«سیمرغ» در غزلستان
- حافظ شیرازی
- «سیمرغ» در غزلیات حافظ شیرازی
- سعدی شیرازی
- «سیمرغ» در غزلیات سعدی شیرازی
- مولوی
- «سیمرغ» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- قاف تویی مسكن سیمرغ را
شمع تویی جان چو پروانه را - صعوه ز كجا رهد كه سیمرغ
پابسته این شگرف دامست - ایمان بر كفر تو ای شاه چه كس باشد
سیمرغ فلك پیما پیش تو مگس باشد - سیمرغ دل عاشق در دام كجا گنجد
پرواز چنین مرغی از كون برون باشد - سیمرغ هوای ما ز قاف آید
دام شبلی و بوالحسن گردد - به كوه قاف اگر چه كه خوش پرد سیمرغ
چو دام عشق ببیند فتد دگر نپرد - سیمرغ جان و مفخر تبریز شمس دین
بیند هزار روضه و یابد هزار پر - سیمرغ كوه قاف رسیدن گرفت باز
مرغ دلم ز سینه پریدن گرفت باز - بجز به عشق تو جایی دگر نمیگنجم
كه نیست موضع سیمرغ عشق جز كه قاف - همچو سیمرغ دعاییم كه بر چرخ پریم
همچو سرهنگ قضاییم كه لشكر شكنیم - بسی سیمرغ ربانی كه تسبیحش اناالحق شد
بسوزد پر و بال او اگر یك پر زند آن سون - سیمرغ قاف خیزد در عشق شمس تبریز
آن پر هست بركن وز عشق بال و پر كن - چو تو سیمرغ روح را بكشانی در ابتلا
چو مگس دوغ درفتد به گه امتحان تو - خود آن كه قاف همچو سیمرغ
كردهست به كویش آشیانه - هله صیاد نگویی كه چه دام است و چه دانه
كه چو سیمرغ ببیند بجهد مست ز لانه - مانند تیری از كمان بجهد ز تن سیمرغ جان
آن را بیندیش ای فلان باشد كه با ما خو كنی - ور طایر غیبی به تو بر سایه فكندی
سیمرغ جهان در نظر تو مگسستی - به كوه قاف رو مانند سیمرغ
چه یار جغد و بوتیمار گشتی - مه رخا سیمرغ جانی منزل تو كوه قاف
از تو پرسیدن چه حاجت كز كدامین مسكنی - سیمرغ و كیمیا و مقام قلندری
وصف قلندرست و قلندر از او بری - «سیمرغ» در دیوان شمس - رباعیات مولوی
- فردوسی
- «سیمرغ» در شاهنامه فردوسی
- به سیمرغ بنگر که دستان چه گفت
که سیر آمدستی همانا ز جفت - بجایی که سیمرغ را خانه بود
بدان خانه این خرد بیگانه بود - فرو برد سر پیش سیمرغ زود
نیایش همی بفرین برفزود - چو سیمرغ را بچه شد گرسنه
به پرواز بر شد دمان از بنه - فرود آمد از ابر سیمرغ و چنگ
بزد برگرفتش از آن گرم سنگ - نگه کرد سیمرغ با بچگان
بران خرد خون از دو دیده چکان - چنین گفت سیمرغ با پور سام
که ای دیده رنج نشیم و کنام - گرانمایه سیمرغ برداشتش
همان آفریننده بگماشتش - پس از کار سیمرغ و کوه بلند
وزان تا چرا خوار شد ارجمند - سرانجام گیتی ز سیمرغ و زال
پر از داستان شد به بسیار سال - بزد پر سیمرغ و بر شد به ابر
همی حلقه زد بر سر مرد گبر - پدر بود در ناز و خز و پرند
مرا برده سیمرغ بر کوه هند - و گر بازگردانم از پیش زال
برآرد به کردار سیمرغ بال - یکی مجمر آورد و آتش فروخت
وزآن پر سیمرغ لختی بسوخت - بیابان و سیمرغ و سرمای سخت
که چون باد خیزد به درد درخت - که سیمرغ گوید ورا کارجوی
چو پرنده کوهیست پیکارجوی - چو سیمرغ زان تیغها گشت سست
به خوناب صندوق و گردون بشست - اگر بازگردی بود سودمند
نیازی به سیمرغ و کوه بلند - سر جنگجویان سپه برگرفت
سخنهای سیمرغ در سر گرفت - چو سیمرغ از دور صندوق دید
پسش لشکر و نالهی بوق دید - بران تیغها زد دو پا و دو پر
نماند ایچ سیمرغ را زیب و فر - چو دیدند سیمرغ را بچگان
خروشان و خون از دو دیده چکان - نه سیمرغ پیدا نه شیر و نه گرگ
نه آن تیز چنگ اژدهای بزرگ - بیامد بگسترد سیمرغ پر
ندید اندرو هیچ آیین و فر - اگر چند سیمرغ ناهار بود
تن زال پیش اندرش خوار بود - چو افگند سیمرغ بر زال مهر
برو گشت زین گونه چندی سپهر - یکی چاره دانم من این را گزین
که سیمرغ را یار خوانم برین - همی راند تا پیش دریا رسید
ز سیمرغ روی هوا تیره دید - بران کار سیمرغ بد رهنمای
همی بود بر تارک او به پای - بدو گفت سیمرغ شاها چه بود
که آمد ازین سان نیازت به دود - بدو گفت سیمرغ کای پهلوان
مباش اندرین کار خستهروان - چنین گفت سیمرغ کز راه مهر
بگویم کنون باتو راز سپهر - به سیمرغ گفت ای گزین جهان
چه خواهد برین مرگ ما ناگهان - تهمتن گز اندر کمان راند زود
بران سان که سیمرغ فرموده بود - بدین چوب شد روزگارم به سر
ز سیمرغ وز رستم چارهگر - بهانه تو بودی پدر بد زمان
نه رستم نه سیمرغ و تیر و کمان - نه سیمرغ کشتش نه رستم نه زال
تو کشتی مر او را چو کشتی منال