«مهراب» در غزلستان
- فردوسی
- «مهراب» در شاهنامه فردوسی
- بدو گفت مهراب کای پادشا
سرافراز و پیروز و فرمان روا - یکی پادشا بود مهراب نام
زبر دست با گنج و گسترده کام - چو بشنید مهراب کرد آفرین
به دل زال را خواند ناپاک دین - چو آمد به دستان سام آگهی
که مهراب آمد بدین فرهی - گسارنده‌ی می می‌آورد و جام
نگه کرد مهراب را پورسام - چو مهراب برخاست از خوان زال
نگه کرد زال اندر آن برز و یال - برون رفت مهراب کابل خدای
سوی خیمه‌ی زال زابل خدای - چنان بد که مهراب روزی پگاه
برفت و بیامد ازان بارگاه - بپرسید سیندخت مهراب را
ز خوشاب بگشاد عناب را - چنین داد مهراب پاسخ بدوی
که ای سرو سیمین بر ماه روی - که ماهیست مهراب را در سرای
به یک سر ز شاه تو برتر بپای - چنین گفت گوینده با پهلوان
که از کاخ مهراب روشن روان - که من دخت مهراب را جفت خویش
کنم راستی را به آیین و کیش - همه کاخ مهراب مهر منست
زمینش چو گردان سپهر منست - که ضحاک مهراب را بد نیا
دل شاه ازیشان پر از کیمیا - ابا آنکه مهراب ازین پایه نیست
بزرگست و گرد و سبک مایه نیست - من از دخت مهراب گریان شدم
چو بر آتش تیز بریان شدم - ترا مژده از دخت مهراب و زال
که باشند هر دو به شادی همال - چو بشنید مهراب بر پای جست
نهاد از بر دست شمشیر دست - چنین گفت مهراب کای ماه‌روی
سخن هیچ با من به کژی مگوی - چو آمد ز درگاه مهراب شاد
همی کرد از زال بسیار یاد - چنین داد پاسخ به مهراب باز
که اندیشه اندر دلم شد دراز - به سیندخت مهراب گفت این سخن
نوآوردی و نو نگردد کهن - پس آگاهی آمد به شاه بزرگ
ز مهراب و دستان سام سترگ - ز پیوند مهراب وز مهر زال
وزان ناهمالان گشته همال - چو از دخت مهراب و از پور سام
برآید یکی تیغ تیز از نیام - به هندوستان آتش اندر فروز
همه کاخ مهراب و کابل بسوز - به مهراب و دستان رسید این سخن
که شاه و سپهبد فگندند بن - بدو گفت مهراب کز باستان
مزن در میان یلان داستان - بدو گفت مهراب بستان کلید
غم گنج هرگز نباید کشید - تو مهراب را کهتری گر همال
مر آن دخت او را کجا دید زال - که من خویش ضحاکم ای پهلوان
زن گرد مهراب روشن روان - نوندی دلاور به کردار باد
برافگند و مهراب را مژده داد - ورا سام یل گفت برگرد و رو
بگو آنچه دیدی به مهراب گو - ز مهراب گرد آوریده پیام
به نزد سپهبد جهانگیر سام - گنهکار گر بود مهراب بود
ز خون دلش دیده سیراب بود - ازین دخت مهراب و از پور سام
گوی پر منش زاید و نیک نام - ترا بویه‌ی دخت مهراب خاست
دلت راهش سام زابل کجاست - سواری به کابل برافگند زود
به مهراب گفت آن کجا رفته بود - چو مهراب شد شاد و روشن روان
لبش گشت خندان و دل شادمان - کنون چیست پاسخ فرستاده را
چه گوییم مهراب آزاده را - سخن هر چه از دخت مهراب نیست
به نزدیک زال آن جز از خواب نیست - هیونی برافگند مرد دلیر
بدان تا شود نزد مهراب شیر - بزد نای مهراب و بربست کوس
بیاراست لشکر چو چشم خروس - بفرمود تا رفت مهراب پیش
ببستند عقدی برآیین و کیش - چو سیندخت و مهراب و پیوند خویش
سوی سیستان روی کردند پیش - همی خورد مهراب چندان نبید
که چون خویشتن کس به گیتی ندید - پر از خنده گشته لب زال و سام
ز گفتار مهراب دل شادکام - خود و گرد مهراب کابل خدای
پذیره شدن را نهادند رای - فرود آمد از باره مهراب و زال
بزرگان که بودند بسیار سال - به شهر اندرون گرد مهراب بود
که روشن روان بود و بی‌خواب بود - به پیش سراپرده آمد فرود
ز مهراب دادش فراوان درود - چو مهراب را پای بر جای دید
به سرش اندرون دانش و رای دید - به مهراب گفت ای هشیوار مرد
پسندیده اندر همه کارکرد - سوی گرد مهراب بنهاد روی
همی تاخت با لشکری جنگجوی - به یک دست مهراب کابل خدای
دگر دست گژدهم جنگی به پای - چهارم چو مهراب کابل خدای
که دستور شاهست و زابل خدای - وزین روی کابل به مهراب ده
سراسر سنانت به زهراب ده - همان مادرم دخت مهراب بود
بدو کشور هند شاداب بود