«بیژن» در غزلستان
- فردوسی
- «بیژن» در شاهنامه فردوسی
- تو مر بیژن خرد را در کنار
بپرور نگهدارش از روزگار - سبک بیژن گیو بر پای جست
میان کشتن اژدها را ببست - همان بیژن گیو برجست زود
کجا بود در جنگ برسان دود - بزد دست بیژن بدان هم به بر
بیامد بر شاه پیروزگر - ورا بیژن گیو راند همی
که خون بسمان برفشاند همی - کجا بیژن و گیو آزادگان
جهانگیر گودرز کشوادگان - چو خراد با زنگه‌ی شاوران
دگر بیژن و گیو و کنداوران - چو این داستان سربسر بشنوی
از اکوان سوی کین بیژن شوی - بیژن چنین گفت پس پهلوان
که ای نامور گرد روشن‌روان - چو بیدار شد بیژن و هوش یافت
نگار سمن بر در آغوش یافت - گرازان گرازان نه آگاه ازین
که بیژن نهادست بر بور زین - چو بیژن چنین گفت شد شاه شاد
برو آفرین کرد و فرمانش داد - چو بیژن چنین گفت شد دایه باز
بگوش منیژه سرایید راز - چو گرگین چنین گفت بیژن جوان
بجوشیدش آن گوهر پهلوان - ز در چون به بیژن برافگند چشم
بچوشید خونش برگ بر ز خشم - چو بیژن شنید این سخن خیره شد
همه چشمش از روی او تیره شد - می سالخورده بجام بلور
برآورده با بیژن گیو شور - بگرگین میلاد گفت آنگهی
که بیژن بتوران نداند رهی - چو دایه بر بیژن آمد فراز
برو آفرین کرد و بردش نماز - شه نوذر آن طوس لشکرشکن
چو رهام و چون بیژن رزم‌زن - نبد بیژن آگه ز کردار اوی
همی راست پنداشت گفتار اوی - چو هنگام رفتن فراز آمدش
بدیدار بیژن نیاز آمدش - از آنجا بسیچید بیژن براه
کمر بست و بنهاد بر سر کلاه - پیام منیژه به بیژن بگفت
همه روی بیژن چو گل بر شکفت - کس از انجمن هیچ پاسخ نداد
مگر بیژن گیو فرخ‌نژاد - چو خوردن زان سرخ می اندکی
بگرگین نگه کرد بیژن یکی - بدادند مر بیژن گیو را
مر آن نیک دل نامور نیو را - همه گردن گور زخم کمند
چه بیژن چه طهمورث دیوبند - چنین پاسخ آورد بیژن بدوی
که من ای فرستاده‌ی خوب روی - چو بیژن چنین گفت گیو از کران
نگه کرد و آن کارش آمد گران - دل بیژن از گفت او شاد شد
بسان یکی سرو آزاد شد - منیژه چو بیژن دژم روی ماند
پرستندگان را بر خویش خواند - چو بیژن به بیشه برافگند چشم
بجوشید خونش بتن بر ز خشم - منم بیژن گیو ز ایران بجنگ
بزخم گراز آمدم بی‌درنگ - منم بیژن گیو لشکرشکن
سر خوک را بگسلانم ز تن - سپه خواست کاندیشه‌ی جنگ داشت
ز بیژن بدان گونه دل تنگ داشت - دگر بیژن گیو با گستهم
چو گرگین چون زنگه و گژدهم - دگر بیژن گیو و رهام گرد
کجا شاهشان از بزرگان شمرد - ز یک دست گودرز اشکانیان
چو بیژن که بود از نژاد کیان - یکی پهلوان بود گسترده کام
نژادش ز طرخان و بیژن بنام - چو ماهوی بدبخت خودکامه شد
ازو نزد بیژن یکی نامه شد - چو بیژن نگه کرد و آن نامه دید
جهان پیش ماهوی خودکامه دید - چنین گفت بیژن که اینست رای
مرا خود نجنبید باید ز جای - ز بیژن بخواهم به شمشیر کین
کزو تیره شد بخت ایران زمین - چنین تا به بیژن رسید آگهی
که ماهوی بگرفت تخت مهی - بپرسید بیژن که تاجش که داد
بروکرد گوینده آن کاریاد - چو بشنید بیژن سپه گرد کرد
ز ترکان سواران روز نبرد - چو بشنید بیژن سپه برگرفت
ز کار جهان دست بر سرگرفت - سپهدار بیژن به پیش سپاه
بیامد که سازد همی رزمگاه - گنهکار چون روی بیژن بدید
خردشد ز مغز سرش ناپدید - چو بیژن سپه را همه راست کرد
به ایرانیان برکمین خواست کرد - بدو گفت بیژن که ای بدنژاد
که چون تو پرستار کس را مباد - نگه کرد بیژن درفشش بدید
بدانست کو جست خواهد گزید - چنین داد پاسخ که این راه نیست
نه زین تاختن بیژن آگاه نیست - همانگه به بیژن رسید آگهی
که آمد بدست آن نهانی رهی - چو بشنید بیژن از آن شادشد
ببالید وز اندیشه آزاد شد