«بخت» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «بخت» در غزلیات حافظ شیرازی
- بخت خواب آلود ما بیدار خواهد شد مگر
زان که زد بر دیده آبی روی رخشان شما - اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد
گناه بخت پریشان و دست کوته ماست - شکر خدا که از مدد بخت کارساز
بر حسب آرزوست همه کار و بار دوست - کحل الجواهری به من آر ای نسیم صبح
زان خاک نیکبخت که شد رهگذار دوست - در نمی گیرد نیاز و ناز ما با حسن دوست
خرم آن کز نازنینان بخت برخوردار داشت - بر من جفا ز بخت من آمد وگرنه یار
حاشا که رسم لطف و طریق کرم نداشت - حافظ تو این سخن ز که آموختی که بخت
تعویذ کرد شعر تو را و به زر گرفت - سیاهی نیکبخت است آن که دایم
بود همراز و هم زانوی فرخ - چه عذر بخت خود گویم که آن عیار شهرآشوب
به تلخی کشت حافظ را و شکر در دهان دارد - نیست در شهر نگاری که دل ما ببرد
بختم ار یار شود رختم از این جا ببرد - آن جوان بخت که می زد رقم خیر و قبول
بنده پیر ندانم ز چه آزاد نکرد - یا بخت من طریق مروت فروگذاشت
یا او به شاهراه طریقت گذر نکرد - همی رویم به شیراز با عنایت بخت
زهی رفیق که بختم به همرهی آورد - حافظا سر ز کله گوشه خورشید برآر
بختت ار قرعه بدان ماه تمام اندازد - نظر بر قرعه توفیق و یمن دولت شاه است
بده کام دل حافظ که فال بختیاران زد - ای عروس هنر از بخت شکایت منما
حجله حسن بیارای که داماد آمد - هیچ رویی نشود آینه حجله بخت
مگر آن روی که مالند در آن سم سمند - ز بخت خفته ملولم بود که بیداری
به وقت فاتحه صبح یک دعا بکند - شد لشکر غم بی عدد از بخت می خواهم مدد
تا فخر دین عبدالصمد باشد که غمخواری کند - بخت حافظ گر از این گونه مدد خواهد کرد
زلف معشوقه به دست دگران خواهد بود - آن نافه مراد که می خواستم ز بخت
در چین زلف آن بت مشکین کلاله بود - دل از کرشمه ساقی به شکر بود ولی
ز نامساعدی بختش اندکی گله بود - بخت از دهان دوست نشانم نمی دهد
دولت خبر ز راز نهانم نمی دهد - تو را که حسن خداداده هست و حجله بخت
چه حاجت است که مشاطه ات بیاراید - نفس برآمد و کام از تو بر نمی آید
فغان که بخت من از خواب در نمی آید - بسم حکایت دل هست با نسیم سحر
ولی به بخت من امشب سحر نمی آید - جمال بخت ز روی ظفر نقاب انداخت
کمال عدل به فریاد دادخواه رسید - به روی ما زن از ساغر گلابی
که خواب آلوده ایم ای بخت بیدار - به شکر آن که شکفتی به کام بخت ای گل
نسیم وصل ز مرغ سحر دریغ مدار - دوست گو یار شو و هر دو جهان دشمن باش
بخت گو پشت مکن روی زمین لشکر گیر - دلا رفیق سفر بخت نیکخواهت بس
نسیم روضه شیراز پیک راهت بس - چندان بمان که خرقه ازرق کند قبول
بخت جوانت از فلک پیر ژنده پوش - ما آزموده ایم در این شهر بخت خویش
بیرون کشید باید از این ورطه رخت خویش - کای دل تو شاد باش که آن یار تندخو
بسیار تندروی نشیند ز بخت خویش - کوکب بخت مرا هیچ منجم نشناخت
یا رب از مادر گیتی به چه طالع زادم - در شاهراه دولت سرمد به تخت بخت
با جام می به کام دل دوستان شدم - دیده بخت به افسانه او شد در خواب
کو نسیمی ز عنایت که کند بیدارم - ساقی بیا که از مدد بخت کارساز
کامی که خواستم ز خدا شد میسرم - قدح پر کن که من در دولت عشق
جوان بخت جهانم گر چه پیرم - ز دست بخت گران خواب و کار بی سامان
گرم بود گله ای رازدار خود باشم - بخت ار مدد دهد که کشم رخت سوی دوست
گیسوی حور گرد فشاند ز مفرشم - دیدار شد میسر و بوس و کنار هم
از بخت شکر دارم و از روزگار هم - شاه بیدار بخت را هر شب
ما نگهبان افسر و کلهیم - شاهد بخت چون کرشمه کند
ماش آیینه رخ چو مهیم - حافظ ز خوبرویان بختت جز این قدر نیست
گر نیستت رضایی حکم قضا بگردان - گفتم ای بخت بخفتیدی و خورشید دمید
گفت با این همه از سابقه نومید مشو - تا پیش بخت بازروم تهنیت کنان
کو مژده ای ز مقدم عید وصال تو - ای بخت سرکش تنگش به بر کش
گه جام زر کش گه لعل دلخواه - آیین تقوا ما نیز دانیم
لیکن چه چاره با بخت گمراه - جوانا سر متاب از پند پیران
که رای پیر از بخت جوان به - عروس بخت در آن حجله با هزاران ناز
شکسته کسمه و بر برگ گل گلاب زده - وصال دولت بیدار ترسمت ندهند
که خفته ای تو در آغوش بخت خواب زده - از چشم بخت خویش مبادت گزند از آنک
در دلبری به غایت خوبی رسیده ای - مرو چو بخت من ای چشم مست یار به خواب
که در پی است ز هر سویت آه بیداری - کلاه سروریت کج مباد بر سر حسن
که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری - می ای دارم چو جان صافی و صوفی می کند عیبش
خدایا هیچ عاقل را مبادا بخت بد روزی - حافظا گر مدد از بخت بلندت باشد
صید آن شاهد مطبوع شمایل باشی - امید هست که زودت به بخت نیک ببینم
تو شاد گشته به فرماندهی و من به غلامی - جلوه بخت تو دل می برد از شاه و گدا
چشم بد دور که هم جانی و هم جانانی - کار خود گر به کرم بازگذاری حافظ
ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی - این قصه عجب شنو از بخت واژگون
ما را بکشت یار به انفاس عیسوی - حافظ چو پادشاهت گه گاه می برد نام
رنجش ز بخت منما بازآ به عذرخواهی - سعدی شیرازی
- «بخت» در غزلیات سعدی شیرازی
- سعدی قلم به سختی رفتست و نیکبختی
پس هر چه پیشت آید گردن بنه قضا را - چون بخت نیک انجام را با ما به کلی صلح شد
بگذار تا جان می دهد بدگوی بدفرجام را - به رنج بردن بیهوده گنج نتوان برد
که بخت راست فضیلت نه زور بازو را - به موی تافته پای دلم فروبستی
چو موی تافتی ای نیکبخت روی متاب - اگرم برآورد بخت به تخت پادشاهی
نه چنان که بنده باشم همه عمر در رکیبت - امشب شب خلوتست تا روز
ای طالع سعد و بخت فیروز - با جمله برآمیزی و از ما بگریزی
جرم از تو نباشد گنه از بخت رمیدست - به خواب درنرود چشم بخت من همه عمر
گرش به خواب ببینم که در کنار منست - با همه مهر و با منش کینست
چه کنم حظ بخت من اینست - بخت جوان دارد آن که با تو قرینست
پیر نگردد که در بهشت برینست - دانی کدام خاک بر او رشک می برم
آن خاک نیکبخت که در رهگذار اوست - گر بزند بی گناه عادت بخت منست
ور بنوازد به لطف غایت احسان اوست - بختم نخفته بود که از خواب بامداد
برخاستم به طالع فرخنده فال دوست - دشمنم را بد نمی خواهم که آن بدبخت را
این عقوبت بس که بیند دوست همزانوی دوست - کامران آن دل که محبوبیش هست
نیکبخت آن سر که سامانیش نیست - ز بخت بی ره و آیین و پا و سر می زیست
ز عشق بی دل و آرام و خواب و خور می گشت - بخت و رای و زور و زر بودم دریغ
کاندر این غم هر چهار از دست رفت - بخت نیکت به منتهای امید
برساناد و چشم بد مرساد - کسی را کاختیاری هست و محبوبی و مشروبی
مراد از بخت و حظ از عمر و مقصود از جهان دارد - بی بخت چه فن سازم تا برخورم از وصلت
بی مایه زبون باشد هر چند که بستیزد - هر کسی را ز لبت خشک تمنایی هست
من خود این بخت ندارم که زبانم باشد - همه شب در این حدیثم که خنک تنی که دارد
مژه ای به خواب و بختی که به خواب درنباشد - باور از بخت ندارم که به صلح از در من
آن بت سنگ دل سخت کمان بازآمد - بخت پیروز که با ما به خصومت می بود
بامداد از در من صلح کنان بازآمد - بخت آن نکند با من سرگشته که یک روز
همخانه من باشی و همسایه نداند - بخت این کند که رای تو با ما یکی شود
تا بشنود حسود و بر او ناوکی شود - بخت بازآید از آن در که یکی چون درآید
