زن، زندگی، آزادی
«رفیق» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «رفیق» در غزلیات حافظ شیرازی
- در این زمانه رفیقی که خالی از خلل است
صراحی می ناب و سفینه غزل است - دلبر برفت و دلشدگان را خبر نکرد
یاد حریف شهر و رفیق سفر نکرد - همی رویم به شیراز با عنایت بخت
زهی رفیق که بختم به همرهی آورد - دوش از این غصه نخفتم که رفیقی می گفت
حافظ ار مست بود جای شکایت باشد - ستاره ای بدرخشید و ماه مجلس شد
دل رمیده ما را رفیق و مونس شد - روندگان طریقت ره بلا سپرند
رفیق عشق چه غم دارد از نشیب و فراز - دلا رفیق سفر بخت نیکخواهت بس
نسیم روضه شیراز پیک راهت بس - اگر رفیق شفیقی درست پیمان باش
حریف خانه و گرمابه و گلستان باش - شراب خانگیم بس می مغانه بیار
حریف باده رسید ای رفیق توبه وداع - رفیق خیل خیالیم و همنشین شکیب
قرین آتش هجران و هم قران فراق - دریغ و درد که تا این زمان ندانستم
که کیمیای سعادت رفیق بود رفیق - مقام امن و می بی غش و رفیق شفیق
گرت مدام میسر شود زهی توفیق - خرم آن روز کز این مرحله بربندم بار
و از سر کوی تو پرسند رفیقان خبرم - من از دیار حبیبم نه از بلاد غریب
مهیمنا به رفیقان خود رسان بازم - خدای را مددی ای رفیق ره تا من
به کوی میکده دیگر علم برافرازم - با صبا افتان و خیزان می روم تا کوی دوست
و از رفیقان ره استمداد همت می کنم - دل بیمار شد از دست رفیقان مددی
تا طبیبش به سر آریم و دوایی بکنیم - گر بدی گفت حسودی و رفیقی رنجید
گو تو خوش باش که ما گوش به احمق نکنیم - رفیقان چنان عهد صحبت شکستند
که گویی نبوده ست خود آشنایی - سعدی شیرازی
- «رفیق» در غزلیات سعدی شیرازی
- دنیا خوشست و مال عزیزست و تن شریف
لیکن رفیق بر همه چیزی مقدمست - زهی رفیق که با چون تو سروبالاییست
که از خدای بر او نعمتی و آلاییست - بکی العذول علی ماجری لا جفانی
رفیق غافل از این ماجرا چه غم دارد - نفسی وقت بهارم هوس صحرا بود
با رفیقی دو که دایم نتوان تنها بود - رفیق مهربان و یار همدم
همه کس دوست می دارند و من هم - کجا روم که دلم پای بند مهر کسیست
سفر کنید رفیقان که من گرفتارم - نه نشاط دوستانم نه فراغ بوستانم
بروید ای رفیقان به سفر که من اسیرم - آرزو می کندم در همه عالم صیدی
که نباشند رفیقان حسود انبازم - رفیقانم سفر کردند هر یاری به اقصایی
خلاف من که بگرفته است دامن در مغیلانم - فراقم سخت می آید ولیکن صبر می باید
که گر بگریزم از سختی رفیق سست پیمانم - رفیقان چشم ظاهربین بدوزید
که ما را در میان سریست مکتوم - ای رفیقان سفر دست بدارید از ما
که بخواهیم نشستن به در دوست مقیم - گویند رفیقانم در عشق چه سر داری
گویم که سری دارم درباخته در پایی - مده ای رفیق پندم که نظر بر او فکندم
تو میان ما ندانی که چه می رود نهانی - ای رفیق آنچ از بلای عشق بر من می رود
گر به ترک من نمی گویی به ترک من بگوی - مولوی
- «رفیق» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- بانگ شتربان و جرس مینشنود از پیش و پس
ای بس رفیق و همنفس آن جا نشسته گوش ما - دل را رفیق ما كند آن كس كه عذر هست
زیرا كه دل سبك بود و چست و تیزپا - مجموع چون نباشم در راه پس ز من
مجموع چون شوند رفیقان باوفا - زهی لطیف و ظریف و زهی كریم و شریف
چنین رفیق بباید طریق بالا را - ز رفیقان گسستیی ز جهان دست شستیی
كه مجرد شدم ز خود كه مسلم شدم تو را - فوجدناه رفیقا و مناصا و طریقا
و شرابا و رحیقا فسقانا و سقینا - طبیب درد بیدرمان كدامست
رفیق راه بیپایان كدامست - از شهر مگو كه در بیابان
موسیست رفیق من و سلواست - این هوا اندر كمین باشد چو بیند بیرفیق
مرد را تنها بگوید هین كه مردك غافلست - چو پروانه جانباز بسایید بر این شمع
چه موقوف رفیقید چه وابسته بندید - رفیق گشته دو چشمش میان خوف و رجا
برای پختن هر عاشقی كه خام بود - ز رفیقان گلستان مرم از زخم خاربن
كه رفیق سلاح كش مدد كاروان شود - او میزند این سیخ و هش گاو سوی یوغ
عیسیست رفیق و هش خربنده به خر بر - غلام ساقی خویشم شكار عشوه او
كه سكر لذت عیش است و باده نعم رفیق - رفیق خضرم و هر دم قدوم خضر را جویان
قدم برجا و سرگردان كه چون پرگار می گردم - آهن ربای جذب رفیقان كشید حرف
ور نی در این طریق ز گفتار فارغیم - پاره پاره پیشتر رو گر چه مستی ای رفیق
پارهای راه است از ما تا به میدان همچنین - سر دركش ای رفیق كه هنگام گفت نیست
در بیسری عشق چه سر میكنی مكن - هر زمان جانب دگر تازم
بیرفیقان و صاحبان و كسان - گفتم كه رفیقی كن با من كه منم خویشت
گفتا كه بنشناسم من خویش ز بیگانه - گر من از اسرار عشقش نیك دانا بودمی
اندر آن یغما رفیق ترك یغما بودمی - چه نكو طریق باشد كه خدا رفیق باشد
سفر درشت گردد چو بهشت جاودانی - گفت ای رفیق جفتی كردی هر آنچ گفتی
بردی مرا از اسفل تا مصعد علایی - رفیق خضر خرد شو به سوی چشمه حیوان
كه تا چو چشمه خورشید روز نور فشانی - وگر رفیق نسازد چرا تو او نشوی
وگر رباب ننالد چراش ادب نكنی - ای دل چو در وطنی یاد آر صحبت ما
آخر رفیق بدی در راه ممتحنی - «رفیق» در دیوان شمس - رباعیات مولوی