«طاقت» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «طاقت» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «طاقت» در غزلیات سعدی شیرازی
- مشتاقی و صبوری از حد گذشت یارا
گر تو شکیب داری طاقت نماند ما را - لاابالی چه کند دفتر دانایی را
طاقت وعظ نباشد سر سودایی را - تو نه مرد عشق بودی خود از این حساب سعدی
که نه قوت گریزست و نه طاقت گزندت - گر چه بی طاقتم چو مور ضعیف
می کشم نفس و می کشم بارت - صبر و دل و دین می رود و طاقت و آرام
از زخم پدیدست که بازوش تواناست - برق یمانی بجست باد بهاری بخاست
طاقت مجنون برفت خیمه لیلی کجاست - ز ضعف طاقت آهم نماند و ترسم خلق
گمان برند که سعدی ز دوست خرسندست - هر که در آتش عشقش نبود طاقت سوز
گو به نزدیک مرو کآفت پروانه پرست - آن نه تنهاست که با یاد تو انسی دارد
تا نگویی که مرا طاقت تنهایی هست - خبرت هست که بی روی تو آرامم نیست
طاقت بار فراق این همه ایامم نیست - مرد باید که جفا بیند و منت دارد
نه بنالد که مرا طاقت بدخویان نیست - طاقت سر بریدنم باشد
وز حبیبم سر بریدن نیست - مطرب از دست من به جان آمد
که مرا طاقت شنیدن نیست - به جمال تو که دیدار ز من بازمگیر
که مرا طاقت نادیدن دیدار تو نیست - گر تو را هست شکیب از من و امکان فراغ
به وصالت که مرا طاقت هجران تو نیست - عارف مجموع را در پس دیوار صبر
طاقت صبرش نبود ننگ شد و نام رفت - زان گه که بر آن صورت خوبم نظر افتاد
از صورت بی طاقتیم پرده برافتاد - عقل را با عشق خوبان طاقت سرپنجه نیست
با قضای آسمانی برنتابد جهد مرد - سخنی که نیست طاقت که ز خویشتن بپوشم
به کدام دوست گویم که محل راز باشد - سعدی از دست تو از پای درآید روزی
طاقت بار ستم تا کی و هجران تا چند - من طاقت شکیب ندارم ز روی خوب
صوفی به عجز خویشتن اقرار می کند - موج از این بار چنان کشتی طاقت بشکست
که عجب دارم اگر تخته به ساحل برود - سعدی فغان از دست ما لایق نبود ای بی وفا
طاقت نمیارم جفا کار از فغانم می رود - جهد بسیار بکردم که نگویم غم دل
عاقبت جان به دهان آمد و طاقت برسید - یاران شنیده ام که بیابان گرفته اند
بی طاقت از ملامت خلق و جفای یار - طاقت رفتنم نمی ماند
چون نظر می کنم به رفتارش - من اندر خود نمی یابم که روی از دوست برتابم
بدار ای دوست دست از من که طاقت رفت و پایابم - تو ملولی و مرا طاقت تنهایی نیست
تو جفا کردی و من عهد وفا نشکستم - نه بخت و دولت آنم که با تو بنشینم
نه صبر و طاقت آنم که از تو درگذرم - نه دسترسی به یار دارم
نه طاقت انتظار دارم - من دوست می دارم جفا کز دست جانان می برم
طاقت نمی دارم ولی افتان و خیزان می برم - غم زمانه خورم یا فراق یار کشم
به طاقتی که ندارم کدام بار کشم - نه مرا طاقت غربت نه تو را خاطر قربت
دل نهادم به صبوری که جز این چاره ندانم - شوقست در جدایی و جورست در نظر
هم جور به که طاقت شوقت نیاوریم - ای صبح شب نشینان جانم به طاقت آمد
از بس که دیر ماندی چون شام روزه داران - تا کی ای جان اثر وصل تو نتوان دیدن
که ندارد دل من طاقت هجران دیدن - هر که به خویشتن رود ره نبرد به سوی او
بینش ما نیاورد طاقت حسن روی او - و گر طاقت نداری جور مخدوم
برو سعدی که خدمت را نشایی - نگارا وقت آن آمد که دل با مهر پیوندی
که ما را بیش از این طاقت نماندست آرزومندی - روی گشاده ای صنم طاقت خلق می بری
چون پس پرده می روی پرده صبر می دری - ببری هوش و طاقت زن و مرد
گر تردد کنی به بام و دری - طاقتم نیست ز هر بی خبری سنگ ملامت
که تو در سینه سعدی چو چراغ از پس جامی - صبر به طاقت آمد از بار کشیدن غمت
چند مقاومت کند حبه و سنگ صدمنی - مولوی
- «طاقت» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- نظیر آنك نظامی به نظم میگوید
جفا مكن كه مرا طاقت جفای تو نیست - بی زحمت دیده رخ خورشید كه بیند
بی پرده عیان طاقت دیدار كی دارد - آن مطرب آسمان كه زهرهست
هم طاقت كار ما ندارد - مرا طاقت نماند از دست رفتم
مرا بردند و آوردند دیگر - مر زبان را طاقت شرحش نماند
خیره گشته همچنین میكرد سر - كس ندارد طاقت ما آن نفس
عاقل از ما می رمد دیوانه هم - طاقتم طاق شد ز جفتی خویش
درمیفكن دگر به تأخیرم - چون امانتهای حق را آسمان طاقت نداشت
شمس تبریزی چگونه گستریدش در زمین - چون طاقت عقیله عشاق نیستت
پس عقل را چه خیره نگر میكنی مكن - جان طاقت رخسار تو بیپرده ندارد
وز هر چه بگوییم جمال تو زیاده - دارد خدا قندی دگر كان ناید اندر نیشكر
طوطی و حلقوم بشر آن را ندارد طاقتی - جانی كه او را هست آن محبوس از آن شد در جهان
چون نیست او را این زمان از بهر آن دم طاقتی - راه تو چون فنا بود خصم تو را كجا بود
طاقت تو كه را بود كتش تیز مطلقی - هیچ مگو دلا هلا طاقت رنج نیستم
طاق شو از فضول خود حاجت نیست طاقتی - طاقت رنج هر كسی داری و میكشی بسی
طاقت گنج نیستت این چه بود خساستی - نباشد خامشی او را از آن كان درد ساكن شد
چو طاقت طاق شد او را خموش است او ز ناچاری - صد صنعت سلطانی دارد ز تو پنهانی
زیرا كه ضعیفی تو بیطاقت و بیتابی - صنما چگونه گویم كه تو نور جان مایی
كه چه طاقت است جان را چو تو نور خود نمایی - نی زمین و نه فلك را قدم و طاقت توست
نه در این شش جهتی پس ز كجا آمدهای - طاقت عشقت ندارد هیچ جان
این چه جان است این چه جان آوردهای - طاقت نماند و این سخنم ماند در دهان
با صد هزار غم كه نهانند چون پری - ای آنك جبرئیل ز تو راه گم كند
با صبر تو ندارد این چرخ طاقتی - عجب عجب كه برون آمدی به پرسش من
ببین ببین كه چه بیطاقتم ز شیدایی - «طاقت» در دیوان شمس - رباعیات مولوی