روی میمون تو دیدن در دولت بگشاید - سرهاست در این سودا چون حلقه زنان بر در
تا بخت بلند این در بر روی که بگشاید - بزرگوار مقامی و نیکبخت کسی
که هر دم از در او چون تویی فراز آید - گر بپرد مرغ وصلت در هوای بخت من
وه که آن ساعت ز شادی چارپر گردم چو تیر - برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز - چو نرگس چشم بخت از خواب برخاست
حسدگو دشمنان را دیده بردوز - نکویی کن که دولت بینی از بخت
مبر فرمان بدگوی بدآموز - مبارکتر شب و خرمترین روز
به استقبالم آمد بخت پیروز - باور از بخت ندارم که تو مهمان منی
خیمه پادشه آن گاه فضای درویش - به دو چشم تو که شوریده تر از بخت منست
که به روی تو من آشفته تر از موی توام - چون نیک بدیدم که نداری سر سعدی
بر بخت بخندیدم و بر خود بگرستم - تو هم بازآمدی ناچار و ناکام
اگر بازآمدی بخت بلندم - از قفا سیر نگشتم من بدبخت هنوز
می روم وز سر حسرت به قفا می نگرم - نه بخت و دولت آنم که با تو بنشینم
نه صبر و طاقت آنم که از تو درگذرم - کاین بخت نبود هیچ روزم
وین گل نشکفت هیچ سالم - چشم که بر تو می کنم چشم حسود می کنم
شکر خدا که باز شد دیده بخت روشنم - بخت این نکند با من کان شاخ صنوبر را
بنشینم و بنشانم گل بر سرش افشانم - تو خود سر وصل ما نداری
من عادت بخت خویش دانم - نمی دانستم از بخت همایون
که سیمرغی فتد در آشیانم - عجب دارم ز بخت خویش و هر دم در گمان افتم
که مستم یا به خوابم یا جمال یار می بینم - تویی یارا که خواب آلوده بر من تاختن کردی
منم یا رب که بخت خود چنین بیدار می بینم - شادم به تو مرحبا و اهلا
ای بخت سعید مقبل من - عشق به تاراج داد رخت صبوری دل
می نکند بخت شور خیمه ز پهلوی من - نشان بخت بلندست و طالع میمون
علی الصباح نظر بر جمال روزافزون - من خود آن بخت ندارم که به تو پیوندم
نه تو آن لطف نداری که به من بازآیی - چو زمام بخت و دولت نه به دست جهد باشد
چه کنند اگر زبونی نکنند و زیردستی - بر بوستان گذشتی یا در بهشت بودی
شاد آمدی و خرم فرخنده بخت بادی - بخت آیینه ندارم که در او می نگری
خاک بازار نیرزم که بر او می گذری - چندان که جهد بود دویدیم در طلب
کوشش چه سود چون نکند بخت یاوری - عادت بخت من نبود آن که تو یادم آوری
نقد چنین کم اوفتد خاصه به دست مفلسی - هرگز آن دل بنمیرد که تو جانش باشی
نیکبخت آن که تو در هر دو جهانش باشی - همه عالم نگران تا نظر بخت بلند
بر که افتد که تو یک دم نگرانش باشی - چه نیکبخت کسانی که با تو هم سخنند
مرا نه زهره گفت و نه صبر خاموشی - خرم تنی که محبوب از در فرازش آید
چون رزق نیکبختان بی محنت سؤالی - امید از بخت می دارم بقای عمر چندانی
کز ابر لطف بازآید به خاک تشنه بارانی - چشم رضا و مرحمت بر همه باز می کنی
چون که به بخت ما رسد این همه ناز می کنی - ز نیکبختی سعدیست پای بند غمت
زهی کبوتر مقبل که صید شاهینی - خیام نیشابوری
- «بخت» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «بخت» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- برخیز ای ساقی بیا ای دشمن شرم و حیا
تا بخت ما خندان شود پیش آی خندان ساقیا - هلا یاران كه بخت آمد گه ایثار رخت آمد
سلیمانی به تخت آمد برای عزل شیطان را - خنك جانی كه خواری را به جان ز اول نهد بر سر
پی اومید آن بختی كه هست اندر نهایتها - زهی دولت زهی رفعت زهی بخت و زهی اختر
كه مطلوب همه جانها كند از جان طلب ما را - عجب بختی كه رو بنمود ناگاهان هزاران شكر
ز معشوق لطیف اوصاف خوب بوالعجب ما را - فرعون بدان سختی با آن همه بدبختی
نك موسی عمران شد تا باد چنین بادا - همه كس بخت گنج اندوز جوید
ولیكن عشق رنج اندوز ما را - عقل آمد و گفت من چه گویم
این بخت و سعادت سنی را - ور نه سكته بخت بودی مر مرا خود آن زمان
چهره خون آلود كردی بردریدی شالها - آن خیال جان فزای بخت ساز بینظیر
هم امیر مجلس و هم ساقی گردان ما - هیچ بختی در جهان رونق گرفت
كو نشد محبوس و بیمار قضا - چه نیكبخت كسی كه خدای خواند تو را
درآ درآ به سعادت درت گشاد خدا - بر روی چون زر من ای بخت بوسه میده
كاین زر گازدیده در معدنست امشب - كه دید ای عاشقان شهری كه شهر نیكبختانست
كه آن جا كم رسد عاشق و معشوق فراوانست - ای مژده كه آن غمزه غماز مرا جست
وی بخت كه آن طره طرار مرا یافت - زهی مجلس كه ساقی بخت باشد
حریفانش جنید و بایزیدست - كنون من خفتم و پاها كشیدم
چو دانستم كه بختم می كشیدست - مبر رنج ای برادر خواجه سختست
به وقت داد و بخشش شوربختست - زید خندان بمیرد نیز خندان
كه سوی بخت خندانش ایابست - در تك دوزخ نشستم ترك كردم بخت را
زانك ما را اشتهای جنت و ابرار نیست - خرج بیدخل خدایی است ز دنیا مطلب
هر كه را هست زهی بخت ندانم كه كه را است - ای نیكبخت اگر تو نجویی بجویدت
جویندهای كه رحمت وی را شمار نیست - رقاصتر درخت در این باغها منم
زیرا درخت بختم و اندر سرم صباست - ابروم میجهید و دل بنده میطپید
این مینمود رو كه چنین بخت در قفاست - بخت جوان یار ما دادن جان كار ما
قافله سالار ما فخر جهان مصطفاست - از مه او مه شكافت دیدن او برنتافت
ماه چنان بخت یافت او كه كمینه گداست - كدام صبح كه عشقت پیالهای آرد
ز خواب برجهد این بخت خفته گویدهات - امروز خندانیم و خوش كان بخت خندان میرسد
سلطان سلطانان ما از سوی میدان میرسد - بریزد صورت پیرت بزاید صورت بختت
ز ابر تیره زاید او كه خورشید جهان باشد - به خط خویشتن فرمان به دستم داد آن سلطان
كه تا تختست و تا بختست او سلطان من باشد - نه روز بخت میخواهد نه شب آرام میجوید
میان روز و شب پنهان دلش همچون سحر باشد - در زیر درخت او میناز به بخت او
تا جان پر از رحمت تا حشر بیاساید - آن بخت كه را باشد كید به لب جویی
تا آب خورد از جو خود عكس قمر یابد - شمشیر به كف عمر در قصد رسول آید
در دام خدا افتد وز بخت نظر یابد - عید آمد و عید آمد وان بخت سعید آمد
برگیر و دهل میزن كان ماه پدید آمد - در حلقه عشاق به ناگه خبر افتاد
كز بخت یكی ماه رخی خوب درافتاد - در حلقه این شكستگان گردید
كان دولت و بخت در شكست آمد - آن كس كه ز بخت خود گریزد
بگریخته شرمسار باشد - آن كس كه ز بخت خود گریزد
بگریخته شرمسار آمد - وان دیده بخت جاودانی
آخر نه به روی آن پری بود - آنك حامل شد عدم از آفرینش بخت نیك
ناف او بر عشق شمس الدین تبریزی برید - شاه خوبان میر ما و عشق گیراگیر ما
جان دولت یار ما و بخت و دولت یار باد - نیكبختان در جهان بسیار آیند و روند
لیك بر درگاه شمس الدین نباید رد شود - دل من كار تو دارد گل و گلنار تو دارد
چه نكوبخت درختی كه بر و بار تو دارد - ز رخ ماه خصالش ز لطیفی وصالش
همه را بخت فزون شد همه را كار برآمد - رخت برد و بخت داد آنگه چه بخت
سیم برد و دامن پرزر شمرد - ای شاد آن زمانی كز بخت ناگهانی
جانت كنار گیرد تن بركنار ماند - چون زان چنان نگاری در سر فتد خماری
دل تخت و بخت جوید یا ننگ و عار ماند - در یمن و در سعادت و در بخت و در صفا
ای پرتو خیال تو بوده امام عید - چون بخت روسپید شب اندر دعا گذار
زیرا دعای نوح به شب مستجاب شد - صد برج حرص و بخل به خندق دراوفتاد
صد بخت نیم خواب به كلی به خواب شد - لطف خداوند جان مفخر تبریزیان
شمس حق و دین شده بر همه بختی مزید - هر طرفی كو رود بخت از آن سو رود
هیچ مگو هر طرف خواهد تا میرود - مرا عنایت دریا چو بخت بیدارست
