«ملول» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «ملول» در غزلیات حافظ شیرازی
- نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس
ملالت علما هم ز علم بی عمل است - ز زهد خشک ملولم کجاست باده ناب
که بوی باده مدامم دماغ تر دارد - ز بخت خفته ملولم بود که بیداری
به وقت فاتحه صبح یک دعا بکند - بود که یار نرنجد ز ما به خلق کریم
که از سؤال ملولیم و از جواب خجل - کجا روم چه کنم چاره از کجا جویم
که گشته ام ز غم و جور روزگار ملول - ز باده خوردن پنهان ملول شد حافظ
به بانگ بربط و نی رازش آشکاره کنم - جهان پیر است و بی بنیاد از این فرهادکش فریاد
که کرد افسون و نیرنگش ملول از جان شیرینم - پیر مغان ز توبه ما گر ملول شد
گو باده صاف کن که به عذر ایستاده ایم - بوسیدن لب یار اول ز دست مگذار
کآخر ملول گردی از دست و لب گزیدن - من که ملول گشتمی از نفس فرشتگان
قال و مقال عالمی می کشم از برای تو - ملول از همرهان بودن طریق کاردانی نیست
بکش دشواری منزل به یاد عهد آسانی - سعدی شیرازی
- «ملول» در غزلیات سعدی شیرازی
- رفتیم اگر ملول شدی از نشست ما
فرمای خدمتی که برآید ز دست ما - تو ملولی و دوستان مشتاق
تو گریزان و ما طلبکارت - گر از دیار به وحشت ملول شد سعدی
گمان مبر که به معنی ز یار برگردد - من به دیدار تو مشتاقم و از غیر ملول
گر تو را از من و از غیر ملالی دارد - تو گمان مبر که سعدی ز جفا ملول گردد
که گرش تو بی جنایت بکشی جفا نباشد - خیلتاشان جفاکار و محبان ملول
خیمه را همچو دل از صحبت ما برکندند - تو آن نه ای که دل از صحبت تو برگیرند
و گر ملول شوی صاحبی دگر گیرند - نه راه شدن نه روی بودن
معشوقه ملول و ما گرفتار - آخر نه دل به دل رود انصاف من بده
چونست من به وصل تو مشتاق و تو ملول - ملامتت نکنم گر چه بی وفا یاری
هزار جان عزیزت فدای طبع ملول - اگر ملول شوی یا ملامتم گویی
اسیر عشق نیندیشد از ملال و ملام - تو ملولی و مرا طاقت تنهایی نیست
تو جفا کردی و من عهد وفا نشکستم - دشمن خویشتنم هر نفس از دوستی او
تا چه دید از من مسکین که ملولست ز خویم - ای باد اگر مجال سخن گفتنت بود
در گوش آن ملول بگوی این قدر سخن - همی دانم که فریادم به گوشش می رسد لیکن
ملولی را چه غم دارد ز حال ناشکیبایی - با طبع ملولت چه کند دل که نسازد
شرطه همه وقتی نبود لایق کشتی - مولوی
- «ملول» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- گر تو ملولی ای پدر جانب یار من بیا
تا كه بهار جانها تازه كند دل تو را - اگر ملول نگردی یكان یكان شمرم
مسافران جهان را دو تا دو تا و سه تا - نبود جان و دلم را ز تو سیری و ملولی
نبود هیچ كسی را ز دل و دیده سمت - جانم ملول گشت ز فرعون و ظلم او
آن نور روی موسی عمرانم آرزوست - زین خلق پرشكایت گریان شدم ملول
آنهای هوی و نعره مستانم آرزوست - دی شیخ با چراغ همیگشت گرد شهر
كز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست - ملولان همه رفتند در خانه ببندید
بر آن عقل ملولانه همه جمع بخندید - ملولان به چه رفتید كه مردانه در این راه
چو فرهاد و چو شداد دمی كوه نكندید - دلا سر سخت كن كم كن ملولی
ملول اسرار را محرم نگردد - اگر تو زین ملولی وای بر تو
كه تو پیرار مردی این یقین شد - در خواب شوید ای ملولان
وین خلوت را به ما سپارید - نی بگویم ز ملولی كسی غم نخورم
كه شكر رشك برد ز آنچ مرا میآید - گر زانك تو ملولی با خفتگان بنه سر
زیرا فسردگان را هم خواب وارهاند - هر جان باملالت دورست از این جلالت
چون عشق با ملولی كشتی و لنگر آمد - این پنج حس ظاهر و پنج دگر نهان
