زن، زندگی، آزادی
«نشاط» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «نشاط» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «نشاط» در غزلیات سعدی شیرازی
- بوی گل و بانگ مرغ برخاست
هنگام نشاط و روز صحراست - محبت با کسی دارم کز او باخود نمی آیم
چو بلبل کز نشاط گل فراغ از آشیان دارد - بساط سبزه لگدکوب شد به پای نشاط
ز بس که عارف و عامی به رقص برجستند - جمال کعبه چنان می دواندم به نشاط
که خارهای مغیلان حریر می آید - این همه بار احتمال می کنم و می روم
اشتر مست از نشاط گرم رود زیر بار - خار عشقت نه چنان پای نشاط آبله کرد
که سر سبزه و پروای گلستان بودم - نه نشاط دوستانم نه فراغ بوستانم
بروید ای رفیقان به سفر که من اسیرم - بوستان خانه عیشست و چمن کوی نشاط
تا مهیا نبود عیش مهنا نرویم - نشاط زاهد از انواع طاعتست و ورع
صفای عارف از ابروی نیکوان دیدن - مولوی
- «نشاط» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- چون از نشاط نور تو كوران همی بینا شوند
تا از خوشی راه تو رهوار گردد لنگ‌ها - خم پیشین بگشا و سر این خم بربند
كه چو زهرست نشاط همگان را كشته‌ست - هلا بس كن هلا بس كن كه این عشقی كه بگزیدی
نشاطی می‌دهد بی‌غم قبولی می‌كند بی‌رد - آن چنگ نشاط ساز نو یابد
وین گوش حریف تن تنن گردد - زان باده داده‌ای تو به خورشید و ماه و چرخ
هر یك بدان نشاط چنین رام می‌رود - قد چو چنگ را كه دلش تار تار شد
نك زخمه نشاط به هر تار می‌رسد - امروز غوره بین كه شكر بست از نشاط
امروز شوره بین كه چه روینده می‌شود - وقت نشاطست و جام خواب كنون شد حرام
اصل طرب‌ها بزاد شیره فشاران رسید - به رغبت و به نشاط و به رقت و به نیاز
به گونه گونه مناجات مهر می‌افزود - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - چو سال سال نشاطست و روز روز طرب
خنك مرا و كسی را كه عیش خو دارد - ز شمس دین طرب نوبهار بازآید
نشاط بلبله و سبزه زار بازآید - اگر دل از غم دنیا جدا توانی كرد
نشاط و عیش به باغ بقا توانی كرد - شاخی كه میوه داشت همی‌نازد از نشاط
بیخی كه آن نداشت خجل گشت و شرمسار - گه نشاط انگیز همچون گلشنش
گه چو بلبل نال و خوش فریاد باش - یك جهان تنگ دل و ما ز فراخی نشاط
یك نفس عاشق آنیم كه دلتنگ شویم - بر بساط نشاط بنشینیم
همه از پیش خویش برخیزیم - خیز كلاه كژ بنه وز همه دام‌ها بجه
بر رخ روح بوسه ده زلف نشاط شانه كن - ای پدر نشاط نو بر رگ جان ما برو
جام فلك نمای شو وز دو جهان كرانه كن - چو رسید ماه روزه نه ز كاسه گو نه كوزه
پس از این نشاط و مستی ز صراحی ابد كن - از چهره‌ام نشاط طرب می‌بری مبر
بر چهره‌ام ز دیده نشان می‌كنی مكن - عشق و نشاط گستری با می و رطل ساغری
می‌رسد از كنارها غلغل وهای هوی او - نشاط من ز كار تو خمار من ز خار تو
به هر سو رو بگردانی بگردانم به جان تو - چون چنگ نشاط ما شكستی خرد
ما را به سه تا چه می‌فریبی تو - بنواز نغمه تر به نشاط جام احمر
صدفی است بحرپیما كه در آورد به دست او - از قوت شراب به فریاد جام تو
وز پرتو نشاط به فریاد وقت تو - از آنچ خورده‌ای و در نشاط آمده‌ای
مرا از آن بخوران و حدیث درخور گو - چو در بزم آیم به وقت نشاط
بود ساقی و مطرب و ساغر او - به خدا خوب ساقیی كه وفادار و باقیی
به حلیمی گناه جو به طبیعت نشاط خو - باده بده باد مده وز خودمان یاد مده
روز نشاط است و طرب برمنشین داد مده - حاجیان راه جان خسته نگردند از نشاط
اشترانشان زیر بار از راه اعضا كوفته - صد نشاط است و هوس در سر آن سرمستی
كه رخ خود به كف پاش بود مالیده - جان را نشاط و دمدمه جمله مهماتش همه
كاری نمی‌بینم دگر الا نوای آشتی - برج نشاط رخنه شد لشكر دل برهنه شد
میمنه را كله تویی میسره را قبا تویی - صلا ای صوفیان كامروز باری
سماع است و نشاط و عیش آری - نشاط عاشقی گنجی است پنهان
چه كردی گنج پنهان را چه كردی - چون چنگ نشاط ما شكستی
ما را به سه تا چه می‌فریبی - چو جهان فسرده باشد چو نشاط مرده باشد
چه جهان‌های دیگر كه ز غیب برگشایی - چو بهشت جمله خوبان شب و روز پای كوبان
سر و آستین فشانان ز نشاط بی‌قراری - چو نسیم شاخه‌ها را به نشاط اندرآرد
بوزد به دشت و صحرا دم نافه تتاری - از نشاط صرف ناآمیخته
شرح ده ای دل تو باری دیده‌ای - تو سماع گوشی تو نشاط هوشی
نظر دو چشمی شكر گلویی - لتری فیه خمورا، و نشاطا و سرورا
كه چنان عیش ندیدی تو از آن روز كه زادی - «نشاط» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- بی‌عشق نشاط و طرب افزون نشود
بی‌عشق وجود خوب و موزون نشود - ای روز نشاط روشنی وقت تو خوش
وی عالم عیش و ایمنی وقت تو خوش - آخر بچه خرمی زنم راه نشاط
آخر به کدام دلخوشی خوش باشم - من گرسنه‌ام نشاط سیری دارم
روباهم و نام و ننگ شیری دارم - ای ماه چو ابر بس گرستم بی‌تو
در مه به نشاط ننگریستم بی‌تو - گر تو نکنی سلام ما را در پی
چون جمله نشاطی و سلامی چون می - فردوسی
- «نشاط» در شاهنامه فردوسی