«درفش» در غزلستان
- مولوی
- «درفش» در دیوان شمس - غزلیات مولوی
- فردوسی
- «درفش» در شاهنامه فردوسی
- فرو هشت ازو سرخ و زرد و بنفش
همی خواندش کاویانی درفش - دریده درفش و نگونسار کوس
رخ نامداران به رنگ آبنوس - ابا گرز و با کاویانی درفش
زمین کرده از سم اسپان بنفش - به پیش اندرون کاویانی درفش
به چنگ اندرون تیغهای بنفش - درفشیدن تیغهای بنفش
چو بینید باکاویانی درفش - سراپرده‌ی شاه بیرون کشید
درفش همایون به هامون کشید - چو آمد سپه دید بر جای خویش
درفش فروزنده بر پای پیش - کز ایدر درفش منوچهر شاه
سوی دژ فرستد همی با سپاه - چو شیروی دید آن درفش یلی
به کین روی بنهاد با پردلی - همان با درفش همایون شاه
هم انگشتر تور با من به راه - چو در دژ شوم برفرازم درفش
درفشان کنم تیغهای بنفش - چه با گونه گونه درفشان درفش
جهانی شده سرخ و زرد و بنفش - درفش درفشان چو آمد پدید
سپاه منوچهر صف بر کشید - خداوند شمشیر و زرینه کفش
فرازنده‌ی کاویانی درفش - درفش منوچهر چون دید سام
پیاده شد از باره بگذارد گام - ازین گونه لشکر پذیره شدند
بسی با درفش و تبیره شدند - همه لشکر از جای برخاستند
درفش فریدون بیاراستند - همه پشت پیلان به رنگین درفش
بیاراسته سرخ و زرد و بنفش - کشنده درفش فریدون به جنگ
کشنده سرافراز جنگی پلنگ - سوی گرگساران شد و باختر
درفش خجسته برافراخت سر - ز بس گونه گون پرنیانی درفش
چه سرخ و سپید و چه زرد و بنفش - دریده درفش و نگونسار کوس
چو لاله کفن روی چون سندروس - ز گرد اندر آمد درفش سیاه
سپهدار ترکان به پیش سپاه - به پیش اندرون کاویانی درفش
جهان زو شده سرخ و زرد و بنفش - چنان تا بر شاه ترکان رسید
درفش سپهدار شد ناپدید - چه پوشد کجا برافرازد درفش
که پیداست تابان درفش بنفش - درفش مرا دید بر یک کران
به زین اندر آورد گرز گران - که دستان به نزدیک ایران رسید
درفش همایونش آمد پدید - هوا گشت سرخ و سیاه و بنفش
ز بس نیزه و گونه‌گونه درفش - رسید اندر آن جای کاووس شاه
ابا پیل و کوس و درفش و سپاه - پس پشت پیلان درفشان درفش
بگرد اندرون سرخ و زرد و بنفش - دگر روز لشکر بیاراستند
درفش از دو رویه بپیراستند - کنون آمدم جنگ را ساخته
درفش درفشان برافراخته - بدید آنک شد روی گیتی سیاه
درفش سپهدار توران سپاه - درفش جفاپیشه افراسیاب
همی تابد از گرد چون آفتاب - چنین تا به نزدیکی پل رسید
چو آمد درفش جفا پیشه دید - درفش مرا چون ببیند ز دور
دلش ماتم آرد به هنگام سور - ز بس گونه‌گونه سنان و درفش
سپرهای زرین و زرینه کفش - به گرد اندرش سرخ و زرد و بنفش
ز هرگونه‌ای برکشیده درفش - یکی برز خورشید پیکر درفش
سرش ماه زرین غلافش بنفش - زده پیش او پیل پیکر درفش
به در بر سواران زرینه کفش - یکی گرگ پیکر درفش از برش
برآورده از پرده زرین سرش - بیاور سپاه و درفش مرا
همان تخت و زرینه کفش مرا - یکی باد برخاستی پر ز گرد
درفش مرا سر نگونسار کرد - درفش و سواران و پیلان کوس
چو ایدر بیاید سپهدار طوس - سرش ماه زرین و بومش بنفش
به زر بافته پرنیایی درفش - درفش سپهدار پیران بدید
خروشیدن پیل و اسپان شنید - ز پیش پدر سرخه بیرون کشید
درفش و سپه را به هامون کشید - چو سرخه بران گونه پیگار دید
درفش فرامرز سالار دید - درفش تهمتن همانگه ز راه
پدید آمد و گرد پیل و سپاه - همه رزمگه شد چو دریای خون
درفش سپهدار ایران نگون - چو افراسیاب آن درفش بنفش
نگه کرد بر جایگاه درفش - چو رستم درفش سیه را بدید