لنگ و ملول رفت و سحر راهوار شد - از این و آن بگریزم ز ترس نی ز ملولی
كه آن نگار لطیفم از این و آن بگریزد - كه عشق باغ و تماشاست اگر ملول شوید
هواش مركب تازیست اگر فرومانید - گذر ز ناز و ملولی كه ناز آن تو نیست
كه آن وظیفه آن یار ماه خد باشد - سفر كنید از این غربت و به خانه روید
از این فراق ملولیم عزم فرمایید - از این خلاص ملولید و قعر این چه نی
هلا مبارك در قعر چاه میپایید - هر ملولی كه تو را دید و خوش و تازه نشد
آب و نانش تیره باد و آتشش بادا رماد - هر ملولی كه تو را دید و خوش و تازه نشد
آب نابش تیره باد و آتشش بادا رماد - این ملولی میكشد جان را كه چیزی تو بگو
هیچ كس را كس گریبان از گزافه كی كشید - زیرا كه خبر همه ملولیست
این بیخبریست اصل اخبار - بس كن و پرده دگر زن تا نگردد كس ملول
می پر از باغی به باغی این چنین كن پرشكر - خوی بد دارم ملولم تو مرا معذور دار
خوی من كی خوش شود بیروی خوبت ای نگار - بیتو بیعقلم ملولم هر چه گویم كژ بود
من خجل از عقل و عقل از نور رویت شرمسار - چنانش كرد كه در شهرها نمیگنجید
ملول شد ز بیابان و رفت سوی بحار - ملولان باز جنبیدن گرفتند
همیجنگند و میلنگند ناچار - ملول جمله عالم تازه گردد
چو خندان اندرآید یار بییار - سیر نگشت جان من بس مكن و مگو كه بس
گر چه ملول گشتهای كم نزنی ز هیچ كس - چونك رسول از قنق گشت ملول و شد ترش
ناصح ایزدی ورا كرد عتاب در عبس - میر ما سیرست از این گفت و ملول
دركشان اندر حدیث دیگرش - آه ز نفس فضول آه ز ضعف عقول
آه ز یار ملول چند نماید ملال - آه ز نفس فضول آه ز ضعف عقول
آه ز یار ملول چند نماید ملال - گویم سخن را بازگو مردی كرم ز آغاز گو
هین بیملولی شرح كن من سخت كند و كودنم - گر تو ملولستی ز من بنگر در آن شاه زمن
تا گرم و شیرینت كند آن دلبر حلواییم - ای بینوایان را نوا جان ملولان را دوا
پران كننده جان كه من از قافم و عنقاییم - كسی باشد ملول ای جان كه او نبود قبول ای جان
منم آل رسول ای جان پس سلطان همیگردم - آنها كه ملولانند زین راه چه گولانند
بس سرد فضولانند آهسته كه سرمستم - ساقی ز پی عشق روان است روانم
لیكن ز ملولی تو كند است زبانم - آن دم كه ملولی ز ملولیت ملولم
چون دست بشویی ز من انگشت گزانم - بس كن كه ملول گشت دلبر
بر خاطر او غبار دیدم - پیداست كه یار من ملول است
خاموش شدم به كام و ناكام - از بندگی خدا ملولم
زیرا كه به جان گلوپرستم - امروز نیم ملول شادم
غم را همه طاق برنهادم - بر سبلت هر كجا ملولی است
گر میر من است و اوستادم - نفسی رهزن و غولم نفسی تند و ملولم
نفسی زین دو برونم كه بر آن بام بلندم - تو چه عاشق فراقی چه ملولی و چه عاقی
ز كف جز تو ساقی ندهد طرب شرابم - تو ز من ملول گشتی كه من از تو ناشتابم
صنما چه می شتابی كه بكشتی از شتابم - از ملولی هر كی گرداند سری
دركشم در چرخش و گردان كنم - آن ملولی دنبل بیعشقی است
جان او را عاشق ایشان كنم - از ما مشو ملول كه ما سخت شاهدیم
از رشك و غیرت است كه در چادری شدیم - كو آن فضولیهای تو كو آن ملولیهای تو
كو آن نغولیهای تو در فعل و مكر ای ذوفنون - سیر و ملول شد ز من خنب و سقا و مشك او
تشنهتر است هر زمان ماهی آب خواه من - مست تو بوالفضول شد وز دو جهان ملول شد
عشق تو را رسول شد او است نكال هر زمین - آن دم كه ترش باشد بهتر ز شكرخانه
وان دل كه ملول آید خوش بوس و كنار است آن - گر زانك ملولی ز من ای فتنه حوران
این سلسله بگذار و كسی را بمشوران - عیب بینی از چه خیزد خیزد از عقل ملول
تشنه هرگز عیب داند دید در آب روان - از ملولی هجر او چون سامری اندر جهان