مرا چه غم اگرم هست چشم خواب آلود - فلك به ناله شد از بس دعا و زاری من
چو بخت یار نباشد دعا چه سود كند - اقبال پیشت سجده كنانست
ای بخت خندان خندان چه باشد - گر تو را بخت یار خواهد بود
عشق را با تو كار خواهد بود - بخت نقدست شمس تبریزی
او بسم غیر او ملی باد - هر كه بهر تو انتظار كند
بخت و اقبال را شكار كند - هر چه دهد عاشق از رخت و بخت
عاقبت آن جمله بدو میرسد - قسمت بختست برو بخت جو
بخت به از رخت بود المراد - بخت بقا یافت قبا گو برو
ذوق فنا دید چه جوید وجود - خوابناكی كه صباحت دید وز جا برنجست
چشم بختش خفته بادا تا الی یوم المعاد - خوابناكی كه صباحت دید وز جا برنجست
چشم بختش خفته بادا تا الی یوم المعاد - گر خواب شبم ببست آن شه
بخشید وصال و بخت بیدار - خود بخت تویی و زندگی تو
باقی نامی و لاف و آزار - ای بیتو حرام زندگانی
ای بیتو نگشته بخت بیدار - چون فنا خواهد شدن این ساحره دنیای دون
تخت و بخت و گنج و عالم را به من بخشیده گیر - بخت اینست و دولت عیش اینست و عشرت
كو جز این عشق و سودا سود و بازار دیگر - همچو زر یك لحظه در آتش بخند
تا ببینی بخت خندان ای پسر - سر برآر از مستی و بیدار شو
كار و بار و بخت بیدارش نگر - آخر چنین شوند درختان روح نیز
پیدا شود درخت نكوشاخ بختیار - بشنو از چپ و راست مژده سعادت تو راست
بخت صفا در صفاست تا تو توی اختیار - سفر سفر چو چنان یار غار در سفرست
تو بخت بخت سفر دان و كار كار سفر - بخت و اقبال خاك پای تواند
هر چه میبایدت میسر گیر - حال شما دی همگان دیدهاند
كن فیكون كس نشود بخت ور - ور بشود بخت ور آخر چنین
كی شود او همچو فلك مشتهر - ای جان و بخت خندان در روی ما بخند
تا سرو و گل بخندد در موسم عجوز - بت بیدار پرفن را كه بیداری ز بخت اوست
چنین خفته نیابیدش مگر بیدار جوییدش - بخت و روزی هر كسی اندر خراباتی روید
من كیم غمخوارگی را یافتم من آن خویش - برآ به كوه و بگو هر كجا كه خفته دلیست
صلای بینش و دانش ز بخت بیدارش - ز بخت من ز دل تو سدیست از آهن
كه آهن آید فرزند از زن و شو سنگ - مرا ز مطبخ عشق خوش تو بویی بود
فراق میزند از بخت من بر آن بو سنگ - چو از بزمش برون آید كمینه چاكرش سكران
ز ملك و ملك و تخت و بخت دارد ننگ و عار ای دل - به سودای چنان بختی كه معشوق از سر دستی
به دستم داده بود از لطف دنبال مهار ای دل - هان ای طبیب عاشقان دستی فروكش بر برم
تا بخت و رخت و تخت خود بر عرش و كرسی بر برم - آمد بهار ای دوستان منزل به سروستان كنیم
تا بخت در رو خفته را چون بخت سرواستان كنیم - با غمزه سرمست تو میریم و اسیریم
با عشق جوان بخت تو پیریم و جوانیم - به بدبختی چو دور افتادم از تو
ز هر بدبخت صد زحمت كشیدم - بجز دیدار او بختی نجویم
به غیر كار او كاری نخواهم - می خرامد بخت ما كو هست نقد وقت ما
مشنو ای پخته از این پس وعدههای خام خام - خاتم ملك سلیمان است یا تاجی كه بخت
می نهد بر تارك سرهای مختاران صیام - به خدا شاخ درختی كه ندارد ز تو بختی
اگرش آب دهد یم شود او كنده هیزم - نه می خام ستانم نه ز كس وام ستانم
نه دم و دام ستانم هله ای بخت جوانم - مادرم بخت بده است و پدرم جود و كرم
فرح ابن الفرح ابن الفرح ابن الفرحم - خاك از او سبزه زاری چرخ از او بیقراری
هر طرف بختیاری زو معاف و مسلم - بخت من زیر و زبر كرد غمش
چون فلك زیر و زبر می نروم - به گرد تو چو نگردم به گرد خود گردم
به گرد غصه و اندوه و بخت بد گردم - فرش غمش گشتم و آخر ز بخت
رفت بر این سقف مصفا دلم - چو تویی شادی و عیدم چه نكوبخت و سعیدم
دل خود بر تو نهادم به خدا نیك نهادم - بلبل رسد بربط زنان وان فاخته كوكوكنان
مرغان دیگر مطرب بخت جوان بخت جوان - بخت نگار و چشم من هر دو نخسبد در زمن
ای نقش او شمع جهان ای چشم من او را لگن - گاو بر این چرخ بر این گاو دگر زیر زمین
زین دو اگر من بجهم بخت بود چنبر من - مرگ خران سخت بود در حق من بخت بود
زانك چو خر دور شود باشد عیسی بر من - گفت كه از سماعها حرمت و جاه كم شود
جاه تو را كه عشق او بخت من است و جاه من - كه بخت من چنان خفتهست كه بیداری ندارد رو
مگر از بخت و اقبال چنان بیدار شمس الدین - گر فوقی وگر پستی هستی طلب و مستی
نی بر زبرین وقف است این بخت نه بر زیرین - چونك قبله شاه یابی قبله اقبال شو
چون دو دم خوردی ز جامش بخت را دمساز بین - تار چنگت را ز پود صرف می جانی بده
زان حراره كهنه نوبخت بر اوتار زن - رقص كن در عشق جانم ای حریف مهربان
مطربا دف را بكوب و نیست بختت غیر از این - داند سبل ببردن هم مرده زنده كردن
هم تخت و بخت دادن هم بنده پروریدن - من غرق ملك و نعمت سرمست لطف و رحمت
اندر كنار بختم و آن خوش كنار با من - جانا بیار باده و بختم بلند كن
زان حلقههای زلف دلم را كمند كن - جانا بیار باده و بختم تمام كن
عیش مرا خجسته چو دارالسلام كن - بخت مرا چو كلك نگون میكنی مكن
پشت مرا چو دال دوتا میكنی مكن - بر این لبم چو از آن بخت بوسهای برسید
شكر كساد شد از قند خوش زبانی من - از كف این نیكبخت میخورم همچون درخت
ور نه من سرسبز چون میروم مست و جوان - بخت نداشت دهریی منكر گشت بعث را
ور نه بقاش بخشدی موهبت بقای تو - ز مكر حق مباش ایمن اگر صد بخت بینی تو
بمال این چشمها را گر به پندار یقینی تو - كشیده گوش هشیاران به مستی
زهی اقبال و بخت مستدام او - شب همه خلقان بخفته چشم من بیدار و باز
همچو بخت و طالع بیدار تو بیدار تو - تاج و تختی كاندرون داری نهان ای نیكبخت
در گمان كیقباد و سنجر و سهراب كو - در سرای عصمت یزدان تویی
بخت و دولت روز و شب دربان تو - شاد بختی كه غم تو قوت او است
پهلوانی كو فتد پهلوی تو - این لطف و رحمت را نگر وین بخت و دولت را نگر
در چاره بداختران با روی چون ماه آمده - بدبخت و گران جانی كو بخت از او جوید
دربند بزرگی شد میسوزد چون خرده - خود گلشن بخت است این یا رب چه درخت است این
صد بلبل مست این جا هر لحظه كند لانه - چو پر كردند گوش ما ز پیغام
توشان صد چشم بخت شاه بین ده - مسلمانان سرم مست است از آن روز
زهی اقبال و بخت و جاه روزه - در سرای بخت رو یعنی كه تبریز صفا
تا ببینی این سرا با آن سرا آمیخته - ملكان تاج زر از عشق ره ما بدهند
كه كمربخشتر از بخت جوانیم همه - بخت ابد نهاده پای تو را به رخ بر
كت بنده كمینم وآنگه تو ناز كرده - ای بخت و بامرادی كاندر صبوح شادی
آن جام كیقبادی تو داده ما بخورده - خورشید گوید غوره را زان آمدم در مطبخت
تا سركه نفروشی دگر پیشه كنی حلواگری - ای دولت و بخت همه دزدیدهای رخت همه
چالاك رهزن آمدی با كاروان آمیختی - خنده نصیب ماه شد گریه نصیب ابر شد
بخت بداد خاك را تابش زر جعفری - وز رخ یوسفانهاش عقل شدی ز خانهاش
بخت شدی مساعدش ساعد خود نخستیی - باغ و بهار و بخت بین عالم پردرخت بین
وین همگی درختها رسته شده ز دانهای - پیشتر آ تو ای پری از ترشی تویی بری
تاج و كمر عطا كنی بخت بلند میدهی - نگارا گر مرا خواهی وگر همدرد و همراهی
مكن آه و مخور حسرت كه بختم محتشم بودی - خنك آن كاروانی كان سلامت با وطن آید
غنیمت برده و صحت و بختش همعنانستی - زهی كوچ و زهی رحلت زهی بخت و زهی دولت
من این را بیخبر گفتم حریفا تو خبر داری - مثال تیر مژگانت شدم من راست یك سانت
چرا ای چشم بخت من تو با من كژ چو ابرویی - آن شاه گل ما به كف خویش سرشتهست
آن همت و بختش ز كف شاه چشیدی - بگرفت دلم در غمت ای سرو جوان بخت