به کردار شیر ژیان بردمید - ز تیغ دلیران هوا شد بنفش
برفتند با کاویانی درفش - به ابر اندر آمد سنان و درفش
درفشیدن تیغهای بنفش - فرنگیس زان جایگه بنگرید
درفش سپهدار توران بدید - چو ترکان درفش سپهدار خویش
بدیدند رفتند ناچار پیش - که او بود با کوس و زرینه کفش
هم او داشتی کاویانی درفش - همان من کشم کاویانی درفش
رخ لعل دشمن کنم چون بنفش - پس اندر فریبرز و کوس و درفش
هوا کرده از سم اسپان بنفش - بشد طوس با کاویانی درفش
به پا اندرون کرده زرینه کفش - بدو گفت کاین کوس و زرینه کفش
به نیک اختری کاویانی درفش - بدو گفت کین کاویانی درفش
هم آن پهلوانی و زرینه کفش - به گرد اندرش با درفش بنفش
به پا اندرون کرده زرینه کفش - همان طوس با کاویانی درفش
همی رفت با کوس و زرینه کفش - ابا گرز و با تاج و زرینه کفش
پس پشت خورشید پیکر درفش - درفش از پس پشت او شیر بود
که جنگش بگرز و بشمشیر بود - به پیش اندرون زال با انجمن
درفش بنفش از پس پیلتن - ز پهلو به پهلو پذیره شدند
همه با درفش و تبیره شدند - درفش تهمتن چو آمد پدید
به خورشید گرد سپه بردمید - چو لشکر همه نزد شاه آمدند
دمان با درفش و کلاه آمدند - کنارنگ وز هرک دارد درفش
خداوند گوپال و زرینه کفش - ز بس ترگ زرین و زرین درفش
ز گوپال زرین و زرینه کفش - هوا سرخ و زرد و کبود و بنفش
ز تابیدن کاویانی درفش - چنین گفت کاکنون درفش مهان
بگو و مدار ایچ گونه نهان - بشد طوس با کاویانی درفش
بپای اندرون کرده زرینه کفش - بدو گفت کان پیل پیکر درفش
سواران و آن تیغهای بنفش - یکی پیل پیکر درفش از برش
بابر اندر آورده تابان سرش - درفش گرازست پیکر گراز
سپاهی کمندافگن و رزم ساز - ز بس جوشن و کاویانی درفش
شده روی گیتی سراسر بنفش - وزین روی لشکر بیاورد طوس
درفش همایون و پیلان و کوس - درفش جفا پیشه آمد پدید
سپه بر لب رود صف برکشید - هوا تیره گشت از فروغ درفش
طبر خون و شبگون و زرد و بنفش - چو رستم درفش جهاندار شاه
نگه کرد کامد پذیره براه - درفش شهنشاه با کرنای
ببردند با ژنده پیل و درای - درفش از درفش و گروه از گروه
گسسته نشد شب برآمد ز کوه - درفش خجسته میان سپاه
ز گوهر درفشان بکردار ماه - درخشیدن تیغهای بنفش
ازان سایه‌ی کاویانی درفش - ز بیرون دهلیز پرده‌سرای
فراوان درفش بزرگان بپای - دگر پهلوان طوس زرینه کفش
کجا بود با کاویانی درفش - هنوز اندرین بد که گردی بنفش
پدید آمد و پیل پیکر درفش - ببر تخت و بالا و زرینه کفش
همان تاج با کاویانی درفش - درفش همایون برافراختند
سراپرده و خیمه‌ها ساختند - چو از پیش او کینه‌ور بیدرفش
سوی بلخ بامی کشیدش درفش - بدادندشان کوس و پیل و درفش
بیاراسته زرد و سرخ و بنفش - چو غارتگری داد بر بیدرفش
بدادش یکی پیل پیکر درفش - سپه دیده‌بان کردش و پیش رو
کشیدش درفش و بشد پیش گو - چو از دور دیدند ایوان شاه
زده بر سر او درفش سیاه - بفرمود بردن ز پیش سپاه
درفش همایون فرخنده شاه - درفش فراوان برافراشته
همه نیزه‌ها ز ابر بگذاشته - درفش فروزنده‌ی کاویان
بیفگنده باشند ایرانیان - گرامی بگیرد به دندان درفش
به دندان بدارد درفش بنفش - به یک دست شمشیر و دیگر کلاه
به دندان درفش فریدون شاه - بیاید یکی نام او بیدرفش
به سرنیزه دارد درفش بنفش - فرستادشان سوی آن بیدرفش
که کوس مهین داشت و رنگین درفش - بیفتاد از دست ایرانیان
درفش فروزنده‌ی کاویان - گرامی بدید آن درفش چو نیل
