«زندگانی» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «زندگانی» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «زندگانی» در غزلیات سعدی شیرازی
- من بی تو زندگانی خود را نمی پسندم
کآسایشی نباشد بی دوستان بقا را - بادست غرور زندگانی
برقست لوامع جوانی - ای کاب زندگانی من در دهان توست
تیر هلاک ظاهر من در کمان توست - این بوی روح پرور از آن خوی دلبرست
وین آب زندگانی از آن حوض کوثرست - گر بمیرد طالبی دربند دوست
سهل باشد زندگانی مشکلست - بتا هلاک شود دوست در محبت دوست
که زندگانی او در هلاک بودن اوست - مرا رضای تو باید نه زندگانی خویش
اگر مراد تو قتلست وارهان ای دوست - من آب زندگانی بعد از تو می نخواهم
بگذار تا بمیرم بر خاک آستانت - بی حاصلست یارا اوقات زندگانی
الا دمی که یاری با همدمی برآرد - برون از خوردن و خفتن حیاتی هست مردم را
به جانان زندگانی کن بهایم نیز جان دارد - زندگانی نتوان گفت و حیاتی که مراست
زنده آنست که با دوست وصالی دارد - نخواهم بی تو یک دم زندگانی
که طیب عیش بی همدم نباشد - زندگانی چیست مردن پیش دوست
کاین گروه زندگان دل مرده اند - چنان به پای تو در مردن آرزومندم
که زندگانی خویشم چنان هوس نکند - هر که بی او زندگانی می کند
گر نمی میرد گرانی می کند - مردن اندر کوی عشق از زندگانی خوشترست
تا نمیری دست مهرش کوته از دامن مکن - چون من آب زندگانی یافتم
غم نباشد گر بمیرد حاسدی - زندگانی صرف کردن در طلب حیفی نباشد
گر دری خواهد گشودن سهل باشد انتظاری - پیش تو به اتفاق مردن
خوشتر که پس از تو زندگانی - ذوقی چنان ندارد بی دوست زندگانی
دودم به سر برآمد زین آتش نهانی - نفسی بیا و بنشین سخنی بگو و بشنو
که به تشنگی بمردم بر آب زندگانی - خیام نیشابوری
- «زندگانی» در رباعیات خیام نیشابوری
- مولوی
- «زندگانی» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- تو میدانی كه من بیتو نخواهم زندگانی را
مرا مردن به از هجران به یزدان كاخرج الموتی - این چشمه آب زندگانیست
مشكی پر كن سقا از این جا - ای تو آب زندگانی فاسقنا
ای تو دریای معانی فاسقنا - ای آب زندگانی ما را ربود سیلت
اكنون حلال بادت بشكن سبوی ما را - سماع آرام جان زندگانیست
كسی داند كه او را جان جانست - قرار زندگانی آن نگارست
كز او آن بیقراری برقرارست - تو چو آب زندگانی ما چو دانه زیر خاك
وقت آن كز لطف خود با ما درآمیزی شدست - به چشمهای كه در او آب زندگانی بود
سبو ببردم و دیدم كه چشمه پرخونست - بیا بیا كه مرا بیتو زندگانی نیست
ببین ببین كه مرا بیتو چشم جیحونست - آن جام شراب ارغوانی
وان آب حیات زندگانی - زان جام شراب ارغوانی
زان چشمه آب زندگانی - جمله آب زندگانی زیر تختش میرود
هر كی خورد از آب جویش تا ابد پاینده شد - آن آفتاب تابان مر لعل را چه بخشد
وز آب زندگانی اندر جگر چه آید - زندگانی صدر عالی باد
ایزدش پاسبان و كالی باد - ای بیتو حرام زندگانی
ای بیتو نگشته بخت بیدار - تو به مرگ و زندگانی هله تا جز او ندانی
نه چو روسبی كه هر شب كشد او بیار دیگر - ای آب زندگانی بخشا بر آن كسی
كو پیش از این فراق در آن آب كرد پوز - گر تنگ آیی ز زندگانی