شد پیر دلم پیروی پیر نكردی - هلا بشكن دل و دام حسودان
وگر نی پشت بخت خود شكستی - همان اقبال و دولت بین كه دیدی
همان بخت همایون شو كه بودی - به بخت و طالع ما ای افندی
سفر كردی از این جا ای افندی - كجا بختی كه اندر آتش تو
ببیند حال ما را ای افندی - جهان پیر را گفتم جوان شو
ببین بخت جوان تا كی قدیدی - جوان بختا بزن دستی و میگو
شبابی یا شبابی یا شبابی - خداوند شمس دین را در دو عالم
به ملك و بخت او همتا تو دیدی - ببینا این فراق من فراقی
ببینا بخت لنگم راهواری - چون كلام تو شنید از بخت نفس ناطقه
كرد صد اقرار بر خود بهر جهل و الكنی - یك بلندی یافت بختم در هوای شمس دین
كز ورای آن نباشد وهم را گنجاییی - هله ای روح مصور هله ای بخت مكرر
نه ز خاكی نه ز آبی نه از این چرخ اثیری - همه در بخت شكفته همه با لطف تو خفته
همه در وصل بگفته كه خدایا تو كجایی - تو بخسپ خوش كه بختت ز برای تو نخسپد
تو بگیر سنگ در كف كه شود عقیق كانی - خنك آن دلی كه در وی بنهاد بخت تختی
خنك آن سری كه در وی می ما نهاد كامی - ز سلام پادشاهان به خدا ملول گردد
چو شنید نیكبختی ز تو سرسری سلامی - به خزینه خوب رختی ز قدیم نیكبختی
به نبات چون درختی به ثبات چون یقینی - ز تو بخت و جاه دارم دل تو نگاه دارم
صنما بر این قرارم هله تا تو شاد باشی - توریز بخت یارت به خدا كه راست گویی
كه میان شیرمردان چو ویی كدام داری - چو بدان پیر روی بخت جوانت گوید
سرخر معده سگ رو كه همان را شایی - گر خطا گفتم و مقلوب و پراكنده مگیر
ور بگیری تو مرا بخت نوم افزایی - چون برم نام او را دررسد بخت خضرا
اسم شد پس مسما بیدوی بیتوانی - در سایه خدایی خسپند نیكبختان
زنهار ای برادر جای دگر نخسپی - بنگر بدین درختان چون جمع نیكبختان
شادند ای بنفشه از غم چرا خمیدی - سوسن به غنچه گوید هر چند بسته چشمی
چشمت گشاده گردد كز بخت در مزیدی - صد گونه رخت دارد صد تخت و بخت دارد
تختش ز رفعت آمد نی تخت آبنوسی - بی خواب و بیقراری شبهای تا به روز
خواب تو بخت بست كه بسته سعادتی - گر سایه چمن نبدی و فروغ او
من چون درخت بخت خسان بیاصولمی - بخت عظیمست آنك نقل ز جنت بری
خیر كثیرست آنك باده ز كوثر كشی - مستی از آن دید و داد شادی از آن بخت شاد
چشم بدت دور باد تا كه كنی لمتری - از اثر شمس دینست این تبش عشق تو
وز تبریزست این بخت كه پروردهای - چه آفتاب جمالی كه از مجره گشادی
درون روزن عالم چو روز بخت فتادی - دریغ دیده بختم به كحل خاك درش
ز بهر روشنی چشم یافتی نظری - برو دلا به سعادت به سوی عالم دل
به شكر آنك به اقبال و بخت پیوستی - خنك تو را و خنك جمله همرهان تو را
كه سعد اكبری و نیكبخت افتادی - بیا كه دولت نو یافت از تو بخت جوان
بیا كه خلعت نو یافت از تو مشتاقی - تویی شب فروزم تویی بخت و روزم
كه امشب بخندی و فردا نرنجی - چون نیست رختت چون نیست بختت
ز آن روی سختت ناید كیایی - ور تو خواهی كه بخت بگشاید
زیر هر سایه رخت نگشایی - زیر سایه درخت بخت آور
زود منزل كنی فرود آیی - رایت البخت یسجدنی اذاما
تكرم سیدی بالالبهاء - «بخت» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- من بخت توام که هیچ خوابم نبرد
تو بخت منی که برنیائی از خواب - شیرین لب او تلخ نگفتی هرگز
این بینمکی ز شور بختی منست - بوی دم مقبلان چو گل خوش باشد
بدبخت چو خار تیز و سرکش باشد - تا رهبر تو طبع بدآموز بود
بخت تو مپندار که پیروز بود - در خدمتت ای جان چو بدن میافتد
زان سجده به بخت خویشتن میافتد - ما میخواهیم و دیگران میخواهند
تا بخت کرا بود کرا راه دهند - و آنگه که نوای وصل آهنگ کند
ای بخت بد بیا و آهنگ آموز - تو دولت و بخت همه ای در دو جهان
چون دولت و بخت دو جهان گردانباش - گر رنج دهد بجای بختش گیرم
ور بند نهد بجای رختش گیرم - گر ماه شوی بر آسمان کم نگرم
ور بخت شوی رخت بسویت نبرم - لیلم که نهاری نکند من چکنم
بختم که سواری نکند من چکنم - دلتنگ مشو که نیستت بخت قرین
چون درد نباشدت از آن باش حزین - ای آتش بخت سوی گردون رفتی
وی آب حیات سوی جیحون رفتی - آموختیم جوانی اندر پیری
از بخت جوان صلای پیرآموزی - مانندهی گل ز اصل خندان زادی
وز طالع و بخت خویش شادی شادی - فردوسی
- «بخت» در شاهنامه فردوسی
- گیا رست با چند گونه درخت
به زیر اندر آمد سرانشان ز بخت - یکایک ازو بخت برگشته شد
به دست یکی بنده بر کشته شد - برفت او و این نامه ناگفته ماند
چنان بخت بیدار او خفته ماند - سر بخت بدخواه با خشم اوی
چو دینار خوارست بر چشم اوی - همیشه تن آباد با تاج و تخت
ز درد و غم آزاد و پیروز بخت - ابوالقاسم آن شاه پیروزبخت
نهاد از بر تاج خورشید تخت - برآن آفرین کو کند آفرین
بر آن بخت بیدار و فرخ زمین - سر بخت و تختش برآمد به کوه
پلنگینه پوشید خود با گروه - دوتا میشدندی بر تخت او
از آن بر شده فره و بخت او - جهان شد برآن دیوبچه سیاه
ز بخت سیامک وزآن پایگاه - جهان انجمن شد بر آن تخت او
شگفتی فرومانده از بخت او - بخورد و برو آفرین کرد سخت
مزه یافت خواندش ورا نیکبخت - چو جمشید را بخت شد کندرو
به تنگ اندر آمد جهاندار نو - نگین زمانه سر تخت تست
جهان روشن از نامور بخت تست - کسی را بود زین سپس تخت تو
به خاک اندر آرد سر و بخت تو - چه اختر بد این از تو ای نیکبخت
چه باری ز شاخ کدامین درخت - چنین داد پاسخ فریدون که تخت
نماند به کس جاودانه نه بخت - منم پور آن نیکبخت آبتین
که بگرفت ضحاک ز ایران زمین - که آید که گیرد سر تخت تو
چگونه فرو پژمرد بخت تو - کزان بخت هرگز نباشدت بهر
به من چون دهی کدخدایی شهر - بیار انجمن کن بر تخت من
چنان چون بود در خور بخت من - به دشنام زشت و به آواز سخت
شگفتی بشورید با شوربخت - بران گونه ضحاک را بسته سخت
سوی شیر خوان برد بیدار بخت - چنین روز روزت فزون باد بخت
بد اندیشگان را نگون باد بخت - به بخت جهاندار هر سه پسر
سه خسرو نژاد از در تاج زر - مگر همچنان گفتم آباد تخت
سپارم به سه دیدهی نیک بخت - سه فرزند بودیم زیبای تخت
یکی کهتر از ما برآمد به بخت - زمین گلشن از پایهی تخت تست
زمان روشن از مایهی بخت تست - هم از شاه یابند دیهیم و تخت
ز سالار زر و ز دادار بخت - همه راستی راست از بخت اوست
همه فر و زیبایی از تخت اوست - همه پشت پیلان ز پیروزه تخت
بیاراست سالار پیروز بخت - چو این کرده شد روز برگشت بخت
بپژمرد برگ کیانی درخت - ازین پس به خیره مریزید خون
که بخت جفاپیشگان شد نگون - همم دین و هم فرهی ایزدیست
همم بخت نیکی و هم بخردیست - ترا پاک یزدان نگهدار باد
دلت شادمان بخت بیدار باد - که جویند تا اختر زال چیست
بران اختر از بخت سالار کیست - خرامان برفت از بر تخت اوی
همی آفرین خواند بر بخت اوی - رخش پژمرانندهی ارغوان
جوان سال و بیدار و بختش جوان - بدانید هر پنج و آگه بوید
همه ساله با بخت همره بوید - بدو گردد آراسته تاج و تخت
ازان رفته نام و بدین مانده بخت - بدیدند و با خنده پیش آمدند
که دو دشمن از بخت خویش آمدند - فرستاده آمد دوان سوی زال
ابا بخت پیروز و فرخنده فال - خرد یافته موبد نیک بخت
به فرزند زد داستان درخت - که او دادت این خسروانی درخت
که هر روز نو بشکفاندش بخت - جهان گشت ویران ز کردار اوی
غنوده شد آن بخت بیدار اوی - که آن را میان و کرانه نبود
همان بخت نوذر جوانه نبود - ازان سخت شادان شد افراسیاب