که افگنده بودند از پشت پیل - درفش فریدون به دندان گرفت
همی زد به یک دست گرز ای شگفت - سوی شاه چین برد اسپ و کمرش
درفش سیه افسر پرگهرش - هیونی بتازید تا رزمگاه
به نزدیکی آن درفش سیاه - سر جادوان جهان بیدرفش
مر او را بیفگند و برد آن درفش - درفش و سرلشکر و جای خویش
برادرش را داد و خود رفت پیش - به پیش اندر آمد میان را ببست
گرفت آن درفش همایون به دست - فگندست گفتا میان سپاه
به نزدیکی آن درفش سیاه - نکو رنگ باره‌ی زریر و درفش
ببرد و سر بی‌هنر بیدرفش - کجا باشد آن جادوی بیدرفش
که بردست آن جمشیدی درفش - بخواندند و آمد دمان بیدرفش
گرفته به دست آن درفش بنفش - پسر را جهان و درفش و سپاه
پدر را یکی تاج و زرین کلاه - ز بس نیزه و تیغهای بنفش
هوا گشته پر پرنیانی درفش - ز تیغ دلیران هوا شد بنفش
نه پیداست آن گرگ پیکر درفش - دگر روز چون گشت روشن جهان
درفش شب تیره شد در نهان - درفش من از دور بر پای کن
سپه را به قلب اندرون جای کن - سپردن کرا باید اکنون بنه
درفش که داریم بر میمنه - همه با درفش و تبیره شدند
بزرگان لشکر پذیره شدند - چو دید آن درفشان درفش مرا
به گوش آمدش بانگ رخش مرا - کجات آن بزرگ اژدهافش درفش
کجا تیر و گوپال و تیغ بنفش - ز بس نیزه و پرنیانی درفش
ستاره شده سرخ و زرد و بنفش - برافراخت از کوه زرین درفش
نگونسار شد پرنیانی بنفش - سپیده چو برزد ز بالا درفش
چو کافور شد روی چرخ بنفش - خروشان سپاه و درفشان درفش
سرافشان دل از تیغهای بنفش - زمین جنب جنبان شد از میخ نعل
هوا از درفش سران گشت لعل - چو آگاهی آمد به شاپور شاه
بیاراست کوس و درفش و سپاه - سیه جوشن خسروی در برش
درفشان درفش سیه بر سرش - ز دیوار دژ مالکه بنگرید
درفش و سر نامداران بدید - چو شب برکشید آن درفش سیاه
ستاره پدید آمد از گرد ماه - درفشیدن کاویانی درفش
شب تیره و تیغهای بنفش - چو شب دامن روز اندر کشید
درفش خور آمد ز بالا پدید - ز دریا چو خورشید برزد درفش
چو مصقول کرد این سرای بنفش - چو نرسی بدید آن سر و تاج شاه
درفش دلفروز و چندان سپاه - برون شد فرستاده از پیش شاه
شب آمد برآمد درفش سیاه - دو لشکر همی جنگ را ساختند
درفش بزرگی برافراختند - چو بابک سپه را همه بنگرید
درفش و سر تاج کسری ندید - بخندید کسری و مغفر بخواست
درفش بزرگی برافراشت راست - ز بس نیزه وتیغهای بنفش
درفشیدن گونه گونه درفش - زمین کوه تاکوه یک سر سپاه
درفش جهاندار بر قلبگاه - درفش دو شاه نوآمد به دید
سپه میمنه میسره برکشید - که بر پای دارید یکسر درفش
کشیده همه تیغهای بنفش - ز بس پرنیانی درفش سران
تو گفتی هوا شد همه پرنیان - ز نالیدن بوق و رنگ درفش
ز جوش سواران زرینه کفش - زبرجدت برگست و چرمت بنفش
سرت برتر از کاویانی درفش - بفرمود تا کوس بیرون برند
درفش بزرگی به هامون برند - تو را داد گنج وسلیح وسپاه
درفش تهمتن درفشان چو ماه - هم آنگه یکی اژدهافش درفش
پدید آمد و گشت گیتی بنفش - کجا گرد ما را نبیند ز راه
که دورست ز ایدر درفش سیاه - درفش سپهبد هم آنگه ز راه
پدید آمد اندر میان سپاه - چو آمد پدیدار گرد سران
درفش سواران جوشن وران - چو بر زد ز دریا درفش سپید
ستاره شد از تیرگی ناامید - همه قلبگه پاک برهم درید
درفش جهاندار شد ناپدید - کجا افسر و کاویانی درفش
کجا آن همه تیغهای بنفش - نه تخت ونه تاج و نه زرینه کفش
نه گوهر نه افسر نه بر سر درفش - چو پیداشد آن فرو آورند شاه
درفش بزرگی و چندان سپاه