برجه به كنار گیر تنگش - اندرآ ای اصل اصل شادمانی شاد باش
اندرآ ای آب آب زندگانی شاد باش - گرت بیند زندگانی تا ابد باقی شود
ورت بیند مرده هم داند كه جانی شاد باش - بدیدم آتشی اندر رخ او
چو آب زندگانی من چه دانم - چون در آب زندگانی صورتم پنهان شود
صورت خود را به پیش صورت احمد نهم - هر جا روی بیایم هر جا روم بیایی
در مرگ و زندگانی با تو خوشم خوشستم - ای آب زندگانی با تو كجاست مردن
در سایه تو بالله جستم ز مرگ جستم - مرا بهر تو باید زندگانی
وگر نی سهل دارم جان سپردن - خامش كه خوش زبانی چون خضر جاودانی
كز آب زندگانی كور و كر است مردن - او آب زندگانی میداد رایگانی
از قطره قطره او فردوس بردمیده - ایا ای ابر گر تو یك نظر از نرگسش یابی
به جای آب آب زندگانی و گهربیزی - كه آب زندگانی گفت ما را
كه جز دكان نان داری دكانی - در این خشكی هجران ماهیانند
بیا ای آب بحر زندگانی - بیا ای جان ما را زندگانی
بیا ای چشم ما را روشنایی - منم آن كز دم عیسی بمردم
مرا كشتهست آب زندگانی - ای وصل تو آب زندگانی
تدبیر خلاص ما تو دانی - خامش كردم بكن تو شاهی
پیش تو غلام زندگانی - گوهر تو و این جهان چو حقه
باده تو و جام زندگانی - بی آب تو گلستان چو شوره
بی جوش تو خام زندگانی - بی خوبی حسن باقوامت
نگرفته قوام زندگانی - ای بیتو حرام زندگانی
خود بیتو كدام زندگانی - با جمله مراد و كام بیتو
نایافته كام زندگانی - بی روی خوش تو زنده بودن
مرگ است به نام زندگانی - تا داد سلامتی ندادی
كی كرد سلام زندگانی - پازهر تویی و زهر دنیا
دانه تو و دام زندگانی - تا چند كنم ز مرگ فریاد
با همچو تو آب زندگانی - ای شه جاودانی وی مه آسمانی
چشمه زندگانی گلشن لامكانی - ای شكر بنده تو زان شكرخنده تو
ای جهان زنده از تو غرقه زندگانی - هر ذرهای دوان است تا زندگی بیابد
تو ذرهای نداری آهنگ زندگانی - گر ز آنك زندگانی بودی مثال سنگی
خوش چشمهها دویدی از سنگ زندگانی - در آینه بدیدم نقش خیال فانی
گفتم چیی تو گفتا من زنگ زندگانی - اندر حیات باقی یابی تو زندگان را
وین باقیان كیانند دلتنگ زندگانی - آنها كه اهل صلحند بردند زندگی را
وین ناكسان بمانند در جنگ زندگانی - در رنگ یار بنگر تا رنگ زندگانی
بر روی تو نشیند ای ننگ زندگانی - ای آب زندگانی در تشنگان نگر
بر دوست رحم آر به كوری دشمنی - كسی بیتو زنده زهی تلخ مردن
چو پیش تو میرد زهی زندگانی - زهی تلخ مرگی چو بیتو زید جان
چو پیش تو میرم زهی زندگانی - تا بدانستیی ز دشمن و دوست
زندگانی دوبار بایستی - تا بدانستیی ز دشمن و دوست
زندگانی دو بار بایستی - زندگانی مجلس سامی
باد در سروری و خودكامی - «زندگانی» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- یک روز گره نبست او ابرو را
دارم بیمرگ و زندگانی او را - گر میکشیم بکش حلالست ترا
کز کشتهی دوست زندگانی خیزد - هین وقت صبوحست می ناب بیار
زیرا مرگست زندگانی هشیار - چون از ظلمات آب و گل بگذشتیم
هم خضر و هم آب زندگانی مائیم - چون از ظلمات آب و گل دور شویم
هم خضر و هم آب زندگانی مائیم - ای بیتو حرام زندگانی ای جان
خود بیتو کدام زندگانی ای جان - سوگند خورم که زندگانی بیتو
مرگست به نام زندگانی ای جان - ای بیتو حرام زندگانی کردن