بدید آنکه بخت اندر آمد به خواب - چو آمد به بخت اندرون تیرگی
گرفتند ترکان برو چیرگی - همی بود شاپور تا کشته شد
سر بخت ایرانیان گشته شد - برفتند بیدار تا هیرمند
ابا تیغ و با گرز و بخت بلند - چنین گفت کاکنون سر بخت اوی
شود تار و ویران شود تخت اوی - ببد بخت ایرانیان کندرو
شد آن دادگستر جهاندار زو - همی گفت هرچند کز پهلوان
بود بخت بیدار و روشن روان - نزیبد بریشان همی تاج و تخت
بباید یکی شاه بیداربخت - اگر دشت کین آید و رزم سخت
بود یار یزدان پیروزبخت - نشان داد موبد مرا در زمان
یکی شاه با فر و بخت جوان - هزیمت شد از وی سپاه قلون
به یکبارگی بخت بد را زبون - ازو خویشتن را نگهدار سخت
که مردی دلیرست و پیروز بخت - گر از تور بر ایرج نیکبخت
بد آمد پدید از پی تاج و تخت - چو صد سال بگذشت با تاج و تخت
سرانجام تاب اندر آمد به بخت - چو بختی که بیآگهی بگذرد
پرستندهی او ندارد خرد - من از جم و ضحاک و از کیقباد
فزونم به بخت و به فر و به داد - نشستند و گفتند با یکدگر
که از بخت ما را چه آمد به سر - چو تخت تو نشنید و افسر ندید
نه چون بخت تو چرخ گردان شنید - همه شاد و روشن به بخت تواند
برافراخته سر به تخت تواند - از ایشان فراوان تبه کرد نیز
نبود از بدبخت ماننده چیز - همه گنج تاراج و لشکر اسیر
جوان دولت و بخت برگشت پیر - کنون چشم شد تیره و تیره بخت
به خاک اندر آمد سر تاج و تخت - به نیروی یزدان پیروزگر
به بخت و به شمشیر تیز و هنر - مرا بخت ازین هر دو فرخترست
که پیل هژبر افگنم کهترست - بدو گفت رستم که چون رزم سخت
ببود و بیفروخت پیروز بخت - سر بخت گردان افراسیاب
بران رزمگاه اندر آمد بخواب - همی بینم اندر جهان تاج و تخت
کیان و بزرگان بیدار بخت - چو بشنید رستم بخندید سخت
بدو گفت با ماست پیروز بخت - ز توران فراوان سران کشته شد
سر بخت گردنکشان گشته شد - بلندیش بر آسمان رفته گیر
سر بخت گردان همه خفته گیر - مگر بخت رخشنده بیدار نیست
وگرنه چنین کار دشوار نیست - سپهبد جز از تو سخن نشنود
همی بخت تو زین سخن نغنود - سخنهای چرب و دراز آوری
مگر بخت گم بوده بازآوری - کنون من به بخت رد افراسیاب
کنم دشت را همچو دریای آب - بدو گفت سهراب از آزادگان
سیه بخت گودرز کشوادگان - دگر باره اسپان ببستند سخت
به سر بر همی گشت بدخواه بخت - هرآنگه که خشم آورد بخت شوم
کند سنگ خارا به کردار موم - مگر کاو ببخت تو بهتر شود
چو من پیش تخت تو کهتر شود - ستاره بران بچه آشفته دید
غمی گشت چون بخت او خفته دید - برفتند هر یک سوی تخت خویش
ژکان و شمارنده بر بخت خویش - کشیدند بدبخت زن را ز راه
به خواری ببردند نزدیک شاه - سپه بردی و جنگ را خواستی
که بخت و هنر داری و راستی - مبادا جز از بخت همراهتان
شده تیره دیدار بدخواهتان - به بلخ آمدم شاد و پیروز بخت
به فر جهاندار باتاج و تخت - به یزدان پناهید و زو جست بخت
بدان تا ببار آید آن نو درخت - همه کام دل باشد و تاج و تخت
نگون گشته بر بدسگال تو بخت - به بخت تو آرام گیرد جهان
شود جنگ و ناخوبی اندر نهان - بدانست کش کار دشوار گشت
جهان تیره شد بخت او خوار گشت - بدیشان چنین گفت کز بخت بد
فراوان همی بر تنم بد رسد - شبستان او گشت زندان من
غمی شد دل و بخت خندان من - گزیدم بدان شوربختیم جنگ
مگر دور مانم ز چنگ نهنگ - دو کشور ترا باشد و تاج و تخت
چنین خود که یابد مگر نیکبخت - ولیکن به گیتی بجز تاج و تخت
چه جوید خردمند بیدار بخت - ترا ای جوان تندرستی و بخت
همیشه بماناد با تاج و تخت - اگر بخت باشد مرا نیکخواه
همانا دهد ره به پیوند شاه - مرا خواسته هست و گنج و سپاه
به بخت تو هم تیغ و هم تاج و گاه - بپروردیم چون پدر در کنار
همه شادی آورد بخت تو بار - سیاوش برو آفرین کرد سخت
که از گوهر تو مگر داد بخت - ندانی همی چاره از مهر باز
بباید که بخت بد آید فراز - همی خیره بر بد شتاب آوری
سر بخت خندان به خواب آوری - نهادند در کاخ زرین دو تخت
نشستند شادان دل و نیکبخت - که تو زان فزونی به فرهنگ و بخت
به فر و نژاد و به تاج و به تخت - به گرسیوز آید همی بخت شوم
شود کشته بر دست سالار روم - ازین پس به فرمان افراسیاب
مرا تیرهبخت اندرآید به خواب - برو بر شمردند یکسر سخن
که بخت از بدیها چه افگند بن - نجوید همانا فرنگیس بخت
نه اورنگ شاهی نه تاج و نه تخت - یکی بد کند نیک پیش آیدش
جهان بنده و بخت خویش آیدش - فرامرز گفت ای گو شوربخت
منم بار آن خسروانی درخت - دل طوس بخشایش آورد سخت
بران نامبردار برگشته بخت - که گر من کنم جنگ جنگی نهنگ
نیارم به بخت تو بر شاه ننگ - چنین گفت با لشکر افراسیاب
که بیدار بخت اندر آمد به خواب - خبر شد ز ترکان به افراسیاب
که بیدار بخت اندرآمد به خواب - چو بشنید پیران غمی گشت سخت
بیامد بر شاه خورشید بخت - تهمتن نشست از بر تخت اوی
به خاک اندر آمد سر بخت اوی - ز باران هوا خشک شد هفت سال
دگرگونه شد بخت و برگشت حال - به پیرزو بخت جهان پهلوان
نیایم جز از شاد و روشن روان - یکی نامجوی و یکی شادروز
مرا بخت بر گنبد افشاند گوز - سپاس از جهاندار کاین رنج سخت
به شادی و خوبی سرآورد بخت - بدو گفت کاکنون ز رنج دراز
ترا بردهد بخت آرام و ناز - سزد گر من از چنگ این اژدها
به بخت و به فر تو یابم رها - مرا داد زینگونه سوگند سخت
بخوردم چو دیدم که برگشت بخت - فرستادهی بختیار و سوار
خردمند و بینادل و دوستدار - وزان جایگه شاد گشتند باز
فروزنده شد بخت گردن فراز - جهاندار کز تخم افراسیاب
نشانیم بخت اندر آید به خواب - نباشد جز از کام افراسیاب
سر بخت ترکان برآید ز خواب - جهانجوی از این چار بد بینیاز
همش بخت سازنده بود از فراز - به هر شهر بنشست و بنهاد تخت
چنانچون بود خسرو نیک بخت - بهر کار بخت تو پیروز باد
بباز آمدن باد پیروز و شاد - به بالای او شاد باشد درخت
چو بیندش بینادل و نیکبخت - مگر مرگ کز مرگ خود چاره نیست
وزین بدتر از بخت پتیاره نیست - برفتند پویان تخوار و فرود
جوان را سر بخت بر گرد بود - بدو گفت بهرام کای نیکبخت
تویی بار آن خسروانی درخت - چو بشنید هومان برآشفت سخت
چنین گفت با گیو بیدار بخت - ز دستور و گنجور و از تاج و تخت
ز کمی و بیشی و از ناز و بخت - ایا گم شده بخت آزادگان
که گم باد گودرز کشوادگان - همان نیز داماد او ریونیز
نبود از بد بخت مانند چیز - ترا بخت چون روی آهرمنست
بخان تو تا جاودان شیونست - زمین بندهی تاج و تخت تو باد
فلک مایهی فر و بخت تو باد - بانبوه رزمی بسازیم سخت
اگر یار باشد جهاندار و بخت - بهومان چنین گفت کای شوربخت
ز پالیز کین برنیامد درخت - بکوبند ما را بنعل ستور
شود آب این بخت بیدار شور - بدو گفت رستم که ای شوربخت
که هرگز مبادا گل آن درخت - وزان روی خاقان غمی گشت سخت
برآشفت با گردش چرخ و بخت - بپیران چنین گفت کای نیک بخت
بد افتاد ما را ازین کار سخت - چنین گفت رستم که با بخت تو
نترسد پرستندهی تخت تو - مگر چهرهی دخت افراسیاب
نماید مرا بخت فرخ بخواب - نیاید بدندانشان سنگ سخت
مگرمان بیکباره برگشت بخت - ز گفت پدر پس برآشفت سخت
جوان بود و هشیار و پیروز بخت - برآمد ترا این چنین کار چند
بنیروی یزدان و بخت بلند - چو افراسیاب آن سخنها شنود
برافروخت از بخت و شادی نمود - که جاوید بادا سر و تخت اوی
بکام دلش گردش بخت اوی - یکی را همه بهره شهدست و قند
تن آسانی و ناز و بخت بلند - یکی آنک بر کشوری شاه بود
گه رزم با بخت همراه بود - ز شاهی مرا نام تاجست و تخت
