زن، زندگی، آزادی
«گودرز» در غزلستان
- فردوسی
- «گودرز» در شاهنامه فردوسی
- چو طوس و چو گودرز کشواد و گیو
چو خراد و گرگین و رهام نیو - خبر شد به طوس و به گودرز و گیو
به رهام و گرگین و گردان نیو - برفتند با او بزرگان نیو
چو طوس و چو گودرز و رهام و گیو - به طوس و به گودرز فرمود شاه
کشیدن سپه سر نهادن به راه - دگر روز برخاست آوای کوس
سپه را همی راند گودرز و طوس - چو طوس و فریبرز و گودرز و گیو
چو رهام و گرگین و فرهاد نیو - به طوس و به گودرز کشوادگان
به گیو و به گرگین آزادگان - چو گودرز کشواد بر میسره
شده کوه آهن زمین یکسره - چو گودرز با زنگه‌ی شاوران
چو رهام و گرگین جنگ‌آوران - چو گودرز کشواد بر میمنه
سلیح و سپه برد و کوس و بنه - پس آنگه سپاهان به گودرز داد
ورا کام و فرمان آن مرز داد - چو گودرز گیتی بران گونه دید
عمود گران از میان برکشید - وزان سوی گودرز کشواد بود
چو گیو و چو شیدوش و میلاد بود - گرفتند ناگاه کاووس را
چو گودرز و چون گیو و چون طوس را - بدان دژ فرستاد کاووس را
همان گیو و گودرز و هم طوس را - سپهدار چون گیو و گودرز و طوس
بدرید دلتان ز آوای کوس - چو از دژ رها کرد کاووس را
همان گیو و گودرز و هم طوس را - به رستم چنین گفت گودرز پیر
که تا کرد مادر مرا سیر شیر - بدو گفت گودرز بیمارستان
ترا جای زیباتر از شارستان - چو طوس و چو گودرز کشوادگان
چو بهرام و چون گیو آزادگان - چو طوس و چو گودرز نیزه‌گذار
چو گرگین و چون گیو گرد و سوار - چو طوس و چو گودرز کشواد و گیو
چو گرگین و بهرام و فرهاد نیو - چو گودرز برخاست از پیش اوی
پس پهلوان تیز بنهاد روی - ز گفتار چون سیر گشت انجمن
چنین گفت گودرز با پیلتن - به گودرز گفتند کاین کار تست
شکسته بدست تو گردد درست - سپهدار گودرز کشواد رفت
به نزدیک خسرو خرامید تفت - چو بشنید گفتار گودرز شاه
بدانست کاو دارد آیین و راه - به گودرز گفت این سخن درخورست
لب پیر با پند نیکوترست - چو گودرز و هفتاد پور گزین
همه پهلوانان با آفرین - همه نامداران آن مرز را
چو طوس و چو کاووس و گودرز را - چنین گفت کان فر آزادگان
جهانگیر گودرز کشوادگان - بدو گفت کان پور گودرز گیو
که خوانند گردان وراگیو نیو - بدو گفت سهراب از آزادگان
سیه بخت گودرز کشوادگان - بزرگان برفتند با او بهم
چو طوس و چو گودرز و چون گستهم - بدو گفت گودرز کاکنون چه سود
که از روی گیتی برآری تو دود - به گودرز گفت آن زمان پهلوان
کز ایدر برو زود روشن روان - چو بشنید گودرز برگشت زود
بر رستم آمد به کردار دود - خود و گیو گودرز و چندی سوار
برفتند شاد از در شهریار - بفرمود بهرام گودرز را
که این نامور لشکر و مرز را - چو گودرز و چون گیو و برزین و طوس
ببندند بر کوهه‌ی پیل کوس - چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر
چو شاپور و فرهاد و رهام شیر - به هشتم بزد نای رویین و کوس
بیامد به درگاه گودرز و طوس - چو گودرز کشواد بر میسره
هجیر و گرانمایگان یکسره - برآویختند آن دو جنگی به هم
دمان گیو گودرز با پیلسم - سپیجاب و سغدش به گودرز داد
بسی پند و منشور آن مرز داد - سوی پارس شد طوس و گودرز و گیو
سپاهی چنان نامبردار و نیو - چو از خواب گودرز بیدار شد
نیایش کنان پیش دادار شد - نبیند کس او را ز گردان نیو
مگر نامور پور گودرز گیو - به گودرز گفت ای جهان پهلوان
دلیر و سرافراز و روشن روان - چنان دید گودرز یک شب به خواب
که ابری برآمد ز ایران پرآب - بران ابر باران خجسته سروش
به گودرز گفتی که بگشای گوش - از ایران بپرسید و ز تخت و گاه
ز گودرز وز رستم نیک‌خواه - همان خواب گودرز و رنج دراز
خور و پوشش و درد و آرام و ناز - پسر را بفرمود گودرز پیر
به توران شدن کار را ناگریز - بدو گفت گیو ای سر راستان
ز گودرز با تو که زد داستان - یکی گیو گودرز بودست و بس
سوار ایچ با او ندیدند کس - چو گودرز و چون رستم پیلتن
چو طوس و چو گرگین و آن انجمن - بیاراست گودرز کاخ بلند
همه دیبه‌ی خسروانی فگند - بر طوس و گودرز کشوادگان
گزیده سرافراز آزادگان - همی رفت گودرز با شهریار