خود بیتو کدام زندگانی کردن - هر عمر که بیرخ تو بگذشت ای جان
مرگست و به نام زندگانی کردن - تا همچو خلیل آتش اندر نشوی
چون خضر به آب زندگانی نرسی - اندر ره فقر بد مرو تا نرود
مردانه درآ که زندگانی بینی - فردوسی
- «زندگانی» در شاهنامه فردوسی
- چه باید همه زندگانی دراز
چو گیتی نخواهد گشادنت راز - دلش زان زده فال پر آتشست
همه زندگانی برو ناخوشست - بود زندگانیش بسیار مر
همش زور باشد هم آیین و فر - کنون شد مرا و ترا پشت راست
نباید جز از زندگانیش خواست - نیرزد همی زندگانیش مرگ
درختی که زهر آورد بار و برگ - اگر باشدم زندگانی دراز
ترا دارم اندر جهان بینیاز - اگر زندگانی بود دیریاز
برین وین خرم بمانم دراز - مرا زندگانی سرآید همی
غم و درد و انده درآید همی - ز دیده همی آب دادم برنج
بدو بد مرا زندگانی و گنج - بنام ار بریزی مرا گفت خون
به از زندگانی بننگ اندرون - چنین سال بگذاشتم شست و پنج
بدرویشی و زندگانی برنج - وگر بگذرد آن همه بتریست
بران زندگانی بباید گریست - مگر زندگانی دهد کردگار
که بینم یکی روی آن شهریار - همی گفت کی شاه گردان بلخ
همه زندگانی ما کرده تلخ - که او را بود زندگانی دراز
نشیند به شادی و آرام و ناز - چو ارجاسپ آمد ز خلخ به بلخ
همه زندگانی شد از رنج تلخ - چرا بایدم زندگانی و گاه
چرا بایدم خواب و آرامگاه - که روزی نبد زندگانیم خوش
دژم بودم از اختر کینهکش - که رستم گه زندگانی چه کرد
همان زال افسونگر آن پیرمرد - اگر بود ما را یکی پور خرد
نبودش بسی زندگانی بمرد - همیشه جوان تا جوانی بود
همان زنده تا زندگانی بود - پیمبر سوی آب حیوان کشید
سر زندگانی به کیوان کشید - کنون زندگانیت کوتاه گشت
سر تخت شاهیت بیشاه گشت - مرا بیش ازین زندگانی نبود
زمانه نکاهد نخواهد فزود - همانا پس هرکسی بنگری
فراوان غم زندگانی خوری - ز بس کشته شد روی هامون چو کوه
بشد خسته از زندگانی ستوه - بود زندگانیش با درد و رنج
نگردد کهن در سرای سپنج - چو کار جهان مر مرا گشت راست
فزون شد زمین زندگانی بکاست - دگر هرک دارد ز هر کار ننگ
بود زندگانی و روزیش تنگ - چو شد پادشاهیش بر سال بیست
یکی کم برو زندگانی گریست - گر ایزد مرا زندگانی دهد
برین اختران کامرانی دهد - بدین بوم ما اژدها کشت و کرگ
به تن زندگانی فزایش نه مرگ - که باشد ترا زندگانی سه بیست
چهارم به مرگت بباید گریست - همیخواهم از داور بینیاز
که باشد مرا زندگانی دراز - نه زو بار باید که یابد نه برگ
ز خاکش بود زندگانی و مرگ - که هرکو به مرگ پدر گشت شاد
ورا رامش و زندگانی مباد - ز مردان بتر آنک نادان بود
همه زندگانی به زندان بود - که یزدان تو را زندگانی دهاد
همت خوبی و کامرانی دهاد - چو بد بود وبد ساز با وی نشست
یکی زندگانی بود چون کبست - وزان پس نبد زندگانیش خوش
ز تیمار زد بر دل خویش تش - نترسد ز کردار چرخ بلند
شود زندگانیش ناسودمند - کنون زندگانیت ناخوش بود
وگر بگذری جایت آتش بود - تو را زندگانی نباید نه تخت
یکی دخمه یی بس که دوری زبخت - که هرکس که او دشمن ایزدست
ورا در جهان زندگانی بدست - به ایران تو را زندگانی بس است
که تاج و نگین بهر دیگر کس است - کنون زندگانیت ناخوش بود
چو رفتی نشستت در آتش بود