ترا مهر و فرمان و پیمان و بخت - چنین گفت موبد که این نیک بخت
گرامی به مردان بود تاج و تخت - چنین داد پاسخ که ای نیکبخت
نپیچم سر از پتک وز کار سخت - چو من با تو خرسند باشم به بخت
تو افسر چرا جویی و تاج و تخت - چنین داد پاسخ که من تخت خویش
بدیدم به خواب اختر و بخت خویش - به فرمان یزدان پیروزبخت
نگون اندر آویزمش بر درخت - هرانکس که باشند زیبای بخت
بخواهد که ماند بدو تاج و تخت - همی ریخت مغزش بران سنگ سخت
ز باره درآمد گو نیکبخت - بگویم که بر من چه آمد ز بخت
همی تخت جستم که گم گشت تخت - همه دوده را سر برافراختی
برین نیکبختی که تو ساختی - بزرگان ایران همه پیش تخت
نشستند شادان دل و نیکبخت - به ایران بماند بتو تاج و تخت
جهاندار باشی و پیروزبخت - زریر خجسته به گشتاسپ گفت
که بادی همه ساله با بخت جفت - به پیری ورا بخت خندان شدست
پرستندهی پاک یزدان شدست - که شاهی ز گیتی گزیدی که بخت
بدو نازد و لشگر و تاج و تخت - چو گشتاسپ بر شد به تخت پدر
که هم فر او داشت و بخت پدر - به خورشید مانند با تاج و تخت
همی تابد از نیزهشان فر و بخت - سرانجام بختش کند خاکسار
برهنه کند آن سر تاجدار - سرانجام گردد برو تیرهبخت
بریده کندش آن نکو تاج و تخت - دریغا سوارا گوا مهترا
که بختش جدا کرد تاج از سرا - پذیرفتم اندرز آن شاه پیر
که گر بخت نیکم بود دستگیر - خردمند گفت ای شه پهلوان
به دانندگی پیر و بختت جوان - مر او را برانجا ببستند سخت
ز تختش بیفگند و برگشت بخت - نشستنگه مردم نیکبخت
یکی باغ دیدم سراسر درخت - ز پیری و از تابش آفتاب
غمی گشت و بخت اندر آمد به خواب - بکشتند یکسر بران رزمگاه
به یکبارگی تیره شد بخت شاه - به آهنگران گفت کای شوربخت
ببندی و بسته ندانی گسخت - دلت گر چنین از پدر خیره گشت
نگر بخت این پادشا تیره گشت - که چون من شوم شاد و پیروزبخت
سپارم ترا کشور و تاج و تخت - کنون با دلی شاد و پیروز بخت
به توران خرامیم با تاج و تخت - سپاهی همه خسته و کوفته
گریزان و بخت اندر آشوفته - به تخت آورم خواهران را ز بند
به بخت جهاندار شاه بلند - اگر بخت یکباره یاری کند
برو طبع من کامگاری کند - ازان پس بدو گفت کای تیرهبخت
رسانم ترا من به تاج و به تخت - بدو گفت کای مرد بدبخت خوار
که فردا چه پیش آورد روزگار - ندانی که فردا چه آیدت پیش
ببخشای بر بخت بیدار خویش - به دژخیم فرمود پس شهریار
که آرند بدبخت را بسته خوار - بدو گفت کای ترک برگشته بخت
سر پیر جادو ببین از درخت - اگر باز گردی نباشد شگفت
ز بخت تو اندازه باید گرفت - ترا یار بود ایزد ای نیکبخت
به بار آمد آن خسروانی درخت - چو نومید گردد ز یزدان کسی
ازو نیکبختی نیاید بسی - به بخت تو از هر بد ایمن شوم
بدین سایهی مهر تو بغنوم - ز دینار وز مشک و دیبا سه تخت
همی برد پیش اندرون نیکبخت - به ترکان در دژ ببندید سخت
مگر یار باشد مرا نیکبخت - همی پاسبان برخروشید سخت
که گشتاسپ شاهست و پیروز بخت - به چهره چو تاب اندر آورد بخت
بران نامداران ببد کار سخت - بماناد تا جاودان این درخت
ترا باد شادان دل و نیکبخت - بیاراست گشتاسپ ایوان و تخت
دلش گشت خرم بدان نیکبخت - چو او بگذرد تاج و تختش تراست
بزرگی و شاهی و بختش تراست - چنین گفت کانکس که پیروز گشت
سر بخت او گیتی افروز گشت - شراعی بزد زود و بنهاد تخت
بران تخت بر شد گو نیکبخت - خنک شهر ایران که تخت ترا
پرستند بیدار بخت ترا - همه ساله بخت تو پیروز باد
شبان سیه بر تو نوروز باد - که تا شاه گشتاسپ را داد تخت
میان بسته دارم به مردی و بخت - ز بند گران بردمش سوی تخت
شد ایران بدو شاد و او نیکبخت - گر ایدونک گشتاسپ از روی بخت
نیابد همی سیری از تاج و تخت - کنون کار پیش آمدت سخت باش
به هر جای پیراهن بخت باش - مرا یار در جنگ یزدان بود
سر و کار با بخت خندان بود - کسی باشد از بخت پیروز و شاد
که باشد همیشه دلش پر ز داد - چنین گفت رستم به آواز سخت
که ای شاه شاداندل و نیکبخت - بدین گیتیش شوربختی بود
وگر بگذرد رنج و سختی بود - بدانم که بخت تو شد کندرو
که کین آورد هر زمان نو به نو - که نفرین برین تاج و این تخت باد
بدین کوشش بیش و این بخت باد - بدین گیتیش شوربختی بود
وگر بگذرد رنج و سختی بود - به آواز گفتند کای شوربخت
چو اسفندیاری تو از بهر تخت - به آواز گفت ای سر سرکشان
ز برگشتن بختت آمد نشان - پسر را به خون دادی از بهر تخت
که مه تخت بیناد چشمت مه بخت - به بخت تو آموخت فرهنگ و رای
سزد گر فرستی کنون باز جای - ببستم برین گونه بدخواه بخت
بنالم ز بخت بد و سال سخت - ترا برنشانم بر تخت اوی
به خاک اندر آرم سر بخت اوی - بدو گفت کای مرد بدبخت و شوم
ز کار تو ویران شد آباد بوم - شغاد آن به نفرین شوریدهبخت
بکند از بن این خسروانی درخت - برابر نهادند زرین دو تخت
بران خوابنیده گو نیکبخت - چو گشتاسپ را تیره شد روی بخت
بیاورد جاماسپ را پیش تخت - چو بشنید ازو بهمن نیکبخت
نپذرفت پوزش برآشفت سخت - شدند آنک جنگی بد از جنگ سیر
سر بخت روم اندرآمد به زیر - چو رفتند بیداردل رفته بود
نه بخت چنان پادشا خفته بود - به هر کار ما را زبون بود روم
کنون بخت آزادگان گشت شوم - سپه را میان و کرانه نبود
همان بخت دارا جوانه نبود - همه مهتران زار و گریان شدند
ز بخت بد خویش بریان شدند - شکسته دل و گشته از رزم سیر
سر بخت ایرانیان گشته زیر - یکی با دگر گفت کین شوربخت
ازو دور شد افسر و تاج و تخت - به من مرگ نزدیکتر زانک تخت
به پردخت تخت و نگون گشت بخت - زمان و زمین بنده بد پیش من
چنین بود تا بخت بد خویش من - چو خواهید کز چرخ یابید بخت
ز من بدره و برده و تاج و تخت - چو پیروزگر فرهی دادمان
در بخت پیروز بگشادمان - ز چیزی به گیتی نیابد گزند
پرستنده مردی و بختی بلند - دگر شب بدان گونه دیدم که تخت
تهی ماندی از من ای نیکبخت - کسی را که او کرد پیروزبخت
بماند بدو کشور و تاج و تخت - ز پیروزی و بخت وز فرهی
ز دیهیم وز تخت شاهنشهی - که بر دست آن بندهبر کشته شد
سر بخت ایرانیان گشته شد - بدانگه که دار مرا یار خواست
دل و بخت با او ندیدیم راست - ز ما هرک او گشت پیروز بخت
بدو ماند این لشکر و تاج و تخت - نمانم بدو کشور و تاج و تخت
نه زور و نه شاهی نه گنج و نه بخت - یکی تخت بودش به هفتاد لخت
ببستی گشایندهی نیکبخت - که لشکرگه نامور شاه بود
سکندر که با بخت همراه بود - یکی بیشه بد پر ز آب و درخت
همه جای روشندل و نیکبخت - که ما را یکی کار پیش است سخت
بگوییم با شاه پیروزبخت - نهاده بر چشمه زرین دو تخت
برو خوابنیده یکی شوربخت - چنین داد پاسخ بدو نیکبخت
که چندین پرستنده دارد درخت - چنین داد پاسخ که ای نیکبخت
همی گوید این برگ شاخ درخت - سخنگوی شد برگ دیگر درخت
دگر باره پرسید زان نیکبخت - سخنگوی گردد یکی زین درخت
که آواز او بشنود نیکبخت - بپرسید چون بگذریم از درخت
شگفتی چه پیش آید ای نیکبخت - همی راند با رومیان نیکبخت
چو آمد به نزدیک گویا درخت - بداریم بر تو همین تاج و تخت
به چیزی گزندت نیاید ز بخت - ستارهشمر زان غمی گشت سخت
بپوشید بر خسرو نیکبخت - فرازآمد آن گردش بخت شوم
که ویران شود زین سپس مرز روم - که پیروز نامست و پیروزبخت
همی بگذرد تیر او بر درخت - پدر را بران گونه چون کشته دید
سر بخت ایرانیان گشته دید - بپذرفت بدبخت را سرشبان
همی داشت با رنج روز و شبان - دل نامور مهتر نیکبخت
ز گفتار ایشان غمی گشت سخت - که بختش پس پشت او برنشست
