«شوخی» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «شوخی» در غزلیات حافظ شیرازی
- من آن نیم که دهم نقد دل به هر شوخی
در خزانه به مهر تو و نشانه توست - شوخی نرگس نگر که پیش تو بشکفت
چشم دریده ادب نگاه ندارد - شوخی مکن که مرغ دل بی قرار من
سودای دام عاشقی از سر به درنکرد - دل داده ام به یاری شوخی کشی نگاری
مرضیه السجایا محموده الخصائل - حافظم در مجلسی دردی کشم در محفلی
بنگر این شوخی که چون با خلق صنعت می کنم - هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی
مشکل توان نشستن در این چنین دیاری - سعدی شیرازی
- «شوخی» در غزلیات سعدی شیرازی
- معلمت همه شوخی و دلبری آموخت
جفا و ناز و عتاب و ستمگری آموخت - هر چه در روی تو گویند به زیبایی هست
وان چه در چشم تو از شوخی و رعنایی هست - هر ملک وجودی که به شوخی بگرفتی
سلطان خیالت بنشاندی به خلافت - وصفش نداند کرد کس دریای شیرینست و بس
سعدی که شوخی می کند گوهر به دریا می برد - این دلبری و شوخی از سرو و گل نیاید
وین شاهدی و شنگی در ماه و خور نباشد - با قامت بلند صنوبرخرامشان
سرو بلند و کاج به شوخی چمیده اند - آن چشم مست بین که به شوخی و دلبری
قصد هلاک مردم هشیار می کند - شوخی مکن ای یار که صاحب نظرانند
بیگانه و خویش از پس و پیشت نگرانند - ای گل تو نیز شوخی بلبل معاف دار
کان جا که رنگ و بوی بود گفت و گو بود - با همه رفتن زیبای تذرو اندر باغ
که به شوخی برود پیش تو زیبا نرود - مگر از شوخی تذروان بود
که فرودوختند دیده باز - دگر به یار جفاکار دل منه سعدی
نمی دهیم و به شوخی همی برند از پیش - نه قوتی که توانم کناره جستن از او
نه قدرتی که به شوخیش در کنار کشم - گدایی پادشاهی را به شوخی دوست می دارد
نه بی او می توان بودن نه با او می توان گفتن - گر به رعنایی برون آیی دریغا صبر و هوش
ور به شوخی درخرامی وای عقل و دین من - شوخی شکرالفاظ و مهی لاله بناگوش
سروی سمن اندام و بتی حورسرشتی - معلمت همه شوخی و دلبری آموخت
به دوستیت وصیت نکرد و دلداری - کس از کناری در روی تو نگه نکند
که عاقبت نه به شوخیش در میان آری - گرم از پیش برانی و به شوخی نروم
عفو فرمای که عجزست نه بی فرمانی - کس بدین شوخی و رعنایی نرفت
خود چنینی یا به عمدا می روی - مولوی
- «شوخی» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- شد پی این لولیان در حرم ذوالجلال
چشمه و سبزه مقام شوخی و دزدی حلال - به درویشی بیا اندر میانه
مكن شوخی مگو كاندر میانم - چو آرم پیش تو زاری بهانه نو برون آری
زهی شنگی و طراری زهی شوخی و پیشانی - ماهی صنما ز روح بیجسم
شوخی شكری یكی بلایی - كودكی لعلین قبایی خوش لقایی شكری
سروقدی چشم شوخی چابكی برجستهای - «شوخی» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- فردوسی
- «شوخی» در شاهنامه فردوسی