چو آمد بدان گلشن زرنگار - بشد طوس و گودرز نزدیک شاه
زبان برگشادند بر پیش گاه - ازان کار گودرز شد تیز مغز
بر او پیامی فرستاد نغز - بدو گفت گودرز کای کم خرد
ترا بخرد از مردمان نشمرد - بیامد به گودرز کشواد گفت
که فر و خرد نیست با طوس جفت - بدو گفت گودرز چندین مگوی
که چندین نبینم ترا آب روی - برآشفت گودرز و گفت از مهان
همی طوس کم باد اندر جهان - بدو گفت ایدر برو به اصفهان
بر نیو گودرز کشوادگان - چو بشنید گودرز و طوس این سخن
که افگند سالار هشیار بن - چو گودرز را دید و چندان سپاه
کزو تیره شد روی خورشید و ماه - چو آگاهی آمد به آزادگان
بر پیر گودرز کشوادگان - به دژ در شد آن شاه آزادگان
ابا پیر گودرز کشوادگان - ز لشکر برفتند آزادگان
چو گیو و چو گودرز کشوادگان - چو پاسخ چنین یافت از پیلتن
ز طوس و ز گودرز و از انجمن - سه دیگر چو گودرز کشواد بود
که لشکر به رای وی آباد بود - بفرمود تا گیو و گودرز و طوس
برفتند با نای رویین و کوس - ببر زد بدین گیو گودرز دست
میان رزم آن پهلوان را ببست - خروش آمد و ناله‌ی بوق و کوس
ز قلب سپه گیو و گودرز و طوس - پس شاه گودرز کشواد بود
که با جوشن و گرز پولاد بود - چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر
چو گرگین و گستهم و بهرام شیر - ز گردان چو گودرز و رهام و گیو
چو گرگین و شیدوش و فرهاد نیو - درفشی کجا شیر پیکر بزر
که گودرز کشواد دارد بسر - بشورید با گیو و گودرز و شاه
ز بهر فریبرز و تخت و کلاه - درفشی کجا آهویش پیکرست
که نستوه گودرز با لشکرست - درفشی کجا غرم دارد نشان
ز بهرام گودرز کشوادگان - بسالار بهرام گودرز گفت
که این کار بر من نشاید نهفت - ز گودرز دارد همانا نژاد
یکی لب بپرسش بباید گشاد - بدو گفت گودرز پرمایه شاه
ترا پیش‌رو کرد پیش سپاه - بگفت آنچ بشنید با پهلوان
ز طوس و ز گودرز روشن‌روان - کزایران سپاه آمد و پیل و کوس
همان گیو و گودرز و رهام و طوس - کجا بیژن و گیو آزادگان
جهانگیر گودرز کشوادگان - همه همگنان خاک دادند بوس
چو رهام و گرگین، چو گودرز و طوس - ایا گم شده بخت آزادگان
که گم باد گودرز کشوادگان - سپهبد بیامد بنزدیک شاه
ابا گیو گودرز و چندی سپاه - چنین گفت گودرز و گیو و سران
بزرگان و تیمارکش مهتران - چو هومان و کلباد و فرشیدورد
کجا هست گودرز زیشان بدرد - چو گودرز کشواد و چون گیو و طوس
بناکام رزمی بود با فسوس - چو گودرز و چون رستم و گستهم
چو برزین گرشاسپ از تخم جم - چو گودرز کشواد و فرهاد و گیو
چو گرگین میلاد و شاپور نیو - چو زین جشنگاه آگهی یافتم
سوی گیو گودرز نشتافتم - کجا گیو و گودرز کشوادگان
که سر داد باید همی رایگان - که گودرز کشوادگان با سپاه
نهاد از بر تخت گردان کلاه - سپهدار گودرز کشوادگان
همه پهلوانان و آزادگان - نه گودرز باید که ماند نه گیو
نه فرهاد و گرگین نه رهام نیو - نشستند بر زین بفرمان شاه
سپهدار گودرز پیش سپاه - که گودرز و گیو اندر آمد بجنگ
سپه باید ایدر مرا بی درنگ - چو گودرز نزدیک زیبد رسید
سران را ز لشکر همی برگزید - چو دانست گودرز کمد سپاه
بزد کوس و آمد ز زیبد براه - فرود آمد و کس فرستاد زود
بران سان که گودرز فرموده بود - چو گودرز توران سپه را بدید
که برسان دریا زمین بردمید - بجیحون پر از نیزه دیوار کرد
چو با گیو گودرز دیدار کرد - چو دستان سام و چو گودرز و گیو
چو شیدوش و فرهاد و رهام نیو - سپهدار گودرز کشواد بود
هجیر و چو شیدوش و فرهاد بود - سپهدار گودرز را خواستند
چپ لشکرش را بیاراستند - سپرد این سپه گیو گودرز را
بدو تازه شد دل همه مرز را - سپه ده هزار از دلیران گرد
پس پشت گودرز کشواد برد - کنون گاه کینست و آویختن
ابا گیو گودرز خون ریختن - چو رستم که بد پهلوان بزرگ
چو گودرز بینادل آن پیر گرگ - نبیره‌ی برزگان و آزادگان
ز کاوس و گودرز کشوادگان - بیاوردم از بند کاوس را
همان گیو و گودرز و هم طوس را - ز یک دست گودرز اشکانیان
چو بیژن که بود از نژاد کیان - چو گودرز و هفتاد پور گزین
سواران میدان و شیران کین