ازین تاختن باد ماند به دست - برآنند کاندر صطخر اردشیر
کهن گشت و شد بخت برناش پیر - به دینار او کس نکردی نگاه
ز نیکاختر و بخت وز داد شاه - چنان بد که این دختر نیکبخت
یکی سیب افگنده باد از درخت - همی گشت هر روز برترش بخت
یکی خویشتن را بیاراست سخت - چنین تیز تیر آمد از بام دژ
که از بخت کرمست آرام دژ - خروش آمد از پس که ای بخت کرم
که رخشنده بادا سر از تخت کرم - بسی خواسته کردم از بخت کرم
کنون آمدم شاد تا تخت کرم - اگر بر پرستش فزایم رواست
که از بخت او کار من گشت راست - سپرد آن زمان کشور و تاج و تخت
بدان میزبانان بیدار بخت - وزان جایگه شد سوی طیسفون
سر بخت بدخواه کرده نگون - که اندر جهان داد گنج منست
جهان زنده از بخت و رنج منست - ورا نام شاپور کردم ز مهر
که از بخت تو شاد بادا سپهر - ازان پس خروشی برآورد سخت
کزو خیره شد شاه پیروز بخت - چنین گفته بد کید هندی که بخت
نگردد ترا ساز و خرم به تخت - زمین هفت کشور مرا گشت راست
دلم یافت از بخت چیزی که خواست - بدان تا کسی را که بیخانه بود
نبودش نوا بخت بیگانه بود - کند بر تو آسان همه کار سخت
ز رای دلفروز و پیروز بخت - همیشه بوی شاد و پیروزبخت
به تو شادمان کشور و تاج و تخت - توی خلعت ایزدی بخت را
کلاه و کمر بستن و تخت را - کجا آن بزرگان با تاج و تخت
کجا آن سواران پیروزبخت - بگفت این و تاریک شد بخت اوی
دریغ آن سر و افسر و تخت اوی - ز دیدار او تاج روشن شدست
ز بدها ورا بخت جوشن شدست - هوا روشن از بارور بخت اوی
زمین پایهی نامور تخت اوی - گهی بخت گردد چو اسپی شموس
به نعم اندرون زفتی آردت و بوس - مزن بر کمآزار بانگ بلند
چو خواهی که بختت بود یارمند - همان رشک شمشیر نادان بود
همیشه برو بخت خندان بود - چو برگشت بهرام را روز و بخت
به نرسی سپرد آن زمان تاج و تخت - چو روزش فراز آمد و بخت شوم
شد آن ترگ پولاد بر سان موم - تو از جای بهرام و نرسی به بخت
سزاوار تاجی و زیبای تخت - همهساله بیکار و نالان ز بخت
نه رای و نه دانش نه زیبای تخت - چو شمع از در دژ بیفروخت گفت
که گشتیم با بخت بیدار جفت - همی گفت هرکس که این شوربخت
همی پوست خر جست و بگذاشت تخت - یکی خانهیی بود تاریک و تنگ
ببردند بدبخت را بیدرنگ - کجا شد که قیصر چنین چیره شد
ز بخت آب ایرانیان تیره شد - نباشد خرد هیچ نزدیک اوی
نیاز آورد بخت تاریک اوی - بدو گفت شاپور کای نیکبخت
من این خانه بگزیدم از تاج و تخت - کنون ما نداریم پایاب اوی
نه پیچیم با بخت شاداب اوی - بگفت آنک در باغ شادی و بخت
شکفته شد آن خسروانی درخت - ز من بخت شاها خرد دور کرد
روانم بر دیو مزدور کرد - دگر هرچ ز ایران بریدی درخت
نبرد درخت گشن نیکبخت - مر او را دو دستور بد کشته بود
و دیگر کزو بخت برگشته بود - شما را جهانآفرین یار باد
همیشه سر بخت بیدار باد - تو خواهش کنی گر ترا بخشدم
مگر بخت پژمرده بدرخشدم - چو بخت شهنشاه بدرو شود
از ایدر سوی چشمهی سو شود - بپرسید تا شاید او تخت را
بزرگی و پیروزی و بخت را - نخواهند جز تو کسی تخت را
کله را و زیبایی بخت را - غمی گشت زان کار بهرام سخت
به خاک پدر گفت کای شوربخت - ز میراث بیزارم و تاج و تخت
ازان پس نشینم بر شوربخت - به موبد سپردند پس تاج و تخت
به هامون شد از شهر بیداربخت - جهانی نظاره بران تاج و تخت
که تا چون بود کار آن نیکبخت - ازان پس چنین گفت کاین تاج و تخت
ازو یافتم کافریدست بخت - که این تاج بر شاه فرخنده باد
همیشه دل و بخت او زنده باد - برو آبکش آفرین خواند و گفت
که بیداردل باش و با بخت جفت - یکی بیشه پیش آمدش پردرخت
نشستنگه مردم نیکبخت - نبودش دران کار افزار سخت
همی زار بگریست مامش ز بخت - به بالینت آمد شب تیرهبخت
به بار آمد آن سبز شاخ درخت - پس از رفتنت نام تو زنده باد
تو آباد و پیروز و بخت از تو شاد - پرستش کنم تاج و تخت ترا
همان فر و اورنگ و بخت ترا - همان یاره و طوق و هم تاج و تخت
کزان دختران را بود نیکبخت - بیامد بران گوزبن بر نشست
بیاید هماکنون به بختت به دست - خداوند گفت این سرای منست
همین بخت بد رهنمای منست - چه باشی به نزدیکی شوربخت
که بستر کند شب ز برگ درخت - چنین گفت کان شهریار اردشیر
که برنا شد از بخت او مرد پیر - بشد شاه و بنشست بر تخت اوی
شگفتی فروماند از بخت اوی - بگفتند با شاه چندی درشت
که بخت فروزانت بنمود پشت - به بخت و سپاه و به شمشیر و گنج
ز کشور بگردانم این درد و رنج - همه مرز شد همچو دریای خون
سر بخت بیداد گشته نگون - به دست مناندر گرفتار شد
سر بخت ترکان نگونسار شد - مرا گر جهاندار پیروز کرد
شب تیره بر بخت من روز کرد - به سالی دو بارست بار درخت
ز قنوج برنگذرد نیکبخت - سپینود گفت ای سزاوار تخت
بسازم اگر باشدم یار بخت - زبان شما را به سوگند سخت
ببندیم تا بازیابیم بخت - که یارد بدین گونه اندیشه کرد
مگر بخت را گوید از ره بگرد - برین نیز گر خواست یزدان بود
دل روشن از بخت خندان بود - برین نیکویها فزایش کنیم
سوی نیکبختی نمایش کنیم - چو دانا بود شاه پیروز بخت
بنازد بدو کشور و تاج و تخت - برفتند با رامش از پیش تخت
بزرگان و فرزانهی نیکبخت - هران را که ما تاج دادیم و تخت
ز یزدان شناسید وز داد و بخت - اگر بخت پیروز یاری دهد
مرا بر جهان کامگاری دهد - برآورد زان کنده هر کس که زیست
همان خاک بربخت ایشان گریست - ز اسب و سلیح و ز تاج و ز تخت
که آن روز بگذاشت پیروزبخت - بداندیش شاه جهان کشته به
سر بخت بدخواه برگشته به - ز دهقان بپرسید زان پس قباد
که ای نیکبخت از که داری نژاد - به کسری سپردم سزاوار تخت
پس از مرگ ما او بود نیکبخت - چنین گفت کای شاه پیروزبخت
سخنگوی و بیدار و زیبای تخت - نگونبخت را زنده بردار کرد
سرمرد بیدین نگونسار کرد - اگر جفت گردد زبان بر دروغ
نگیرد ز بخت سپهری فروغ - بدانید و سرتاسر آگاه بید
همه ساله با بخت همراه بید - همه شهر ازو پرگنهکار شد
سر بخت برگشته بیدار شد - نه افسر نه دیبای رومی نه تخت
چو از بندگان دید تاریک بخت - گشاده دلانرا بود بخت یار
انوشه کسی کو بود بردبار - همی روز روزش فزون بود بخت
بدو شادمان بد دل شاه سخت - زمین بنده تاج وتخت تو باد
فلک روشن از روی و بخت تو باد - میان مهان بخت بوزرجمهر
چو خورشید تابنده شد بر سپهر - یکی بی هنر خفته بر تخت بخت
همی گل فشاند برو بر درخت - کسی را کجا بخت انباز نیست
بدی در جهان بتر از آز نیست - که روی فلک بخت خندان تست
جهان روشن از تخت و میدان تست - ز شاه چغانی که با بخت نو
بیامد نشست از بر تخت نو - تو را زیبد اندر جهان تاج وتخت
که با فر و برزی و با رای و بخت - نمانم که کس تاج دارد نه تخت
نه اورنگ شاهی نه از تخت بخت - خداوند تاجست و زیبای تخت
جهاندار و بیدار و پیروز بخت - هم از دانش و رای بوزرجمهر
ازان بخت سالار خورشید چهر - غمی شد فرستادهی هند سخت
بماند اندر آن کار هشیار بخت - ببردند یک سر همه پیش تخت
نگه کرد سالار خورشید بخت - چنان گشت کسری ز بوزرجمهر
که گفتی بدوبخت بنمود چهر - بپرسید ازو شاه پیروزبخت
ازان پیکر ومهره ومشک وتخت - چو آمد به نزدیکی تخت اوی
بدید آن سر و افسر و بخت اوی - بدو گفت کای شاه پیروزبخت
نگه کردم این مهره و مشک و تخت - بگفت آنک جا رفت بوزرجمهر
ازان بخت بیدار و مهر سپهر - به خوبی همه بازی آمد به جای
به بخت بلند جهان کدخدای - پس آن نامه رای پیروزبخت
بیاورد و بنهاد در پیش تخت - برتخت آن شاه بیداربخت
