«مجاز» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «مجاز» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «مجاز» در غزلیات سعدی شیرازی
- قدمی که برگرفتی به وفا و عهد یاران
اگر از بلا بترسی قدم مجاز باشد - خروشم از تف سینست و ناله از سر درد
نه چون دگر سخنان کز سر مجاز آید - هر که دیدار دوست می طلبد
دوستی را حقیقتست و مجاز - به خاک پای تو گفتم که تا تو دوست گرفتم
ز دوستان مجازی چو دشمنان برمیدم - ای که نیازموده ای صورت حال بی دلان
عشق حقیقتست اگر حمل مجاز می کنی - مولوی
- «مجاز» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- این از عنایتها شمر كز كوی عشق آمد ضرر
عشق مجازی را گذر بر عشق حقست انتها - زهراب ز دست وی گر فرق كنم از می
پس در ره جان جانم والله به مجاز آمد - اندر سفرش بشد حقیقت
كو بیتو همه مجاز آمد - پیش تو كسی حدیث من گفت
گفتی تو كه او مجاز گوید - چون حقیقت نهفته در خمشیست
ترك گفت مجاز باید كرد - دمی كه شعشعه این جمال درتابد
صد آفتاب شود آن زمان سیاه و مجاز - همه سعادت بینم چو سوی نحس روم
همه حقیقت گردد اگر مجاز كنم - نیست مجاز راز تو نیست گزاف ناز تو
راز برای گوش تو ناز تو هم برای تو - عشق منی و عشق را صورت شكل كی بود
اینك به صورتی شدی این به مجاز میكنی - گاه مجاز بنده را حق و حقیقتی دهی
و آنك حقیقتی بود هزل و مجاز میكنی - نه عاشق بر سر آتش نشیند
مگر كه عاشقی باشد مجازی - از ما مجوی جانا اسرار این حقیقت
زیرا كه غرق غرقم از نكته مجازی - اندر قمارخانه چون آمدی به بازی
كارت شود حقیقت هر چند تو مجازی - فقیر و عارف و درویش وانگهی هشیار
مجاز بود چنین نامها تو پنداری - «مجاز» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- در صومعه و مدرسه از راه مجاز
آنرا که نه جا است تو چه دانی که کجاست - ای جان سماع و روزه و حج و نماز
وی از تو حقیقت شده بازی و مجاز - پیداست سراپا همه سودا و مجاز
آخر به گزاف نیست این ریش دراز - تا با تو بوم مجاز من جمله نماز
چون بیتو بوم نماز من جمله مجاز - مرغی تو ولیک مرغ مسکین و مجاز
با باز شهنشاه تو شطرنج مباز - مردانه بیا که نیست کار تو مجاز
آغاز بنه ترانهی بیآغاز - بر زلف تو گر دست درازی کردم
والله که حقیقت نه مجازی کردم - گر غرقهی جرمست مجازات مکن
از بهر خدا قصد مکافات مکن