«برزین» در غزلستان
- فردوسی
- «برزین» در شاهنامه فردوسی
- شب تار جوینده‌ی کین منم
همان آتش تیز برزین منم - پس آراسته زال را پیش شاه
برزین عمود و برزین کلاه - چو برزین و چون قارن رزم‌زن
چو خراد و کشواد لشکرشکن - قلون دید دیوی بجسته ز بند
به دست اندرون گرز و برزین کمند - چو کشواد و خراد و برزین گو
فشاندند گوهر بران تاج نو - همان قارن نیو و کشواد را
چو برزین و خراد پولاد را - چو فرهاد و خراد و برزین و گیو
برفتند با نامداران نیو - کجا آذر تیز برزین کنون
بدانجا فروزد همی رهنمون - چو برزین گردنکش تیغ زن
گرازه کجا بد سر انجمن - چو بهرام و چون زنگه‌ی شاروان
چو فرهاد و برزین جنگ‌آوران - چو گودرز و چون گیو و برزین و طوس
ببندند بر کوهه‌ی پیل کوس - سزاوار این جستن کین منم
بجنگ آتش تیز برزین منم - چو گودرز و چون رستم و گستهم
چو برزین گرشاسپ از تخم جم - یکی آذری ساخت برزین به نام
که با فرخی بود و با برز و کام - چو بشنید زو شاه سوگند خورد
به خراد برزین و خورشید زرد - بزرگان ازان کار غمگین شدند
بر آذر پاک برزین شدند - بدو گفت برزین که ای شهریار
جهاندار و دانا و نیزه‌گزار - چو شد مست برزین بدان دختران
چنین گفت کای پرخرد مهتران - برفت از بر حوض برزین چو باد
بر شاه شد خاک را بوسه داد - چنین گفت برزین که ای شهریار
مبیناد بی‌تو کسی روزگار - سر و نام برزین برآید به ماه
اگر شاد گردد بدین باغ شاه - به دو گفت برزین که ای شهریار
بتو شاد بادا می و میگسار - به برزین چنین گفت شاه جهان
که امروز طغری شد از من نهان - ز برزین بخندید بهرام و گفت
که چیزی که داری تو اندر نهفت - بیاورد برزین می سرخ و جام
نخستین ز شاه جهان برد نام - به برزین چنین گفت کاین هر سه ماه
پسندید چون دید بهرامشاه - چو برزین چنان دید برگشت شاد
بیامد به هر جای خمی نهاد - خردمند پیری و برزین به نام
دل او شد از شاه ناشادکام - دگر داد برزین رزم‌آزمای
کجا زاولستان بدو بد به پای - همه رزمگه گشت زو پر خروش
دل رام برزین پر از درد و جوش - چو از ره سوی رام برزین رسید
بگفت آنچ از شاه کسری شنید - سپاهی بزرگ از مداین برفت
بشد رام برزین سوی جنگ تفت - چو گرد سپه رام برزین بدید
بزد نای رویین وصف بر کشید - فراوان ز مردان لشکر بکشت
ازان کار شد رام برزین درشت - نگه کن که شادان برزین چه گفت
بدانگه که بگشاد راز ازنهفت - به شبگیر برزین بشد با سپاه
ستاره‌شناسی بیامد ز راه - به بهرام آذرمهان گفت شاه
که سیمای برزین بدین بارگاه - چو سیمای برزین شنید این سخن
بدو گفت کای نیک یار کهن - سیم شب چو برزد سر از کوه ماه
ز سیمای برزین بپردخت شاه - بسیمای برزین که بود از مهان
گزین پدرش آن چراغ جهان - چو بهرام آذرمهان پیشرو
چو سیمان برزین و گردان نو - چو بندوی و گستهم بردست شاه
چو خراد برزین زرین کلاه - نبیره جهانجوی گرگین منم
هم آن آتش تیز برزین منم - چو خرداد برزین و گستهم شیر
چوشاپور و چون اندیان دلیر - بخراد برزین وشاپور شیر
چنین گفت پس شهریار دلیر - بخراد برزین بفرمود شاه
که چینی حریرآر و مشک سیاه - چو خراد برزین و گرد اندیان
همه تاج بر سر کمر برمیان - نشست این سه پرمایه‌ی نیک رای
همی‌بود خراد برزین بپای - چنین گفت خراد برزین که شاه
مرا در بزرگی ندادست راه - چو خراد برزین شنید این سخن
بیامد بران جایگاه کهن - چنین گفت خراد برزین که راه
بهند اندرون گاو شاهست و ماه - چوخراد برزین نبیند کسی
اگر چند ماند بگیتی بسی - بفرمود تا هر که مهتر بدند
به فرمان خراد برزین شدند - بخراد برزین بفرمود شاه
که رو عرض گه ساز ودیوان بخواه - به منشور برمهر زرین نهاد
یکی درکف رام برزین نهاد - که خراد برزین بران خیره ماند
همی در نهان نام یزدان بخواند - چو بشنید خراد برزین سخن
بدانست کان کار او شد کهن - چو خراد برزین شنید این سخن
نه سر دید پیمان او را نه بن - بیامد بخراد برزین بگفت
که این راز باید که داری نهفت - همی‌بود خراد برزین سه ماه
همی‌داشت این رازها را نگاه - چو بشنید خراد برزین دوید
ازان خانه تا پیش خاتون رسید - ز خراد برزین گل مهر خواست
به بالین مست آمد از حجره راست - بخراد برزین چنین گفت شاه
که زیبد تو راگر دهم تاج و گاه - نهادند بر نامه بر مهر شاه
همی‌داشت خراد برزین نگاه - چو اشتاد و خراد برزین پیر
دو دانا و گوینده و یادگیر