بیاورد و بنهاد شطرنج وتخت - نشسته همی دوجوان بر دو تخت
بگفت دو فرزانه نیکبخت - ز خردی نشایست گو بخت را
نه تاج و کمر بستن و تخت را - ازاندیشهای دور و ز تاج و تخت
نخواند تو را دانشی نیکبخت - به گفتار ایشان زن نیک بخت
بیفراخت تاج و بیاراست تخت - بدو مام گفتی که تخت آن تست
هنرمندی و رای و بخت آن تست - دل هرد وان شاد کردی به تخت
به گنج وسپاه وبنام و به بخت - نهاده بدند اندر ایوان دو تخت
نشسته به تخت آن دو پیروز بخت - بدین کارباخویشتن یارخواه
همه یاری ازبخت بیدار خواه - ز داد و ز فر و ز اورند شاه
وزان روشنی بخت وآن دستگاه - هرآنکس که او پوشش شاه یافت
ببخت و بتخت مهی راه یافت - بدان پاکدل گفت بوزرجمهر
که ننمود هرگز بمابخت چهر - که همواره شاه جهان شاد باد
سخن دان و با بخت و با داد باد - ز یزدان بدی شاد و پیروز بخت
همیشه جهاندار با تاج و تخت - بدانش بود شاه زیبای تخت
که داننده بادی و پیروزبخت - هنر جوی با دین و دانش گزین
چوخواهی که یابی ز بخت آفرین - بدان آرزو نیز پاسخ دهد
بدان پاسخش بخت فرخ نهد - نبخشد نباشد سزاوار تخت
زمان تا زمان تیره گرددش بخت - چنین گفت زان پس که زیبای تخت
کدامست وز کیست ناشاد بخت - چوفر و خرد دارد و دین و بخت
سزوار تاجست و زیبای تخت - چو فرزند ما برنشیند بتخت
دبیری ببایدش پیروزبخت - جهاندار آموزگار تو باد
خرد جوشن و بخت یار تو باد - بزرگی که بختش پراگنده گشت
به پیش یکی ناسزا بنده گشت - شنیدم که بر نامور تخت اوی
نشستی بیاراستی بخت اوی - بروهم کنون ساروان را بخواه
هیونان بختی برافگن به راه - هرآنکس که هست از شما نیکبخت
همه شاد باشید زین تاج وتخت - بدو گفت رو پیش هرمزد گوی
که بختت ببر گشتن آورد روی - به موبد چنین گفت کاین تاج وتخت
نیابد مگر مردم نیک بخت - ز یزدان پذیرفتم این تخت نو
همین روشن و مایه وربخت نو - برفتند شاد از بر تخت او
بسی آفرین بود بر بخت او - بدو گفت کای شاه نابختیار
ز نوشین روان در جهان یادگار - پسر برنشست از بر تخت اوی
بپا اندر آمد سر وبخت اوی - الان شاه چون شهریاری کند
ورا مرد بدبخت یاری کند - که اندر جهان بود وتختش نبود
بزرگی و اورنگ وبختش نبود - ایا مرد بدبخت وبیدادگر
بنابودنیها گمانی مبر - چواسکندری باید اندر جهان
که تیره کند بخت شاهنشهان - تو را زندگانی نباید نه تخت
یکی دخمه یی بس که دوری زبخت - ایا مرد بدبخت بیدادگر
همه روزگارت بکژی مبر - پسر بیگمان از پدر تخت یافت
کلاه و کمر یافت و هم بخت یافت - اگر بخت گم شد کجا شد نژاد
نیاید ز گفتار بیداد داد - کنون تخت و دیهیم را روز ماست
سرو کار با بخت پیروز ماست - چو بینیم چهر تو وبخت تو
سپاه وکلاه تو وتخت تو - چو نوذر شد از بخت بیدادگر
بپا اندر آورد رایپدر - بدان گفتم این ای برادر که تخت
نیابد مگر مرد پیروزبخت - تن آسان بدی شاد وپیروزبخت
چراکردی آهنگ این تاج وتخت - بدین کار پشت تو یزدان بود
هما و از توبخت خندان بود - چنین داد پاسخ که از بخت بد
سزد زین نشان هرچ بر ما رسد - کنون آنچ ما را به دل راز بود
بگفتیم چون بخت ناساز بود - اگرچه بدی بختشان دیر ساز
ز کهتر نبرداشتندی نیاز - زپور سیاوش بر آشفت سخت
بدو گفت کای بدرگ شوربخت - که زیبا بود بخشش و بخت را
کلاه و کمر بستن وتخت را - کنون تخت ایران سزاوار تست
برین برگوا بخت بیدارتست - هم آن به که این برنشیند بتخت
که گردست و جنگاور و نیک بخت - بیامد یکی مرد پیروزبخت
نهاد اندر ایوان بهرام تخت - که بهرام شاهست و پیروزبخت
سزاوار تاج است و زیبای تخت - اگرچه شود بخت او دیرساز
شود بخت پیروز با خوشنواز - نماند به بهرام هم تاج وتخت
چه اندیشد این مردم نیک بخت - هرآنکس که او برنشیند بتخت
خرد باید و نامداری و بخت - یکی خامشی برگزین از میان
چوشد کندرو بخت ساسانیان - چو خواهی که داردت پیروزبخت
جهاندار و با لشکر و تاج و تخت - کرابخت خواهد شدن کندرو
سر نیزه که شود خار و خو - بخندی کنون زانک اوکشته شد
چنان دان که بخت تو برگشته شد - نشست ازبرپشت پیل سپید
هم آوردش ازبخت شد ناامید - بکوشید تا پشت پشت آورید
مگر بخت روشن به مشت آورید - خروشی برآورد کای بندگان
گنه کرده و بخت جویندگان - چرا ریخت خواهی همی خون من
ببخشای بر بخت و ارون من - نخست آفرین کرد بر دادگر
کزو دید مردی و بخت و هنر - چو آن نامه برخواند قیصر ز تخت
فرود آمد آن مرد بیداربخت - برآید ببخت تو این کار زود
سخنهای بهرام باید شنود - یلان سینه راگفت یکسر سپاه
سپردم تو رابخت بیدارخواه - شماروی راسوی یزدان کنید
همه پشت بربخت خندان کنید - ز گفتار او هیچ گونه مگرد
چو گردی شود بخت را روی زرد - پراگنده گشت آن سپاه سترگ
به بخت جهاندار شاه بزرگ - هممی هر زمانش فزون بود بخت
ازان تاجور خسروانی درخت - نشاید مگر دانش و تخت را
وگر در هنر بخشش و بخت را - به آرام شادست و پیروزبخت
بدین خسروانی نو آیین درخت - نکرد اندرین داستانها نگاه
ز بدگوی و بخت بد آمد گناه - که جاوید باد افسر و تخت اوی
ز خورشید تابندهتر بخت اوی - چنان بد که یک روز موبد ز تخت
بیامد به نزدیک آن نیک بخت - ز کار زمانه غمی گشت سخت
ازان برمنش کودک شور بخت - چو آمد به کیخسرو نیک بخت
فراوان بیفزود بالای تخت - بهم بر زدند آن سزاوار تخت
به هنگام آن شاه پیروزبخت - چوبر پای کردند تخت بلند
درخشنده شد روی بخت بلند - یکی نغز دستان بزد بر درخت
کزان خیره شد مرد بیداربخت - جهاندیده آنگه ره اندر گرفت
که از بخت شاه این نباشد شگفت - ببینید تا از شما ریز کیست
که بر جان بدبخت باید گریست - به نوروز چون برنشستی به تخت
به نزدیک او موبد نیک بخت - که به فریفتش قیصر شوم بخت
به گنج و سلیح و به تاج و به تخت - که شاهی دگر برنشیند به تخت
کزین دور شد فرو آیین و بخت - گرین بخت پرویز گردد جوان
نماند به ایران یکی پهلوان - ز بر آسمان تو زرین بود
زمین آهنین بخت پرکین بود - چو از دودهام بخت روشن بگشت
غم آورد چون روشنایی گذشت - بخواهد شدن بخت زین دودمان
نماند درین تخمهی کس شادمان - من آگاه بودم که از بخت تو
ز کار درخشیدن تخت تو - نماند به فرزند من نیز تخت
بگردد ز تخت و سرآیدش بخت - که چون بخت بیدار گیرد نشیب
ز هر گونهیی دید باید نهیب - به زندان بکشتندشان بیگناه
بدانگه که برگشته شد بخت شاه - پدر را بکشت از پی تاج و تخت
کزین پس مبیناد شادی و بخت - چو یک ماه بگذشت بر تخت اوی
بخاک اندر آمد سر و بخت اوی - که برکس نماند همی زور و بخت
نه گنج و نه دیهیم شاهی نه تخت - که تامن شدم پهلوان از میان
چنین تیره شد بخت ساسانیان - دریغ این سر و تاج و این داد و تخت
دریغ این بزرگی و این فر و بخت - که من با سپاهی به سختی درم
به رنج و غم و شوربختی درم - ندیده سرنیزهات بخت را
دلت آرزو کرد مر تخت را - زمانه نخواهیم بیتخت تو
مبادا که پیچان شود بخت تو - شود خوار هرکس که هست ارجمند
فرومایه را بخت گردد بلند - شتروار زین هریکی ده هزار
هیونان بختی بیارند بار - نخست آفرین کرد بر دادگر
کزو دید نیرو و بخت و هنر - کنون خواب راپاسخ آمد پدید
ز ما بخت گردن بخواهد کشید - چو ماهوی بدبخت خودکامه شد
ازو نزد بیژن یکی نامه شد - بدانگه که بیدار بد بخت اوی
بگردون کشیدی فلک تخت اوی - سواران ماهوی شوریده بخت
به دیدند کان خسروانی درخت - چنین گفت ماهوی بدبخت و شوم
که ایران نبد پش ازین خویش روم - ز بیژن بخواهم به شمشیر کین
کزو تیره شد بخت ایران زمین