جانم از جمله جهان گشتهست صحرا بر كران - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - مطربا گشتی ملول از گفت من از گفت من
همچنان خواهی مكن تو همچنین و همچنین - مطربا گر چه نیی عاشق مشو از ما ملول
عشق شمس الدین كند مر جانت را چون یاسمن - ز سخن ملول گشتی كه كسیت نیست محرم
سبك آینه بیان را تو بگیر و در نمد كن - گفتی ملول گشتم از عشق چند گویی
آن كس كه نیست عاشق گو قصه مختصر كن - سر كن ای بوالفضول ای ز كشاكش ملول
جاذبه خیزان او منگر در خیز من - عشقی كه آمد جفت دل شد بس ملول از گفت دل
ای دل خمش تا كی بود این جهد و استقصای تو - والله ملولم من كنون از جام و سغراق و كدو
كو ساقی دریادلی تا جام سازد از سبو - من به تو مایل و تویی هر نفسی ملولتر
وه كه خجل نمیشود میل من از ملال تو - ز حسنش گفتنی بسیار داری
ملولی گوشه نه بسیار برگو - مستی آمد ملولیت رفت
صد بار و هزار بار برگو - اگر ز روز شمردن ملول و سیر شدی
درآ به دور و قدحهای بیشمار بجو - تازه كند ملول را مایه دهد فضول را
آنك زند ز بیرهه راه هزار قافله - نظارگیان ملول گشتند
ماند این دم گرم شعله خواره - ای تو ملول از كار من من تشنه تر هر ساعتی
آخر چه كم گردد ز تو كز تو برآید حاجتی - هیچ فضولی نبدی هیچ ملولی نبدی
دانش و گولی نبدی طبل تحیات زدی - با همگان فضولكی چون كه به ما ملولكی
رو كه بدین عاشقی سخت عظیم گولكی - ای تو فضول در هوا ای تو ملول در خدا
چون تو از آن قان نهای رو كه یكی مغولكی - روح كه سایگی بود سرد و ملول و بیطرب
منتظرك نشسته او تا كه رسد بشارتی - ما سوخته حالان و شما سیر و ملولان
آخر بنگویید كه این قاعده تا كی - تو شمس الدین تبریز ار ملولی
به هر لحظه چه افروزی شراری - ز هر چیزی ملول است آن فضولی
ملولش كن خدایا از ملولی - به قاصد تا بیاشوبد بجنگد
بدو گفتم ملولی هست گولی - بدو گفتا برو كاین دم ملولم
ببر زحمت مكن طال بقایی - ملولم خاطرم كند است این دم
ندارد این نفس مكرم كیایی - یك لحظه مشو ملول بشنو
تا باشدت از خدا ثوابی - ز سلام پادشاهان به خدا ملول گردد
چو شنید نیكبختی ز تو سرسری سلامی - مددی كه نیم مستم بده آن قدح به دستم
كه به دولت تو رستم ز ملولی و گرانی - گر گریزی به ملولی ز من سودایی
روكشان دست گزان جانب جان بازآیی - هر تخمه و ملول همیگویدم خموش
تو كردهای ستیزه به گفتار میكشی - زین فرقت و غریبی طبعم ملول شد
ای مرغ روح وقت نیامد كه برپری - مكش عنان سخن را به كودنی ملولان
تو تشنگان ملك بین به وقت حرف گزاری - اگر ملولی بستان قنینهای از مستان
كه راحت جانست آن بدار دست از دستان - از این ملولی بگذر به سوی روزن منگر
شراب با یاران خور میان یاران خوشتر - ملول گشتیای كش بخسب و رو اندركش
ز عالم پرآتش گریز پنهان خوش خوش - ملول و تیره شدی مر صفاش را چه گنه
نبات را چه جنایت چو سركه آشامی - بگو ای تازه رو، كم كن ملولی
كه تو رو تازه از اصل اصولی - دارم رسولی، اما ملولی
یارب خلص، عن ذیالملال - «ملول» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- گفتی گشتم ملول و سودام گرفت
تا شد دل از این کار و از این جام گرفت - هرچند ملولی نفسی با ما باش
مگریز ز یاران و درین غوغا باش - جانی دارم لجوج و سرمست و فضول
وانگه یاری لطیف و بیصبر و ملول - در خاموشی چرا شوی کند و ملول
خو کن به خموشی که اصولست اصول - از طبع ملول دوست ما میدانیم
وز غایت عاشقیش می رنجانیم - ای عشرت نزدیک ز ما دور مشو
وز مجلس ما ملول و مهجور مشو - داروی ملولی رخ و رخسارهی تو
وان نرگس مخمورهی خمارهی تو - هر چند ملولی تو یقین است که تو
با اینکه ملولی ز کسی کم نزنی