآید
در سینه از این خبر شرر میآید - با آنکه درون سینه بیکام و زبان
سرچشمهی هر گفت توئی گویان باش - با زنگی امشب چو شدستی به مصاف
از سینهی خود سینهی شب را بشکاف - حاشا که شود سینهی عاشق غمناک
یا از جز عشق دامنش گردد چاک - دل زار وثاق سینه آواره کنم
بر سنگ زنم سبوی خود پاره کنم - ما باده ز یار دلفروز آوردیم
ما آتش عشق سینهسوز آوردیم - این کمینه ایست از سینهی دوست
تا سینهی پاک دوست چون باشد چون - ور میخواهی که کان گوهر باشی
دل را بگشای و سینه را دریا کن - در سینهی من چو مه عیانست بدان
آمیخته با تنم چو جانست بدان - آن کس که همیشه دل پر از دردم از او
با سینهی ریش و با رخ زردم از او - ای آب از این دیدهی بیخواب برو
وی آتش از این سینهی پرتاب برو - چون پاک شد از رنگ خودی سینهی تو
خودبین گردی ز یار دیرینهی تو - صوفی باید که صاف دارد سینه
انصاف بده صوفی و آنگه کینه - والله نرهی ز بندهای سرو سهی
تا سینه به این دل خرابم ننهی - آن روز دلم ز سینه بردی بس نیست
کامروز دگر به قصد جان آمدهای - در طالع خود ز زهره سوری داری
در سینه چو داود زبوری داری - در سینه منم حریف و انباز کسی
سرمستم کی نهان کنم راز کسی - گر سوزش سینه را به کس میداری
وز مهر ضمیر پر هوس میداری - فردوسی
- «سینه» در شاهنامه فردوسی
- بدان بازوی و یال و آن پشت و شاخ
میان چون قلم سینه و بر فراخ - که در سینهی اژدهای بزرگ
نگنجد بماند به چنگال گرگ - نشست از بر سینهی پیلتن
پر از خاک چنگال و روی و دهن - بدریا به آید که اندازدم
کفن سینهی ماهیان سازدم - همی دوختشان سینهها باز پشت
چنان تا همه سرکشان را بکشت - بسی کوفته زیر باره درون
کفن سینهی شیر و تابوت خون - چو نزدیک شد راند اندر کمان
بزد بر بر و سینهی پهلوان - یکی دشنه بگرفت جانوشیار
بزد بر بر و سینهی شهریار - همه تن پر از موی و موی همچو نیل
بر و سینه و گوشهاشان چو پیل - وزان جای خرم بیامد به دشت
چو در سینهی مرد، می گرم گشت - تذروان زرین و طاوس زر
همه سینه و چشمهاشان گهر - بزد تیر بر سینهی شیر چاک
گذر کرد تا پر و پیکان به خاک - نباید زدن تیر جز بر سرون
که از سینه پیکانش آید برون - چو آیینه گشسپ ویلان سینه نیز
برفتند پرکینه و پرستیز - هم اندر زمان اسپ او رابخست
پیاده یلان سینه را پل بجست - یلان سینه پیش اندر آمد چوگرد
جهانجوی کی داشت او را بمرد - همه برنشستند گردان براسپ
یلان سینه و مهتر ایزد گشسپ - یلان سینه و رام و ایزد گسسپ
مرین کشته را بست باید بر اسپ - یلان سینه را گفت برقلبگاه
همیباش تا پیش روی سپاه - یلان سینه بهرام را بانگ کرد
که بیدارباش ای سوار نبرد - یکی تیغ زد بر سر و گردنش
که تاسینه ببرید تیره تنش - تخواره که در جنگ غمخواره بود
یلان سینه را زشت پتیاره بود - یلان سینه راگفت کاین بد نژاد
به جنگ اندرون دادمردی بداد - به ایزد گشسپ ویلان سینه گفت
که مردان ندارند مردی نهفت - چو بهرام جنگی برانگیخت اسپ
یلان سینه و گرد ایزد گشسپ - یلان سینه و گرد ایزد گشسپ
ز یک سوی لشکر همیراند اسپ - یلان سینه به رسم به بهرام داد
نیامد همی در غم از واژ یاد - هم ایزد گشسپ و یلان سینه را
بپرسید و خراد برزینه را - یلان سینه راگفت یکسر سپاه
سپردم تو رابخت بیدارخواه - یلان سینه و مهر و ایزد گشسپ
نشستند با نامداران بر اسپ - یلان سینه با آن گزیده سپاه
برانگیخت اسپ اندر آن رزمگاه - یلان سینه را دید و ایزد گشسپ
فرود آمد از دور گریان زاسپ - چو از دور بیند یلان سینه را
بر آشوبد و نو کند کینه را - یلان سینه راگفت کاین زن بشوی
چه گوید بجوید بدین آب روی - یلان سینه با گردیه گفت زن
به گیتی تو را دیدهام رای زن - یلان سینه او را بگستهم داد
دلاور گوی بود فرخ نژاد